Ένα νομοσχέδιο που αλλάζει τα πάντα στο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ) ετοιμάζεται να φέρει η κυβέρνηση μέσα στις επόμενες ημέρες, θέτοντας νέους κανόνες για την κατάρτιση, τον συντονισμό, τη διαχείριση, τη χρηματοδότηση, τον έλεγχο και την εφαρμογή των αναπτυξιακών παρεμβάσεων του ΕΠΑ, αλλά και των επιμέρους τομεακών και περιφερειακών προγραμμάτων του. Το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης είναι το βασικό εργαλείο μεσοπρόθεσμου αναπτυξιακού προγραμματισμού των εθνικών πόρων του Αναπτυξιακού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, με στόχο την παραγωγική ανάταξη, την ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή της χώρας.

Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης: Η επόμενη πενταετία φέρνει συνολικό πακέτο άνω των 16 δισ. ευρώ

Η δε επόμενη πενταετία φέρνει ένα συνολικό πακέτο μέσω του προγράμματος αυτού, άνω των 16 δισ. ευρώ συνολικά. Σύμφωνα με πληροφορίες, το νέο θεσμικό πλαίσιο για το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης, που θα περιλαμβάνει το σχέδιο νόμου του αρμόδιου αναπληρωτή υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκου Παπαθανάση, φέρνει μια «ενδεκάδα» αλλαγών, που είναι οι εξής:

1. Υιοθέτηση ενός αυτοτελούς, ενιαίου και σύγχρονου νομοθετικού πλαισίου για το ΕΠΑ.
2. Καθορισμός της διάρκειας της προγραμματικής περιόδου του ΕΠΑ.
3. Εναρμόνιση του ΕΠΑ με τις σύγχρονες εθνικές και ευρωπαϊκές προτεραιότητες.
4. Αναλυτική αποτύπωση των επιλέξιμων προς χρηματοδότηση δράσεων και δαπανών.
5. Κανόνες για τις προθεσμίες ανάληψης νομικών δεσμεύσεων.
6. Ενίσχυση των υποστηρικτικών μηχανισμών αξιολόγησης προτάσεων έργων.
7. Εναρμόνιση του ρυθμού ένταξης των έργων με τις ετήσιες και μεσοπρόθεσμες δημοσιονομικές δυνατότητες.
8. Συστηματοποίηση των ελέγχων και ενίσχυση των αντίστοιχων μηχανισμών.
9. Θέσπιση μηχανισμού διακυβέρνησης για την εξειδίκευση, την παρακολούθηση και τον συντονισμό των προγραμμάτων που περιλαμβάνει το ΕΠΑ.
10. Ενίσχυση των υπηρεσιών διαχείρισης των προγραμμάτων που περιλαμβάνει το ΕΠΑ (υπουργείαπεριφέρειες).
11. Υιοθέτηση κανόνων για την ολοκλήρωση των έργων της προγραμματικής περιόδου 2021-2025.

Δεσμεύσεις

Την ίδια ώρα, προχωρά και ο σχεδιασμός και η ενεργοποίηση του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης 2026-2030, που λαμβάνει υπόψη τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί έναντι έργων ενταγμένων στο ΕΠΑ 2021-2025, τις εθνικές και ενωσιακές αναπτυξιακές προτεραιότητες και προκλήσεις της νέας περιόδου και τα ετήσια και μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά όρια του κρατικού προϋπολογισμού. Επίσης, συνυπολογίζει την αρχή της συμπληρωματικότητας με τις συγχρηματοδοτούμενες από την Ευρωπαϊκή Ενωση παρεμβάσεις, τις ανάγκες που προκύπτουν από την εφαρμογή του Νόμου 5140/2024, που θέσπισε ρυθμίσεις για τη βελτιστοποίηση του προγραμματισμού και της παρακολούθησης των έργων, αλλά και τις προτάσεις των φορέων και της συμβουλευτικής ομάδας που έχει συγκροτηθεί.

