Νέο πλέγμα παρεμβάσεων για την αναχαίτιση της στεγαστικής κρίσης, η οποία έχει πλέον εξελιχθεί σε ένα από τα σοβαρότερα κοινωνικά προβλήματα της χώρας, ετοιμάζει η κυβέρνηση, καθώς η ραγδαία άνοδος των τιμών των ενοικίων προκαλεί ασφυκτική πίεση στα νοικοκυριά. Ηδη ανακοινώθηκαν οι αλλαγές στο πρόγραμμα «Σπίτι μου 2», ενώ προχωρά ο σχεδιασμός για νέους περιορισμούς στο Airbnb, ενός νέου προγράμματος «διπλής» επιδότησης για ενεργειακή αναβάθμιση και ανακαίνιση κατοικιών, καθώς και η αξιοποίηση χιλιάδων αδρανών ακινήτων που προέρχονται είτε από σχολάζουσες κληρονομιές είτε από τα χαρτοφυλάκια τραπεζών και servicers. Το πλήρες πλαίσιο των μέτρων αναμένεται να παρουσιαστεί από τον πρωθυπουργό στο πλαίσιο της ψήφισης του προϋπολογισμού του 2026, λίγο πριν από τα Χριστούγεννα.

Διαβάστε: Στεγαστικό: Έρχονται νέα προγράμματα 500 εκατ. ευρώ για ανακαινίσεις και ενεργειακές αναβαθμίσεις

Στεγαστικό: Οι περιορισμοί στα AirBnB

Μετά την παράταση μέχρι το τέλος του 2026 της απαγόρευσης έκδοσης νέων αδειών για βραχυχρόνιες μισθώσεις, στα τρία πρώτα Δημοτικά Διαμερίσματα του Δήμου Αθηναίων σχεδιάζεται η επέκταση του μέτρου και σε άλλες περιοχές της χώρας, όπου τα στοιχεία δείχνουν ότι η ραγδαία εξάπλωση των βραχυχρόνιων μισθώσεων τύπου Airbnb επιδεινώνει το στεγαστικό πρόβλημα. Αν και η λίστα με τις περιοχές δεν έχει οριστικοποιηθεί, καθώς είναι σε εξέλιξη μετρήσεις για την αναλογία βραχυχρόνιων μισθώσεων με τις μακροχρόνιες και την έκταση των παρενεργειών, ωστόσο στο τραπέζι βρίσκονται σενάρια για ένταξη στο μέτρο περιοχών της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, της Χαλκιδικής, των Χανίων, της Πάρου, και της Σαντορίνης, όπου η έντονη τουριστική ζήτηση έχει εκτοξεύσει τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, προκαλώντας οξύ πρόβλημα στέγασης.

Επισημαίνεται ότι στη Θεσσαλονίκη οι καταχωρήσεις για Airbnb καταγράφουν ραγδαία αύξηση το τελευταίο διάστημα, περιορίζοντας δραστικά την προσφορά κατοικιών για μακροχρόνια μίσθωση, στα Χανιά οι τοπικές Αρχές εκπέμπουν σήμα κινδύνου και ζητούν άμεσα περιοριστικά μέτρα, στη Χαλκιδική η αναζήτηση στέγης έχει μετατραπεί σε εφιάλτη, ενώ σε νησιά και δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς μόνιμοι κάτοικοι καθώς και γιατροί, εκπαιδευτικοί, αστυνομικοί και άλλες κατηγορίες δημοσίων υπαλλήλων αδυνατούν να βρουν στέγη, καθώς έχουν σχεδόν εξαφανιστεί οι αγγελίες για μακροχρόνια μίσθωση και οι τιμές για τις λίγες διαθέσιμες κατοικίες είναι απλησίαστες για τα εισοδήματά τους.

Oι επιδοτήσεις

Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την εξασφάλιση πρόσθετων κονδυλίων για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης μέσω ενός νέου μικτού προγράμματος επιδοτήσεων για ανακαίνιση και ενεργειακή αναβάθμιση παλαιών, κενών ή εγκαταλελειμμένων κατοικιών. Το πρόγραμμα αναμένεται να ανοίξει τους πρώτους μήνες του 2026 και θα περιλαμβάνει τα εξής βασικά χαρακτηριστικά:

