Η τελική ευκαιρία για την εξαγορά καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου πλησιάζει στο τέλος της. Χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων που βρίσκονται σε δημόσια γη έχουν περιορισμένο χρόνο για να νομιμοποιήσουν την κατάστασή τους. Μετά τη λήξη των προθεσμιών, τα ακίνητα για τα οποία δεν θα υποβληθεί αίτηση θα περιέλθουν οριστικά στο Δημόσιο, ενώ θα ακολουθήσουν νομικές ενέργειες κατά των καταπατητών.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, περίπου 90.000 ιδιοκτήτες αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή προβλήματα με την ιδιοκτησία τους, καθώς το κράτος διεκδικεί τις εκτάσεις όπου έχουν ανεγερθεί τα ακίνητά τους. Αυτοί οι άνθρωποι δεν μπορούν να προχωρήσουν σε οικοδομικές εργασίες ούτε να μεταβιβάσουν τα ακίνητά τους στα παιδιά τους.


Κρίσιμες προθεσμίες για την υποβολή αιτήσεων

Οι ενδιαφερόμενοι για την εξαγορά καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου πρέπει να ενεργήσουν άμεσα, καθώς οι προθεσμίες διαφέρουν ανά περιφερειακή ενότητα. Όπως τονίζει στην εφημερίδα «Τα Νέα», η τοπογράφος - πολεοδόμος, Γραμματή Μπακλατσή, για 20 περιφερειακές ενότητες, συμπεριλαμβανομένων της Αιτωλοακαρνανίας, Αρκαδίας, Έβρου, Καρδίτσας και άλλων, η καταληκτική ημερομηνία είναι η 30η Σεπτεμβρίου 2025. Για όλες τις υπόλοιπες περιφερειακές ενότητες, η προθεσμία παρατείνεται έως τις 31 Οκτωβρίου 2025.


Ποιοι δικαιούνται να υποβάλουν αίτηση εξαγοράς

Η νομοθεσία προβλέπει συγκεκριμένες προϋποθέσεις για την υποβολή αίτησης εξαγοράς καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου. Πρώτον, δικαιούται όποιος ασκεί αδιάλειπτη κατοχή με τίτλο στο όνομά του ή των κληρονόμων του για τουλάχιστον 30 έτη. Εάν υπάρχει κτίσμα εντός της έκτασης, αυτό πρέπει να έχει κατασκευαστεί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1991.

Δεύτερον, δικαιούται όποιος ασκεί αδιάλειπτη κατοχή για τουλάχιστον 40 έτη σε ακίνητο που αποτελεί την κύρια και μοναδική κατοικία του, ή όπου ασκεί τουριστική, βιοτεχνική, βιομηχανική ή αγροτική δραστηριότητα.


Απαραίτητη η δήλωση στο έντυπο Ε9

Για την αποδοχή της αίτησης, είναι υποχρεωτική η δήλωση του ακινήτου στο έντυπο Ε9 για τουλάχιστον πέντε έτη πριν την υποβολή της αίτησης. Αυτή η απαίτηση αποδεικνύει ότι οι αιτούντες θεωρούσαν το ακίνητο ως δική τους ιδιοκτησία.


Ηλεκτρονική διαδικασία και απαιτούμενα δικαιολογητικά

Η υποβολή των αιτήσεων γίνεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας https://aeda.apps.gov.gr, χρησιμοποιώντας κωδικούς Taxisnet. Οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να καταβάλουν παράβολο 300 ευρώ, το οποίο συμψηφίζεται με το τελικό τίμημα ή επιστρέφεται σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης.

Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά περιλαμβάνουν τοπογραφικό διάγραμμα, φύλλο υπολογισμού αντικειμενικής αξίας, βεβαίωση όρων δόμησης, οικοδομική άδεια εφόσον υπάρχει, και τίτλους που αποδεικνύουν την κατοχή για 30 έτη. Επιπλέον, απαιτούνται αντίγραφα των εντύπων Ε1 και Ε9 της φορολογικής δήλωσης, καθώς και εκκαθαριστικά ΕΝΦΙΑ των τελευταίων πέντε ετών.


Υπολογισμός τιμήματος και διαθέσιμες εκπτώσεις

Το τίμημα εξαγοράς των καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου αντιστοιχεί στο 100% της αντικειμενικής αξίας του οικοπέδου ή γηπέδου. Εάν υπάρχουν κτίσματα που έχει ανεγείρει ο αιτών, το ποσό αυξάνεται κατά 25%. Αντίθετα, εάν το κτίσμα έχει ανεγερθεί από το Δημόσιο, το τίμημα παραμένει στο 100% της αντικειμενικής αξίας.

Προβλέπονται σημαντικές εκπτώσεις ανάλογα με τα έτη κατοχής και την προσωπική κατάσταση του αιτούντος. Συγκεκριμένα, παρέχεται έκπτωση 2% ανά έτος κατοχής μετά την πάροδο 30 ετών, ή 1% ανά έτος μετά την πάροδο 40 ετών, με ανώτατο όριο το 50%.

Επιπρόσθετες εκπτώσεις ισχύουν για ειδικές κατηγορίες πολιτών:

  • 30% για άτομα με αναπηρία 80% και άνω με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ
  • 20% για άτομα με αναπηρία 67% και άνω με χαμηλότερα εισοδηματικά κριτήρια
  • 20% για πολύτεκνους με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ
  • 15% για τρίτεκνους και μακροχρόνια ανέργους
  • 30% εάν το ακίνητο αποτελεί την κύρια και μοναδική κατοικία


Τρόποι εξόφλησης του τιμήματος

Οι δικαιούχοι μπορούν να επιλέξουν μεταξύ δύο τρόπων εξόφλησης. Η εφάπαξ πληρωμή παρέχει έκπτωση 10%, ενώ η τμηματική πληρωμή επιτρέπει την καταβολή σε έως 60 άτοκες μηνιαίες δόσεις, με ελάχιστο ποσό 100 ευρώ μηνιαίως.


Απόκτηση τίτλου κυριότητας και εγγραφή στο Κτηματολόγιο

Με την πλήρη εξόφληση του τιμήματος, οι ιδιοκτήτες αποκτούν νόμιμο τίτλο κυριότητας για τις καταπατημένες εκτάσεις του Δημοσίου. Στη συνέχεια, οφείλουν να προχωρήσουν στην εγγραφή των δικαιωμάτων τους στο Κτηματολόγιο, αποκτώντας έτσι πλήρη κυριότητα και τη δυνατότητα διάθεσης του ακινήτου.

Η διαδικασία αυτή αποτελεί την τελευταία ευκαιρία για χιλιάδες ιδιοκτήτες να αποφύγουν δικαστικούς μπελάδες και να εξασφαλίσουν τη νόμιμη κατοχή των ακινήτων τους. Όσοι δεν προλάβουν να υποβάλουν αίτηση εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών θα αντιμετωπίσουν τις νομικές συνέπειες της καταπάτησης δημόσιας γης.