1. Φέτος αναβλήθηκε ο συμπληρωματικός φόρος στα αγροτεμάχια, γεγονός που γλύτωσε περίπου 200.000 ιδιοκτήτες αγροτεμαχίων από τεράστιες επιβαρύνσεις, της τάξεως των 270 εκατ. ευρώ. Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι το ίδιο θα γίνει και του χρόνου. Με την αλλαγή του εκκαθαριστικού, η ΓΓΔΕ δίνει μια ευκαιρία στους ιδιοκτήτες αγροτεμαχίων να καταλάβουν αν κινδυνεύουν με υπέρμετρες επιβαρύνσεις από το νέο έτος. Πώς; Για πρώτη φορά θα δημοσιευτούν η Αρχική Βασική Αξία (ΑΒΑ) και η Ειδική Βασική Αξία (ΕΒΑ) για όλα τα αγροτεμάχια της χώρας. Πολλαπλασιάζοντας τις αξίες αυτές με την επιφάνεια των αγροτεμαχίων, θα προκύψει για πρώτη φορά η εικόνα τού πόσο αποτιμάται ένα αγροτεμάχιο. Οσοι διαπιστώσουν ότι με το αγροτεμάχιο η συνολική τους περιουσία ξεπερνά κατά πολύ τα 200.000 ευρώ, καλό θα είναι να κινητοποιηθούν αναζητώντας εναλλακτικές (π.χ. μεταβίβαση του αγροτεμαχίου στη σύζυγο ή στο παιδί, ώστε να αξιοποιηθεί διπλά το αφορολόγητο). Αγροτεμάχιο έχουν στην ιδιοκτησία τους περισσότεροι από 3,67 εκατομμύρια Ελληνες, αλλά ένας πολύ μικρός αριθμός αυτών (περίπου 200.000 άτομα) φτάνει να έχει περιουσία άνω των 200.000 ευρώ.

2. Οι επιχειρήσεις θα είναι οι μεγάλες χαμένες της φετινής εκκαθάρισης, καθώς θα κληθούν να πληρώσουν 15% περισσότερο φόρο σε σχέση με πέρυσι.

3. Στο νέο εκκαθαριστικό θα αναγράφεται ευκρινώς αν έχει χορηγηθεί έκπτωση ΕΝΦΙΑ (50% ή 100%) στον κάθε ιδιοκτήτη. Αν κάποιος πιστεύει ότι δικαιούται την έκπτωση, χωρίς αυτή να του έχει δοθεί, θα πρέπει να υποβάλει σχετική αίτηση στην αρμόδια ΔΟΥ από την οποία εκδόθηκε το εκκαθαριστικό (αναγράφεται σχετικά) μέχρι το τέλος του έτους.

4. Οι ιδιοκτήτες κλειστών και μη ηλεκτροδοτούμενων ακινήτων δεν θα έχουν φέτος καμία ελάφρυνση, καθώς η έκπτωση που δινόταν μέχρι τώρα (20% επί του ΕΝΦΙΑ) καταργήθηκε με τις πρόσφατες νομοθετικές αλλαγές.

5. Λίγες ημέρες μετά την ανάρτηση των εκκαθαριστικών του ΕΝΦΙΑ θα δοθεί και πάλι η δυνατότητα στους ιδιοκτήτες να υποβάλουν τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 (μέχρι και το τέλος Νοεμβρίου θα επιβάλλεται πρόστιμο 50 ευρώ, το οποίο μετά θα διπλασιαστεί). Αν από την τροποποιητική δήλωση του Ε9 προκύπτει χρεωστική διαφορά στον ΕΝΦΙΑ (που σημαίνει ότι ο ιδιοκτήτης θα κληθεί να πληρώσει περισσότερα), μηδενική ή πιστωτική μέχρι 300 ευρώ, η διαδικασία θα γίνει ηλεκτρονικά από το Taxis. Αν προκύψει επιστροφή φόρου άνω των 300 ευρώ, τα δικαιολογητικά θα πρέπει να κατατεθούν στη ΔΟΥ.

6. Παραλαμβάνοντας το εκκαθαριστικό, θα πρέπει να προσέξετε αν κάποια πεδία έχουν συμπληρωθεί με πρωτοβουλία της Εφορίας, χωρίς τα στοιχεία να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Ο νόμος δίνει τη δυνατότητα προσυμπληρώσεων στη ΓΓΔΕ προκειμένου να προκύπτει εκκαθάριση. Ιδού μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις:

