Tου Νίκου Σίμου, εφημερίδα "Παραπολιτικά"

Ως ένας από τους πλέον ισχυρούς «ισμούς» -και από πλευράς διάρκειας- στην ελληνική πολιτική σκηνή της Μεταπολίτευσης αναδεικνύεται ο... «σημιτισμός». Δηλαδή η επιρροή της οικονομικής πολιτικής Σημίτη, εκφραζόμενη από πρόσωπα του στενού περιβάλλοντός του, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο βρίσκονται στο προσκήνιο, παρά το γεγονός ότι ο πρώην πρωθυπουργός έχει εγκαταλείψει την εξουσία εδώ και μία δεκαετία! Με άλλα λόγια, το παρασκήνιο και, κυρίως, οι έξωθεν επιρροές -πρώτιστα γερμανικές- στα ελληνικά πράγματα παραμένουν ισχυρές στη μικρή Ελλάδα. 

Αφορμή για τις μάλλον απογοητευτικές αυτές διαπιστώσεις αποτέλεσε ο πρόσφατος ανασχηματισμός και κυρίως η επιλογή του νέου αντικαταστάτη του κ. Στουρνάρα στο υπουργείο Οικονομικών, του κ. Γκίκα Χαρδούβελη, ο οποίος, ανεξαρτήτως των πανεπιστημιακών του περγαμηνών και της τραπεζικής του εμπειρίας, είναι, όπως και ο προκάτοχός του, ο κατ’ εξοχήν εκφραστής της οικονομικής αντίληψης της «εκσυγχρονιστικής περιόδου». Σε σημείο που οι δικαιολογημένες πρώτες ειρωνικές μάλλον εκτιμήσεις είναι ότι -με δεδομένο πως το κυρίαρχο ελληνικό θέμα είναι το οικονομικό- εξακολουθούμε να έχουμε τόσα χρόνια τώρα... κυβέρνηση Σημίτη. 

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Πράγματι, αν εξαιρέσουμε την περίοδο της διακυβέρνησης Καραμανλή, οπότε η οικονομική πολιτική ασκείτο με πολιτικούς όρους έναντι των όσων παρέλαβε από την κυβέρνηση Σημίτη, αρχής γενομένης από το 1996 μέχρι και σήμερα, ο «σημιτισμός» στην οικονομία είναι έντονος. Ως παρένθεση αναφέρουμε ότι ακόμη και την περίοδο της διακυβέρνησης της χώρας από τον Κώστα Καραμανλή ο τότε «τσάρος» της οικονομίας, Γιώργος Αλογοσκούφης, είχε εξαιρετικές σχέσεις με τον προκάτοχό του, Νίκο Χριστοδουλάκη, με τον οποίο αντήλλασσαν συχνά απόψεις. 

Τα τελευταία τέσσερα χρόνια η επιρροή Σημίτη στη διαμόρφωση της οικονομικής πολιτικής είναι μεγάλη και αυτό είναι συνάρτηση πρώτον της κρίσης που ξέσπασε στην Ελλάδα και δεύτερον των Μνημονίων, για την πιστή εφαρμογή των οποίων και την ικανοποίηση των συμβατικών όρων τους το Βερολίνο, που έχει και τον πρώτο λόγο στην οικονομική πολιτική της Ευρώπης, εμπιστεύεται το «σημιτικό περιβάλλον». Εξ ου και προηγήθηκε η κυβέρνηση Παπαδήμου (τον οποίον εμπιστεύεται ο κ. Σημίτης), ενώ οι δύο επόμενοι υπουργοί που ανέλαβαν να σηκώσουν το βάρος της εφαρμογής των μέτρων των συμβατικών υποχρεώσεων, πρώτα ο κ. Στουρνάρας και τώρα ο κ. Χαρδούβελης, ήσαν στενοί συνεργάτες του πρώην πρωθυπουργού - ο αδελφός του οποίου, όπως είναι γνωστόν, χαίρει εκτίμησης στο Βερολίνο. 

Το οικονομικό επιτελείο Σημίτη, με την επιρροή, την περίοδο Στουρνάρα το συμπλήρωνε ο κ. Καραβίτης, θεωρούμενος ως επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ, ο κατ’ εξοχήν υπεύθυνος της λεγόμενης «δημιουργικής λογιστικής», ο οποίος σχετικά πρόσφατα ξεσήκωσε το Πανελλήνιο με τις προτάσεις του ως συμβούλου του Στουρνάρα για τη φορολογία των ακινήτων, παραβλέποντας την οικονομική εξουθένωση της ελληνικής κοινωνίας. Τέλος δεν θα πρέπει να ξεχνάμε τον Παναγιώτη Θωμόπουλο, ένα ακόμα «αστέρι» του σημιτικού εκσυγχρονισμού, πρόεδρο του ΤΧΣ μέχρι πρότινος και με θέσεις σημαντικής ευθύνης επί σειρά ετών στο εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

KΑΘ’ ΥΠΟΔΕΙΞΙΝ

Μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία για το πώς «επιλέγονται» οι υπουργοί Οικονομικών την εποχή των Μνημονίων είναι αυτή που αφορά στον κ. Βασίλη Ράπανο και στην επιλογή του από την τρικομματική των Σαμαρά, Βενιζέλου και Κουβέλη. Η επιθυμία του κ. Σαμαρά για τον Χρύσανθο Λαζαρίδη ήταν βέβαιο ότι δεν επρόκειτο να γίνει αποδεκτή και επειδή έπρεπε να τον εμπιστεύονται στην Ευρώπη! Αλλωστε, Βερολίνο και Βρυξέλλες διεμήνυαν τότε ότι ήθελαν κάποιον που να εμπιστεύονται και η προτίμησή τους υπεδείκνυε ήδη από τότε ανθρώπους του σημιτικού περιβάλλοντος! 

