Ανοίγει ο δρόµος για υψηλότερες από τον πληθωρισµό αυξήσεις σε 2.500.000 εργαζοµένους στον ιδιωτικό τοµέα από τον Ιανουάριο του 2026 µε τη νοµοθέτηση της συµφωνίας κοινωνικών εταίρων και κυβέρνησης για τις Συλλογικές Συµβάσεις Εργασίας, η οποία βάζει στο «χρονοντούλαπο της Ιστορίας» τις µνηµονιακές δεσµεύσεις για τις κλαδικές και οµοιοεπαγγελµατικές συµβάσεις εργασίας.

Διαβάστε: Οι αλλαγές στον μισθό και τα επιδόματα με την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων - Παραδείγματα


Συλλογκές Συμβάσεις: Αυξήσεις 6%-15% - Πώς διαμορφώνονται οι νέοι μισθοί 

Με βάση τις προτεινόµενες αλλαγές, οι κλαδικές αυξήσεις µπορούν να κινηθούν µεταξύ 6%-15% µέσα στα επόµενα δύο χρόνια, ώστε οι µέσοι µισθοί, που βρίσκονται σήµερα πέριξ των 1.370 ευρώ, να καλύψουν και να ξεπεράσουν τον κυβερνητικό στόχο των 1.500 ευρώ µέχρι τα µέσα του 2027.

Κατ΄αρχάς ανοίγει ο δρόµος για την υποχρεωτική επέκταση και σε άλλες επιχειρήσεις που δεν εφαρµόζουν σήµερα τις 15 κλαδικές συµβάσεις που έχουν υπογραφεί - κάποιες από το 2024 µε διετή διάρκεια, καθώς οι επιχειρήσεις θα ελέγχονται πλέον µέσω ΚΑ∆. Σήµερα οι κλαδικές και οµοιοεπαγγελµατικές συµβάσεις εργασίας καλύπτουν το 27% των εργαζοµένων και αφορούν ναυτιλιακές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις µετάλλου, τουριστικά γραφεία, τράπεζες και ασφαλιστικές. Φέτος, συγκεκριµένα τον περασµένο Απρίλιο, προέκυψε συµφωνία στον κλάδο των τραπεζών τριετούς διάρκειας, µε αυξήσεις στο σύνολό τους που ξεπερνούν το 9% στην ωρίµανση. Τον Ιούλιο υπογράφηκε σύµβαση τριετούς διάρκειας και στους εργαζοµένους στις ιδιωτικές ασφαλιστικές επιχειρήσεις. Συµφωνήθηκε αύξηση 4% στις αποδοχές, αναδροµικά από την 1η Ιανουαρίου, 3% το 2026 και 2% το 2027.

Να σηµειωθεί ότι το 2011, πριν από την επιβολή του µνηµονίου, οι αντίστοιχες συµβάσεις ήταν 100 κλαδικές και 90 οµοιοεπαγγελµατικές, που κάλυπταν το σύνολο των εργαζοµένων της χώρας. Εξαιρούνταν οι ανειδίκευτοι εργάτες, που καλύπτονταν από την Εθνική Γενική Συλλογική Σύµβαση Εργασίας, την οποία συµφωνούσε η ΓΣΕΕ µε τις εργοδοτικές οργανώσεις. Σήµερα τον ρόλο του συντονισµού του κοινωνικού διαλόγου για τον κατώτατο µισθό τον έχει το υπουργείο Εργασίας, το οποίο δέχεται τις προτάσεις της εργατικής και εργοδοτικής πλευράς για τις αυξήσεις, και ο εκάστοτε υπουργός Εργασίας, µε βάση τις προτάσεις αυτές, εισηγείται στο Υπουργικό Συµβούλιο το ποσοστό της αύξησης στον κατώτατο µισθό/ηµεροµίσθιο για την κάθε χρονιά.



Οι προτεινόμενες αλλαγές

Τι αλλάζει και πώς θα διευρύνεται ο κύκλος για την υπογραφή συµβάσεων:

1) Ανοίγει ο δρόµος στη ΓΣΕΕ να µπορεί να υπογράφει ύστερα από αίτηση Οµοσπονδίας-µέλους της κλαδική Συλλογική Σύµβαση Εργασίας εθνικού επιπέδου, η οποία θα ισχύει για το σύνολο των εργαζοµένων, ακόµα και για εκείνους που δεν είναι συνδικαλιστικά ενταγµένοι, αρκεί να υπογραφεί από την εργοδοτική πλευρά, µια τριτοβάθµια αντίστοιχη εργοδοτική οργάνωση, όπως εξηγεί στα «Π» ο εργατολόγος Γιάννης Καρούζος. Μια τέτοια κλαδική, εθνικού βεληνεκούς, Συλλογική Σύµβαση Εργασίας θα ισχύει για όλους τους εργαζοµένους και για όλες τις επιχειρήσεις, χωρίς να ελέγχεται το ποσοστό της αντιπροσωπευτικότητας για την κήρυξή της ως υποχρεωτικής.