  • Σε περίπτωση μη αναγραφής ή αναγραφής λανθασμένου είδους εμπράγματου δικαιώματος, το ακίνητο θεωρείται ότι ανήκει κατά πλήρη κυριότητα στον φορολογούμενο, εφόσον το έτος γέννησης του επικαρπωτή για το συγκεκριμένο δικαίωμα είναι κενό.
  • Σε περίπτωση μη αναγραφής ή αναγραφής λανθασμένου ποσοστού συνιδιοκτησίας, λαμβάνεται ποσοστό συνιδιοκτησίας εκατό τοις εκατό (100%).
  • Σε περίπτωση μη συμπλήρωσης του αριθμού ορόφου ή συμπλήρωσης ορόφου ακινήτου ως δώμα, για τον υπολογισμό του φόρου λαμβάνεται ο συντελεστής που αντιστοιχεί στον έκτο (6ο) όροφο.
  • Σε περίπτωση κατά την οποία το έτος γέννησης του επικαρπωτή έχει συμπληρωθεί με διψήφιο αριθμό, αυτός θεωρείται ως η ηλικία του επικαρπωτή κατά το έτος υποβολής της δήλωσης στοιχείων ακινήτων. Σε περίπτωση μη αναγραφής ή αναγραφής λανθασμένου έτους γέννησης του επικαρπωτή, με εξαίρεση την προηγούμενη περίπτωση, λαμβάνεται το δυσμενέστερο για τον φορολογούμενο έτος.
  • Σε περίπτωση κατά την οποία η γεωγραφική θέση του αγροτεμαχίου προσδιορίζεται μόνο από τον νομό, λαμβάνεται η μεγαλύτερη Αρχική Βασική Αξία του νομού για τον κύριο φόρο φυσικών και νομικών προσώπων και, κατά περίπτωση, η μεγαλύτερη ΑΒΑ ή Ειδική Βασική Αξία για τον συμπληρωματικό φόρο των φυσικών και των νομικών προσώπων. Σε περίπτωση κατά την οποία η γεωγραφική θέση του αγροτεμαχίου προσδιορίζεται μόνο από τον νομό και τον δήμο, λαμβάνεται κατά περίπτωση η μεγαλύτερη ΑΒΑ ή ΕΒΑ του δήμου για τον συμπληρωματικό φόρο των φυσικών και των νομικών προσώπων.
  • Σε περίπτωση κατά την οποία η γεωγραφική θέση του αγροτεμαχίου προσδιορίζεται μόνο από τον νομό, λαμβάνεται η μεγαλύτερη τιμή οικοπέδου του νομού και, εάν η γεωγραφική θέση του αγροτεμαχίου προσδιορίζεται μόνο από τον νομό και τον δήμο, λαμβάνεται η μεγαλύτερη τιμή οικοπέδου του δήμου για τον συμπληρωματικό φόρο των φυσικών και των νομικών προσώπων.
  • Σε περίπτωση κατά την οποία έχει συμπληρωθεί η στήλη της συνολικής επιφάνειας κτισμάτων που βρίσκονται στο αγροτεμάχιο, αλλά δεν έχει συμπληρωθεί η κατηγορία του ακινήτου, θεωρείται ότι επί του αγροτεμαχίου βρίσκεται κατοικία.
  • Σε περίπτωση κατά την οποία δεν έχουν συμπληρωθεί τα στοιχεία πρόσοψης του αγροτεμαχίου ή έχουν συμπληρωθεί λανθασμένα, για τον συμπληρωματικό φόρο των φυσικών και των νομικών προσώπων θεωρείται ότι το γήπεδο έχει πρόσοψη σε εθνική ή επαρχιακή οδό.

7. Οι δόσεις καταβολής του ΕΝΦΙΑ έχουν «κλειδώσει». Θα είναι πέντε και οι ημερομηνίες θα είναι οι εξής:

  • 30/09 για την 1η δόση.
  • 31/10 για τη 2η δόση.
  • 30/11 για την 3η δόση.
  • 30/12 για την 4η δόση.
  • 31/01/2017 για την 5η δόση.

Οσοι δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν σε αυτές τις προθεσμίες έχουν δύο εναλλακτικές. Πρώτον, να αποπληρώσουν τον ΕΝΦΙΑ μέσω πιστωτικής κάρτας και να εξασφαλίσουν έως και 9 ή 12 άτοκες μηνιαίες δόσεις (ανάλογα με την πολιτική της κάθε τράπεζας). Η δεύτερη εναλλακτική λύση -έντοκη αυτή τη φορά- είναι η οφειλή να αποπληρωθεί με το σύστημα των 12 δόσεων του υπουργείου Οικονομικών, το οποίο όμως επιφέρει επιβάρυνση της τάξεως του 5%.

8. Ακόμα και αν το εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ δείξει υποχρέωση καταβολής ποσού της τάξεως των 2-3 ευρώ (θα εκδοθούν εκατοντάδες χιλιάδες τέτοια εκκαθαριστικά), είστε υποχρεωμένοι να πληρώσετε. Ο νόμος που εξασφάλιζε απαλλαγή από την υποχρέωση πληρωμής σε όσους είχαν βεβαίωση ΕΝΦΙΑ έως και 5 ευρώ άλλαξε. Πλέον, το υπουργείο Οικονομικών αναζητά και τα... ψιλά. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΓΓΔΕ και η αρμόδια Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης θα αναρτήσουν ακόμη και τα μηδενικά εκκαθαριστικά. Αυτά θα είναι τουλάχιστον 1 εκατομμύριο, που σημαίνει ότι το σύνολο των εκκαθαριστικών του ΕΝΦΙΑ θα ανέλθει στα 7.334.936.

9. Δεν θα παραλάβουν εκκαθαριστικό ΕΝΦΙΑ οι επιχειρήσεις που έχουν διακόψει τη λειτουργία τους μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2015. Σε περίπτωση που η διακοπή έχει γίνει μέσα στο 2016, το εκκαθαριστικό θα εκδοθεί κανονικά. Οσον αφορά τα φυσικά πρόσωπα, δεν εκδίδεται εκκαθαριστικό μόνο σε περίπτωση θανάτου έως και το τέλος του 2015. Απαραίτητη προϋπόθεση για να μην υπάρξει εκκαθαριστικό στο όνομα του θανόντος είναι ο θάνατος να έχει δηλωθεί κανονικά στο Μητρώο της αρμόδιας Εφορίας. Οπως και να έχει, υπόχρεοι για την καταβολή του ΕΝΦΙΑ είναι οι κληρονόμοι.