EnΚληρονομιές: Αλλάζουν τα πάντα με τις νέες ψηφιακές ρυθμίσεις της ΑΑΔΕ
Ψηφιακός εκσυγχρονισμός φορολογικών διαδικασιών
Υποβολή Ε9 από συμβολαιογράφους, αυτόματη ενημέρωση Μητρώου και ειδοποιήσεις για δηλώσεις και φόρους από κληρονομιές
Τρεις νέες παρεμβάσεις για τις κληρονομιές και τη διευκόλυνση των φορολογουμένων που κληρονομούν ακίνητα ή άλλα περιουσιακά στοιχεία ενεργοποιεί η ΑΑΔΕ. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, μέσα από μια νέα ψηφιακή εφαρμογή, οι κληρονόμοι θα λαμβάνουν ειδοποιήσεις για τις φορολογικές τους υποχρεώσεις και τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν. Παράλληλα, το έντυπο Ε9 θα συμπληρώνεται και θα υποβάλλεται από τους συμβολαιογράφους για λογαριασμό των κληρονόμων, μειώνοντας έτσι τη γραφειοκρατία και τα λάθη. Επιπλέον, το Μητρώο της ΑΑΔΕ θα ενημερώνεται αυτόματα με τα στοιχεία των νέων δικαιούχων, χωρίς να απαιτούνται πρόσθετες ενέργειες από τους πολίτες. Με τις νέες αυτές διευκολύνσεις, οι φορολογούμενοι απαλλάσσονται από τον «λαβύρινθο» των πολύπλοκων διαδικασιών και των πολλαπλών δηλώσεων, αποφεύγοντας το άγχος των προθεσμιών για την υποβολή εγγράφων, την πληρωμή φόρων και τη ρύθμιση δόσεων.
Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι το ενδιαφέρον για μεταβιβάσεις περιουσίας παραμένει υψηλό. Το επτάμηνο του 2025, τα έσοδα από γονικές παροχές, δωρεές και κληρονομιές ανήλθαν σε 152,02 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 11% σε σχέση με τα 136,97 εκατ. ευρώ που είχαν εισπραχθεί το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Το υψηλό αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ συνεχίζει να λειτουργεί ως βασικό κίνητρο μεταβιβάσεις περιουσιακών στοιχείων από γονείς και παππούδες σε παιδιά και εγγόνια.
Από τις αρχές του έτους έως και τα τέλη Ιουλίου, μέσω της πλατφόρμας myProperty της ΑΑΔΕ, έχουν υποβληθεί περισσότερες από 120.000 δηλώσεις φόρου μεταβίβασης για αγοραπωλησίες ακινήτων, 60.000 δηλώσεις γονικών παροχών, 38.000 δηλώσεις δωρεών και πάνω από 70.000 ηλεκτρονικές δηλώσεις φόρου κληρονομιάς.
Ειδικότερα, το σχέδιο της ΑΑΔΕ για τις κληρονομιές προβλέπει:
1. Υποβολή Ε9 από συμβολαιογράφους
Οι δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9) των αποβιωσάντων θα υποβάλλονται πλέον από τους συμβολαιογράφους για λογαριασμό των κληρονόμων. Σήμερα η υποβολή γίνεται:
2. Αυτόματη ενημέρωση του Μητρώου
Με την έκδοση της ληξιαρχικής πράξης θανάτου, το Φορολογικό Μητρώο ενημερώνεται αυτόματα, χωρίς να απαιτείται φυσική παρουσία των κληρονόμων. Το σύστημα διακόπτει σχέσεις του αποβιώσαντος (γάμος, σύμφωνο συμβίωσης, εκπροσώπηση) και απενεργοποιεί τους κωδικούς πρόσβασης στο myAADE. Μέσω διαλειτουργικότητας, το Μητρώο ενημερώνεται για ύπαρξη διαθήκης και αντλεί το πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών.
3. Ειδοποιήσεις για τις υποχρεώσεις των κληρονόμων
Μέχρι το τέλος του έτους θα ξεκινήσει μία νέα υπηρεσία η οποία θα λειτουργεί ως «φορολογικό ξυπνητήρι», καθώς θα στέλνει ειδοποιήσεις για δηλώσεις, πληρωμές και προθεσμίες, προστατεύοντας τους κληρονόμους από πρόστιμα, προσαυξήσεις και καθυστερήσεις. Με την έγκαιρη ενημέρωση, οι κληρονόμοι θα αποφεύγουν τις «παγίδες» που προκύπτουν όταν υπάρχουν χρέη ή εκκρεμότητες του αποβιώσαντος.
