Το λιανεμπόριο στην Ελλάδα εισέρχεται σε μια εποχή νέων δυνατοτήτων και προοπτικών, καθώς οι σύγχρονες μαρίνες που αναπτύσσονται σε διάφορες περιοχές της χώρας, και κυρίως στην Αττική, διαμορφώνουν ή πρόκειται να διαμορφώσουν σταδιακά ένα πολυτελές και ιδιαίτερα ελκυστικό περιβάλλον για εμπορική δραστηριότητα, αλλά και χώρους εστίασης. Ενδεικτικό παράδειγμα αυτής της νέας τάσης αποτελεί η Μαρίνα Βουλιαγμένης, η οποία αναβαθμίστηκε πρόσφατα, παραδόθηκε προς πλήρη χρήση το καλοκαίρι του 2024 και περιλαμβάνει, πέρα από θέσεις ελλιμενισμού για μεγάλα σκάφη, μια σειρά από καταστήματα υψηλής αισθητικής, που προσφέρουν πολυτελή καταναλωτικά αγαθά και είδη μόδας.

Ο εμπορικός χαρακτήρας των μαρινών ενισχύεται από τα έσοδα που αποφέρει η μίσθωση των καταστημάτων στους διαχειριστές τους, προσδίδοντας στον σχεδιασμό τους σαφή επιχειρηματική διάσταση. Η ισχύουσα νομοθεσία επιτρέπει, πέρα από τις βασικές χρήσεις που σχετίζονται με τη λειτουργία της μαρίνας, και την ανάπτυξη λιανεμπορικών και τουριστικών δραστηριοτήτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η υπό ανάπτυξη Μαρίνα Αλίμου, στην οποία προβλέπεται η δημιουργία πλήθους καταστημάτων και σούπερ μάρκετ, εξυπηρετώντας τις ανάγκες των ιδιοκτητών των σκαφών, αλλά και των επισκεπτών. Η πρόβλεψη ύπαρξης σούπερ μάρκετ θεωρείται βασική προϋπόθεση για τη λειτουργία των μαρινών, με τις σχετικές εγκαταστάσεις να προσδιορίζονται ήδη από το αρχικό στάδιο σχεδιασμού.


Το παράδειγμα του Astir Marina

Η Astir Marina της Βουλιαγμένης αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της νέας εμπορικής προσέγγισης. Παγκοσμίου φήμης οίκοι, όπως Louis Vuitton, Dior, Gucci, Zegna, Rolex και Off-White, διαθέτουν ήδη καταστήματα στον χώρο της μαρίνας, διαμορφώνοντας έναν κόμβο πολυτελούς εμπορίου. Πλάι σε αυτούς, συμμετέχουν και ελληνικές επιχειρήσεις, όπως η delicatessen «Ηπειρώτισσα» από τη Βάρη, η οποία έχει αναλάβει την τροφοδοσία των σκαφών. Η μαρίνα επαναλειτούργησε το καλοκαίρι του 2024, μετά το διάστημα εργασιών ανακατασκευής που προηγήθηκαν, ενώ τον περασμένο Φεβρουάριο μαζί με το συγκρότημα του Αστέρα Βουλιαγμένης εξαγοράστηκαν από τον εφοπλιστή Γιώργο Προκοπίου.

Στη διάρκεια του 2024, που ωστόσο η Astir Marina δεν λειτούργησε καθ’ όλη τη διάρκεια του δωδεκαμήνου, έκανε τζίρο 11,98 εκατ. ευρώ, από 2,74 εκατ. ευρώ το 2023, γράφοντας ωστόσο ζημίες 1,9 εκατ. ευρώ από 4,06 εκατ. ευρώ. Ζημίες που αναμένεται να αποτελέσουν παρελθόν από φέτος, χρονιά κατά την οποία η μαρίνα θα λειτουργήσει κανονικά σε όλη τη διάρκεια του έτους μετά την ανακαίνισή της. Να σημειωθεί ότι από τον συνολικό τζίρο των 11,98 εκατομμυρίων του 2024, τα 7,8 εκατομμύρια προήλθαν από υπηρεσίες ελλιμενισμού σκαφών, τα 2,67 εκατομμύρια από τα έσοδα της εστίασης και τα 2,3 εκατομμύρια ευρώ από την υπομίσθωση ακινήτων για εμπορικούς χώρους. Επομένως, με βάση την κατανομή του τζίρου της μαρίνας, προκύπτει ότι, εκτός από τον παραδοσιακό χαρακτήρα που είχαν κάποτε οι μαρίνες στην Ελλάδα, έρχονται και εναλλακτικά έσοδα από άλλες πηγές, όπως η λιανική και η εστίαση, τα οποία συμπληρώνουν το μείγμα των πωλήσεων και ενισχύσουν την αποδοτικότητα τέτοιου είδους εγκαταστάσεων.


