Σε φάση συναγερμού μπαίνει η Νοτιοανατολική Ευρώπη ενόψει των θερινών αιχμών στη ζήτηση ρεύματος, με χιλιάδες φορολογούμενους και επαγγελματίες να αντιμετωπίζουν δυσβάστακτες τιμές ενέργειας. Η ειδική Task Force για την ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής συγκαλείται σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες στις αρχές της επόμενης εβδομάδας, με τη συμμετοχή όλων των χωρών του ενεργειακού Νότου.


Η σύσταση της Task Force για την ενεργειακή ασφάλεια

Η σύσταση της ομάδας, σε συνέχεια απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Ιούνιο, στοχεύει στη θωράκιση των εθνικών ηλεκτρικών συστημάτων. Ο στόχος είναι η αποτροπή επανάληψης φαινομένων όπως το ράλι τιμών του καλοκαιριού 2024, όταν οι τιμές ρεύματος της μεγαβατώρας άγγιξαν ακόμα και τα 1.000 ευρώ.

Το εν λόγω θεσμικό σχήμα, που συγκροτήθηκε ως άμεση απάντηση στις ακραίες αποκλίσεις τιμών και φορτίων μεταξύ Βορρά και Νότου, έχει εντολή να παρεμβαίνει έγκαιρα και συντονισμένα. Κάθε φορά που τα δεδομένα υποδεικνύουν συστημική αστάθεια, ασυμμετρία κόστους ή λειτουργικές στρεβλώσεις, η ομάδα ενεργοποιείται.


Οι προτεραιότητες της Task Force για το ρεύμα

Βασική αποστολή της Task Force είναι η ενίσχυση της ευελιξίας, η καλύτερη χρήση των υφιστάμενων διασυνδέσεων, η επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων και η στήριξη εθνικών μεταρρυθμίσεων που κάνουν την ενέργεια πιο προσιτή. Η απόφαση για τη σύσταση και ενεργοποίηση της Task Force ελήφθη στο περιθώριο του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπογραμμίζει ότι μεταξύ των προτεραιοτήτων της ομάδας συγκαταλέγονται:

• Η παρακολούθηση της κατάστασης των δικτύων και η ενίσχυση της επιχειρησιακής συνεργασίας τους
• Η αξιοποίηση του διασυνοριακού capacity (μεταφορική ικανότητα)
• Η κοινή αποτίμηση των επιπτώσεων από κρίσεις προσφοράς και ζήτησης
• Η βέλτιστη αξιοποίηση των υποδομών ενέργειας σε περιόδους υψηλής επιβάρυνσης



Εντυπωσιακές αποκλίσεις στις τιμές ρεύματος στην Ευρώπη

Η συνεδρίαση της Task Force έρχεται σε μια στιγμή που ο ευρωπαϊκός ενεργειακός χάρτης χωρίζεται ξανά σε δύο ταχύτητες. Τα στοιχεία του EnergyLive για τις μέσες τιμές επόμενης ημέρας στις 4 Ιουλίου 2025 αποτυπώνουν με ακρίβεια τις εντυπωσιακές αποκλίσεις στις τιμές ρεύματος.

Στη Νορβηγία η τιμή φτάνει μόλις τα 2,54 €/MWh, στη Σουηδία τα 1,71 €, ενώ στη Φινλανδία δεν ξεπερνά τα 8,54 €. Αντίθετα, στα Βαλκάνια και στη νότια Ιταλία οι τιμές ρεύματος εκτινάσσονται άνω των 120 €/MWh, με την Αλβανία να φτάνει στα 131,78 €, την Κροατία στα 120,39 €, τη Σικελία στα 127,3 € και την κεντρική Ιταλία στα 127,18 €.


Η κατάσταση στην Ελλάδα και τις γειτονικές χώρες

Η Ελλάδα, με τιμή ρεύματος 91,27 €/MWh, παραμένει σημαντικά ψηλότερα από τον μέσο όρο των κεντροευρωπαϊκών χωρών. Για παράδειγμα, η Γαλλία βρίσκεται στα 72,52 €, η Γερμανία στα 79,96 €, η Ολλανδία στα 76,7 €, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο κινείται στα 71,72 € και η Ιρλανδία στα 70,48 €.

Στη Βουλγαρία η τιμή ρεύματος φτάνει τα 96,91 €, στη Ρουμανία τα 104,38 €, στην Ουγγαρία τα 105,75 € και στη Σερβία τα 108,8 €. Η απόκλιση κόστους μεταξύ Βορρά και Νότου είναι πια σταθερό φαινόμενο και όχι εξαίρεση.



Στρεβλώσεις στον ευρωπαϊκό αλγόριθμο κατανομής ρεύματος

Η Ελλάδα, μαζί με άλλες χώρες της περιοχής, συγκεντρώνει στοιχεία για να τεκμηριώσει τις στρεβλώσεις που προκαλεί ο ευρωπαϊκός αλγόριθμος κατανομής ροών ηλεκτρικής ενέργειας. Ένα θέμα στο οποίο αναφέρθηκε ξεκάθαρα και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο Energy Transition Summit.

Όπως ανέφερε, το πρόβλημα δεν είναι μόνο τεχνικό αλλά και «θέμα λεπτομερειών στον τρόπο που έχει προγραμματιστεί ο αλγόριθμος του Target Model». Επισημαίνει ότι οι χώρες της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης πληρώνουν συστηματικά ακριβότερα για το ρεύμα, ακόμη και όταν υπάρχει τεχνικά διαθέσιμη διασύνδεση με φθηνότερες αγορές.



Η ελληνική στάση και οι επόμενες κινήσεις

Από ελληνικής πλευράς, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στηρίζει σταθερά την ευρωπαϊκή στρατηγική για κοινή δράση. Ο Σταύρος Παπασταύρου κατά τις τελευταίες επαφές του με Ευρωπαίους ομολόγους έθεσε εκ νέου το ζήτημα των έντονων αποκλίσεων τιμών στα ενεργειακά χρηματιστήρια και την ανάγκη δημιουργίας μιας πραγματικά ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας.

Το ζητούμενο δεν είναι μόνο τεχνικό αλλά βαθύτατα πολιτικό και οικονομικό. Πώς μπορεί μια ήπειρος με κοινό στόχο την πράσινη μετάβαση να επιτρέψει τέτοια διαφορά στο κόστος ρεύματος για τους καταναλωτές της; Η απάντηση, όπως φαίνεται, θα αναζητηθεί και θα δοκιμαστεί στο τραπέζι της επόμενης συνεδρίασης της Task Force.