  • Συνδυασμένη επιδότηση: Θα καλύπτονται δαπάνες για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών σε συνδυασμό με γενικότερη ανακαίνιση, με τη μεγαλύτερη συμμετοχή, 60%-80%, να αφορά τις δαπάνες ανακαίνισης και το υπόλοιπο 20%-30% την ενεργειακή αναβάθμιση.
  • Αυξημένη επιδότηση για παλαιά ακίνητα: Οσο πιο παλιό είναι το ακίνητο, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η επιδότηση. Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκο Παπαθανάση, το χρονικό όριο θα φτάνει μέχρι περίπου τα μέσα της δεκαετίας του 1990. î Εισοδηματικά όρια: Για την ένταξη στο πρόγραμμα θα υπάρχει εισοδηματικό όριο, αλλά θα είναι υψηλότερο συγκριτικά με αυτό που ισχύει για το «Σπίτι μου 2» και θα προσαυξάνεται ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση.
  • Εμβαδόν ακινήτου: Θα τεθεί ανώτατο όριο στο εμβαδόν του ακινήτου, ώστε να τεθούν εκτός επιδοτήσεων οι μεγάλες και πολυτελείς κατοικίες.
  • Ηλικιακή προϋπόθεση: Δεν θα υπάρχει όριο ηλικίας για τους δικαιούχους.


Tι θα γίνει με τα «ορφανά» ακίνητα

Ακόμα μία σημαντική πηγή για την αύξηση της προσφοράς στέγης είναι η αξιοποίηση από το Δημόσιο των χιλιάδων «ορφανών» ακινήτων που προέρχονται από σχολάζουσες κληρονομιές. Πρόκειται για ακίνητα φορολογουμένων που έχουν αποβιώσει χωρίς να έχουν αφήσει κληρονόμους και τα οποία έπειτα από συγκεκριμένη νομική διαδικασία περιέρχονται στο κράτος. Μέχρι στιγμής έχουν καταγραφεί 2.000 αδρανή ιδρύματα και 7.000 σχολάζουσες κληρονομιές και στόχος είναι, με το νέο θεσμικό πλαίσιο που προβλέπει το σχετικό νομοσχέδιο, η εκκαθάριση αυτών των κληρονομιών να γίνεται μέσα σε έξι μήνες, ώστε οι κλειστές και εγκαταλελειμμένες κατοικίες να ενταχθούν σε προγράμματα προσιτής στέγης για ευάλωτα νοικοκυριά.

Τι αλλάζει στο «Σπίτι μου 2»


Για την επιτάχυνση του ρυθμού απορρόφησης του προγράμματος «Σπίτι μου II», που κινείται στο 65%, το οικονομικό επιτελείο προχώρησε στη διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων για το άνοιγμα της περιμέτρου των δικαιούχων, με έμφαση την απόκτηση πρώτης κατοικίας από πολίτες ηλικίας έως 50 ετών. Με βάση τη νέα ΚΥΑ, το ελάχιστο εισόδημα παραμένει 10.000 ευρώ για όλους, ενώ το ανώτατο εισόδημα αυξάνεται σε 25.000 ευρώ (από 20.000) για άγαμους, 35.000 ευρώ (από 28.000) για έγγαμους/συμβίωση, με προσαύξηση 5.000 ευρώ ανά παιδί, και 39.000 ευρώ (από 31.000) για μονογονεϊκές οικογένειες, με προσαύξηση 5.000 ευρώ ανά παιδί, πέραν του πρώτου. Καταληκτική ημερομηνία υπαγωγής στο πρόγραμμα ορίζεται η 31η.05.2026 (έναντι της 31ης.12.2025), με δυνατότητα παράτασης, εφόσον υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι. Ως καταληκτική ημερομηνία σύναψης σύμβασης δανεισμού τελικού αποδέκτη ορίζεται η 31η.08.2026 (έναντι της 30ης.6.2026).

Τράπεζες και servicers

Κρίσιμος μοχλός για την αύξηση της προσφοράς στέγης θεωρούνται τα δεκάδες χιλιάδες ακίνητα που βρίσκονται στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών και των εταιρειών διαχείρισης «κόκκινων» δανείων (servicers). Οι τελευταίες έχουν καταθέσει προτάσεις στο οικονομικό επιτελείο για την επιτάχυνση της πολεοδομικής και νομικής ωρίμανσής τους, ώστε να μπορούν να εισέλθουν ταχύτερα στην αγορά. Αλλωστε, από το 2026, τράπεζες και servicers θα καταβάλλουν διπλάσιο ΕΝΦΙΑ για τα κενά οικιστικά ακίνητα. Συνολικά, τα τραπεζικά ιδρύματα διαθέτουν 8.300 ακίνητα και οι servicers άλλα 11.000, εκ των οποίων 7.000 είναι οικιστικά, με το δυνητικό κόστος να υπολογίζεται σε περίπου 20 εκατ. ευρώ

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά