Του Δημήτρη Κοτταρίδη, εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Έντονος προβληματισμός επικρατεί στην κυβέρνηση από την Τετάρτη, μετά την αποτυχία των συνομιλιών στο Παρίσι, στην οποία συνέβαλε η περίεργη στάση της τρόικας. Ο πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, εξέφρασε στους στενούς συνεργάτες του την οργή του για την αιφνιδιαστική, για την ελληνική πλευρά, αλλαγή στάσης του ΔΝΤ στις διαπραγματεύσεις, κάτι που πλέον αποδίδει στον ρόλο που παίζει ο Πολ Τόμσεν.

Αν και το ΔΝΤ δεν μπορούσε ποτέ να θεωρηθεί ουσιαστικός σύμμαχος της χώρας μας, η προσπάθεια που καταβάλλει τους τελευταίους δύο μήνες για να τορπιλίσει τη συμφωνία με τους εταίρους είναι τέτοια, που προκαλεί βάσιμες υποψίες για τον ρόλο που θέλει να παίξει ευρύτερα το Ταμείο. Η εμμονή σε ρυθμίσεις και μέτρα για τα οποία η κυβέρνηση δεν μπορεί να αναλάβει σε καμία περίπτωση το πολιτικό κόστος δείχνει για πολλούς πως η Ουάσινγκτον ουδόλως επιδιώκει τη σταθερότητα στη χώρα, πόσω μάλλον την ομαλή έξοδο από το μνημόνιο.

ΠΑΡΑΜΟΝΗ. Στο Μαξίμου διάχυτη είναι η εντύπωση πως πίσω από αυτή τη σκληρή γραμμή βρίσκεται ο Πολ Τόμσεν, ο νέος διευθυντής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΔΝΤ, ο οποίος και επιδιώκει την παραμονή του Ταμείου στην Ευρώπη, όπως φαίνεται, πάση θυσία. Ο εκλεκτός της Κριστίν Λαγκάρντ, αλλά και του Βερολίνου, έχοντας αντιληφθεί πως ο ρόλος του θα περιοριστεί σημαντικά, σε περίπτωση που ολοκληρωθεί το πρόγραμμα της Αθήνας, όχι μόνο αρνείται να συζητήσει για τη δημιουργία νέου μηχανισμού προληπτικής στήριξης χωρίς την παρουσία του Ταμείου, αλλά και τορπιλίζει τις όποιες προσπάθειες γίνονται από την πλευρά των Βρυξελλών, με αποτέλεσμα τη δημιουργία έντασης και αποριών ακόμα και μέσα στην τρόικα. Ο Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος έχει αντιληφθεί τον ρόλο που παίζει πλέον ο κ. Τόμσεν, εμφανίζεται ιδιαίτερα ενοχλημένος και δεν θα διστάσει, αν αυτό συνεχιστεί, να θέσει το θέμα στο ανώτατο δυνατό επίπεδο. Κυβερνητική πηγή, μάλιστα, αναφέρει στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» πως ο πρωθυπουργός είχε μεταφέρει πριν από λίγο καιρό σε σημαίνοντα συνομιλητή του τον προβληματισμό του για το πρόσωπο του νέου διευθυντή του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΔΝΤ, διατυπώνοντας τις ενστάσεις του σχετικά με τυχόν μελλοντική εμπλοκή του στις συζητήσεις της Ελλάδας με τους εκπροσώπους των δανειστών.

Για πολλούς, ο κ. Τόμσεν μπορεί να παίζει το παιχνίδι της Ουάσινγκτον, είναι όμως γνωστό πως το Βερολίνο για πρώτη φορά δεν κατέθεσε δική του υποψηφιότητα για τη θέση του διευθυντή του Ευρωπαϊκού Τμήματος, αφήνοντας έτσι ανοιχτό τον δρόμο για τον Δανό οικονομολόγο. Διάχυτη είναι πλέον η εντύπωση πως ο κ. Τόμσεν επελέγη από την κυρία Λαγκάρντ όχι για να ολοκληρώσει τα προγράμματα του ΔΝΤ στην Ευρώπη, αλλά για να διασφαλίσει έναν συνεχή ρόλο του Ταμείου, την ώρα που άλλες χώρες που μπήκαν στα μνημόνια ανακάμπτουν.

ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ. Η απόφαση του Αντώνη Σαμαρά για την άμεση ολοκλήρωση του προγράμματος στο τέλος του έτους σηματοδοτεί και το τέλος της εμπλοκής της Ουάσινγκτον, ιδιαίτερα μάλιστα από τη στιγμή που η Αθήνα διεμήνυσε πως δεν θα διεκδικήσει και τα υπόλοιπα χρήματα που ήταν να λάβει από το Ταμείο μέσα στο 2015. Με τη στάση που κρατά από τότε, όμως, ο κ. Τόμσεν δείχνει σαφώς πως στόχος του ΔΝΤ είναι η παραμονή στην Ελλάδα και πιθανώς στην Κύπρο και η συμμετοχή σε έναν καινούργιο μηχανισμό προληπτικής στήριξης. Ουσιαστικά, από τον ρόλο του απλού τεχνικού συμβούλου που θα προέβλεπε η νέα μέρα της ελληνικής οικονομίας, το Ταμείο θέλει να οδηγεί τις εξελίξεις και όχι να βρεθεί στο πίσω κάθισμα ή ακόμα και στο πορτ μπαγκάζ, όπως επεδίωκε η Αθήνα. Πληροφορίες θέλουν, μάλιστα, τον κ. Τόμσεν να σχεδιάζει μια ευρύτερη και πολυεπίπεδη συνεργασία με τις Βρυξέλλες, προσφέροντας νέα πακέτα βοήθειας, ενώ φαίνεται να επενδύει και στην επιδείνωση της οικονομίας της ευρωζώνης.
Σε κάθε περίπτωση, το ΔΝΤ πιέζει για μία νέα συμφωνία, με την οποία θα διασφαλίζεται η υλοποίηση των δεσμεύσεων της Αθήνας, ακόμα και αν αυτό οδηγήσει σε κυβερνητική αστάθεια και κατά συνέπεια σε εκλογές. Μάλιστα, ο άνθρωπος που είχε πέσει έξω σε όλες του τις προβλέψεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας φαίνεται να αδιαφορεί πλήρως για το αν με τη στάση του τορπιλίζει τις θυσίες χρόνων του ελληνικού λαού.

Ανοιχτά πλέον όλα τα σενάρια


Στο Μέγαρο Μαξίμου έχουν αντιληφθεί ότι πλέον τα πράγματα έχουν δυσκολέψει και έχουν καταστρώσει τα σχέδιά τους, σε περίπτωση που οι διαπραγματεύσεις με την τρόικα δεν έχουν θετική κατάληξη σύντομα, κάτι που θα σημαίνει πως θα υπάρξει καθυστέρηση και στη λήψη της απόφασης για την προληπτική γραμμή στήριξης. Στο επικρατέστερο, στην παρούσα φάση, σενάριο ο Αντώνης Σαμαράς θα προχωρήσει σε μια κίνηση-ματ, βάζοντας τα πάντα στο τραπέζι των συζητήσεων και ζητώντας από το Κοινοβούλιο να εγκρίνει σε μια ψηφοφορία «πακέτο» τη νέα συμφωνία με την τρόικα, τη συμφωνία για το χρέος και τη συμφωνία με τους εταίρους για την επόμενη μέρα της ελληνικής οικονομίας. Ολα αυτά θα συνδυαστούν με την εκλογή του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας, η οποία θα επισπευσθεί και ενδέχεται να πραγματοποιηθεί στις αρχές του Ιανουαρίου. Βέβαια, για να προχωρήσει αυτό το σενάριο, η Αθήνα θα πρέπει να έχει διασφαλίσει κατ’ αρχάς μια πολιτική συμφωνία σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών στη Σύνοδο Κορυφής στις 18 Δεκεμβρίου, η οποία μπορεί απλώς να αποτελεί το τέλος της παρούσας κατάστασης και να περιγράφει την επόμενη μέρα. Στο Μαξίμου θα επιδιώξουν να υπάρξει μια τέτοια δήλωση από τους εταίρους πριν από το τέλος του έτους, καθώς το πρόγραμμα λήγει στις 31 Δεκεμβρίου και η ελληνική οικονομία ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπη με έντονες πιέσεις, αν δεν υπάρχει ένα σαφές πλάνο για την επόμενη μέρα.