Η ψηφιακή μετάβαση της φορολογίας κληρονομιών και δωρεών αλλάζει ριζικά τον τρόπο διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων στη χώρα μας. Οι σύγχρονες υπηρεσίες των ΚΕΦΟΚ και ΚΕΒΕΙΣ που λειτουργούν στα κύρια αστικά κέντρα έχουν αντικαταστήσει τα παραδοσιακά Τμήματα Κεφαλαίου των ΔΟΥ, δημιουργώντας νέες προκλήσεις και ευκαιρίες για τους φορολογούμενους.

Η ΑΑΔΕ παρουσίασε πρόσφατα εξειδικευμένο οδηγό που απαντά στα κρίσιμα ερωτήματα των πολιτών σχετικά με την υποβολή δηλώσεων φόρου κληρονομιάς και δωρεάς. Αυτές οι φορολογικές δηλώσεις διεκπεραιώνονται πλέον σχεδόν αποκλειστικά μέσω της πλατφόρμας myPROPERTY, παρόλο που πολλοί φορολογούμενοι δεν έχουν ακόμη κατανοήσει πλήρως τις πρακτικές εφαρμογές των νέων κανόνων. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές επιφέρουν μειωμένη φυσική παρουσία στις εφορίες και λιγότερες γραφειοκρατικές ταλαιπωρίες, ωστόσο απαιτούν αυξημένη προσωπική ευθύνη από τους πολίτες για την κατανόηση διαδικασιών, προθεσμιών και αρμοδιοτήτων.

Διαχείριση κληρονομιών μέσω myPROPERTY

Η υποβολή δήλωσης φόρου κληρονομιάς πραγματοποιείται είτε απευθείας από τον κληρονόμο χρησιμοποιώντας τους προσωπικούς κωδικούς myAADE, είτε μέσω συμβολαιογράφου, είτε από νόμιμο ή εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπο όπως λογιστή ή συγγενή.

Μετά την ηλεκτρονική καταχώρηση στο myProperty, η αρμόδια ΔΟΥ προβαίνει σε επαλήθευση των στοιχείων που αφορούν συγγενικούς δεσμούς, περιουσιακά στοιχεία, φορολογικές απαλλαγές και προγενέστερες δωρεές ή γονικές παροχές. Η πράξη προσδιορισμού του φόρου κοινοποιείται πλέον αποκλειστικά ψηφιακά μέσω της ενότητας "Μηνύματά μου" στο myAADE, χωρίς παραδοσιακή επίδοση εγγράφων.

Οι φορολογούμενοι οφείλουν να συγκεντρώσουν και να διατηρούν σε ψηφιακή μορφή όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά, συμπεριλαμβανομένων ληξιαρχικών πράξεων, δικαστικών πιστοποιητικών για διαθήκες, συμβολαίων και τραπεζικών βεβαιώσεων, προκειμένου να αποφύγουν καθυστερήσεις ή διορθώσεις.

Δωρεές και γονικές παροχές: "Κλειδί" το ιστορικό

Στις σύγχρονες δηλώσεις κληρονομιών και δωρεών απαιτείται η πλήρης καταγραφή όλων των προηγούμενων δωρεών και γονικών παροχών που είχαν υποβληθεί στο παρελθόν σε έντυπη μορφή, συμπεριλαμβανομένου του φόρου που είχε βεβαιωθεί για κάθε συναλλαγή.

Αυτή η απαίτηση σημαίνει ότι κάθε πολίτης που έχει πραγματοποιήσει ή λάβει δωρεές στο παρελθόν πρέπει να ανασυνθέσει το πλήρες φορολογικό του ιστορικό. Η πλατφόρμα myPROPERTY παρέχει υποστήριξη σε αυτή τη διαδικασία ανασύροντας διαθέσιμα στοιχεία, καθώς επηρεάζονται τα αφορολόγητα όρια και τα φορολογικά κλιμάκια που πρέπει να εφαρμοστούν.

