Εμπορικό πόλεμο, χωρίς προηγούμενο φαίνεται να έχει ανοίξει ο Ντόναλντ Τραμπ, μετά τις ανακοινώσεις του για την επιβολή υψηλών δασμών σε μια σειρά από χώρες, που υπερβαίνουν -και δη διπλασιάζουν- το παραδοσιακό όριο των 25% που είχε τεθεί στην αρχή της θητείας του.

Διαβάστε: Δασμοί Τραμπ: Νέα εμπορική τάξη πραγμάτων με ιστορικά υψηλούς φόρους εισαγωγής, τι προβλέπεται

Ειδικότερα, με τη τροποποίηση της λίστας, κλιμακώνεται ένας παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος άνευ προηγουμένου στη παγκόσμια ιστορία, καθώς εξαντλητικοί δασμοί στοχεύουν στις  εισαγωγές από δεκάδες εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ.

Σημειώνεται ότι, οι πρωτοφανείς δασμοί του Τραμπ πρόκειται σε μεγάλο μέρος τους να τεθούν σε ισχύ από την Πέμπτη (07/08), ύστερα από εκτεταμένες διαπραγματεύσεις, διορίες, απειλές και τροποποιήσεις. Ο Λευκός Οίκος, με στόχο τον επαναπροσδιορισμό της εμπορικής τάξης, έχει ποντάρει σε αυτή τη ριψοκίνδυνη εμπορική πολιτική του προέδρου των ΗΠΑ, η οποία έχει προκαλέσει αναστάτωση στις χρηματοπιστωτικές αγορές παγκοσμίως. Παράλληλα, σε κρίσιμη κατάσταση βρίσκονται και οι Αμερικανοί πολίτες και τις επιχειρήσεις, οι οποίοι επιβαρύνονται με το κόστος αυτών των δασμών όταν εισάγουν ξένα προϊόντα.

Τραμπ: Δασμοί σε πάνω από 30 χώρες που φτάνουν έως και 50%

Υπενθυμίζεται ότι, ο Τραμπ επέβαλε δασμούς έως και 50% σε πολλές χώρες, γεγονός που προκάλεσε ανησυχία στον διεθνή εμπορικό κόσμο και διατάραξε τα ισχυρά εμπορικά δίκτυα. Μετά την έντονη κριτική που δέχθηκε για την εμπορική ανισότητα και την «ανεπαρκή» προστασία των Αμερικανών καταναλωτών και βιομηχανιών, ο Τραμπ παρουσίασε νέους δασμούς σε περισσότερες από 30 χώρες. Μετά από μήνες διαπραγματεύσεων, οι χώρες που πλήττονται περιλαμβάνουν μεγάλες εμπορικές δυνάμεις όπως η Κίνα, ο Καναδάς, το Μεξικό, η Βραζιλία και η Ινδία.

Ειδικότερα, η Κίνα, η οποία αντιμετωπίζει τον υψηλότερο δασμό των 50% για συγκεκριμένα προϊόντα, και η Ινδία, η οποία έχει προστεθεί στην ίδια κατηγορία, βρίσκονται στο επίκεντρο των αντιπαραθέσεων. Οι λόγοι πίσω από τους αυξημένους δασμούς περιλαμβάνουν την απογοήτευση για την κακή διαχείριση της ροής του φεντανύλλης από την Κίνα, αλλά και την ανησυχία για την αυξανόμενη επιρροή της Ρωσίας στην Ινδία. Ο πρόεδρος δήλωσε ότι οι εισαγωγές από την Ινδία θα επιβαρύνονται με επιπλέον ποινή για τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου της χώρας, επιπλέον του δασμού 25% που ισχύει από την 1η Αυγούστου.

Το Λάος και η Μιανμάρ, που επικεντρώνονται στη μεταποίηση, αντιμετώπισαν μερικούς από τους υψηλότερους δασμούς, ύψους 40%.

Για την Ταϊβάν, βασικό σύμμαχο της Ουάσινγκτον στην Ασία, θα ισχύει δασμός 20%, που σύμφωνα με τον πρόεδρό της, Λάι Τσινγκ-τε, είναι «προσωρινός» καθώς οι συνομιλίες με τις ΗΠΑ βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη.

Η ΕΕ, η Βρετανία, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα υπέγραψαν προσωρινές συμφωνίες για την αποφυγή αυστηρότερων δασμών, οι οποίες προβλέπουν μειώσεις στα ποσοστά των δασμών και ανταλλάγματα σε τομείς όπως οι αγορές ενέργειας και οι επενδύσεις στις ΗΠΑ.