Τα συστατικά στοιχεία της νέας προγραμματικής περιόδου, μέχρι το 2030 δηλαδή, είναι τα ακόλουθα:
  • Ενισχυμένος Προϋπολογισμός: Με βάση τις προβλέψεις του Πολυετούς Δημοσιονομικού Προγραμματισμού 2025-2029, με τους σταθερά αυξανόμενους ετήσιους εθνικούς πόρους και τις αυξημένες αναπτυξιακές ανάγκες, οι πόροι του ΕΠΑ 2026-2030 ανέρχονται σε 16,198 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένης της υπερδέσμευσης για την ένταξη και την υλοποίηση νέων έργων, την ένταξη της πενταετούς δαπάνης έργων που χρηματοδοτούνταν με εθνικούς πόρους και βρίσκονταν ενταγμένα στο συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του ΑΠΔΕ, καθώς και την υλοποίηση έργων που είχαν ενταχθεί στο ΕΠΑ 2021-2025 προς ωρίμανση και μεταφορά τους στη νέα προγραμματική περίοδο.
  • Επαρκείς πόροι για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της προγραμματικής περιόδου 2021-2025: Συμπληρωματικά των ανωτέρω πόρων της περιόδου 2026-2030, πόροι εκτιμώμενου ύψους 5,8 δισ. θα διατεθούν για την αποπληρωμή των δεσμεύσεων των έργων της περιόδου 2021-2025, μέσω διακριτής παρακολούθησης και ειδικών κανόνων, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2028.
  • Συμπληρωματικότητα με τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα και το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας: Το ΕΠΑ σχεδιάζεται και θα εξειδικευθεί μετά την έγκρισή του σε συμπληρωματικότητα με τα ενωσιακά προγράμματα και χρηματοδοτικά μέσα, αποφεύγοντας επικαλύψεις και μεγιστοποιώντας την αποτελεσματικότητα των δημόσιων πόρων, όπως τονίζουν αρμόδιες πηγές.
  • Συμβολή στην υλοποίηση της εθνικής στρατηγικής για την τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη: Ενδεικτικές διαφοροποιήσεις από την προηγούμενη προγραμματική περίοδο είναι, αφενός, οι αυξημένοι πόροι που διατίθενται για την υλοποίηση νέων έργων από τα Περιφερειακά Προγράμματα, συνεκτιμώντας παράγοντες όπως η ορεινότητα, η νησιωτικότητα και το Δημογραφικό, και, αφετέρου, οι διαθέσιμοι πόροι για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων των έργων των Περιφερειακών Προγραμμάτων Ανάπτυξης 2021-2025.
  • Εστίαση σε στρατηγικές προτεραιότητες: Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις υποδομές και τις μεταφορές, στην ψηφιακή και πράσινη μετάβαση, στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας σε κρίσεις και τη κοινωνική συνοχή και ανάπτυξη.
  • Αποκέντρωση διαδικασιών και ενδυνάμωση των φορέων χάραξης πολιτικής και των υπηρεσιών διαχείρισης: Παράλληλα με την ενδυνάμωση των φορέων πολιτικής, όπως αυτή προκύπτει από τους αυξημένους πόρους που έχουν στη διάθεσή τους, καθώς και της διατήρησης της αποφασιστικής αρμοδιότητάς τους στην αξιοποίηση των προϋπολογισμών των οικείων προγραμμάτων, πλήθος διαδικασιών εκσυγχρονίζεται και αποκεντρώνεται με το υπό επεξεργασία νέο θεσμικό πλαίσιο ΕΠΑ, με αποτέλεσμα μεγαλύτερη αυτονομία και ταχύτερη και αποτελεσματικότερη υλοποίηση, όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές.
  • Καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία: Επέκταση της χρήσης χρηματοδοτικών μέσων (εγγυήσεις, δάνεια, συμμετοχές σε κεφάλαιο) και των Συμπράξεων Δημοσίου-Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) για τη μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων.
  • Πενταετής κανονική διάρκεια προγραμματικής περιόδου συν δύο έτη για την ολοκλήρωση του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου των έργων.

Δημοσιεύτηκε στο Money Pro των Παραπολιτικών