Ο ελληνικός τουρισμός, έπειτα από μια δεκαετία συνεχών ρεκόρ, δείχνει σημάδια κόπωσης. Παρά τις αυξημένες αφίξεις, ο τζίρος δεν ακολουθεί την ίδια τροχιά, ενώ η φετινή τουριστική περίοδος χαρακτηρίζεται από αντιφατικά μηνύματα. Πληρότητες που υστερούν, έσοδα που πιέζονται, κόπωση προορισμών πρώτης γραμμής, αλλά και νέες τουριστικές συμπεριφορές συνθέτουν ένα παζλ που προκαλεί εύλογα το ερώτημα: Μήπως ο ελληνικός τουρισμός έχει φτάσει στα όριά του;

Ο Γιάννης Ρέτσος, πρόεδρος του ΙΟΒΕ και πρώην πρόεδρος του ΣΕΤΕ, δεν μάσησε τα λόγια του. «Το 2026 ίσως να είναι η πρώτη χρονιά με μείωση τουριστικών εσόδων», σημείωσε, αποδίδοντας την εκτίμηση αυτή στην οικονομική πίεση που δέχονται οι βασικές ευρωπαϊκές αγορές, την αβεβαιότητα στις ΗΠΑ λόγω των πολιτικών Τραμπ και τη γεωπολιτική ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Τόνισε, δε, την ανάγκη για νέα στρατηγική, καλύτερη σχέση ποιότητας-τιμής και σοβαρές επενδύσεις σε υποδομές.

Τη διαπίστωση αυτή συμμερίζεται και ο Νότης Μαρτάκης, ιδρυτής της MTC Group Consulting, ο οποίος επισημαίνει ότι «βρισκόμαστε μπροστά σε μια περίοδο μετάβασης, όπου ο ελληνικός τουρισμός πρέπει να επαναπροσδιορίσει την ταυτότητά του». Όπως αναφέρει, οι επιδόσεις της φετινής περιόδου είναι αποτέλεσμα συσσωρευμένων παθογενειών και ελλείψεων στρατηγικού σχεδιασμού.


Η μεταβολή στον τουρισμό

Η εκρηκτική άνοδος των ετών 2022-2023, μετά την πανδημία, δημιούργησε φουσκωμένες προσδοκίες. Όμως η εποχή του «revenge tourism» έχει παρέλθει. Ο τουρισμός αυτορρυθμίζεται, η ζήτηση μεταβάλλεται και η εμπειρία των ταξιδιωτών διαφοροποιείται. Ο Νότης Μαρτάκης στηλιτεύει τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίστηκε η Πολιτεία τη συζήτηση για τον «υπερτουρισμό», ιδίως σε περιοχές όπως η Σαντορίνη. «Η υιοθέτηση της λανθασμένης ορολογίας περί δήθεν υπερτουρισμού έστειλε στις αγορές το μήνυμα ότι γεμίσαμε και δεν αντέχουμε άλλους επισκέπτες», σημειώνει. Και πράγματι, η Σαντορίνη -με απώλειες που φτάνουν το 19% στις διεθνείς αεροπορικές αφίξεις πλήρωσε το τίμημα αυτής της επικοινωνιακής αποτυχίας, σε συνδυασμό με την ανησυχία που προκάλεσαν οι σεισμοί στις αρχές του έτους.

Στη Μύκονο, από την άλλη, οι κρατήσεις δείχνουν κάποια ανάκαμψη, όμως και εδώ η φήμη του νησιού επλήγη από μεμονωμένα περιστατικά ακρίβειας, που γενίκευσαν μια εικόνα «τουριστικής απληστίας». Ο κ. Μαρτάκης σημειώνει ότι «η επιλεκτική χρήση περιστατικών από πέντε επιχειρήσεις λειτούργησε ως βαρίδι για τις εκατοντάδες άλλες που λειτουργούν σωστά».