Η διαμόρφωση της μαρίνας Κέρκυρας

Ανάλογη εικόνα αναμένεται να διαμορφωθεί και στη Μαρίνα Κέρκυρας, την οποία αναπτύσσει η Lamda Development στο λιμάνι του νησιού. Με χερσαία ζώνη άνω των 39.000 τ.μ., η μαρίνα θα περιλαμβάνει ξενοδοχείο, εστιατόρια, εμπορικά καταστήματα, σούπερ μάρκετ και γήπεδα τένις, ενώ θα έχει τη δυνατότητα φιλοξενίας 98 σκαφών μήκους έως 140 μέτρων. Η μαρίνα χωροθετείται δίπλα στον σταθμό επιβατών, δυτικά του προβλήτα κρουαζιέρας, ενισχύοντας τον τουριστικό χαρακτήρα της περιοχής. Από την άλλη πλευρά, η Ολυμπιακή Μαρίνα στον Αγιο Κοσμά, υπό τη διαχείριση της Lamda Marinas, αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα, καθώς δεν προβλέπεται η ανάπτυξη εμπορικών καταστημάτων εντός της, λόγω της ύπαρξης του εκτενούς λιανεμπορικού δικτύου της ευρύτερης επένδυσης του Ελληνικού. Ο εμπορικός χαρακτήρας εκεί θα καλυφθεί κυρίως μέσω του εμπορικού κέντρου Riviera Galleria και των λοιπών εγκαταστάσεων που βρίσκονται εκτός της μαρίνας.


Oι ηλεκτρονικές πλατφόρμες

Η εμπορική αξιοποίηση των μαρινών δεν αφορά μόνο τις επιχειρήσεις με φυσική παρουσία. Οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες παραγγελιών, όπως η Wolt και η efood, αξιοποιούν το νέο πεδίο δραστηριότητας, εξυπηρετώντας τις ανάγκες πληρωμάτων και επισκεπτών σκαφών, ιδιαίτερα σε τουριστικούς προορισμούς όπως η Μύκονος, η Σαντορίνη και η Νάξος. Κατά τους θερινούς μήνες, οι ηλεκτρονικές παραγγελίες πολλαπλασιάζονται, μετατρέποντας τις μαρίνες σε έναν ακόμα κρίκο της αλυσίδας του ψηφιακού λιανεμπορίου.

Οι νέες μαρίνες αναδεικνύονται σε σημεία συνάντησης του τουρισμού υψηλών απαιτήσεων και της λιανικής πολυτελείας, προσφέροντας όχι μόνο εμπειρίες ελλιμενισμού, αλλά και αναβαθμισμένες εμπορικές και καταναλωτικές επιλογές, ενισχύοντας παράλληλα την τοπική και εθνική οικονομία. Περίπου 30 μαρίνες σε όλη την Ελλάδα λειτουργούν σήμερα, προσφέροντας υπηρεσίες και υποδομές υψηλών προδιαγραφών. Συνολικά, σε πανελλαδικό επίπεδο βρίσκονται σε λειτουργία 39 αδειοδοτημένες και χωροθετημένες μαρίνες, με συνολική δυναμικότητα περίπου 13.000 θέσεων ελλιμενισμού. Στον αριθμό αυτό δεν περιλαμβάνονται εγκαταστάσεις που έχουν μεν χωροθετηθεί, αλλά για διάφορους λόγους –όπως καθυστερήσεις σε έργα ή γραφειοκρατικά εμπόδια– δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί ή ολοκληρωθεί.

Παράλληλα, λειτουργούν περίπου 60 καταφύγια και τουριστικά αγκυροβόλια, των οποίων η ποιότητα εξυπηρέτησης ποικίλλει, με κάποιες εγκαταστάσεις να πληρούν υψηλότερα πρότυπα και άλλες να παρουσιάζουν ελλείψεις.