Στην τελική του φάση εισέρχεται ο διάλογος για τη δημιουργία μέχρι τέλος του έτους ενός «οδικού χάρτη» που θα ενισχύει τις συλλογικές συμβάσεις, ώστε να καλύπτεται με κλαδικές ή άλλες μορφές συμβάσεων το 80% των εργαζομένων, από το 23% που είναι σήμερα. Αν και οι κοινωνική εταίροι (ΓΣΕΕ, ΣΕΒ, ΓΣΒΕΕ, έμποροι κ.λπ.) δεν έχουν μέχρι στιγμής καταθέσει εγγράφως στο υπουργείο τις προτάσεις τους, παρά τη μικρή παράταση που δόθηκε, εκτιμάται ότι αυτό θα γίνει τις τελευταίες μέρες του Οκτωβρίου. Η δημιουργία «οδικού χάρτη» προβλέπεται στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής οδηγίας 2022/2041 για τους επαρκείς κατώτατους μισθούς και συνδέεται άμεσα με τη σταδιακή αύξηση του μέσου μισθού στα 1.500 ευρώ, που αποτελεί στόχο και της κυβέρνησης μέχρι το 2027.

Διαβάστε: 28η Οκτωβρίου: Πώς θα πληρωθούν οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα που θα εργαστούν

Για την επίτευξη του στόχου του 80%, θα πρέπει μέσα στην επόμενη διετία να διευρυνθεί η κάλυψη σε 2,2 εκατομμύρια εργαζομένους. Το ποσοστό αυτό θεωρείται κρίσιμο για να επανέλθει η συλλογική διαπραγμάτευση ως βασικός μηχανισμός καθορισμού των μισθών, με σταθερότητα και διαφάνεια. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, οι αυξήσεις που προβλέπουν οι ισχύουσες κλαδικές συμβάσεις είναι σε όλες τις περιπτώσεις υψηλότερες από τον κατώτατο μισθό των 880 ευρώ, γεγονός που καταδεικνύει τη δυναμική που μπορεί να αποκτήσει ο θεσμός των συλλογικών ρυθμίσεων. Αξίζει να σημειωθεί ότι αρκετές συμβάσεις υπογράφηκαν το 2023 και το 2024, ενσωματώνοντας ήδη μελλοντικές αυξήσεις.

Αύξηση συλλογικών συμβάσεων: Τέσσερις θεσμικές αλλαγές

Με βάση τον διά ζώσης διάλογο που πραγματοποιήθηκε μεταξύ των φορέων και της κ. Νίκης Κεραμέως, συμφωνήθηκαν τέσσερις θεσμικές αλλαγές:

1. Η μείωση του ποσοστού εργοδοτικής εκπροσώπησης που απαιτείται για την επέκταση των όρων μιας σύμβασης στο σύνολο του κλάδου. Το σημερινό όριο του 50%+1 θεωρείται υψηλό και συχνά οδηγεί επιχειρήσεις σε αποχώρηση από τους φορείς εκπροσώπησής τους, ώστε να αποφύγουν δεσμευτικές αυξήσεις.

2. Η θέσπιση ειδικού πλαισίου αυξήσεων για επιχειρήσεις που αποδεδειγμένα αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες, με στόχο την αποφυγή αδιεξόδων και τη διατήρηση των θέσεων εργασίας.

3. Η απλοποίηση των διαδικασιών του ΟΜΕΔ (Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας), ώστε οι διαφορές να επιλύονται κατά προτεραιότητα μέσω συμφιλίωσης, πριν από την προσφυγή στη διαιτησία.

