Τα κλειστά σπίτια αποτελούν την κύρια αιτία για την εκτόξευση των ενοικίων στην ελληνική αγορά ακινήτων, όχι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις που καταλαμβάνουν μόλις το 3% του εθνικού κτηματολογίου. Αυτή η σημαντική διαπίστωση προκύπτει από εκτενή έρευνα που διεξήγαγε το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, αναδεικνύοντας τις πραγματικές διαστάσεις του στεγαστικού ζητήματος.


Ένα στα τρία σπίτια παραμένει κλειστό

Σύμφωνα με τα ερευνητικά δεδομένα του ΟΠΑ, το 34,5% των ελληνικών κατοικιών βρίσκεται σε κατάσταση αχρησίας, κατατάσσοντας την Ελλάδα στην τρίτη θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών με τα περισσότερα κλειστά σπίτια, πίσω από Κροατία και Βουλγαρία. Τα στατιστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ καταγράφουν 2,28 εκατομμύρια αναξιοποίητες κατοικίες από το συνολικό απόθεμα 6,58 εκατομμυρίων, με πάνω από 500.000 να εντοπίζονται στην Αττική.

Από τον τεράστιο αριθμό των κλειστών σπιτιών, μόλις 200.000 αξιοποιούνται μέσω πλατφορμών βραχυχρόνιας φιλοξενίας. Επιπλέον, το 31% αυτών των ακινήτων λειτουργεί αποκλειστικά ως τουριστικό κατάλυμα, ενώ το υπόλοιπο 50% των ιδιοκτητών συνδυάζει την προσωπική χρήση με την περιστασιακή εκμίσθωση.


Διαφορές μεταξύ Αττικής και περιφέρειας

Η γεωγραφική κατανομή των βραχυχρόνιων μισθώσεων παρουσιάζει ενδιαφέρουσες διαφοροποιήσεις. Πανελλαδικά, το 81,4% των ακινήτων ανήκει σε ιδιώτες με περιορισμένο χαρτοφυλάκιο, ενώ στην Αττική το ποσοστό μειώνεται στο 61,9%, με το 38,1% να διαχειρίζεται από επαγγελματίες επενδυτές. Αντίθετα, εκτός Αττικής, το 87,6% των καταλυμάτων διαχειρίζονται από απλούς πολίτες.


Οικονομικά στοιχεία και κερδοφορία

Η ανάλυση των δεδομένων της ΑΑΔΕ αποκαλύπτει ότι τα καθαρά κέρδη ενός ιδιώτη από τη βραχυχρόνια μίσθωση ανήλθαν σε 4.369 ευρώ το 2023, με μεικτά έσοδα 7.533 ευρώ. Αυτό αντιστοιχεί σε μηνιαίο καθαρό εισόδημα 364 ευρώ, επιβεβαιώνοντας ότι για τους περισσότερους ιδιοκτήτες πρόκειται για συμπληρωματική οικονομική δραστηριότητα.


Η κατάσταση στο κέντρο της Αθήνας

Στο ιστορικό κέντρο της πρωτεύουσας καταγράφονται 12.488 διαθέσιμα καταλύματα από συνολικό απόθεμα 437.188 κατοικιών. Με 117.317 κλειστά σπίτια που αντιπροσωπεύουν το 26,8% του συνόλου, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις καταλαμβάνουν μόλις το 2,86% του οικιστικού αποθέματος και το 10,66% των κενών κατοικιών.


Συμπληρωματικός ρόλος στον τουρισμό

Η έρευνα τονίζει τον συμπληρωματικό χαρακτήρα των βραχυχρόνιων μισθώσεων προς την ξενοδοχειακή βιομηχανία, ιδιαίτερα σε περιοχές με περιορισμένη ξενοδοχειακή υποδομή. Στην Αθήνα, κατά τη θερινή περίοδο Μαΐου έως Οκτωβρίου, η πληρότητα των ξενοδοχείων ξεπερνά το 90%, καθιστώντας απαραίτητη την πρόσθετη δυναμικότητα φιλοξενίας.


Οικονομική συνεισφορά στο ΑΕΠ

Το 2023, η συνολική συνεισφορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν εκτιμάται μεταξύ 4,5% και 5,4%, αντιστοιχώντας σε περίπου 3,25 δισεκατομμύρια ευρώ και υποστηρίζοντας πάνω από 100.000 θέσεις εργασίας σε όλη τη χώρα.


Απόψεις ειδικών και φορέων

Ο καθηγητής Γεώργιος Δουκίδης από το ΟΠΑ υπογραμμίζει ότι η πλειονότητα των παρόχων αποτελείται από ιδιώτες που αντλούν σημαντικό αλλά περιορισμένο εισόδημα από αυτή τη δραστηριότητα. Παράλληλα, η Βαλεντίνα Ρέινο της Airbnb τονίζει ότι τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης συμβάλλουν στην οικονομική ανάκαμψη γειτονιών και στη διασπορά του τουρισμού σε λιγότερο δημοφιλείς περιοχές.

Η Airbnb προτείνει στοχευμένες ρυθμιστικές παρεμβάσεις που θα λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες διαφορετικών κατηγοριών ιδιοκτητών και τις ανάγκες κάθε τοπικής κοινότητας. Αυτές οι προτάσεις έρχονται σε κρίσιμη στιγμή, καθώς έχει τεθεί σε ισχύ η απαγόρευση έκδοσης νέων ΑΜΑ στα κεντρικά διαμερίσματα του Δήμου Αθηναίων για όλο το 2025, με πιθανότητα παράτασης του μέτρου.