Το υπουργείο Εργασίας προετοιμάζει τον νέο οδικό χάρτη για την επέκταση των συλλογικών συμβάσεων σε όλους τους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, σύμφωνα με ρεπορτάζ της «Απογευματινής». Ο φιλόδοξος στόχος είναι η κάλυψη του 80% των εργαζομένων με ασφαλείς μισθούς έως το 2027, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της κοινοτικής οδηγίας. Οι κοινωνικοί εταίροι έχουν προθεσμία έως τέλος Οκτωβρίου για την υποβολή των προτάσεών τους.


Κρίσιμα ζητήματα στη διαμόρφωση των συλλογικών συμβάσεων

Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας επικεντρώνεται σε δύο βασικά θέματα που αναμένεται να προκαλέσουν έντονες συζητήσεις μεταξύ των κοινωνικών εταίρων κατά τη διαμόρφωση του εθνικού σχεδίου. Το πρώτο αφορά τη ρήτρα εξαιρέσεων που προβλέπει το άρθρο 53 του νόμου 4635/2019. Αυτή η διάταξη επιτρέπει στις εθνικές και κλαδικές συλλογικές συμβάσεις να θεσπίζουν ειδικούς όρους για επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Παρόλο που η ρήτρα υπάρχει στη νομοθεσία, δεν έχει ενεργοποιηθεί καθώς απαιτείται σχετική απόφαση του υπουργείου που δεν έχει εκδοθεί.

Το δεύτερο κρίσιμο ζήτημα αφορά την άρση των εμποδίων για την επέκταση των συμβάσεων. Σήμερα, για να κηρυχθεί υποχρεωτική μια συλλογική σύμβαση, οι εργοδότες που την υπογράφουν πρέπει να απασχολούν ποσοστό μεγαλύτερο του 50% των εργαζομένων του συγκεκριμένου κλάδου.

Στο νέο σχέδιο δράσης που ετοιμάζεται, το απαιτούμενο ποσοστό του 50%+1 θα επανεξεταστεί με στόχο τη μείωσή του στο 30% ή 40%. Αυτή η αλλαγή θα διευκολύνει σημαντικά την επέκταση των κλαδικών συμβάσεων σε όλους τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις ενός κλάδου, συμβάλλοντας στην αύξηση του ποσοστού κάλυψης από το σημερινό 23% στο επιδιωκόμενο 80%.


Κριτήρια για τις αυξήσεις μισθών σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία

Η ευρωπαϊκή οδηγία καθορίζει συγκεκριμένα κριτήρια που θα λαμβάνονται υπόψη για την αύξηση του ποσοστού κάλυψης των εργαζομένων από συλλογικές συμβάσεις:

• Η εξέλιξη του δείκτη μισθών τόσο για το σύνολο της οικονομίας όσο και για το επίπεδο αποδοχών του εκάστοτε κλάδου
• Το κόστος παραγωγής και η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας μέσω ειδικής βάσης δεδομένων
• Η οικονομική κατάσταση και κερδοφορία του κλάδου που συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις
• Το ποσοστό απασχόλησης στους επιμέρους κλάδους της οικονομίας


Προοπτικές για τη νέα εποχή των συλλογικών διαπραγματεύσεων

Ο κλαδικός δείκτης μισθών θα καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το ύψος των αυξήσεων που θα μπορούν να συζητηθούν από τους εκπροσώπους των εργοδοτών και των εργαζομένων. Παράλληλα, η βάση δεδομένων για το κόστος παραγωγής θα λειτουργεί ως πυξίδα για το επίπεδο ανθεκτικότητας των επιχειρήσεων. Όταν ένας κλάδος παρουσιάζει υψηλή κερδοφορία, οι επιχειρήσεις δεν θα μπορούν να επικαλούνται οικονομικές δυσκολίες για να αποφύγουν τις αυξήσεις μισθών. Αντίστοιχα, σε περιπτώσεις ζημιών, οι αυξήσεις θα είναι περιορισμένες ή και μηδενικές. Η νέα προσέγγιση στοχεύει στη δημιουργία ενός δικαίου και βιώσιμου συστήματος συλλογικών διαπραγματεύσεων που θα εξασφαλίζει αξιοπρεπείς μισθούς για το μεγαλύτερο μέρος του εργατικού δυναμικού της χώρας.