Το νέο ψηφιακό σύστημα δημοσίευσης διαθηκών που τέθηκε σε εφαρμογή την 1η Νοεμβρίου 2025 φέρνει σημαντικές αλλαγές στις διαθήκες και επηρεάζει άμεσα τα δικαιώματα των κληρονόμων. Η καινοτόμος διαδικασία λειτουργεί αποκλειστικά ηλεκτρονικά μέσω εξειδικευμένων συμβολαιογράφων, εξασφαλίζοντας μεγαλύτερη ασφάλεια και ταχύτητα στη διεκπεραίωση κληρονομικών υποθέσεων.

Διαβάστε: diathikes.gr: Πώς λειτουργεί η νέα πλατφόρμα διαθηκών - Αλλαγές από 1η Νοεμβρίου

Αλλαγές στις διαθήκες: Η ηλεκτρονική πλατφόρμα diathikes.gr αντικαθιστά τα δικαστήρια

Η πλατφόρμα diathikes.gr αποτελεί το επίσημο ηλεκτρονικό μητρώο διαθηκών σύμφωνα με τη νομοθεσία που ψηφίστηκε τον Ιούλιο 2025. Έτσι, οι κληρονόμοι δεν χρειάζονται πλέον δικαστική απόφαση για τη δημοσίευση διαθηκών, καθώς η διαδικασία διεκπεραιώνεται αποκλειστικά από συμβολαιογράφους. Αυτή η αλλαγή στις διαθήκες επιταχύνει σημαντικά τους χρόνους και μειώνει το κόστος για τις οικογένειες.

Οι ιδιόχειρες διαθήκες παραμένουν έγκυρες με νέες υποχρεώσεις

Παρά τις αρχικές ανησυχίες, οι ιδιόχειρες διαθήκες διατηρούν την ισχύ τους μετά την αναμόρφωση του Κληρονομικού Δικαίου. Το τροποποιημένο άρθρο 1769 § 2 του Αστικού Κώδικα καθορίζει σαφώς τις υποχρεώσεις: όποιος κατέχει ιδιόγραφη διαθήκη πρέπει αμέσως μετά τον θάνατο του διαθέτη να την παρουσιάσει σε συμβολαιογράφο για δημοσίευση. Οι συμβολαιογράφοι έχουν πλέον εξουσία να απορρίπτουν διαθήκες που δεν συμμορφώνονται με τις νομικές προϋποθέσεις, ενισχύοντας την ασφάλεια του συστήματος.

Δικαιώματα κληρονόμων και δυνατότητες προσφυγής

Ο έμπειρος δικηγόρος Άρειου Πάγου Γιώργιος Νικολακόπουλος, μιλώντας στα ΝΕΑ, διευκρινίζει ότι οι αποφάσεις των συμβολαιογράφων υπόκεινται σε δικαστικό έλεγχο. Κάθε ενδιαφερόμενος με έννομο συμφέρον μπορεί να ασκήσει ανακοπή στο αρμόδιο δικαστήριο, αμφισβητώντας είτε τη δημοσίευση διαθήκης είτε την άρνηση δημοσίευσής της. Αυτό το δικαίωμα προσφυγής εξασφαλίζει ότι οι κληρονόμοι διατηρούν πλήρη προστασία των συμφερόντων τους, παρά τις αλλαγές στις διαθήκες.

Το εκσυγχρονισμένο σύστημα προσφέρει πολλαπλά πλεονεκτήματα:

  • Ταχύτερη διεκπεραίωση κληρονομικών υποθέσεων
  • Μείωση του φόρτου εργασίας των δικαστηρίων
  • Ενισχυμένη ασφάλεια κατά πλαστών διαθηκών
  • Διαφανής ηλεκτρονική διαδικασία
  • Μειωμένο κόστος για τις οικογένειες

Σημειώνεται πως η ψηφιοποίηση της διαδικασίας αναμένεται να μειώσει δραστικά τις περιπτώσεις απάτης και να εξασφαλίσει μεγαλύτερη αξιοπιστία στη διαχείριση κληρονομιών. Οι κληρονόμοι πρέπει να ενημερωθούν για τις νέες διαδικασίες και να συνεργαστούν με εξειδικευμένους συμβολαιογράφους για την ομαλή διεκπεραίωση των υποθέσεών τους.

Αναλυτικά τα πλεονεκτήματα της πρωτοβουλίας του Γενικού Μητρώου Διαθηκών

  • Καθίσταται εύκολος στον πολίτη ο έλεγχος, περί ύπαρξης ή μη διαθήκης κατατεθειμένης πανελλαδικά σε συμβολαιογράφο ή πρόξενο.
  • Η βεβαίωση περί ύπαρξης ή μη διαθήκης, εκδίδεται την ίδια μέρα.
  • Ελαχιστοποιείται ο χρόνος δημοσίευσης της διαθήκης. Μπορεί να πραγματοποιηθεί από τον συμβολαιογράφο ακόμα και την ίδια ημέρα.
  • Ελαχιστοποιείται ο χρόνος έκδοσης του πρακτικού δημοσίευσης της διαθήκης, καθώς εκδίδεται την ίδια ημέρα της δημοσίευσης.
  • Αξιοποιείται από τον κληρονόμο, άμεσα, η κληρονομηθείσα περιουσία.
  • Περιορίζεται ο αριθμός των «αμφίβολης γνησιότητας» ιδιόγραφων διαθηκών.
  • Αποσυμφορούνται τα δικαστήρια από φόρτο εργασίας.