Παράδειγμα: Ο Πέτρος κληρονομεί ακίνητα και χρέη του πατέρα του. Η νέα υπηρεσία τον ειδοποιεί για την υποβολή Ε9, την πληρωμή φόρου κληρονομιάς και την υποβολή δήλωσης εισοδήματος, ώστε να μην υπάρξουν καθυστερήσεις ή πρόστιμα.
Φορολογικές υποχρεώσεις
Σήμερα οι κληρονόμοι βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα βουνό υποχρεώσεων, μεταξύ των οποίων:
● Υποβολή δήλωσης μεταβολής ατομικών στοιχείων και σχέσεων φορολογουμένου (Δ210): Για να διεκπεραιώσουν άλλες φορολογικές εκκρεμότητες του αποβιώσαντος ή δικές τους που προκύπτουν από την απώλεια ζωής, οι κληρονόμοι ή οι εγγύτεροι συγγενείς πρέπει να ενημερώσουν το φορολογικό μητρώο με τα στοιχεία τους.
● Υποβολή δήλωσης διακοπής εργασιών (Δ211): Αν οι κληρονόμοι δεν επιθυμούν ή δεν μπορούν να συνεχίσουν την επιχείρηση του αποβιώσαντος, οφείλουν να υποβάλουν τη δήλωση εντός 30 ημερών από την επομένη της λήξης της προθεσμίας αποποίησης κληρονομιάς.
● Υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του αποβιώσαντος: Περιλαμβάνει όλα τα εισοδήματα που απέκτησε μέχρι την ημερομηνία θανάτου.
● Υποβολή δήλωσης φόρου κληρονομιάς: Ο φόρος επιβάλλεται σε κάθε περιουσιακό στοιχείο —κινητά, ακίνητα, αλλά και άυλα στοιχεία όπως απαιτήσεις, πνευματικά δικαιώματα ή δικαιώματα ευρεσιτεχνίας— που βρίσκονται στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό και ανήκαν σε αποβιώσαντα Έλληνα ή αλλοδαπό με κατοικία στην Ελλάδα.
● Υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9): Εφόσον ο αποβιώσας είχε ακίνητα, οι κληρονόμοι πρέπει να υποβάλουν εμπρόθεσμα Ε9, δηλώνοντας τα ακίνητα που κληρονομούν στο όνομά τους.
Κληρονομιές: Αυξητική τάση στις μεταβιβάσεις περιουσίας
Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι το ενδιαφέρον για μεταβιβάσεις περιουσίας παραμένει υψηλό. Το επτάμηνο του 2025, τα έσοδα από γονικές παροχές, δωρεές και κληρονομιές ανήλθαν σε 152,02 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 11% σε σχέση με τα 136,97 εκατ. ευρώ που είχαν εισπραχθεί το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Το υψηλό αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ συνεχίζει να λειτουργεί ως βασικό κίνητρο μεταβιβάσεις περιουσιακών στοιχείων από γονείς και παππούδες σε παιδιά και εγγόνια.Από τις αρχές του έτους έως και τα τέλη Ιουλίου, μέσω της πλατφόρμας myProperty της ΑΑΔΕ, έχουν υποβληθεί περισσότερες από 120.000 δηλώσεις φόρου μεταβίβασης για αγοραπωλησίες ακινήτων, 60.000 δηλώσεις γονικών παροχών, 38.000 δηλώσεις δωρεών και πάνω από 70.000 ηλεκτρονικές δηλώσεις φόρου κληρονομιάς.
ΑΑΔΕ: Το σχέδιο για τις κληρονομιές
Ειδικότερα, το σχέδιο της ΑΑΔΕ για τις κληρονομιές προβλέπει:1. Υποβολή Ε9 από συμβολαιογράφους
Οι δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9) των αποβιωσάντων θα υποβάλλονται πλέον από τους συμβολαιογράφους για λογαριασμό των κληρονόμων. Σήμερα η υποβολή γίνεται:
- Από τους εκ διαθήκης κληρονόμους, αν η διαθήκη έχει δημοσιευθεί μέχρι το τέλος του προηγούμενου έτους.
- Από τους εξ αδιαθέτου κληρονόμους, αν δεν υπάρχει διαθήκη μέχρι το τέλος του προηγούμενου έτους.
- Από τους κληρονόμους μετά από αποποιήσεις, χωρίς πρόστιμο, αν η δήλωση υποβληθεί μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα μετά τη λήξη της προθεσμίας αποποίησης.
2. Αυτόματη ενημέρωση του Μητρώου
Με την έκδοση της ληξιαρχικής πράξης θανάτου, το Φορολογικό Μητρώο ενημερώνεται αυτόματα, χωρίς να απαιτείται φυσική παρουσία των κληρονόμων. Το σύστημα διακόπτει σχέσεις του αποβιώσαντος (γάμος, σύμφωνο συμβίωσης, εκπροσώπηση) και απενεργοποιεί τους κωδικούς πρόσβασης στο myAADE. Μέσω διαλειτουργικότητας, το Μητρώο ενημερώνεται για ύπαρξη διαθήκης και αντλεί το πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών.
3. Ειδοποιήσεις για τις υποχρεώσεις των κληρονόμων
Μέχρι το τέλος του έτους θα ξεκινήσει μία νέα υπηρεσία η οποία θα λειτουργεί ως «φορολογικό ξυπνητήρι», καθώς θα στέλνει ειδοποιήσεις για δηλώσεις, πληρωμές και προθεσμίες, προστατεύοντας τους κληρονόμους από πρόστιμα, προσαυξήσεις και καθυστερήσεις. Με την έγκαιρη ενημέρωση, οι κληρονόμοι θα αποφεύγουν τις «παγίδες» που προκύπτουν όταν υπάρχουν χρέη ή εκκρεμότητες του αποβιώσαντος.
Παράδειγμα: Ο Πέτρος κληρονομεί ακίνητα και χρέη του πατέρα του. Η νέα υπηρεσία τον ειδοποιεί για την υποβολή Ε9, την πληρωμή φόρου κληρονομιάς και την υποβολή δήλωσης εισοδήματος, ώστε να μην υπάρξουν καθυστερήσεις ή πρόστιμα.
Φορολογικές υποχρεώσεις
Οι υποχρεώσεις των κληρονόμων
Σήμερα οι κληρονόμοι βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα βουνό υποχρεώσεων, μεταξύ των οποίων:● Υποβολή δήλωσης μεταβολής ατομικών στοιχείων και σχέσεων φορολογουμένου (Δ210): Για να διεκπεραιώσουν άλλες φορολογικές εκκρεμότητες του αποβιώσαντος ή δικές τους που προκύπτουν από την απώλεια ζωής, οι κληρονόμοι ή οι εγγύτεροι συγγενείς πρέπει να ενημερώσουν το φορολογικό μητρώο με τα στοιχεία τους.
● Υποβολή δήλωσης διακοπής εργασιών (Δ211): Αν οι κληρονόμοι δεν επιθυμούν ή δεν μπορούν να συνεχίσουν την επιχείρηση του αποβιώσαντος, οφείλουν να υποβάλουν τη δήλωση εντός 30 ημερών από την επομένη της λήξης της προθεσμίας αποποίησης κληρονομιάς.
● Υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του αποβιώσαντος: Περιλαμβάνει όλα τα εισοδήματα που απέκτησε μέχρι την ημερομηνία θανάτου.
● Υποβολή δήλωσης φόρου κληρονομιάς: Ο φόρος επιβάλλεται σε κάθε περιουσιακό στοιχείο —κινητά, ακίνητα, αλλά και άυλα στοιχεία όπως απαιτήσεις, πνευματικά δικαιώματα ή δικαιώματα ευρεσιτεχνίας— που βρίσκονται στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό και ανήκαν σε αποβιώσαντα Έλληνα ή αλλοδαπό με κατοικία στην Ελλάδα.
● Υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9): Εφόσον ο αποβιώσας είχε ακίνητα, οι κληρονόμοι πρέπει να υποβάλουν εμπρόθεσμα Ε9, δηλώνοντας τα ακίνητα που κληρονομούν στο όνομά τους.
