Οι ψηφιακές μεταφορές μέσω IRIS έχουν επαναστατήσει τις καθημερινές συναλλαγές, όμως δημιουργούν ερωτήματα για τις φορολογικές τους επιπτώσεις. Η ΑΑΔΕ παρακολουθεί στενά τις επαναλαμβανόμενες και αδικαιολόγητες εισροές που μπορεί να υποκρύπτουν φορολογητέο εισόδημα.

Διαβάστε: Πιτσιλής: Δέσμευση της ΑΑΔΕ η στήριξη του νόμιμου εμπορίου και της υγιούς επιχειρηματικότητας

Πώς λειτουργεί η φορολόγηση των IRIS μεταφορών

Η ραγδαία ανάπτυξη των IRIS online payments και η δυνατότητα άμεσης αποστολής χρημάτων μέσω αριθμού κινητού έχουν μεταμορφώσει τον τρόπο που διεκπεραιώνουμε τις οικονομικές μας υποχρεώσεις. Ωστόσο, πολίτες αναζητούν διευκρινίσεις από λογιστές και φοροτεχνικούς σχετικά με το αν αυτές οι κινήσεις μπορεί να ερμηνευθούν ως φορολογητέο εισόδημα.

Ένα τυπικό σενάριο περιλαμβάνει την κοινή πληρωμή λογαριασμού σε εστιατόριο, όπου ένας φίλος καλύπτει το σύνολο και οι υπόλοιποι αποστέλλουν άμεσα το μερίδιό τους μέσω IRIS. Σύμφωνα με φοροτεχνικούς ειδικούς, τέτοιες μεταφορές δεν συνιστούν εισόδημα όταν αφορούν επιστροφή χρημάτων ή κάλυψη κοινών δαπανών μεταξύ ιδιωτών.


Τι θεωρείται φορολογητέο εισόδημα από IRIS

Φορολογητέο εισόδημα αναγνωρίζονται αποκλειστικά τα ποσά που προέρχονται από εργασιακές δραστηριότητες, παροχή υπηρεσιών, εμπορικές δραστηριότητες ή επενδυτικές κινήσεις. Κατά τη διάρκεια φορολογικού ελέγχου, ο φορολογούμενος δύναται να τεκμηριώσει ότι η μεταφορά συνδέεται με κοινή δαπάνη.

Οι ειδικοί συνιστούν την καταγραφή σχετικής αιτιολογίας στη συναλλαγή, όπως "κοινό φαγητό", "δώρο γενεθλίων" ή "κοινός λογαριασμός", προκειμένου να αποκλείεται οποιαδήποτε παρερμηνεία από τις φορολογικές αρχές.


Πότε παρεμβαίνει η ΑΑΔΕ για ελέγχους IRIS

Επαναλαμβανόμενες και αδικαιολόγητες εισροές σε τραπεζικό λογαριασμό ενδέχεται να προκαλέσουν την προσοχή των φορολογικών αρχών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση όπου κάποιος εισπράττει εβδομαδιαίως ποσά 200 έως 300 ευρώ από διαφορετικά πρόσωπα, χωρίς σαφή αιτιολογία στη συναλλαγή.

Εάν αυτό το πρότυπο διατηρείται για εκτεταμένο χρονικό διάστημα, η ΑΑΔΕ μπορεί να υποπτευθεί "κρυφή" παροχή υπηρεσιών ή μη δηλωμένη εμπορική δραστηριότητα και να απαιτήσει αιτιολόγηση της προέλευσης των κεφαλαίων.


Στατιστικά χρήσης και μελλοντικές εξελίξεις IRIS

Η δυναμική του συστήματος αποτυπώνεται στα εντυπωσιακά στοιχεία χρήσης. Το 2024 οι διατραπεζικές συναλλαγές μέσω IRIS ξεπέρασαν τα 57,3 εκατομμύρια με συνολική αξία άνω των 6,1 δισεκατομμυρίων ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 137% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Περισσότεροι από 3,8 εκατομμύρια πολίτες αξιοποιούν ήδη το IRIS P2P, ενώ οι επαγγελματίες που έχουν ενσωματωθεί στο IRIS P2B υπερβαίνουν τους 565.000. Παράλληλα, 8.000 επιχειρήσεις και ηλεκτρονικά καταστήματα συμμετέχουν στο IRIS Commerce, ενόψει της υποχρεωτικής ένταξης όλων των επαγγελματιών από τον Νοέμβριο του 2025.

Υποχρεωτική εφαρμογή και νέα όρια IRIS

Η υποχρεωτική εφαρμογή του συστήματος από την 1η Νοεμβρίου 2025 επιφέρει σημαντικές μεταβολές. Όλες οι επιχειρήσεις, φυσικές και ηλεκτρονικές, θα υποχρεούνται να αποδέχονται πληρωμές μέσω IRIS, με κυρώσεις από 10.000 έως 20.000 ευρώ για όσες δεν συμμορφωθούν.

Κατά την πληρωμή, στα POS θα εμφανίζονται δύο επιλογές: IRIS και κάρτα. Ο ταμίας θα επιλέγει το IRIS, θα δημιουργείται δυναμικό QR code και η πληρωμή θα ολοκληρώνεται μέσω του mobile banking app του πελάτη. Σε δεύτερη φάση, εντός του 2026, θα ενσωματωθεί η τεχνολογία NFC, επιτρέποντας πληρωμές με απλή επαφή του κινητού στο POS.

Από τον Ιανουάριο του 2026, τα όρια μεταφορών αυξάνονται σημαντικά:
• Ιδιώτες: έως 1.000 ευρώ ημερησίως και 5.000 ευρώ μηνιαίως
• Επαγγελματίες: έως 31.000 ευρώ μηνιαίως

Την ίδια χρονιά, το IRIS θα επεκταθεί εκτός Ελλάδας, προσφέροντας μεταφορές χρημάτων μεταξύ ιδιωτών σε χώρες του δικτύου EuroPA, συμπεριλαμβανομένων της Ιταλίας, Ισπανίας, Πορτογαλίας, Σκανδιναβικών χωρών και Πολωνίας.