2) Η προϋπόθεση να κηρύσσεται µια συλλογική σύµβαση υποχρεωτική σήµερα αγγίζει ένα ποσοστό 51% των εργαζοµένων οι οποίοι δουλεύουν στις επιχειρήσεις που συµµετέχουν στην εργοδοτική οργάνωση. Το ποσοστό αυτό αλλάζει µε τη συµφωνία-πλαίσιο από 51% σε 40%.

Η µείωση αυτή δεν είναι σηµαντική. Ωστόσο, είναι σηµειολογική, ώστε να µην υπάρχει αποδυνάµωση των εργοδοτικών συνδικαλιστικών οργανώσεων και να παραµένουν ισχυρές, αποφεύγοντας τη διαρροή των µελών τους, γεγονός που είχε παρατηρηθεί ειδικά την περίοδο των µνηµονίων.

3) Η Πολιτεία συµµορφώνεται στην επιταγή του Συµβουλίου της Επικρατείας και σε µια δικαστική απόφαση, που η καθαρογραφή της εκκρεµεί για τουλάχιστον µία τριετία - δηλαδή να µπορεί ένα σωµατείο να υπογράψει Συλλογική Σύµβαση Εργασίας ακόµα και αν αυτό δεν έχει εγγραφεί στο ΓΕΜΗΣΟΕ (Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζοµένων και οργανώσεων εργοδοτών). Ετσι, η συνδικαλιστική λειτουργία του σωµατείου να υπογράφει συλλογικές συµβάσεις, να µην κωλύεται και να µην αναστέλλεται από µια τυπολατρική υπαγωγή του στο Μητρώο ΓΕΜΗΣΟΕ. Οµως, το ίδιο σωµατείο, σύµφωνα µε τη δέσµευση της κοινωνικής συµφωνίας, δεν θα µπορεί να υποβάλει αίτηση και να προσφύγει στον ΟΜΕ∆ και δεν θα µπορεί να ζητήσει να κηρυχθεί υποχρεωτική η συλλογική σύµβαση που έχει υπογράψει.

4) Παραµένει σε ισχύ και µετά τη λήξη της η Συλλογική Σύµβαση Εργασίας. Μετά την αυτόµατη τρίµηνη παράταση της ισχύος της, όλοι οι όροι της θα συνεχίζουν να ισχύουν για τους εργαζοµένους στους οποίους εφαρµοζόταν, µέχρι να συναφθεί νέα συλλογική σύµβαση ή να υπογράψουν µια ατοµική σύµβαση. Με άλλα λόγια, καταργείται το µνηµονιακό καθεστώς της µερικής µετενέργειας και επανέρχεται η πλήρης µετενέργεια. Οι νεοπροσλαµβανόµενοι κατά την τρίµηνη παράταση της ΣΣΕ καλύπτονται κανονικά από όλα όσα ορίζονται σε αυτήν. Αυτό πρακτικά σηµαίνει ασφάλεια, σταθερότητα, προστασία µισθών και δικαιωµάτων χωρίς εξαιρέσεις.

5) Επιταχύνονται οι διαδικασίες επίλυσης συλλογικών διαφορών σε περιπτώσεις διαφωνιών. Τον ρόλο αυτόν αναλαµβάνει τριµελής επιτροπή που δηµιουργείται στον Οργανισµό Μεσολάβησης και ∆ιαιτησίας (ΟΜΕ∆), η οποία θα ελέγχει αυστηρά και µόνο την πλήρωση των νόµιµων προϋποθέσεων για µονοµερή προσφυγή, ενώ καταργείται ο δεύτερος βαθµός διαιτησίας για ταχύτερες αποφάσεις και παραµένει φυσικά το δικαίωµα της δικαστικής προσβολής αυτών.

Να σηµειωθεί ότι στις χώρες της ευρωζώνης σχεδόν οι µισοί από τους εργαζοµένους (48,9%) καλύπτονται από ΣΣΕ. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα ποσοστά κάλυψης ξεκινούν από το 44,6% του Βελγίου και φτάνουν στο 76% της Αυστρίας. Επίσης, σύµφωνα µε τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, οι 148 επιχειρησιακές συµβάσεις που έχουν υπογραφεί δεν αποδίδουν τα αναµενόµενα ως προς την αύξηση των εισοδηµάτων, καθώς µόλις 64 ρυθµίζουν οικονοµικά θέµατα και οι υπόλοιπες θεσµικά και εργασιακούς όρους. 

Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά