Απτά φαίνεται πως είναι πλέον τα σημάδια επιβράδυνσης της αγοράς ακινήτων, καθώς για πρώτη φορά έπειτα από χρόνια η ζήτηση δεν μπορεί πλέον να παρακολουθήσει τον ρυθμό ανόδου των τιμών κατοικίας. Η αγορά ακινήτων εμφανίζει τα πρώτα δείγματα κόπωσης, με την εξέλιξη αυτή να αποτελεί την απαρχή μιας διαδικασίας σταθεροποίησης και ενδεχομένως διόρθωσης των τιμών για την αποκατάσταση της ισορροπίας.

Διαβάστε: Ενισχύεται η στεγαστική πίστη: Σταθερά ψηλά οι εγκρίσεις στεγαστικών δανείων το 2024 που ξεπέρασαν το 1,8 δισ. ευρώ

Το πρόγραμμα "Σπίτι μου" ενίσχυσε τις στρεβλώσεις

Στο μεσοδιάστημα αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι ο δεύτερος κύκλος του προγράμματος «Σπίτι μου» ενίσχυσε τις στρεβλώσεις στην αγορά ακινήτων, προκαλώντας νέο κύμα αυξήσεων τόσο στις τιμές πώλησης όσο και στις τιμές ενοικίασης που συμπαρασύρονται από την άνοδο των αξιών.

Αυτά είναι κάποια από τα κυριότερα συμπεράσματα που προκύπτουν από το 4ο βαρόμετρο της αγοράς ακινήτων, που πραγματοποιεί σε εξαμηνιαία βάση το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας για λογαριασμό του blog για επενδύσεις iliaspapageorgiadis.com, του ομώνυμου επενδυτή ακινήτων και συμβούλου επιχειρήσεων.

Επαγγελματίες απαισιόδοξοι για την πορεία των τιμών

Όπως μεταδίδει η εφημερίδα «Καθημερινή», το δείγμα της έρευνας αφορούσε 1.500 άτομα σε Αττική και Θεσσαλονίκη, με τη συμμετοχή επαγγελματιών της αγοράς ακινήτων. Ειδικά οι τελευταίοι εμφανίζονται σαφώς πιο απαισιόδοξοι σε σχέση με το σύνολο του δείγματος για τη μελλοντική πορεία των τιμών, κάτι που καταγράφεται για πρώτη φορά στην έρευνα που πραγματοποιεί από το 2023 η μονάδα ερευνών κοινής γνώμης και αγοράς του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, υπό τον επίκουρο καθηγητή Γιώργο Σιάκα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το 41% των επαγγελματιών αναφέρει ότι οι αυξήσεις των τιμών κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών στην αγορά ακινήτων είναι μια φούσκα και ένα πρόσθετο 28% θεωρεί ότι δεν δικαιολογούνται. Το 41% των επαγγελματιών που κάνει λόγο για φούσκα είναι διπλάσιο σε σχέση με το σύνολο του δείγματος, όπου ο αντίστοιχος χαρακτηρισμός δίνεται από το 20,5% των ερωτηθέντων.

Προβλέψεις για τους επόμενους 12 μήνες

Η απόκλιση των απόψεων των επαγγελματιών σε σχέση με το υπόλοιπο δείγμα αποτυπώνεται και στην πρόβλεψη για την πορεία της αγοράς ακινήτων τους επόμενους 12 μήνες. Ενώ το σύνολο του δείγματος εκτιμά σε ποσοστό 51% ότι οι τιμές θα ανεβαίνουν και 26,5% ότι θα είναι σταθερές, μόλις το 37% των επαγγελματιών προβλέπει αύξηση των τιμών και 48,5% θεωρεί ότι αυτές θα σταθεροποιηθούν.

