Τι σημαίνει στην πράξη η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας (Εικόνες & Βίντεο)

Η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας αποτελεί ιστορικής σημασίας εξέλιξη που θα επηρεάσει ριζικά την ελληνική αγορά εργασίας. Μετά από χρόνια μνημονιακών περιορισμών, οι εργαζόμενοι αποκτούν ξανά ισχυρότερη διαπραγματευτική θέση και προστασία μέσω των συλλογικών διαπραγματεύσεων.

Διαβάστε: Συλλογικές συμβάσεις εργασίας: Αυτή είναι η πρώτη κοινωνική συμφωνία για την επέκτασή τους - Τι συμφώνησαν κυβέρνηση & κοινωνικοί εταίροι

Κατανοώντας τα δύο είδη συμβάσεων εργασίας

Στο σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον διακρίνουμε δύο βασικούς τύπους συμβάσεων. Η ατομική σύμβαση εργασίας αφορά τη συμφωνία μεταξύ ενός εργαζόμενου και του εργοδότη του, καθορίζοντας προσωπικούς όρους απασχόλησης. Αντίθετα, η συλλογική σύμβαση εργασίας (ΣΣΕ) συνάπτεται μεταξύ εργατικών σωματείων και εργοδοτικών οργανώσεων, θεσπίζοντας ενιαίους κανόνες για ολόκληρους κλάδους ή επαγγέλματα. Αυτή η διαφορά καθορίζει σημαντικά τη δυναμική των εργασιακών σχέσεων.

Πρακτικά οφέλη από τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας

Οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας προσφέρουν συγκεκριμένα πλεονεκτήματα που επηρεάζουν άμεσα την καθημερινότητα των εργαζόμενων:

• Εξασφαλίζουν υψηλότερες αμοιβές και βελτιωμένες συνθήκες εργασίας
• Λειτουργούν ως προστατευτικό πλαίσιο, καθώς οι ατομικές συμβάσεις δεν μπορούν να προβλέπουν χειρότερους όρους
• Ενδυναμώνουν τη διαπραγματευτική ικανότητα των εργαζόμενων έναντι των εργοδοτών
• Προάγουν τον δίκαιο ανταγωνισμό μεταξύ επιχειρήσεων του ίδιου κλάδου

Ποιους καλύπτουν οι συλλογικές συμβάσεις και η επέκτασή τους

Μια κλαδική ή ομοιοεπαγγελματική ΣΣΕ καλύπτει αρχικά μόνο τα μέλη των συμβαλλόμενων οργανώσεων. Ωστόσο, η επέκταση της σύμβασης επιτρέπει την κάλυψη ολόκληρου του κλάδου, συμπεριλαμβανομένων εργαζόμενων και εργοδοτών που δεν συμμετέχουν σε συνδικαλιστικές οργανώσεις. Αυτή η διαδικασία επέκτασης απαιτεί απόφαση της Υπουργού Εργασίας και εξασφαλίζει ευρύτερη προστασία, ενώ παράλληλα διατηρεί τον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων.

Η σημερινή κατάσταση και οι προκλήσεις

Το παρόν εργασιακό τοπίο χαρακτηρίζεται από χαμηλά ποσοστά κάλυψης εργαζόμενων από συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Οι μνημονιακές ρυθμίσεις δημιούργησαν δυσμενές περιβάλλον για τη συλλογική διαπραγμάτευση, αφήνοντας μεγάλα περιθώρια βελτίωσης. Στόχος της νέας πολιτικής είναι η αύξηση της κάλυψης εργαζόμενων από ΣΣΕ, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2022/2041.

Ο τριμερής διάλογος και η ιστορική συμφωνία

Από τον Μάιο έως τον Νοέμβριο του 2025, πραγματοποιήθηκε εντατικός τριμερής διάλογος μεταξύ της Πολιτείας και των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων. Αυτή η διαδικασία είχε τριπλό στόχο: τη σύναψη περισσότερων συλλογικών συμβάσεων, την επέκταση υφιστάμενων συμβάσεων και την ενίσχυση του κοινωνικού διαλόγου. Το αποτέλεσμα αυτών των διαβουλεύσεων είναι μια κοινωνική συμφωνία ιστορικής σημασίας, υπογεγραμμένη από την Υπουργό Εργασίας και όλους τους εθνικούς κοινωνικούς εταίρους.

Συγκεκριμένες αλλαγές που φέρνει η νέα συμφωνία

Σύμφωνα με τον εργατολόγο Γιάννη Καρούζο που μίλησε στα «Παραπολιτικά 90,1», οι ανακοινώσεις της υπουργού Νίκης Κεραμέως αποτελούν το περίγραμμα του επερχόμενου νομοθετήματος. Η σημαντικότερη αλλαγή αφορά τη μείωση του απαιτούμενου ποσοστού για την επέκταση μιας ΣΣΕ από 50% σε 40% των εργαζόμενων του κλάδου. Επιπλέον, προβλέπεται απλοποίηση των διαδικασιών εγγραφής επιχειρήσεων σε εργοδοτικές οργανώσεις, διευκολύνοντας τη συμμετοχή περισσότερων εργοδοτών στη συλλογική διαπραγμάτευση.

Αυτές οι μεταρρυθμίσεις σηματοδοτούν το οριστικό τέλος των μνημονιακών περιορισμών και την έναρξη μιας νέας εποχής για τις συλλογικές συμβάσεις στην Ελλάδα, με οφέλη για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.