4. Ο εκσυγχρονισμός του ψηφιακού Μητρώου συνδικαλιστικών και εργοδοτικών οργανώσεων που προβλέπεται από τον Νόμο Χατζηδάκη, με απλούστερη διαδικασία εγγραφής και νομιμοποίησης των μελών. Για το ζήτημα αυτό εκκρεμεί η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, έπειτα από προσφυγή συνδικαλιστικών φορέων. Επιπλέον, εξετάζεται το ενδεχόμενο να περιλαμβάνονται στη διαπραγμάτευση για τη σύναψη μιας σύμβασης παράμετροι όπως η οικονομική κατάσταση ενός κλάδου (κερδοφορία ή ζημιές), αλλά και η εξέλιξη του μέσου μισθού. Κομβικής σημασίας ζήτημα αποτελεί και η επέκταση της μετενέργειας των συμβάσεων, πέραν του τριμήνου που ισχύει σήμερα. Υπάρχουν σκέψεις η μετενέργεια να αφορά διάστημα έξι ή και περισσότερων μηνών, οπότε με τη λήξη μιας σύμβασης οι εργαζόμενοι θα εξακολουθούν να διατηρούν τους ίδιους μισθούς με την προϋπόθεση ότι εντός εξαμήνου θα υπογραφεί νέα. Οι αλλαγές αυτές θεωρούνται κομβικές για να αρθούν τα εμπόδια που περιορίζουν σήμερα τη σύναψη και επέκταση συλλογικών συμβάσεων. Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, το υπουργείο εξετάζει και τη δυνατότητα θεσμικών κινήτρων συμμετοχής στις διαπραγματεύσεις, ιδίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που συνιστούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής αγοράς εργασίας.

Οι ενεργές συλλογικές συμβάσεις

Αυτή τη στιγμή, οι ενεργές συλλογικές συμβάσεις ανέρχονται σε μόλις 25 και αφορούν κυρίως κλάδους όπως ο τουρισμός, η Υγεία, η βιομηχανία και οι υπηρεσίες.
  • Ηλεκτροτεχνικών Ξενοδοχείων με βασικό μισθό από 930 έως 957 ευρώ, ανάλογα με την κατηγορία.
  • Ξεναγοί Κω: Τριετής σύμβαση, με βασικό ποσό ξενάγησης 65,9 ευρώ και αναπροσαρμογές ανά κλιμάκιο.
  • Επισιτιστικά Ρόδου: Μισθοί από 950 ευρώ το 2025 έως 998 ευρώ το 2026.
  • Κλινικές: Κατώτερος βασικός μισθός 830 ευρώ, με καθορισμένα επιδόματα και εφημερίες.
  • Ηθοποιοί ΚΘΒΕ: Αυξήσεις 3% το 2025, με βασικό μισθό 1.251,45 ευρώ.
  • Οδηγοί τουριστικών λεωφορείων Κω: Μισθός 1.290 ευρώ, με συγκεκριμένο πλαίσιο ημερήσιας ανάπαυσης.
  • Καπνοβιομηχανία: Ημερομίσθιο από 39,30 ευρώ το 2025 σε 41,27 ευρώ το 2026.
  • Ασφαλιστικές επιχειρήσεις: Αυξήσεις 4% το 2025, 3% το 2026 και 2% το 2027, με βασικό μισθό που θα ανέλθει στα 1.119 ευρώ. î Τραπεζοϋπάλληλοι (ΟΤΟΕ): Κλιμακωτές αυξήσεις έως το 2027, με μισθούς από 904 έως 1.082 ευρώ, που στην ωρίμανσή τους δίνουν αυξήσεις πάνω από 7%.
  • Τεχνικών ραδιοφώνου (ηλεκτρονικών και ηχοληπτών) με αύξηση 4%.
  • Υπαλλήλων τουριστικών γραφείων, με αύξηση στην ωρίμανση μέσα στην επόμενη διετία ποσοστού 7%.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του μηχανισμού παρακολούθησης μισθών (wage tracker) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και τον δείκτη που καλύπτει τις ενεργές συλλογικές συμβάσεις εργασίας, η Ελλάδα εμφανίζει τη χαμηλότερη κάλυψη εργαζομένων μεταξύ των συμμετεχουσών χωρών. Ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος κάλυψης εργαζομένων από τις συλλογικές συμβάσεις ανέρχεται σε περίπου 49% για την περίοδο 2013-2024, στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό είναι μόλις 16,1% (κατά το β’ τρίμηνο του 2025).


Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά