Από την 1η Νοεμβρίου 2025, η δημοσίευση διαθηκών στην Ελλάδα μεταμορφώνεται ριζικά με την έναρξη λειτουργίας της ψηφιακής πλατφόρμας diathikes.gr και του Γενικού Μητρώου Διαθηκών. Η αλλαγή αυτή, που ανακοινώθηκε επίσημα από το υπουργείο Δικαιοσύνης, φέρνει την πιο σημαντική μεταρρύθμιση στον τομέα μετά από 71 χρόνια, καθώς το ηλεκτρονικό μητρώο είχε προβλεφθεί νομοθετικά το 1954 αλλά δεν είχε υλοποιηθεί μέχρι σήμερα.

Διαβάστε: Ανοίγει fast track διαδικασία για 7.000 σχολάζουσες κληρονομιές: Πώς η διασύνδεση ΑΑΔΕ με Περιουσιολόγιο βγάζει στην αγορά τα "κρυφά" ακίνητα μέσα σε λίγους μήνες

Η μεγάλη αλλαγή στις διαθήκες: Από 400 σε 3-7 ημέρες

Η πιο εντυπωσιακή πτυχή της νέας πλατφόρμας διαθηκών είναι η δραστική μείωση του χρόνου που απαιτείται για τη δημοσίευση. Όπως ανέφερε ο Υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης κατά την επίσημη παρουσίαση:

  • Σήμερα: Απαιτούνται κατά μέσο όρο 400 ημέρες (330 ημέρες στο Πρωτοδικείο Αθηνών, 450 ημέρες στο Πρωτοδικείο Πειραιώς)
  • Από 1η Νοεμβρίου: Η διαδικασία ολοκληρώνεται σε 3 έως 7 ημέρες

Αυτή η αλλαγή σημαίνει ότι οι πολίτες θα μπορούν να αξιοποιήσουν άμεσα την κληρονομηθείσα περιουσία, χωρίς τις μήνες αναμονής που επέβαλλε το παλιό σύστημα.


Πώς λειτουργεί η νέα πλατφόρμα διαθηκών

Η ψηφιακή πύλη diathikes.gr μεταφέρει την αρμοδιότητα δημοσίευσης από τα δικαστήρια στους συμβολαιογράφους. Το Γενικό Μητρώο Διαθηκών θα τηρείται από τον Συμβολαιογραφικό Σύλλογο Εφετείων Αθηνών, Πειραιώς, Αιγαίου και Δωδεκανήσου, υπό την εποπτεία του Υπουργείου Δικαιοσύνης.

Τα δύο τμήματα του μητρώου

Α' Τμήμα - Κατάθεση Διαθηκών:

  • Ιδιόγραφες διαθήκες κατατεθειμένες σε συμβολαιογράφο ή πρόξενο
  • Μυστικές και δημόσιες διαθήκες
  • Πράξεις ανάκλησης διαθηκών

Β' Τμήμα - Δημοσίευση:

  • Πράξεις δημοσίευσης διαθηκών
  • Πρακτικά δημοσίευσης από προξενικές ή αλλοδαπές αρχές
  • Πράξεις κήρυξης ιδιόγραφων διαθηκών ως κυρίων


Πλεονεκτήματα της ψηφιακής πλατφόρμας

Για τους Πολίτες

  1. Άμεση Πρόσβαση: Με κωδικούς TaxisNet, οι πολίτες μπορούν να αναζητήσουν διαθήκες πανελλαδικά
  2. Ταχύτητα: Η βεβαίωση περί ύπαρξης ή μη διαθήκης εκδίδεται την ίδια ημέρα
  3. Μηδενικό Επιπλέον Κόστος: Το κόστος παραμένει το ίδιο με το σημερινό καθεστώς
  4. Ασφάλεια Δεδομένων: Τηρούνται όλοι οι κανόνες GDPR για την προστασία προσωπικών δεδομένων
  5. Ευρωπαϊκή Διασύνδεση: Άμεση σύνδεση με το Ευρωπαϊκό Μητρώο Διαθηκών (ARERT)

Για τη Δικαιοσύνη

Η αποσυμφόρηση των δικαστηρίων είναι εντυπωσιακή. Σύμφωνα με τον προϊστάμενο του Πρωτοδικείου Αθηνών, Χριστόφορο Λινό:

  • 100 δικαστές και 39 δικαστικοί υπάλληλοι που ασχολούνταν με διαθήκες θα απελευθερωθούν
  • 600 αιτήσεις για πιστοποιητικά γίνονταν καθημερινά μόνο στην Αθήνα
  • 60.000-70.000 υποθέσεις ετησίως θα απομακρυνθούν από τα δικαστήρια


Οι εκκρεμείς υποθέσεις: Τι θα γίνει με τις 14.000 διαθήκες

Το 2024, κατατέθηκαν 76.543 αιτήσεις δημοσίευσης διαθηκών στα ελληνικά δικαστήρια. Από αυτές, διεκπεραιώθηκαν οι 64.590 (84%), αφήνοντας 14.000 υποθέσεις εκκρεμείς.

