Η Αλβανία βιώνει έναν πρωτοφανή υπερτουρισμό που μεταμορφώνει ριζικά τη χώρα. Μόλις τρεις ώρες από τα Τίρανα, η παραλία του Γιαλέ με τα διάφανα νερά και τη λευκή άμμο αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της αλλαγής. Ο ελικοειδής δρόμος που οδηγεί στην κάποτε απομονωμένη ακτή σήμερα γεμίζει με αυτοκίνητα που αναζητούν χώρο στάθμευσης.

Πριν από μία δεκαετία, αυτή η τοποθεσία αποτελούσε μυστικό καταφύγιο για τους κατοίκους και ελάχιστους γνώστες. Σήμερα, όσοι καταφέρνουν να εξασφαλίσουν θέση παρκαρίσματος πληρώνουν 10 ευρώ για μία ξαπλώστρα, συνωστιζόμενοι με εκατοντάδες άλλους λουόμενους.


Η εκρηκτική ανάπτυξη του τουρισμού στην Αλβανία

Η δραματική μεταμόρφωση από άγνωστο παράδεισο σε υπερδημοφιλή τουριστικό προορισμό αντικατοπτρίζει, σύμφωνα με την εφημερίδα «Καθημερινή», την ευρύτερη άνοδο της Αλβανίας στον ευρωπαϊκό τουριστικό χάρτη. Το 2024, περίπου 15 εκατομμύρια τουρίστες επισκέφθηκαν τη χώρα, σημειώνοντας αύξηση 15% σε σχέση με το προηγούμενο έτος και καταγράφοντας νέο εθνικό ρεκόρ, όπως ανακοίνωσε η υπουργός Τουρισμού Μιρέλα Κουμπάρο.

Αυτοί οι αριθμοί γίνονται ακόμη πιο εντυπωσιακοί αν σκεφτούμε ότι η Αλβανία έχει πληθυσμό κάτω από 3 εκατομμύρια κατοίκους. Ο τουριστικός κλάδος συνεισφέρει πλέον το 8% στο αλβανικό ΑΕΠ και δημιουργεί δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας, καθιστώντας αδύνατη την απόρριψη των τουριστικών ροών για τη φτωχή ευρωπαϊκή χώρα.


Αλβανία: Κυβερνητικές πολιτικές και διεθνείς επενδύσεις

Η κυβέρνηση, προσπαθώντας να καθιερώσει τη χώρα ως premium προορισμό, έχει θεσπίσει δεκαετείς φορολογικές απαλλαγές για ξένους επιχειρηματίες που κατασκευάζουν τετράστερα ή πεντάστερα ξενοδοχεία στην αλβανική επικράτεια.

Η στρατηγική αυτή φαίνεται να αποδίδει καρπούς. Μεγάλοι διεθνείς ξενοδοχειακοί όμιλοι όπως η Marriott και η Radisson έχουν εγκαταστήσει μονάδες στη χώρα. Παράλληλα, ο Τζάρεντ Κούσνερ, γαμπρός του Ντόναλντ Τραμπ, έχει αναλάβει το φιλόδοξο έργο μετατροπής ενός ολόκληρου αλβανικού νησιού σε πολυτελές τουριστικό θέρετρο.


Περιβαλλοντικές συνέπειες του υπερτουρισμού

Ωστόσο, πολλοί ειδικοί εκφράζουν ανησυχίες για τις επιπτώσεις του υπερτουρισμού στην Αλβανία. Προειδοποιούν ότι οι παράκτιες περιοχές δεν διαθέτουν επαρκή χωρητικότητα για τόσο μεγάλο αριθμό επισκεπτών, ενώ η ανεξέλεγκτη ξενοδοχειακή ανάπτυξη καταστρέφει το φυσικό περιβάλλον.

«Η απληστία έχει υποκαταστήσει τον ορθολογικό σχεδιασμό και κάθε αγάπη για τη γη, τη φύση, την πατρίδα μας», τονίζει ο Άλφρεντ Λέλα από το αντιπολιτευόμενο Δημοκρατικό Κόμμα.


Οικονομικές επιπτώσεις και αλλαγή χαρακτήρα στον τουρισμό 

Οι λάτρεις εναλλακτικών προορισμών μπορούν ακόμη να ανακαλύψουν λιγότερο εκμεταλλευμένες περιοχές της Αλβανίας, όμως τα οικονομικά ταξίδια ανήκουν πλέον στο παρελθόν. Τα μέσα έξοδα ανά τουρίστα αυξήθηκαν κατά 20% το 2024 συγκριτικά με το 2023, με τους επισκέπτες να αφήνουν συνολικά πάνω από 5 δισεκατομμύρια δολάρια στην αλβανική οικονομία.

Ειδικοί και επιχειρηματίες επισημαίνουν ότι η αυξημένη ζήτηση δημιουργεί πιέσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα και αυξάνει το κόστος λόγω εισαγωγής ξένων προϊόντων. Καθώς οι τιμές ανεβαίνουν, οι ντόπιοι που παλαιότερα απολάμβαναν δωρεάν τις παραλίες τους πλέον αντιμετωπίζουν οικονομικά εμπόδια.


Περιβαλλοντικά προβλήματα και κοινωνικές επιπτώσεις

«Τα απορρίμματα έχουν εξελιχθεί σε σοβαρότατο πρόβλημα παντού», δηλώνει ο Αρμπέν Κόλα, ξεναγός και περιβαλλοντολόγος. «Καμία τοπική κοινότητα δεν έχει τη δυνατότητα διαχείρισης ή ανακύκλωσης».

Πολυάριθμες σελίδες στο Facebook που ασχολούνται με τον αλβανικό τουρισμό δημοσιεύουν εικόνες από σκουπίδια κατά μήκος των δρόμων και στις παραλίες. Ο υπερτουρισμός στην Αλβανία έχει αλλάξει ριζικά τον χαρακτήρα της χώρας.

«Η Αλβανία ήταν κάποτε κάτι αυθεντικό: κάμπινγκ, νεολαία, διασκέδαση και άγρια φύση», εξηγεί ο Κόλα. «Τώρα μοιάζει με το Μονακό. Δεν υπάρχει πλέον χώρος για τους ντόπιους κατοίκους».