Η ώρα της κρίσης για την προεδρία του Eurogroup έφτασε, καθώς στις 5 σήμερα το απόγευμα η Ελλάδα και το Βέλγιο θα αναμετρηθούν σε έναν «τελικό» που θα καθορίσει την επόμενη ημέρα της Ευρωζώνης. Ο Κυριάκος Πιερρακάκης και ο Βίνσεντ βαν Πέτεγκεμ, δύο υπουργοί από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, διεκδικούν μια θέση με ισχυρή θεσμική και πολιτική βαρύτητα. Παρά την κοινή τους κομματική βάση, η έκβαση παραμένει ανοιχτή. Η τελική απόφαση θα επηρεαστεί από τις ευρωπαϊκές ισορροπίες Βορρά-Νότου, τις διαφορετικές οικονομικές προσεγγίσεις και τις διπλωματικές συμμαχίες που έχουν σχηματιστεί ή τεθεί σε δοκιμασία τις τελευταίες εβδομάδες.

Προεδρία του Eurogroup: Το Βέλγιο και το "μπλοκ του Βορρά"

Ο Βίνσεντ βαν Πέτεγκεμ προσέρχεται στη σημερινή ψηφοφορία έχοντας ως βασικό όπλο τη στήριξη του ευρωπαϊκού Βορρά. Οι χώρες με πιο «σκληρή» προσέγγιση στα δημοσιονομικά τον θεωρούν σταθερό, προβλέψιμο και ασφαλή επιλογή ότι η Ευρωζώνη θα συνεχίσει σε ρυθμούς αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας.

Ωστόσο, η υποψηφιότητά του δεν μένει αλώβητη από τη στάση της βελγικής κυβέρνησης στο ζήτημα της χρηματοδότησης της Ουκρανίας. Η άρνηση του Βελγίου να αξιοποιηθούν τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στο Euroclear δημιούργησε ρωγμές σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες που θεωρούν το μέτρο απολύτως αναγκαίο. Σε ένα Eurogroup όπου η ενότητα θεωρείται προϋπόθεση, η συγκεκριμένη παρέκκλιση έχει αφήσει αποτυπώματα.

Κυριάκος Πιερρακάκης: Η ελληνική στρατηγική για τον "τελικό"

Ο Κυριάκος Πιερρακάκης μπαίνει στον «τελικό» με μια πολύ διαφορετική στρατηγική. Επένδυσε στην ενεργή διπλωματία, σε προσωπικές επαφές με κομβικούς υπουργούς, αλλά και στο νέο προφίλ της ελληνικής οικονομίας - μιας χώρας που από προβληματική εξελίχθηκε σε παράδειγμα μεταρρυθμίσεων και ανθεκτικότητας. Οι συναντήσεις σε Βερολίνο, Λονδίνο, Ρώμη, Δουβλίνο και Παρίσι είχαν συγκεκριμένη στόχευση: να οικοδομηθεί ένα δίκτυο στήριξης που θα γεφυρώνει Νότο, Κέντρο και Βαλτική. Η πιθανή στήριξη της Ισπανίας δίνει στην ελληνική υποψηφιότητα δυναμική που πριν από λίγους μήνες θα φαινόταν αδύνατη. Η μεγάλη αβεβαιότητα παραμένει η στάση που θα κρατήσουν οι Βαλτικές χώρες (Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία), οι οποίες παραδοσιακά τάσσονται υπέρ μιας ηγεσίας με καθαρή ευρωπαϊκή στόχευση και τεχνοκρατική συνέπεια. Θετική θεωρείται επίσης η στάση του Λουξεμβούργου, που κινείται σταθερά σε μετριοπαθή γραμμή.

Σε γενικές γραμμές, αν οι χώρες του Νότου καταφέρουν να επιβάλουν μια πιο επεκτατική ατζέντα, ο Πιερρακάκης έχει σαφές προβάδισμα. Αντίθετα, μια συσπείρωση του Βορρά γύρω από τη δημοσιονομική «ορθοδοξία» θα ευνοήσει τον Βαν Πέτεγκεμ. Το ενδεχόμενο αδιεξόδου παραμένει ανοιχτό, καθώς, εάν κανείς από τους δύο δεν συγκεντρώσει τις απαιτούμενες 11 ψήφους στον πρώτο γύρο, οι ανακατατάξεις της τελευταίας στιγμής θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε δραματική ανατροπή.

Η κρισιμότητα της απόφασης

Η καρέκλα του προέδρου του Eurogroup δεν είναι απλώς μια τιμητική θέση. Είναι ο θεσμικός κόμβος όπου αποφασίζονται οι οικονομικές πολιτικές της Ευρωζώνης, ο συντονιστής των υπουργών Οικονομικών, ο εκπρόσωπος της Ευρωζώνης στο ΔΝΤ, στην Παγκόσμια Τράπεζα και στο G7. Την ίδια στιγμή, ο νέος πρόεδρος θα βρεθεί αντιμέτωπος με μια σειρά από δύσκολες, αλλά απολύτως καθοριστικές προκλήσεις, όπως αυτές με τη Γαλλία που βρίσκεται αντιμέτωπη με υψηλά ελλείμματα και αναζητά μια νέα δημοσιονομική ισορροπία, τη Γερμανία που παραμένει εγκλωβισμένη σε περιβάλλον στασιμότητας, την ενεργειακή ανεπάρκεια που εξακολουθεί να ταλανίζει την Ευρώπη και τις πιέσεις του πληθωρισμού που απαιτούν στενή και συντονισμένη συνεργασία με την ΕΚΤ. Με λίγα λόγια η επόμενη θητεία θα είναι ίσως η δυσκολότερη της τελευταίας δεκαετίας.

Η ψηφοφορία

Με την αρχή «μία χώρα – μία ψήφος», οι 20 υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης προσέρχονται σήμερα, στις 3.30 ώρα Ελλάδας, στην κρίσιμη ψηφοφορία για την ανάδειξη του νέου προέδρου του Eurogroup. Οι δύο μονομάχοι δεν προέρχονται από χώρες που έχουν καταλάβει στο παρελθόν τη συγκεκριμένη θέση, γεγονός που καθιστά τη διαδικασία ακόμη πιο αμφίρροπη. Ωστόσο, το κλίμα που επικρατεί τις τελευταίες ημέρες στους διαδρόμους των Βρυξελλών δείχνει ότι η πλάστιγγα γέρνει προς τον Έλληνα υπουργό, με αρκετούς να εκτιμούν ότι θα καταφέρει να αποσπάσει τη νίκη εντός βελγικού εδάφους.

Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα, η παρουσία της Ελλάδας στον «τελικό» ενός θεσμικού μαραθωνίου τέτοιου βεληνεκούς αποτελεί από μόνη της ένδειξη της αναβαθμισμένης θέσης της στη σύγχρονη ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Αν όμως η κάλπη επιβεβαιώσει τα θετικά προγνωστικά, η σημερινή ημέρα θα σημάνει μια νέα σελίδα τόσο για τον Κυριάκο Πιερρακάκη όσο και για την Ελλάδα.