Ο Υπουργός Δικαιοσύνης ξεκαθάρισε ότι:

  • Η νέα διαδικασία θα ισχύσει για θανάτους μετά την 1η Νοεμβρίου 2025
  • Για τις εκκρεμείς υποθέσεις θα υπάρξει νομοθετική ρύθμιση μέσα στον Νοέμβριο
  • Στόχος είναι η ένταξη των εκκρεμών διαθηκών στο νέο πλαίσιο


Διαδικασία χρήσης της πλατφόρμας diathikes.gr

Για κατάθεση ιδιόγραφης διαθήκης

Όποιος κατέχει ιδιόγραφη διαθήκη οφείλει, αμέσως μόλις πληροφορηθεί τον θάνατο του διαθέτη, να την εμφανίσει για δημοσίευση σε συμβολαιογράφο. Αυτό περιορίζει τα φαινόμενα πλαστών διαθηκών και τις πολυετείς δικαστικές μάχες.

Χρονοδιάγραμμα δημοσίευσης

  1. Κατάθεση αίτησης στον συμβολαιογράφο με την ληξιαρχική πράξη θανάτου
  2. Δημοσίευση μπορεί να γίνει την ίδια ημέρα
  3. Έκδοση πρακτικού δημοσίευσης την ίδια ημέρα
  4. Κήρυξη ιδιόγραφης διαθήκης ως κυρίας: μέχρι 5 εργάσιμες ημέρες


Ιδιόγραφες διαθήκες: Η σημαντική αλλαγή

Από την 1η Νοεμβρίου, η ιδιόγραφη διαθήκη δεν θα απαιτεί δικαστική διαδικασία για να κηρυχθεί κυρία (γνήσια). Η διαδικασία θα γίνεται από συμβολαιογράφο, με παρουσία μαρτύρων και δικηγόρου όταν ζητηθεί.

Πότε απαιτείται γραφολογική πραγματογνωμοσύνη

Για τις ιδιόγραφες διαθήκες, η γραφολογική πραγματογνωμοσύνη παραμένει υποχρεωτική σε συγκεκριμένες περιπτώσεις που προβλέπει ο νόμος, ώστε να διασφαλίζεται η γνησιότητά τους.


Διαθήκες κατοίκων εξωτερικού

Η νέα πλατφόρμα διευκολύνει και τους Έλληνες του εξωτερικού. Η προξενική αρχή οφείλει, μόλις πληροφορηθεί τον θάνατο του διαθέτη, να δημοσιεύσει τη διαθήκη συντάσσοντας πρακτικό. Τα έγγραφα στη συνέχεια προσαρτώνται στο ελληνικό μητρώο μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας.


Οικονομικά οφέλη και φορολογία

Η ταχύτερη δημοσίευση διαθηκών έχει άμεσα οικονομικά οφέλη:

  • Άμεση αξιοποίηση της κληρονομηθείσας περιουσίας
  • Ταχύτερη είσπραξη φόρων από το Δημόσιο
  • Φόροι που τώρα παραμένουν σε εκκρεμότητα ενάμισι χρόνο θα εισπράττονται άμεσα


Ασφάλεια και διαφάνεια

Η πλατφόρμα diathikes.gr ενσωματώνει προηγμένα μέτρα ασφάλειας:

  • Περιορισμός αμφίβολης γνησιότητας διαθηκών
  • Ψηφιακή καταγραφή εξωτερικών ελαττωμάτων εγγράφων
  • Πρόληψη απατών μέσω της άμεσης σύνδεσης με το Ευρωπαϊκό Μητρώο


Συχνές ερωτήσεις για την πλατφόρμα διαθηκών

Πότε αρχίζει η λειτουργία της πλατφόρμας; Από την 1η Νοεμβρίου 2025.

Χρειάζομαι κωδικούς για πρόσβαση; Ναι, θα χρειαστείτε κωδικούς TaxisNet.

Αλλάζει το κόστος δημοσίευσης; Όχι, το κόστος παραμένει το ίδιο με το σημερινό.

Τι γίνεται με τις εκκρεμείς διαθήκες; Θα υπάρξει ειδική νομοθετική ρύθμιση μέσα στον Νοέμβριο 2025.

Μπορώ να αναζητήσω διαθήκη από άλλη χώρα της ΕΕ; Ναι, μέσω της διασύνδεσης με το Ευρωπαϊκό Μητρώο Διαθηκών.


Συμπέρασμα: Μια ιστορική αλλαγή

Η έναρξη λειτουργίας της πλατφόρμας diathikes.gr την 1η Νοεμβρίου 2025 αποτελεί ορόσημο για την ελληνική δικαιοσύνη. Όπως τόνισε ο Υφυπουργός Δικαιοσύνης Ιωάννης Μπούγας, πρόκειται για την "πρώτη ψηφιακά ολοκληρωμένη διαδικασία στη δικαιοσύνη" με ιστορική αξία.

Η μεταρρύθμιση αυτή φέρνει τη δικαιοσύνη πιο κοντά στον πολίτη, εξοικονομεί χρόνο και πόρους, και εκσυγχρονίζει ριζικά μια διαδικασία που παρέμενε στάσιμη για δεκαετίες. Οι Έλληνες πολίτες αποκτούν πλέον ένα σύγχρονο, διαφανές και αποτελεσματικό εργαλείο για τη διαχείριση των κληρονομικών τους υποθέσεων.