Αν και οι νέοι δασμοί προκαλούν αναταράξεις, υπάρχουν και χώρες που καταφέρνουν να πετύχουν πιο ευνοϊκές συμφωνίες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση συμφώνησε να μειώσει την επιβολή δασμών σε αυτοκίνητα και φαρμακευτικά προϊόντα σε ποσοστό 15%, επισημαίνοντας τη σημασία του εκσυγχρονισμού των εμπορικών σχέσεων. Η Βραζιλία, για παράδειγμα, έχει δεχτεί επιπλέον τιμωρητικούς δασμούς λόγω πολιτικών διαφορών και της μεταχείρισης του πρώην προέδρου Ζαΐρ Μπολσονάρου. Ορισμένες χώρες δεν έχουν στοχοποιηθεί με συγκεκριμένες νέες απειλές για την επιβολή δασμών. Αντ' αυτού, υπόκεινται σε ενιαίο δασμό 10% επί όλων των εισαγωγών στις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με διάταγμα που υπέγραψε ο κ. Τραμπ νωρίτερα φέτος.

Τραμπ: Ειδικοί δασμοί σε προϊόντα που αποτελούν «απειλή για την εθνική ασφάλεια

Επίσης οι δασμοί στοχεύουν προϊόντα που ο κ. Τραμπ θεωρεί απαραίτητα για την εθνική ασφάλεια. Η πολιτική δασμών του Τραμπ έχει προσδιορίσει συγκεκριμένες βιομηχανίες και προϊόντα που πλήττονται από ειδικούς δασμούς, κυρίως με την αιτιολογία ότι αποτελούν «απειλές για την εθνική ασφάλεια» ή είναι στρατηγικής σημασίας για τη βιομηχανία των ΗΠΑ.

Αυτοί οι τομείς περιλαμβάνουν:

  1. Ατσάλι και Αλουμίνιο:

Δασμοί 50% έχουν επιβληθεί στις εισαγωγές ατσαλιού και αλουμινίου. Ο λόγος είναι ότι η εσωτερική παραγωγή αυτών των μετάλλων θεωρείται κρίσιμη για την εθνική ασφάλεια, καθώς χρησιμοποιούνται σε στρατηγικές βιομηχανίες όπως οι αμυντικές και οι κατασκευαστικές. Οι χώρες που επηρεάζονται είναι: Καναδάς, Κίνα, Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλες μεγάλες εξαγωγικές χώρες.

  1. Αυτοκίνητα και Ανταλλακτικά Αυτοκινήτων:

Εισαγωγές αυτοκινήτων και ανταλλακτικών αντιμετωπίζουν δασμούς της τάξης του 25%. Οι ΗΠΑ εισάγουν σχεδόν το μισό από τα αυτοκίνητα που καταναλώνουν, και οι δασμοί αυτοί επιβλήθηκαν για να ενισχυθεί η εγχώρια βιομηχανία αυτοκινήτων και να μειωθεί η εξάρτηση από ξένους παραγωγούς. Χώρες που επηρεάζονται είναι: Γερμανία, Ιαπωνία, Κορέα και άλλες χώρες με μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες.

  1. Φάρμακα και Φαρμακευτικά προϊόντα:

Οι ΗΠΑ εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από εισαγωγές φαρμάκων, ιδιαίτερα από χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία. Στην περίπτωση αυτή, οι δασμοί που επιβάλλονται είναι για να ενισχυθεί η εγχώρια παραγωγή και να μειωθεί η εξάρτηση από εξωτερικούς προμηθευτές. Οι κινέζικες φαρμακευτικές εταιρείες πλήττονται ιδιαίτερα, καθώς οι ΗΠΑ θέλουν να μειώσουν τη ροή φαρμάκων από αυτή τη χώρα.

  1. Ημιαγωγοί

Ο τομέας των ημιαγωγών (που χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρονικά προϊόντα, κινητά τηλέφωνα και υπολογιστές) αποτελεί άλλη μια στρατηγικής σημασίας βιομηχανία. Δασμοί έχουν επιβληθεί σε ημιαγωγούς που εισάγονται από χώρες όπως η Κίνα και η Νότια Κορέα. Η εξάρτηση από εξωτερικούς προμηθευτές θεωρείται επικίνδυνη για την τεχνολογική και στρατηγική ανεξαρτησία των ΗΠΑ.

