Η αναβολή του καλωδίου ως διπλωματικός ελιγμός, η "Ασπίδα του Αχιλλέα" και ο αντιπερισπασμός του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού
Εξοπλισμοί και κυριαρχικά δικαιώματα
Τι γράφει στη στήλη "Πανδώρα" στα "Νέα" ο Στέφανος Κασιμάτης για την "Ασπίδα του Αχιλλέα", το δίλημμα του καλωδίου και τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό

Με κριτική ματιά προσεγγίζει στη στήλη «Πανδώρα», στην εφημερίδα «Τα Νέα», ο Στέφανος Κασιμάτης το πρόσφατα ανακοινωθέν πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των Ενόπλων Δυνάμεων με την ονομασία «Ασπίδα του Αχιλλέα», θέτοντας παράλληλα καίρια ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα της στρατιωτικής ισχύος στην υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας.
Αξιοποιώντας ως παράδειγμα την πρόσφατη υπόθεση της αναβολής πόντισης καλωδίου στην περιοχή της Κάσου, ο αρθρογράφος σχολιάζει τους διπλωματικούς ελιγμούς της κυβέρνησης και αναδεικνύει τις προκλήσεις που συνδέονται με την άσκηση κυριαρχίας στις θαλάσσιες ζώνες, πέρα από τις καθαρά στρατιωτικές παραμέτρους της εθνικής άμυνας. Συγκεκριμένα, ο Στέφανος Κασιμάτης γράφει:
«Η “Ασπίδα του Αχιλλέα”, όπως τη βάφτισαν οι εμπνευστές της, θα είναι ένα σύστημα συντονισμού των πιο σύγχρονων οπλικών συστημάτων, που όταν θα είναι έτοιμο θα προστατεύει τη χώρα από εξωτερικές απειλές. Είναι ασφαλώς θετικό ότι ξεκινά, επιτέλους, ένα σοβαρό πρόγραμμα εκσυγχρονισμού, εξοπλιστικού και οργανωτικού, των Ενόπλων Δυνάμεων. Να ρωτήσω όμως το εξής: αν είχαμε αύριο κιόλας την “Ασπίδα”, αν είχαμε τα 200 μαχητικά 5ης γενιάς, τις τέσσερις φρεγάτες και έναν στόλο από ντρόουν, θα μπορούσαμε να ποντίσουμε εκείνο το καλώδιο στην Κάσο; Διότι ξοδεύουμε τόσο πολλά -και καλά κάνουμε- για να μπορούμε να υπερασπιστούμε αποτελεσματικά την κυριαρχία μας, αλλά και η πόντιση του καλωδίου στο συγκεκριμένο σημείο κυριαρχικό δικαίωμα της χώρας μας είναι. Συνεπώς, όσο και αν συμφωνεί κάποιος με το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των Ενόπλων Δυνάμεων, το πρόβλημα με το καλώδιο και, γενικώς, με τις θαλάσσιες ζώνες δεν μας το λύνει.
Το γεγονός ότι, τελικά, κάναμε πίσω ευσχήμως στο θέμα του καλωδίου δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία για όσους παρακολουθούσαν την εξέλιξη του θέματος. Ήταν το αναμενόμενο, εφόσον επικρατούσε η λογική, και ευτυχώς επικράτησε. Δεν ήταν όμως όσο απλό ακούγεται. Έπρεπε να μη φαίνεται σαν οπισθοχώρηση ή, ακόμη χειρότερα, ματαίωση του σχεδίου, αλλά σαν αναβολή για λόγους δικούς μας. Έπρεπε, με άλλα λόγια, να μη συσχετιστεί η αναβολή (πρόσκαιρη ή μόνιμη) με τις απειλές της Τουρκίας, γιατί ο συσχετισμός θα έδινε υπόσταση στις τουρκικές διεκδικήσεις. Έτσι, καταλήξαμε στην αναζήτηση «κατάλληλου χρόνου». Για να το πω μεταφορικά, αντί να βρεθούμε στη δύσκολη θέση να θυμηθούμε την τελευταία στιγμή, με τα τουρκικά πλοία αντίκρυ, ότι ξεχάσαμε ανοιχτό τον θερμοσίφωνα στο σπίτι και σόρι, παιδιά, αλλά πρέπει να γυρίσουμε πίσω, εμείς κάναμε κάτι καλύτερο: ανακοινώσαμε ότι, ξέρετε, μας χάλασε ο θερμοσίφωνας και μέχρι να βάλουμε τον καινούργιο δεν μπορούμε να βγούμε άπλυτοι για πόντιση καλωδίου! Άρα να περιμένουμε. Στο μεταξύ, αυτά τα είδη έρχονται από την Ιταλία, ξέρετε, και στην αντιπροσωπεία δεν είχαν καινούργιο για να τον αντικαταστήσουμε, υπομονή λοιπόν και μη βιάζεστε...
Υπό το πρίσμα αυτό, μπορούμε να καταλάβουμε γιατί ανακοινώσαμε εν είδει αντιπερισπασμού τον χάρτη των Θαλάσσιων Χωροταξικών Πάρκων. Πόσο σημαντικά είναι αυτά τα πάρκα, τουλάχιστον εγώ το καταλαβαίνω από το γεγονός ότι επί χρόνια τρέχαμε την υπόθεση “χαλλλαρά”, μέχρι που πλακωθήκαμε στο τρέξιμο την τελευταία ώρα για να μην πέσουν τα πρόστιμα από την Ευρώπη.
Τυχαίο;».
Αξιοποιώντας ως παράδειγμα την πρόσφατη υπόθεση της αναβολής πόντισης καλωδίου στην περιοχή της Κάσου, ο αρθρογράφος σχολιάζει τους διπλωματικούς ελιγμούς της κυβέρνησης και αναδεικνύει τις προκλήσεις που συνδέονται με την άσκηση κυριαρχίας στις θαλάσσιες ζώνες, πέρα από τις καθαρά στρατιωτικές παραμέτρους της εθνικής άμυνας. Συγκεκριμένα, ο Στέφανος Κασιμάτης γράφει:
«Η “Ασπίδα του Αχιλλέα”, όπως τη βάφτισαν οι εμπνευστές της, θα είναι ένα σύστημα συντονισμού των πιο σύγχρονων οπλικών συστημάτων, που όταν θα είναι έτοιμο θα προστατεύει τη χώρα από εξωτερικές απειλές. Είναι ασφαλώς θετικό ότι ξεκινά, επιτέλους, ένα σοβαρό πρόγραμμα εκσυγχρονισμού, εξοπλιστικού και οργανωτικού, των Ενόπλων Δυνάμεων. Να ρωτήσω όμως το εξής: αν είχαμε αύριο κιόλας την “Ασπίδα”, αν είχαμε τα 200 μαχητικά 5ης γενιάς, τις τέσσερις φρεγάτες και έναν στόλο από ντρόουν, θα μπορούσαμε να ποντίσουμε εκείνο το καλώδιο στην Κάσο; Διότι ξοδεύουμε τόσο πολλά -και καλά κάνουμε- για να μπορούμε να υπερασπιστούμε αποτελεσματικά την κυριαρχία μας, αλλά και η πόντιση του καλωδίου στο συγκεκριμένο σημείο κυριαρχικό δικαίωμα της χώρας μας είναι. Συνεπώς, όσο και αν συμφωνεί κάποιος με το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των Ενόπλων Δυνάμεων, το πρόβλημα με το καλώδιο και, γενικώς, με τις θαλάσσιες ζώνες δεν μας το λύνει.
Το γεγονός ότι, τελικά, κάναμε πίσω ευσχήμως στο θέμα του καλωδίου δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία για όσους παρακολουθούσαν την εξέλιξη του θέματος. Ήταν το αναμενόμενο, εφόσον επικρατούσε η λογική, και ευτυχώς επικράτησε. Δεν ήταν όμως όσο απλό ακούγεται. Έπρεπε να μη φαίνεται σαν οπισθοχώρηση ή, ακόμη χειρότερα, ματαίωση του σχεδίου, αλλά σαν αναβολή για λόγους δικούς μας. Έπρεπε, με άλλα λόγια, να μη συσχετιστεί η αναβολή (πρόσκαιρη ή μόνιμη) με τις απειλές της Τουρκίας, γιατί ο συσχετισμός θα έδινε υπόσταση στις τουρκικές διεκδικήσεις. Έτσι, καταλήξαμε στην αναζήτηση «κατάλληλου χρόνου». Για να το πω μεταφορικά, αντί να βρεθούμε στη δύσκολη θέση να θυμηθούμε την τελευταία στιγμή, με τα τουρκικά πλοία αντίκρυ, ότι ξεχάσαμε ανοιχτό τον θερμοσίφωνα στο σπίτι και σόρι, παιδιά, αλλά πρέπει να γυρίσουμε πίσω, εμείς κάναμε κάτι καλύτερο: ανακοινώσαμε ότι, ξέρετε, μας χάλασε ο θερμοσίφωνας και μέχρι να βάλουμε τον καινούργιο δεν μπορούμε να βγούμε άπλυτοι για πόντιση καλωδίου! Άρα να περιμένουμε. Στο μεταξύ, αυτά τα είδη έρχονται από την Ιταλία, ξέρετε, και στην αντιπροσωπεία δεν είχαν καινούργιο για να τον αντικαταστήσουμε, υπομονή λοιπόν και μη βιάζεστε...
Υπό το πρίσμα αυτό, μπορούμε να καταλάβουμε γιατί ανακοινώσαμε εν είδει αντιπερισπασμού τον χάρτη των Θαλάσσιων Χωροταξικών Πάρκων. Πόσο σημαντικά είναι αυτά τα πάρκα, τουλάχιστον εγώ το καταλαβαίνω από το γεγονός ότι επί χρόνια τρέχαμε την υπόθεση “χαλλλαρά”, μέχρι που πλακωθήκαμε στο τρέξιμο την τελευταία ώρα για να μην πέσουν τα πρόστιμα από την Ευρώπη.
Τυχαίο;».