Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας κίνησε τη διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης για το Επικαιροποιημένο Σχέδιο Δράσης κατά της Ενεργειακής Φτώχειας, ένα φιλόδοξο πρόγραμμα που θα διαμορφώσει την πολιτική προστασίας των ευάλωτων νοικοκυριών τα επόμενα έτη. Το νέο Σχέδιο Δράσης του ΥΠΕΝ αποτελεί την πρώτη ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη μετάβαση από τα έκτακτα μέτρα της ενεργειακής κρίσης σε μόνιμες και αποτελεσματικές λύσεις.

Διαβάστε: "Εξοικονομώ 2025": Όλες οι αλλαγές - Ποιοι κερδίζουν τις μεγαλύτερες επιδοτήσεις - Αναλυτικά οι ενισχύσεις ανά κατηγορία


Η κατάσταση της ενεργειακής φτώχειας στην Ελλάδα

Σύμφωνα με τη νέα ευρωπαϊκή μεθοδολογία, η ενεργειακή φτώχεια επηρεάζει 546.000 από τα 4,3 εκατομμύρια ελληνικά νοικοκυριά το 2023. Παρά τη βελτίωση από τα 690.000 νοικοκυριά του 2016, η πρόοδος παραμένει αργή. Το ποσοστό της ενεργειακής φτώχειας μειώθηκε από 15,9% το 2016 στο 11,2% το 2021, αλλά η κρίση τιμών το ανέβασε εκ νέου στο 12,6% το 2023. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η κατάσταση των 133.000 νοικοκυριών που βιώνουν ακραία ενεργειακή φτώχεια, καταναλώνοντας ή πληρώνοντας πάνω από το 150% του διαθέσιμου εισοδήματός τους για βασικές ενεργειακές ανάγκες.

Περιφερειακές διαφορές και προτεραιότητες

Οι γεωγραφικές ανισότητες στην ενεργειακή φτώχεια είναι εμφανείς. Η Ήπειρος καταγράφει το υψηλότερο ποσοστό με 20,4%, ακολουθούμενη από τη Δυτική Μακεδονία με 20,3% και τη Θεσσαλία με 20,2%. Σε αυτές τις περιφέρειες, ένα στα πέντε νοικοκυριά αντιμετωπίζει δυσκολίες στην κάλυψη των βασικών ενεργειακών αναγκών, ποσοστό που υπερβαίνει σημαντικά τον εθνικό μέσο όρο. Το νέο Σχέδιο Δράσης του ΥΠΕΝ επισημαίνει τη δυνατότητα προτεραιοποίησης των νοικοκυριών που αντιμετωπίζουν ακραίες συνθήκες, κατευθύνοντας τις παρεμβάσεις στις πλέον επιβαρυμένες περιοχές.

Ο εθνικός στόχος για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας είναι φιλόδοξος: μείωση κατά 50% έως το 2025 και κατά 75% έως το 2030, σε σύγκριση με το 2016. Αυτό σημαίνει μείωση στα 345.000 ενεργειακά φτωχά νοικοκυριά το 2025 και στα 172.000 το 2030, παρέχοντας συνολική στήριξη σε 374.000 νοικοκυριά την επόμενη πενταετία.

Οι τρεις άξονες του Σχεδίου Δράσης ΥΠΕΝ 

Το Σχέδιο Δράσης του ΥΠΕΝ οργανώνεται σε τρεις βασικούς άξονες δράσης:

  • Άμεση προστασία νοικοκυριών: Βελτιωμένο κοινωνικό τιμολόγιο για 133.000 νοικοκυριά, αυστηρότερη προστασία από αποσύνδεση με ελάχιστο όριο κατανάλωσης, ευέλικτους διακανονισμούς πληρωμών και κανονιστικές παρεμβάσεις για 40.000 νοικοκυριά
  • Ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών: Αναβάθμιση 270.000 κατοικιών έως το 2030 με επιδοτήσεις έως 100% για ευάλωτα νοικοκυριά, περιλαμβάνοντας θερμομόνωση, νέα συστήματα θέρμανσης και ψύξης, και μικρά φωτοβολταϊκά
  • Ενημέρωση και υποστήριξη: Υπηρεσίες Μιας Στάσης σε δήμους και περιφέρειες, δράσεις ενημέρωσης για 374.000 νοικοκυριά και τοπική καθοδήγηση

Το Σχέδιο Δράσης προβλέπει καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως αποπληρωμή έργων μέσω λογαριασμών ρεύματος ή δημοτικών τελών, που θα διευκολύνουν 50.000 νοικοκυριά. Παράλληλα, η στήριξη ενεργειακών κοινοτήτων θα καλύψει τις ανάγκες 24.000 νοικοκυριών, προωθώντας συλλογικές λύσεις στην ενεργειακή φτώχεια.

Παρακολούθηση και υλοποίηση

Δύο μηχανισμοί θα παρακολουθούν την πρόοδο: το Εθνικό Παρατηρητήριο Ενεργειακής Ένδειας για την ετήσια αποτύπωση της κατάστασης και η Τεχνική Ομάδα για την Ενεργειακή Ένδεια για τον έλεγχο των πραγματικών παρεμβάσεων. Με περισσότερα από μισό εκατομμύριο νοικοκυριά να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην κάλυψη των βασικών ενεργειακών αναγκών, το νέο Σχέδιο Δράσης αντιπροσωπεύει τη συστηματικότερη προσπάθεια των τελευταίων ετών για οριστική λύση στο πρόβλημα της ενεργειακής φτώχειας. Η διαβούλευση ολοκληρώνεται στις 27 Νοεμβρίου, οπότε το υπουργείο θα προχωρήσει στην τελική διαμόρφωση και εφαρμογή των μέτρων που θα καθορίσουν το μέλλον των ευάλωτων καταναλωτών.

Δημοσιεύθηκσε στην Απογευματινή