  1. Φωτοβολταϊκά και Πολυσιλικόνιο:

Δασμοί και περιορισμοί έχουν επιβληθεί στις εισαγωγές φωτοβολταϊκών και πολυσιλικόνιου, τα οποία είναι βασικά για την παραγωγή ηλιακής ενέργειας. Η Κίνα ελέγχει μεγάλο μέρος της αγοράς, και οι ΗΠΑ προσπαθούν να ενισχύσουν την εγχώρια παραγωγή ηλιακών πάνελ για να μειώσουν την εξάρτηση από την Κίνα.

  1. Αεροσκάφη και Δορυφόροι:

Οι δασμοί επηρεάζουν και τον τομέα της αεροδιαστημικής. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι ΗΠΑ, που είναι οι μεγαλύτεροι καταναλωτές αεροσκαφών και δορυφόρων, προσπαθούν να προστατεύσουν τους εθνικούς κατασκευαστές από τις ανταγωνιστικές τιμές άλλων χωρών, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Κίνα.

  1. Ορυκτά και Σπάνια Γήινα Στοιχεία:

Η Κίνα ελέγχει την παγκόσμια παραγωγή σπάνιων γήινων στοιχείων, τα οποία είναι απαραίτητα για την παραγωγή τεχνολογικών προϊόντων. Η επιβολή δασμών στο συγκεκριμένο τομέα αποσκοπεί στο να ενισχυθεί η εγχώρια εξόρυξη και παραγωγή αυτών των πολύτιμων πόρων.

  1. Αγροτικά προϊόντα (π.χ. Ξυλεία, Σιτηρά):

Δασμοί επιβάλλονται και σε αγροτικά προϊόντα, όπως η ξύλινη πρώτη ύλη και τα σιτηρά, με στόχο να προστατευτεί η εγχώρια αγροτική παραγωγή από τις φθηνές εισαγωγές, ιδιαίτερα από τον Καναδά και άλλες μεγάλες εξαγωγικές χώρες.

  1. Τεχνολογικά Προϊόντα και Κινητά Τηλέφωνα:

Δασμοί επιβάλλονται και σε προϊόντα υψηλής τεχνολογίας, όπως κινητά τηλέφωνα και υπολογιστές. Τα προϊόντα αυτά εισάγονται κυρίως από την Κίνα, και οι ΗΠΑ προσπαθούν να ενισχύσουν την εγχώρια παραγωγή και έρευνα στον τομέα της τεχνολογίας.

Η πολιτική του Τραμπ προκάλεσε ανησυχία στις παγκόσμιες αγορές, καθώς οι δασμοί ενδέχεται να αυξήσουν τις τιμές των εισαγόμενων αγαθών για τους Αμερικανούς καταναλωτές και να οδηγήσουν σε οικονομική αναστάτωση για τις επιχειρήσεις που εξαρτώνται από ξένα προϊόντα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι δασμοί μπορεί να προσφέρουν πάνω από 2 τρισεκατομμύρια δολάρια σε έσοδα, αλλά με σημαντικό κόστος για τις αμερικανικές εταιρείες. Η εμπορική στρατηγική του Τραμπ κρύβει μεγάλες αβεβαιότητες. Το επόμενο διάστημα θα δείξει αν οι απειλές για νέους δασμούς θα ωθήσουν τις χώρες σε μεγαλύτερες παραχωρήσεις ή αν, αντίθετα, θα ενισχύσουν τις οικονομικές εντάσεις παγκοσμίως.

Πώς επηρεάζεται η Ελλάδα

Η Ελλάδα, ως μέλος της ΕΕ, επηρεάζεται από τις γενικές αποφάσεις του Τραμπ που αφορούν τις εμπορικές σχέσεις της ΕΕ με τις ΗΠΑ. Στη νέα αυτή πολιτική, οι δασμοί για τις χώρες της ΕΕ έχουν αυξηθεί σε 15% ή περισσότερο για τις περισσότερες κατηγορίες προϊόντων, περιλαμβανομένων αυτοκινήτων και φαρμακευτικών προϊόντων. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα, όπως και άλλες χώρες της ΕΕ, αντιμετωπίζει αυξημένο κόστος για τις εξαγωγές της στις ΗΠΑ, γεγονός που ενδέχεται να επηρεάσει τις ελληνικές βιομηχανίες και τις εμπορικές σχέσεις. Οι ελληνικές εξαγωγές προς την αμερικανική αγορά θα υποστούν αυτές τις νέες αυξήσεις δασμών.