Οποιαδήποτε απόκρυψη ή εσφαλμένη δήλωση μπορεί να οδηγήσει σε επιπλέον φορολογικές υποχρεώσεις και πρόστιμα, δεδομένου ότι όλα τα στοιχεία συνδέονται πλέον ηλεκτρονικά μεταξύ διαφόρων συστημάτων όπως το κτηματολόγιο, οι τράπεζες, το myPROPERTY και οι δηλώσεις Ε9.

ΚΕΦΟΚ και ΚΕΒΕΙΣ ως νέα κέντρα διαχείρισης περιουσίας

Τα Κέντρα Φορολογίας Κεφαλαίου αναλαμβάνουν συγκεντρωτικά τη διαχείριση φόρων κεφαλαίου, όπως κληρονομιές, δωρεές, γονικές παροχές και φόρο μεταβίβασης ακινήτων. Επιπλέον, διαχειρίζονται πολλές συναλλαγές που αφορούν ακίνητα και οχήματα που παλαιότερα εκτελούνταν στα τμήματα ακινήτων των τοπικών ΔΟΥ. Στην ηπειρωτική Ελλάδα, σημαντικό μέρος των αρμοδιοτήτων πολλών ΔΟΥ έχει μεταφερθεί στο ΚΕΦΟΚ Αττικής και στο ΚΕΦΟΚ Θεσσαλονίκης, με αποτέλεσμα τον περιορισμό των λειτουργιών των τοπικών φορολογικών υπηρεσιών.

Παράλληλα, τα Κέντρα Βεβαίωσης και Είσπραξης έχουν αναλάβει κρίσιμες αρμοδιότητες βεβαίωσης και είσπραξης εσόδων για πληρωμές φόρων δωρεάς ή κληρονομιάς, καθώς και για οφειλές που καταλείπουν θανόντες προς τους εν ζωή κληρονόμους τους.

Τι πρέπει να προσέξουν οι φορολογούμενουι

Με τα νέα δεδομένα, κάθε φορολογούμενος πρέπει να εντοπίσει σε ποιο ΚΕΦΟΚ ή ΚΕΒΕΙΣ υπάγεται η υπόθεσή του, ιδιαίτερα εάν η προηγούμενη ΔΟΥ του έχει περιοριστεί σε αρμοδιότητες. Επιπλέον, απαιτείται συνέπεια στις προθεσμίες υποβολής δηλώσεων κληρονομιάς και πληρωμής των δόσεων, που μπορούν να φτάσουν τις 12 ή ακόμη και 24 δόσεις σε περιπτώσεις ανηλίκων κληρονόμων. Η συστηματική παρακολούθηση της ενότητας "Τα Μηνύματά μου" στο myAADE είναι απαραίτητη, καθώς εκεί κοινοποιούνται οι πράξεις προσδιορισμού φόρου χωρίς φυσική επίδοση εγγράφων.

Η νέα αρχιτεκτονική της ΑΑΔΕ που βασίζεται στο myPROPERTY, τα ΚΕΦΟΚ και τα ΚΕΒΕΙΣ υπόσχεται ταχύτερη εξυπηρέτηση και βελτιωμένο έλεγχο. Ωστόσο, μεταφέρει σημαντικό μέρος της ευθύνης κατανόησης και τήρησης των κανόνων στους ίδιους τους πολίτες, οι οποίοι χρειάζονται σαφή ενημέρωση και αξιόπιστη ψηφιακή υποστήριξη για να αποφύγουν ανεπιθύμητες εκθέσεις.

Για τα θέματα αυτά, ο νέος χρηστικός οδηγός τον οποίο εξέδωσε η ΑΑΔΕ περιλαμβάνει συνολικά 86 συχνές ερωτήσεις - απαντήσεις που αφορούν τις διαδικασίες δήλωσης Φόρου Κληρονομιάς ή δήλωσης Φόρου Κληρονομιάς μέσω ΔΟΥ (στην πλατφόρμα myPROPERTY). Δείτε τον οδηγό ΕΔΩ.