Θέλοντας και μη, ο κ. Σαμαράς, ως φρέσκος στην πρωθυπουργία, δεν ήθελε να ανοίξει προβλήματα με τους επιτηρητές των δανείων μας (και της Ελλάδας). Τότε, για πρώτη φορά είχε ακουσθεί το όνομα του κ. Χαρδούβελη, αλλά είχε απορριφθεί για λόγους απειρίας... 

Τελικώς, ο κ. Σαμαράς κατέληξε στον κ. Ράπανο, που ήταν τότε διοικητής της Εθνικής και ανήκε και αυτός στο λεγόμενο «εκσυγχρονιστικό» μπλοκ, με συχνές επαφές -και αυτός- με τον κ. Σημίτη. Δύο επιπλέον προσόντα του θεωρήθηκε ότι διευκόλυναν την επιλογή: (α) το αριστερίστικο παρελθόν του, διότι έτσι ήταν βέβαιο ότι δεν θα είχαν αντιρρήσεις για την υπουργοποίησή του οι άλλοι δύο κυβερνητικοί συνεταίροι, και (β) ότι φαινόταν ότι ήταν και έξω αποδεκτός, και κυρίως από την ΕΚΤ, με την οποία είχε επαφές με την ιδιότητά του ως διοικητού της ΕΤΕ. 

ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ

Λογάριαζε, όμως, ο πρωθυπουργός χωρίς τον ξενοδόχο και δεν ερμήνευσε ενδεχομένως σωστά τη σιωπή Βρυξελλών και Βερολίνου, όταν είχε ανακοινωθεί για πρώτη φορά το όνομά του για τη θέση του υπουργού Οικονομικών. Ο... ξενοδόχος, δηλαδή η Γερμανία, δεν ήθελε τον κ. Ράπανο! Ως δικαιολογία η οποία εκάλυπτε την εμμονή τους για ένα κυριολεκτικώς δικό τους άνθρωπο, αφού ο κ. Ράπανος θα διαπραγματευόταν και τα νέα μέτρα, ώστε να αρχίσουν να καταβάλλονται οι δόσεις, προβλήθηκε η οικονομική κοσμοθεωρία Ράπανου, που έκλινε περισσότερο προς χαλαρότερες πολιτικές και κρατικές παρεμβάσεις στην οικονομία για την αντιμετώπιση της ύφεσης. Ενώ οι Γερμανοί, όπως είναι γνωστόν, έχουν εμμονή με τις πολιτικές αυστηρής λιτότητας και εξ ίσου αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας. 

Οι λόγοι που προεβλήθησαν για την αντικατάσταση Ράπανου ήσαν λόγοι υγείας, έτσι ώστε να μην «τσαλακωθεί» και ο νεόκοπος πρωθυπουργός. Αλλωστε, μεσολαβητικό ρόλο για να πεισθεί ο κ. Ράπανος να υποβάλει την παραίτησή του ανέλαβε -ποιος άλλος;- ο κ. Σημίτης. Ανοιγε ο δρόμος για τον άλλο στενό συνεργάτη του πρώην πρωθυπουργού, τον κ. Στουρνάρα.

Αντιφατικές θέσεις για το χρέος

Εχει ενδιαφέρον ότι στις δηλώσεις του ο νέος υπουργός Οικονομικών κατά την παραλαβή των καθηκόντων του από τον απερχόμενο κ. Στουρνάρα είπε τις φράσεις-κλειδί που ικανοποιούν το Βερολίνο – κάτι που δεν ήταν διατεθειμένος να κάνει ο κ. Ράπανος. Αλλωστε, ως αναπληρωτής διοικητής στην ΕΚΤ είχε την έξωθεν καλή μαρτυρία των... ξενοδόχων. Επανέλαβε τη σημασία της διατήρησης των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών (γερμανική συνταγή δημοσιονομικής πειθαρχίας), τονίζοντας την πρόθεσή του για τη δική του αυτοπειθαρχία στις επιταγές του Βερολίνου: «Πρέπει να παραμείνουμε αξιόπιστοι»! Διευθυντής μεταξύ άλλων και του οικονομικού γραφείου του κ. Σημίτη, κράτησε την ίδια θέση και στην υπηρεσιακή κυβέρνηση Παπαδήμου, συμμετέχοντας στη διαδικασία κουρέματος των ομολόγων ιδιωτών και κυρίως ασφαλιστικών ταμείων, με όλες τις συνέπειες για την επιβίωσή τους! Μια διαδικασία που... εξόρκιζε έναν χρόνο πριν, τασσόμενος σε κοινή συνέντευξή του με τον προκάτοχό του κατά της αναδιάρθρωσης του χρέους, με το επιχείρημα ότι θα επικρατούσε πανικός στην Ευρώπη και θα έχαναν χρήματα γερμανικές και γαλλικές τράπεζες! Πώς να μην αγαπούν οι Γερμανοί τους ανθρώπους του κ. Σημίτη; Προφανώς όταν υποδέχτηκε τον κ. Χαρδούβελη στο υπουργείο ο κ. Στουρνάρας με τη φράση «ο Γκίκας θα φυλάει... Θερμοπύλες», θα πρέπει να ψάξουμε στον χάρτη αν υπάρχει τέτοιο όνομα στη γερμανική μεθόριο των φιλελλήνων Γερμανών!