Εκατοντάδες ιδιοκτήτες ακινήτων κινδυνεύουν να χάσουν την περιουσία τους, καθώς αυτή μπορεί να περιέλθει στο Δημόσιο, λόγω ενός σφάλματος ή καθυστέρησης στην καταχώρισή της στο Κτηματολόγιο. Η αντικατάσταση των Υποθηκοφυλακείων από το Εθνικό Κτηματολόγιο αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τον εκσυγχρονισμό, αλλά ταυτόχρονα και μια «παγίδα» για όσους δεν έχουν ελέγξει έγκαιρα τα στοιχεία των ιδιοκτησιών τους. Σύμφωνα με άρθρο της δικηγόρου Μαρίνας Διάφα, μέλος του Ομίλου «Σ. Προβατά – Μ. Αθανασάκη», στο voria.gr, πάνω από 500.000 ακίνητα στη χώρα δεν δηλώθηκαν εγκαίρως ή ορθά στο Κτηματολόγιο. Η νέα παράταση που δόθηκε για τη διόρθωση των αρχικών εγγραφών αποτελεί την τελευταία ευκαιρία των ιδιοκτητών να διασφαλίσουν την περιουσία τους πριν ολοκληρωθεί οριστικά η διαδικασία.

Διαβάστε: Αγορά ακινήτων: Πώς η ηλικία των επενδυτών αλλάζει τον "χάρτη" της Αθηναϊκής Ριβιέρας

Σημειώνεται πως για πρώτη φορά, η ακίνητη περιουσία καταγράφεται με ενιαίο, ψηφιακό και διαφανή τρόπο. Στο ανανεωμένο σύστημα του Κτηματολογίου, το επίκεντρο δεν είναι πλέον ο ιδιοκτήτης, αλλά το ίδιο το ακίνητο, το οποίο διαθέτει πλέον μια μοναδική «ταυτότητα» — τον ΚΑΕΚ (Κωδικό Αριθμό Εθνικού Κτηματολογίου). Σε αυτόν συγκεντρώνονται τόσο οι νομικές πληροφορίες (δικαιώματα, βάρη, διεκδικήσεις) όσο και τα τεχνικά χαρακτηριστικά του ακινήτου, όπως η θέση, τα όρια, η μορφή και το μέγεθός του.

Κτηματολόγιο: Τα ακίνητα ''αγνώστου ιδιοκτήτη''

Σύμφωνα με το άρθρο της κ. Διάφα, όπως προκύπτει από τα πιο πρόσφατα δεδομένα, περίπου το 70% της ελληνικής επικράτειας έχει ήδη ενταχθεί στο Εθνικό Κτηματολόγιο, ενώ εκτιμάται ότι έως το τέλος του 2025 η διαδικασία κτηματογράφησης θα έχει ολοκληρωθεί πλήρως. Παρ’ όλα αυτά, κατά την πορεία καταχώρισης προέκυψαν λάθη ή ελλείψεις στις εγγραφές, με αποτέλεσμα χιλιάδες ακίνητα να εμφανίζονται σήμερα στη βάση δεδομένων του Κτηματολογίου ως «αγνώστου ιδιοκτήτη». Οι περιπτώσεις αυτές αφορούν τόσο αστικά ακίνητα όσο και αγροτεμάχια, ενώ σημαντικό ποσοστό των λανθασμένων εγγραφών οφείλεται σε ξεχασμένα ή ασαφή δικαιώματα, όπως ο «αέρας» της οικοδομής ή οι θέσεις στάθμευσης.

Όπως αναφέρεται ακόμη στο άρθρο, οι συνέπειες για τους ιδιοκτήτες ακινήτων είναι ιδιαίτερα σοβαρές. Εάν οι αρχικές κτηματολογικές εγγραφές γίνουν οριστικές χωρίς να διορθωθούν, τότε τα συγκεκριμένα ακίνητα μεταβιβάζονται αυτόματα στο Δημόσιο. Η ρύθμιση αυτή στηρίζεται στην αρχή ότι ό,τι δεν ανήκει σε ιδιώτη, ανήκει στο κράτος. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως, με τη λήξη της προθεσμίας διόρθωσης στο Κτηματολόγιο, ένα σημαντικό μέρος της ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας κινδυνεύει να χαθεί και να περάσει στην ιδιοκτησία του Δημοσίου.


Η νέα προθεσμία διόρθωσης των αρχικών εγγραφών

Ωστόσο, με πρόσφατη νομοθετική παρέμβαση χορηγείται επιπλέον χρόνοςστους ιδιοκτήτες ακινήτων για τη διόρθωση των κτηματολογικών καταχωρίσεων. Η νέα ρύθμιση επεκτείνει την αρχική προθεσμία της 30ης Νοεμβρίου 2024 κατά ένα ολόκληρο έτος, παρέχοντας ουσιαστική ανακούφιση σε χιλιάδες ιδιοκτήτες που χρειάζονται να ενημερώσουν τα στοιχεία του ακινήτου τους. Όμως, η επέκταση της προθεσμίας δεν εφαρμόζεται ομοιόμορφα σε όλη τη χώρα. Κάθε περιοχή ακολουθεί διαφορετικό χρονοδιάγραμμα, εξαρτώμενο από την ημερομηνία έναρξης λειτουργίας του τοπικού κτηματολογικού γραφείου. Για περιοχές που ενσωματώθηκαν στο Κτηματολόγιο πριν το 2006 ή εκείνες με πρώτες εγγραφές μεταξύ 2013 και 2016, η τελική προθεσμία ορίζεται στο τέλος του 2026. Οι υπόλοιπες περιοχές διατηρούν το πλαίσιο των οκτώ ετών από την έναρξη λειτουργίας του αντίστοιχου γραφείου, με καταληκτική ημερομηνία την 31η Δεκεμβρίου.

Η ενημέρωση των κτηματολογικών στοιχείων υπερβαίνει τη γραφειοκρατική υποχρέωση, αποτελώντας θεμελιώδη μηχανισμό ασφάλειας για την ακίνητη περιουσία. Οι ιδιοκτήτες οφείλουν να διενεργήσουν εξονυχιστικό έλεγχο των ακινήτων τους, επαληθεύοντας την ακρίβεια των υποβληθεισών δηλώσεων και εντοπίζοντας πιθανά λάθη στις αρχικές καταχωρίσεις.

Οι διαθέσιμες επιλογές διόρθωσης περιλαμβάνουν:

  • Εξωδικαστική διαδικασία μέσω αίτησης προδήλου σφάλματος
  • Δικαστική οδός με αγωγή κατά του Ελληνικού Δημοσίου
  • Διόρθωση στοιχείων ιδιοκτήτη, συμβολαίου ή γεωμετρικών χαρακτηριστικών
  • Αντιμετώπιση εσφαλμένης δασικής κατάταξης ακινήτου

Πάντως, η ορθή καταγραφή ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων στο Κτηματολόγιο λειτουργεί ως ασπίδα προστασίας έναντι μελλοντικών διεκδικήσεων και νομικών επιπλοκών. Ένας προληπτικός έλεγχος σήμερα μπορεί να αποτρέψει την απώλεια ολόκληρου ακινήτου στο μέλλον, διασφαλίζοντας παράλληλα την ομαλή διεξαγωγή μελλοντικών συναλλαγών.