Ανεβαίνει το επίπεδο συναγερμού στην κυβέρνηση, καθώς ενδεχόμενη κλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή απειλεί να ανοίξει νέα μέτωπα με σοβαρές επιπτώσεις σε κρίσιμους τομείς της ελληνικής οικονομίας: τουρισμό, ενέργεια, επενδύσεις, εμπόριο, ναυτιλία, εξαγωγές και συνολικά την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας. Οι φόβοι για γενικευμένη σύρραξη Ισραήλ - Ιράν, σε μια περιοχή κομβική για τις παγκόσμιες ενεργειακές ροές και τη ναυσιπλοΐα, επαναφέρουν τον εφιάλτη της ενεργειακής κρίσης και του πληθωριστικού σοκ, με το οικονομικό επιτελείο να βρίσκεται σε κατάσταση αυξημένης επιφυλακής, δουλεύοντας ακόμα και «plan B» σενάρια με τα «πυρομαχικά» των 44 δισ. ευρώ που διατηρούνται στα κρατικά ταμεία, προκειμένου να θωρακιστούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις από νέα κύματα ακρίβειας.

Παρότι, σύμφωνα με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκο Πιερρακάκη, η αβεβαιότητα δεν επηρεάζει προς το παρόν το «πακέτο» μέτρων της Θεσσαλονίκης, το σκηνικό γεωπολιτικού κινδύνου που διαμορφώνεται βαραίνει ήδη τις προβλέψεις για την ανάπτυξη, απειλώντας τον στόχο για ρυθμούς 2,3% το 2025. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς (ΕΒΕΠ), εάν η κρίση παραταθεί για διάστημα τριών μηνών, οι άμεσες οικονομικές απώλειες για την Ελλάδα ενδέχεται να φτάσουν τα 2,1-2,6 δισ. ευρώ, ήτοι περίπου το 1% του ΑΕΠ.

Οικονομία: Οι πληθωριστικές πιέσεις

Η άνοδος του ενεργειακού κόστους τροφοδοτεί ευρύτερες πληθωριστικές πιέσεις, οι οποίες μετακυλίονται στα ράφια των σούπερ μάρκετ, στα μέσα μεταφοράς και σε βασικά αγαθά. Οι οικογενειακοί προϋπολογισμοί επιβαρύνονται εκ νέου, καθώς οι καταναλωτές βρίσκονται αντιμέτωποι με νέες ανατιμήσεις σε τρόφιμα, καύσιμα και λογαριασμούς κοινής ωφελείας. Η επίπτωση είναι ακόμα μεγαλύτερη για τα νοικοκυριά με χαμηλό διαθέσιμο εισόδημα, καθώς μεγαλύτερο μέρος των δαπανών τους κατευθύνεται σε ανελαστικές ανάγκες. Οι ανησυχίες προκαλούνται σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία ο πληθωρισμός παρουσίασε νέα επιτάχυνση τον Μάιο, φτάνοντας, σύμφωνα με τη Eurostat, στο 3,3%, από 2,4% τον Μάιο του 2024, με τις αυξήσεις να «χτυπούν» βασικά προϊόντα από το καλάθι της νοικοκυράς, όπως τρόφιμα, ψωμί, γάλα, φρούτα και καφέ. Το πιο ανησυχητικό είναι οι ανατιμήσεις που καταγράφηκαν στους λογαριασμούς ρεύματος, οι οποίοι τον συγκεκριμένο μήνα ήταν «φουσκωμένοι» κατά 18%. Την ίδια στιγμή, οι επιβαρύνσεις στο φυσικό αέριο έφτασαν το 11,1%.

Η ανησυχία για τα καύσιμα

Οι τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου κινούνται ανοδικά, επηρεάζοντας άμεσα το ενεργειακό κόστος των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Μέσα στις επόμενες ημέρες η τιμή της βενζίνης σε πολλά πρατήρια στην ηπειρωτική χώρα αναμένεται να ξεπεράσει το 1,80, ενώ ήδη στη νησιωτική χώρα σε κάποια πρατήρια βρίσκεται κοντά στα 2 ευρώ. Καθώς η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια αυξάνεται τους θερινούς μήνες, οι λογαριασμοί ρεύματος θα επιβαρυνθούν περαιτέρω. Παράλληλα, η αύξηση στις τιμές βενζίνης και πετρελαίου οδηγεί σε υψηλότερο κόστος μεταφορών, άρα και σε ακριβότερα εισιτήρια για τρένα, πλοία και αεροπλάνα.

Η απειλή στα έσοδα

Η αεροπορική σύνδεση Ελλάδας - Ισραήλ και οι προγραμματισμένες αφίξεις για το 2025 -με πάνω από 1,3 εκατ. διαθέσιμες θέσεις- απειλούνται από την κλιμάκωση της κρίσης. Το Ισραήλ αποτελεί μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες τουριστικές αγορές για την Ελλάδα, με τουριστικά έσοδα 621 εκατ. ευρώ το 2024. Η απώλεια αυτού του ρεύματος, σε συνδυασμό με ενδεχόμενη ψυχολογική επίδραση στους ταξιδιώτες άλλων εθνικοτήτων λόγω ανασφάλειας στην περιοχή, μπορεί να ανακόψει τη δυναμική του ελληνικού τουρισμού, που συμβάλλει σχεδόν κατά 25% στο ΑΕΠ. 

Θαλάσσιες μεταφορές

Η ελληνική ναυτιλία, ένας από τους πιο δυναμικούς και στρατηγικούς τομείς της οικονομίας, παρακολουθεί με ανησυχία τις εξελίξεις στα Στενά του Ορμούζ, σημείο-κλειδί για τη μεταφορά του 20% του παγκόσμιου πετρελαίου. Η οποιαδήποτε εμπλοκή ή στρατιωτική παρουσία στην περιοχή δημιουργεί σοβαρούς κινδύνους για τη ροή των θαλάσσιων μεταφορών και αυξάνει κατακόρυφα τα ασφάλιστρα κινδύνου. Περαιτέρω επιδείνωση της κρίσης μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση ασφαλίστρων, διαφοροποίηση δρομολογίων και προσωρινές παύσεις σε μεταφορές υγρών καυσίμων. Αυτό θα είχε αρνητικό αποτύπωμα στα έσοδα των ναυτιλιακών εταιρειών και στις μεταφορικές τους δυνατότητες, ιδίως στους τομείς των τάνκερ και των φορτηγών πλοίων. Για την Ελλάδα, αυτό μεταφράζεται σε αυξημένες τιμές εισαγόμενων προϊόντων, πιθανές καθυστερήσεις παραδόσεων και αναταράξεις στις εξαγωγές

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά