Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα πρέπει να αναγνωρίσει τις ευθύνες του για τη δυσχερή θέση στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα και να διαγράψει ένα μεγάλο μέρος από όσα του χρωστά η χώρα, γράφει σε ανάλυσή του για λογαριασμό του έγκυρου think tank Bruegel ο Ashoka Mody, καθηγητής του Πανεπιστημίου Πρίνστον.

Το ενδιαφέρον είναι ότι ο Mody διετέλεσε στο παρελθόν αναπληρωτής διευθυντής του τμήματος ανάλυσης και του ευρωπαϊκού τμήματος του ΔΝΤ, ενώ ήταν ο υπεύθυνος του Ταμείου για το πρόγραμμα διάσωσης της Ιρλανδίας.

Όπως αναφέρει η ανάλυση, το ΔΝΤ, η ΕΚΤ και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έκαναν ένα μοιραίο λάθος τον Απρίλιο του 2010. Τότε, αντί να επιτρέψουν στην Ελλάδα να κηρύξει στάση πληρωμών στα τεράστια χρέη της προς τους ιδιώτες επενδυτές, επέλεξαν να δανείσουν στη χώρα χρήματα, για να αποπληρώσει στο ακέραιο τα ομόλογά της.

Τότε, πολλοί ήταν εκείνοι που ζητούσαν να γίνει άμεσα μία αναδιάρθρωση του χρέους προς τους ιδιώτες, επιβάλλοντας κατ΄ ουσίαν ένα haircut στις τράπεζες που είχαν δανείσει χρήματα στο ελληνικό κράτος. Ανάμεσα στους υπέρμαχους αυτής της προσέγγισης ήταν το δ.σ. του ΔΝΤ.

Όμως, υπό το φόβο παγκόσμιας οικονομικής αναταραχής, η τρόικα επέλεξε να διασώσει τις γαλλικές και τις γερμανικές τράπεζες και να αντικαταστήσει το ένα πρόβλημα με ένα άλλο: Τώρα, οι ιδιώτες επενδυτές έχουν πάρει τα χρήματά τους πίσω και η Ελλάδα χρωστά στους πιστωτές του επίσημου τομέα.

Έτσι, πέντε χρόνια μετά την έναρξη της κρίσης, το ελληνικό χρέος έχει αυξηθεί από το 130% του ΑΕΠ σχεδόν στο 180%, ενώ η βαθιά ύφεση και ο αποπληθωρισμός έχουν υπονομεύσει σοβαρά την ικανότητα της κυβέρνησης να το αποπληρώσει.

Πλέον, όλοι συμφωνούν ότι το να αναγκαστεί η Ελλάδα να πληρώσει τους ομολογιούχους ήταν μια κακή ιδέα, ενώ η δημοσιονομική λιτότητα που επιβλήθηκε ήταν υπερβολική. Το ίδιο το ΔΝΤ παραδέχθηκε το λάθος του το 2013, σημειώνει ο Mody.

Παρόλα αυτά, η προσέγγιση την οποία προτείνει μέχρι και σήμερα το ΔΝΤ στην Ελλάδα δεν έχει αλλάξει: Θέλει η Αθήνα να δανειστεί περισσότερα χρήματα (αυτή τη φορά από τους Ευρωπαίους) για να αποπληρώσει μία κατηγορία πιστωτών (το ΔΝΤ) και να συνεχίσει να εστιάζει στη λιτότητα.

Το ΔΝΤ ακολουθεί την άποψη της Γερμανίας, ότι μέσω των μεταρρυθμίσεων, η ελληνική οικονομία θα βελτιώσει τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξή της. Αλλά σύμφωνα με τον Mody, αυτό είναι λάθος. Τα όποια οφέλη δεν πρόκειται να φανούν μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, και αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να δίνει προτεραιότητα στην προσπάθεια να ξεφύγει από το σπιράλ του χρέους και του αποπληθωρισμού. Αντίθετα, κάποιες από τις μεταρρυθμίσεις ρίχνουν τη χώρα πιο βαθιά στο τούνελ, μειώνοντας τη ζήτηση.

Τελικά, λέει ο Mody, κάποια ελάφρυνση χρέους θα δοθεί στην Ελλάδα, αλλά θα είναι με το σταγονόμετρο και με πολύ επώδυνα ανταλλάγματα. Πέντε χρόνια από σήμερα, τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα της χώρας ίσως είναι ακόμα χειρότερα. Και τότε, όλοι θα αναρωτιούνται: Γιατί δεν διαγράφτηκε το χρέος νωρίτερα; Αλλά όπως απαντά ο οικονομολόγος, κανείς δεν είναι διατεθειμένος να αντιμετωπίσει τη δυσάρεστη αριθμητική και έτσι όλοι αφήνονται στους ευσεβείς τους πόθους.

«Έχοντας αποτύχει στην ελληνική δοκιμασία του, το ΔΝΤ κινδυνεύει να το επαναλάβει. Παραμένει παγιδευμένο στις προτεραιότητες των μετόχων, μεταξύ των οποίων η Βρετανία και η Γερμανία. Για να επαναβεβαιώσει την ανεξαρτησία του και να ανακτήσει τη χαμένη αξιοπιστία του, θα πρέπει να διαγράψει ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού χρέους και να αναγκάσει τους πλούσιους μετόχους του να υποστούν τις ζημιές», καταλήγει ο Mody.