Οι πληρότητες

Η αύξηση των διεθνών αφίξεων δεν μεταφράζεται απαραίτητα σε τουριστικό πλεόνασμα. Στην Κρήτη, για παράδειγμα, οι αφίξεις είναι αυξημένες κατά 5% σε σχέση με πέρυσι, αλλά η πληρότητα στα ξενοδοχεία είναι 7%-8% χαμηλότερη. Στη Χαλκιδική, η μείωση των επισκεπτών φτάνει το 15%- 20% σε κάποιες περιοχές, ενώ η κατά κεφαλήν δαπάνη έχει περιοριστεί. Στην Κέρκυρα, οι επισκέπτες μειώνουν τη διάρκεια διαμονής τους από έξι σε τέσσερις ημέρες, μηδενίζοντας έτσι την όποια αύξηση αφίξεων.

Ακόμα και στην Αθήνα, τα ξενοδοχεία είδαν τον Ιούλιο μείωση τόσο στην πληρότητα όσο και στις τιμές. «Οι αφίξεις αυξάνονται, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αυξάνονται οι πληρότητες ή τα έσοδα», σημειώνει χαρακτηριστικά ο Ευγένιος Βασιλικός, πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Αθηνών.


Airbnb: Εντυπωσιακά είναι τα νούμερα στις βραχυχρόνιες μισθώσεις

Εντυπωσιακά είναι τα νούμερα στις βραχυχρόνιες μισθώσεις, οι οποίες κατέγραψαν τον Ιούνιο του 2025 πάνω από 1,06 εκατ. κλίνες, ξεπερνώντας κατά 166.000 τις ξενοδοχειακές. Ομως οι πληρότητες παραμένουν χαμηλές (30%) και η μέση διάρκεια παραμονής περιορίζεται στις 3-7 ημέρες. Η Eurobank και η ΠΟΞ επισημαίνουν την ανάγκη θεσμικής ρύθμισης. «Η υπέρμετρη εξάπλωση χωρίς πλαίσιο οδηγεί σε εκτόξευση τιμών κατοικίας, κοινωνικές ανισότητες και τουριστοφοβία», τονίζει ο Γιάννης Χατζής, πρόεδρος της ΠΟΞ. Παράλληλα, η Eurobank καλεί τις πλατφόρμες να επιστρέψουν στην αρχή της οικονομίας διαμοιρασμού και να μη λειτουργούν ως παράλληλα «ξενοδοχεία» χωρίς υποχρεώσεις.

Το προφίλ του ταξιδιώτη αλλάζει. Η πρόσφατη έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ταξιδιών δείχνει πως η τιμή, η ασφάλεια και ο καιρός καθορίζουν τις αποφάσεις. Η προτίμηση στις «ενδιάμεσες εποχές» (τέλη άνοιξης-αρχές φθινοπώρου) ενισχύεται λόγω ακραίων θερμοκρασιών αλλά και των υψηλών τιμών το καλοκαίρι.


Πώς η τεχνητή νοημοσύνη επηρεάζει τον τρόπο λήψης αποφάσεων για τα ταξίδια

Η Τεχνητή Νοημοσύνη, πλέον, επηρεάζει όλο και περισσότερο τον τρόπο λήψης αποφάσεων για τα ταξίδια. Το 67% των ταξιδιωτών μελετά διεξοδικά τις επιλογές του, με το 61% να δηλώνει πως η διαδικασία είναι πιο περίπλοκη από ποτέ. Αυτό σημαίνει ότι οι προορισμοί δεν πωλούνται από μόνοι τους - χρειάζονται αφήγημα, εμπειρία και στόχευση.

Όπως σωστά επισημαίνει ο Νότης Μαρτάκης, «η εξέλιξη της τουριστικής επιτυχίας ή στασιμότητας θα καταγραφεί στο τέλος της περιόδου - οι πρόωρες εκτιμήσεις είναι παρακινδυνευμένες». Ομως ένα είναι βέβαιο: ο τουρισμός δεν μπορεί πλέον να πορεύεται με τη λογική της αυτόματης ανάπτυξης. Χρειάζεται επανεφεύρεση, στρατηγικό αφήγημα και πολιτική βούληση.

Η Ελλάδα δεν έχει χάσει τη θέση της στον τουριστικό χάρτη. Αλλά αν θέλει να την ενισχύσει, πρέπει να απαντήσει στο κρίσιμο ερώτημα: όχι «πόσοι» τουρίστες, αλλά «ποιοι» - και πώς θα έρθουν ξανά.