Μπροστά στην αποκάλυψη ενός σημαντικού αρχαιολογικού τάφου βρίσκονται οι ανασκαφές, που διεξάγονται στον μοναδικό μνημειακό περίβολο του Τύμβου Καστά, στην Αρχαία Αμφίπολη. Μετά και την επίσκεψη του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά με τη σύζυγό του, αλλά και του υπουργού Πολιτισμού Κώστα Τασούλα υπάρχουν πλέον βάσιμες υποψίες πως οι αρχαιολογικές έρευνες έχουν φέρει στο φως μία πολύ σημαντική ανακάλυψη. Μάλιστα όπως τονίζουν οι ειδικοί τα ευρήματα θα φέρουν την Ελλάδα στο προσκήνιο και η ανακάλυψη τους θα φέρει στη χώρα ένα νέο κύμα τουρισμού.

Τα δύο πιθανά σενάρια για τα ευρήματα

Οι αρχαιολόγοι αν και είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στις δηλώσεις τους δεν κρύβουν την αισιοδοξία τους για την ανακάλυψη. Ο ταφικός περίβολος που βρέθηκε, χρονολογείται γύρω στο 325 – 300 π.Χ. και φέρεται να έχει την υπογραφή του φημισμένου της εποχής εκείνης, αρχιτέκτονα, Δεινοκράτη, που σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία ήταν και στενός φίλος του Μέγα Αλεξάνδρου. Ηδη τα σενάρια που ακούγονται πολύ έντονα για τα εντυπωσιακά ευρήματα είναι δύο:

α) Πρόκειται για τον τάφο της συζύγου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, της Ρωξάνης και το γιό του Αλέξανδρο Δ'. , Σύμφωνα με τους αρχαολόγους «κατά την περίοδο που χρονολογείται ο ταφικός περίβολος, μετά τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου μέχρι το τέλος του 4ου π.Χ. αιώνα, διαδραματίζονται σπουδαία ιστορικά γεγονότα στην περιοχή της Αμφίπολης». Υπενθυμίζεται πως ο Αλέξανδρος Δ' (323 π.Χ. - 311 π.Χ.) ήταν βασιλιάς της Μακεδονίας, γιος του Μεγάλου Αλεξάνδρου και της Ρωξάνης, πριγκίπισσας της Βακτριανής. Γεννήθηκε μετά το θάνατο του πατέρα του το 323 π.Χ. και αναγνωρίστηκε Βασιλιάς μετά του Φιλίππου του Αρριδαίου, υπό την κηδεμονία πρώτα του Περδίκκα και αργότερα του Αντίπατρου, αλλά μετά το θάνατό του υπέστη με τη μητέρα του Ρωξάνη πολλές περιπέτειες. Tελικά δολοφονήθηκε με διαταγή του Κασσάνδρου μαζί με τη μητέρα του, το 311 π.Χ. σε ηλικία 12 ετών στην Αμφίπολη που ήταν φυλακισμένος.

β) Μπορεί να πρόκειται για το μεγαλοπρεπή τάφο κάποιου πολύ σημαντικού στρατηγού της εποχής. Καθώς κάτι παρόμοιο -τόσο μεγαλοπρεπές- δεν έχει βρεθεί στο παρελθόν. Οι αρχαιολόγοι γνωρίζουν πως στην περιοχή της Αμφίπολης μετά το θάνατο του Μ.Αλεξάνδρου σημαντικοί στρατηγοί και ναύαρχοι του μεγάλου στρατηλάτη έφτασαν στην περιοχή. Κάποιοι απο αυτούς θανατώθηκαν εδώ, οπότε δεν μπορούν να αποκτήσουν το ενδεχόμενο κάποιος από αυτούς να έχει ταφεί εδώ.

Ωστόσο όπως τονίζουν οι αρχαιολόγοι όλα θα αποκαλυφθούν μόλις ολοκληρωθεί η ανασκαφή. Προσθέτουν μάλιστα πως το πιο σημαντικό είναι ο τάφος που ανακαλύφθηκε να μην συληθεί, καθώς αν αποδειχθεί πως είναι άθικτος, τότε οι θησαυροί που θα βρεθούν μέσα σε αυτόν θα είναι κυριολεκτικά ανεκτίμητοι.

Πώς περιγράφουν τα ευρήματα οι αρχαιολόγοι -Οι ολόγλυφες Σφίγγες φυλάνε κάτι ξεχωριστό

Στην περιοχή, η οποία φυλάσσεται τα τελευταία εικοσιτετράωρα από μεγάλη αστυνομική δύναμη οι αρχαιολόγοι η προϊσταμένη της ΚΗ' Εφορίας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, Κατερίνα Περιστέρη και τους συνεργάτες της έχουν ανακαλύψει έναν περίβολο, ο οποίος φτάνει τα 497 μέτρα και είναι σε κυκλικό σχήμα, «ένας σχεδόν τέλειος κύκλος», σμιλεμένος από το ολόλευκο μάρμαρο Θάσου, καταλαβαίνει κανείς το δέος που καταλαμβάνει τους επισκέπτες όταν τον αντικρίζουν.

Στην κορυφή του τύμβου, έστεκε ένα μαρμάρινο λιοντάρι, ο «Λέων της Αμφίπολης», σε ύψος πάνω από 5 μέτρα, ολοκληρώνοντας το συναίσθημα του παριστάμενου. Ο χώρος δεν ήταν ποτέ «αφύλακτος», καθώς δύο ολόγλυφες Σφίγγες, με εντυπωσιακά χαρακτηριστικά ήταν τοποθετημένες στην είσοδο του τάφου, ενώ ένας πλατύς δρόμος, με πλάτος 4,5 μέτρα οδηγεί τους επισκέπτες στην είσοδο του τύμβου. Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές έρευνες, ένα μεγάλο μέρος του περιβόλου έχει αποξηλωθεί κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους με αποτέλεσμα αρκετά μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη του να μη βρίσκονται στη θέση τους. Μια ευρύτερη έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην περιοχή της Αμφίπολης στην προσπάθεια να εντοπιστούν τα χαμένα αρχιτεκτονικά μέλη, οδήγησε την, στην περιοχή του χώρου του μνημείου του Λέοντα της Αμφίπολης όπου τα χαμένα μέλη του περιβόλου, βρέθηκαν είτε διάσπαρτα, είτε εντοιχισμένα στη βάση του Λέοντος. Η χρονολόγηση τόσο του ταφικού περιβόλου όσο και του Λέοντα συμπίπτει και ανήκει στο τελευταίο τέταρτο του 4π.Χ. αιώνα.

«Όλα είναι μελετημένα με αναλογίες και γεωμετρική ακρίβεια, ενώ τόσο το Λιοντάρι όσο και ο τύμβος ανήκουν στην ίδια εργολαβία (σ.σ. κατασκευασμένα από το ίδιο εργαστήριο). Αποτελούν ένα τεράστιο ενιαίο μνημείο, άγνωστο ως σήμερα» επισημαίνει ο ο Μιχάλης Λεφαντζής, αρχιτέκτονας της Α΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, προσθέτοντας ότι αισθάνεται περήφανος που επιβεβαιώθηκαν όλα όσα είχε πει περί ενιαίου συνόλου ήδη από το 2012. Επίσης, εξηγεί γιατί το Λιοντάρι έχει αυτή την όχι τόσο καλοσχηματισμένη όψη: «Επειδή βρισκόταν στην κορυφή του τύμβου, δηλαδή σε ύψος 35 με 40 μ. και σε απόσταση 100 μ. Αν το κάνεις φυσιολογικό δεν φαίνεται κανονικά από μακριά».