Η 5η Ιουνίου 2015 αποτελεί μία εξαιρετικά κρίσιμη ημερομηνία για την Ελλάδα με την πληρωμή προς το ΔΝΤ να είναι κομβικό γεγονός για την πορεία της οικονομίας. Αυτό καταδεικνύει άλλωστε και η εντολή της κυβέρνησης να μεταφερθούν τα ταμειακά διαθέσιμα στην Τράπεζα της Ελλάδος μέχρι την Παρασκευή. Τι μπορεί να γίνει όμως σε περίπτωση που η δόση δεν πληρωθεί; Τα βήματα που θα ακολουθήσει το Ταμείο είναι συγκεκριμένα και σύμφωνα με την Καθημερινή είναι τα εξής:

  • Οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΔΝΤ ενημερώνουν τη γενική διευθύντρια, Κριστίν Λαγκάρντ, για το γεγονός.
  • Τόσο οι αρμόδιες υπηρεσίες όσο και η ίδια η Κριστίν Λαγκάρντ θα ξεκινήσουν τις επαφές με την κυβέρνηση και τις ελληνικές υπηρεσίες (καθένας στο επίπεδό του), ώστε να διαπιστωθεί κατά πόσον μπορούν να πληρωθούν οι δόσεις, που δεν έχει καταστεί δυνατόν να δοθούν, εντός το πολύ 30 ημερών. Ενδεχομένως η Αθήνα να δηλώσει στο Ταμείο ότι θα πληρώσει όλες τις δόσεις του Ιουνίου (τέσσερις συνολικά, ύψους 1,6 δισ. ευρώ) στις 19 του μήνα ή μέχρι το τέλος του. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, αυτή η λύση έχει προς το παρόν και ανεπισήμως απορριφθεί.
  • Αν παρέλθει ο μήνας (για παράδειγμα αν φθάσουμε στις 5 Ιουλίου) και δεν έχει γίνει η πληρωμή, τότε η κ. Λαγκάρντ θα συγκαλέσει το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Ταμείου και η χώρα θα τεθεί σε καθεστώς «ληξιπρόθεσμων χρεών προς το ΔΝΤ» («in arrears to IMF»). Πάντως, το Ταμείο έχει το δικαίωμα να μην περιμένει τις 30 ημέρες να περάσουν και να κινήσει γρηγορότερα τις διαδικασίες. Ακόμα και την επόμενη ημέρα (6 Ιουνίου) θα μπορούσε η Ελλάδα να τεθεί σε καθεστώς «ληξιπρόθεσμων χρεών».
  • Αμέσως θα διακοπεί οποιαδήποτε αποστολή του Ταμείου μπορεί να υπάρχει στην Ελλάδα ή στις Βρυξέλλες. Αν, για παράδειγμα, είναι σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις μεταξύ Αθήνας και δανειστών, τότε τα κλιμάκια του ΔΝΤ θα ανακληθούν.
  • Το ΔΝΤ θα σταματήσει να διαθέτει δάνεια στην Ελλάδα.
  • Από το σημείο αυτό και μετά οι επιπτώσεις θα κλιμακώνονται έως ότου πληρωθούν οι δόσεις από την Ελλάδα. Η χώρα σταδιακά θα χάσει το δικαίωμα ψήφου, τα κεφάλαιά της στο ΔΝΤ και εν τέλει θα βρεθεί εκτός του Ταμείου. Βέβαια, για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να έχει περάσει πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα.

Αν επισήμως το ΔΝΤ ανακοινώσει ότι η Ελλάδα έχει ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Ταμείο, τότε θα συγκληθούν εκτάκτως τόσο το Eurogroup όσο και το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ (έχει αποφασιστεί να συνεδριάσει την ίδια ημέρα που θα ανακοινωθεί η στάση πληρωμών προς το ΔΝΤ) για να εκτιμήσουν την κατάσταση.

Εφόσον η Ελλάδα έχει ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Ταμείο, τότε θα ενεργοποιηθούν οι ρήτρες διασταυρούμενης χρεοκοπίας (cross default clauses) που υπάρχουν στα δάνεια τα οποία έχει λάβει η Ελλάδα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (EFSF). Αυτό σημαίνει ότι ο EFSF έχει το δικαίωμα να κάνει άμεσα απαιτητά όλα τα δάνειά του, ύψους 141,9 δισ. ευρώ.

Ωστόσο, το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν αναμένεται να είναι αυτό, καθώς στην κυβέρνηση εκτιμούν ότι η Ευρωζώνη δεν θα προχωρήσει σε τέτοιου είδους ενέργεια. Το σημαντικότερο πρόβλημα θα είναι η στάση που θα τηρήσει η ΕΚΤ αναφορικά με τη ρευστότητα που παρέχει στις ελληνικές τράπεζες μέσω του έκτακτου μηχανισμού ELA. Δεδομένου ότι η Ελλάδα θα πάψει να είναι ένα φερέγγυο κράτος, οι τράπεζές της θα ακολουθήσουν σε αυτόν τον δρόμο και αρκετοί εντός κι εκτός κυβέρνησης εκτιμούν ότι αυτό θα είναι αρκετό για να σταματήσει η παροχή ρευστότητας μέσω του ELA. Κάτι που μπορεί να ανοίξει και τον δρόμο για την επιβολή μέτρων ελέγχου κεφαλαίων (capital controls) στις τράπεζες.