Ακόμη πιο χαρακτηριστικά είναι τα αποτελέσματα για την πορεία των τιμών πώλησης των νεόδμητων κατοικιών, όπου οι επαγγελματίες θεωρούν σε ποσοστό 23% ότι θα σημειωθεί πτώση, το 37% ότι θα παραμείνουν σταθερές και μόλις το 34,5% βλέπει αύξηση, ενώ στο σύνολο του δείγματος το 73,5% κάνει λόγο για αύξηση των τιμών πώλησης νεόδμητων κατοικιών.

Μειώνονται οι αγοραστές στην αγορά ακινήτων

Ένα ακόμη σημαντικό συμπέρασμα της έρευνας είναι ότι οι πραγματικοί αγοραστές είναι πλέον λιγότεροι από τους πωλητές στην αγορά ακινήτων. Πριν από ένα χρόνο, 28% όσων ανέφεραν ότι ενδιαφέρονταν για τα ακίνητα δήλωναν υποψήφιοι αγοραστές και 9% ότι είναι υποψήφιοι πωλητές, ενώ πριν από έξι μήνες (Νοέμβριος 2024) τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 23% και 7%.

Σήμερα οι υποψήφιοι αγοραστές παραμένουν στο 23%, αλλά από αυτούς μόλις το 22% σχεδιάζει να αγοράσει ακίνητο άμεσα ή εντός του επόμενου 12μήνου, από 34% που δήλωνε το ίδιο πριν από έξι μήνες. Ουσιαστικά, οι πραγματικοί αγοραστές είναι πλέον το 5% του συνόλου των ενδιαφερομένων για τα ακίνητα, ενώ οι πωλητές φτάνουν το 8%.

Αλλαγή δυναμικής στην αγορά ακινήτων

Όπως αναφέρει ο Ηλίας Παπαγεωργιάδης: «Εδώ και πολλά χρόνια τα ακίνητα στην Ελλάδα αποτέλεσαν την πρώτη επενδυτική επιλογή για πάρα πολλούς Έλληνες και ξένους. Ενώ η προσφορά ακινήτων σταδιακά περιοριζόταν και η τιμή τους ανέβαινε, η ζήτηση ήταν μεγάλη και συχνά ο αριθμός των πραγματικών υποψήφιων αγοραστών ήταν πολλαπλάσιος από αυτόν των πωλητών».

Συγκρίνοντας τα δεδομένα με τα προηγούμενα βαρόμετρα, για πρώτη φορά καταγράφεται στο 4ο βαρόμετρο της αγοράς ακινήτων η πλήρης αντιστροφή αυτής της τάσης, με τους πραγματικούς αγοραστές να είναι λιγότεροι από τους πωλητές. Αυτή η αλλαγή είναι δομική και αν εξακολουθήσει την επόμενη περίοδο θα οδηγήσει σε νέα δεδομένα την αγορά ακινήτων.

Μείωση διαθέσιμων κεφαλαίων για αγορές

Την ίδια στιγμή, ενώ πριν από έξι μήνες το 30% όσων δήλωναν αγοραστές ανέφεραν ότι το διαθέσιμο ποσό που έχουν για αγορά ακινήτου είναι από 100.000 έως 150.000 ευρώ, τώρα το ίδιο ποσό διαθέτει το 24%. Ταυτόχρονα, ενώ πριν από 7 μήνες το 27% διέθετε 50.000 έως 100.000 ευρώ προς αγορά, τώρα το ποσοστό αυτής της κατηγορίας ανέβηκε στο 36%.

Παράλληλα, από όσους δήλωσαν ότι έχουν έστω και μικρή γνώση για το πρόγραμμα «Σπίτι μου», το 75% ανέφερε ότι αυτό οδήγησε σε άνοδο των τιμών πώλησης κατοικιών:

  • 35% είδε άνοδο έως 10%
  • 40% άνοδο άνω του 10%

Αντιστοίχως, το 78% θεωρεί ότι τα ενοίκια αυξήθηκαν εξαιτίας του προγράμματος (37% έως 10% και 41% άνω του 10%).