«Φωτιά και λάβρα έγινες, βρε αδερφάκι µου», έλεγε ο Μίµης Φωτόπουλος στο γκαρσόνι του καφενείου, περιµένοντας µάταια τη Σµαρούλα Γιούλη στην ταινία «Η καφετζού» το 1956. Και κάπως έτσι έγιναν και σήµερα, όχι µόνον τα καφέ, αλλά και τα σουπερµάρκετ, τα βενζινάδικα και µία σειρά από υπηρεσίες, όπως οι µεταφορές, τα ενοίκια κ.ά. Οι αυξήσεις τιµών που έχουν λάβει χώρα τα τελευταία χρόνια ζαλίζουν. Οχι µόνο στην παροχή υπηρεσιών, αλλά και σε βασικά αγαθά.

Το κρέας πλέον γίνεται απλησίαστο. Ειδικά το µοσχαρίσιο καταγράφει αύξηση της τιµής του κατά 22% από τις αρχές του έτους και κατά 66% σε σχέση µε το 2020. Επίσης το αιγοπρόβειο καταγράφει αύξηση 10% από τις αρχές του 2025 και κατά 68% από το 2020. Σύµφωνα µε την ΕΛ.ΣΤΑΤ., πάνω από 30 βασικά αγαθά καταγράφουν αύξηση άνω του 30% από το 2020 και µετά. Πρόκειται για αγαθά καθηµερινής χρήσης ενός νοικοκυριού, όπως τρόφιµα, καύσιµα, ρούχα κ.ά. Επίσης, σύµφωνα µε την ΕΛ.ΣΤΑΤ., µια ντουζίνα αγαθών, όπως το κόκκινο κρέας, το βούτυρο, ο καφές, το κακάο, το νωπό γάλα κ.ά., παρουσιάζουν αύξηση τιµής µεγαλύτερη του 10% εντός του τρέχοντος έτους.

Αντίθετα, από τις αρχές του έτους µόνο δύο βασικά αγαθά εµφανίζουν µείωση τιµής µεγαλύτερη του 10%. Πρόκειται για το φυσικό αέριο (-19%) και το ελαιόλαδο (-35%). Παρά όµως τη µεγάλη αυτή µείωση τιµής που καταγράφεται φέτος, τα δύο αυτά αγαθά παραµένουν σε τιµή 56% υψηλότερη απ’ ό,τι ήταν το 2020 για το φυσικό αέριο και κατά 44% για το ελαιόλαδο. Προφανώς η τιµή των δύο προαναφερόµενων αγαθών είχε εκτοξευθεί και τώρα εξορθολογίζεται. Ωστόσο θεωρείται απίθανο να επιστρέψουν οι τιµές τους πίσω στο 2020. Η ακρίβεια που ενέσκηψε τα τελευταία χρόνια ήρθε για να µείνει και όχι µόνον στο λάδι και το φυσικό αέριο ή τον ηλεκτρισµό.

Αν και οι συγκρίσεις τιµών γίνονται µε το 2020, εν τούτοις οι µεγάλες µεταβολές τιµών συντελούνται από το καλοκαίρι του 2021, οπότε και ξεκινά η πληθωριστική κρίση στην Ευρώπη και την Ελλάδα. Μέχρι τότε οι τιµές παρέµεναν σταθερές, αν όχι και χαµηλότερες, µε εκείνες του 2020. Τα µόνα αγαθά όπου σηµειώθηκε πραγµατική µείωση τιµής από τότε είναι οι κάµερες, οι προσωπικοί υπολογιστές, τα βιβλία και οι υπηρεσίες επικοινωνίας. Σε όλα τα υπόλοιπα η τιµή τους αυξήθηκε. Πιο αναλυτικά, από τα 214 επιµέρους προϊόντα που συνθέτουν τον ∆είκτη Τιµών Καταναλωτή (∆ΤΚ), στα 186 καταγράφεται αύξηση τιµών από το 2020, σε δύο µηδενική µεταβολή και σε 26 προϊόντα µείωση τιµής. Οι µειώσεις τιµών ωστόσο είναι µικρότερης έντασης σε αντίθεση µε τις αυξήσεις. Το χειρότερο είναι ότι οι αυξήσεις τιµών είναι σε αγαθά µε µεγάλη στάθµιση στον ∆ΤΚ, ενώ οι µειώσεις είναι σε αγαθά και υπηρεσίες µε χαµηλή στάθµιση στον ∆ΤΚ. Με άλλα λόγια, οι µειώσεις αφορούν λιγότερο ζωτικά αγαθά και υπηρεσίες, ενώ οι αυξήσεις αφορούν τα πιο ζωτικά αγαθά, όπως είναι το κρέας, τα καύσιµα, τα λαχανικά κ.ά

Αυξήσεις και στα καύσιμα

Παράλληλα, καταγράφεται και σηµαντική αύξηση τιµών στα καύσιµα. Αν και φέτος οι τιµές είναι οριακά µειωµένες για το πετρέλαιο κίνησης (-2%) και τη βενζίνη (-3%), εν τούτοις πληρώνουµε το πετρέλαιο κίνησης 30% υψηλότερα απ’ ό,τι το 2020 και τη βενζίνη 20%. Μάλιστα θεωρούµε καλές τις τιµές αυτές, αφού στο παρελθόν (Ιούνιος 2022) πληρώσαµε βενζίνες και πετρέλαιο έως και 65% υψηλότερα σε σχέση µε το 2020. Το ίδιο ισχύει και για το πετρέλαιο θέρµανσης. Από τις αρχές του έτους παρουσιάζει µείωση τιµής 5%, αλλά συνεχίζει να κοστίζει 37% περισσότερο απ’ ό,τι το 2020. Ωστόσο η τιµή του «ακούγεται καλά στα αυτιά» των καταναλωτών, αφού υπήρξαν περίοδοι (Απρίλιος 2022) που η τιµή του είχε σχεδόν διπλασιαστεί (+91% σε σχέση µε το 2020).

Δημοσιεύτηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή