Του Στράτου Φαναρά, Προέδρου και διευθύνοντος Συμβούλου της Metron Analysis

Σχεδόν δύο μήνες μετά τις εκλογές και την ανάδειξη της νέας κυβέρνησης και ύστερα από την εντυπωσιακή κοινωνική αποδοχή που συγκέντρωσε αυτή στα αρχικά βήματά της, άρχισαν να εμφανίζονται τα πρώτα σημάδια ανησυχίας.
Σήμερα όσοι πιστεύουν ότι τα πράγματα στη χώρα πηγαίνουν προς τη σωστή κατεύθυνση ανέρχονται στο 56% (από το 69% του προηγούμενου μήνα και το 24% που κατέγραφαν προεκλογικά). Ο διαχρονικός δείκτης για την «κατεύθυνση των πραγμάτων» στη χώρα παραμένει σαφέστατα θετικός, αλλά η απώλεια 13 ποσοστιαίων μονάδων σε αυτό το χρονικό διάστημα είναι σημαντική. Θα μπορούσε να ισχυρισθεί κάποιος ότι η κάμψη αυτή είναι απολύτως αναμενόμενη, με την έννοια ότι ποτέ στο παρελθόν δεν είχε καταγραφεί ερευνητικά τέτοιο κλίμα αισιοδοξίας. Ωστόσο, πρέπει να παρατηρήσουμε ότι παράλληλα αυξάνεται το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι νιώθουν κυρίως ανησυχία για το μέλλον (58% από 52%) παρά ελπίδα (40% από 45%).
Στο ίδιο πλαίσιο θα πρέπει να ερμηνευθεί και η κάμψη των θετικών αξιολογήσεων για την κυβέρνηση (από το 76% στο 62%) και για τoν πρωθυπουργό (από το 81% στο 72%). Πρόκειται αφενός για μια εύλογη υποχώρηση των πρωτοφανών ποσοστών αποδοχής που καταγράφονταν τις πρώτες μετεκλογικές εβδομάδες, αλλά και παράλληλα για μια αυξανόμενη ανησυχία για την οικονομική στασιμότητα και την ανασφάλεια, σε συνδυασμό με την παράταση των διαπραγματεύσεων με την ευρωζώνη και την αδυναμία εξεύρεσης μιας κοινά αποδεκτής λύσης:

  • Ο δείκτης της οικονομικής εμπιστοσύνης υποχωρεί και πάλι, έπειτα από δίμηνη ανοδική πορεία, με τις προσδοκίες για το μέλλον της οικονομίας να επανέρχονται σε αρνητικό ισοζύγιο από το +13 του Φεβρουαρίου στο -2 τώρα. 
  • Ο δείκτης της πολιτικής εμπιστοσύνης (που μετράται με την εμπιστοσύνη προς το Κοινοβούλιο) επίσης υποχωρεί, με τη μέση τιμή της στην κλίμακα 0-10 να κινείται στο 4,4 από το 4,8 του Φεβρουαρίου.

ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΙ

Τα πρώτα αυτά σημάδια της κάμψης του γενικού κλίματος και της μείωσης της ιδιαίτερα υψηλής αποδοχής της κυβέρνησης δεν αντανακλώνται στο κομματικό σύστημα και στους συσχετισμούς που διαμορφώθηκαν μετεκλογικά.
Οπως ήδη είχαμε σημειώσει από τον περασμένο μήνα, η χώρα φαίνεται να έχει πλέον ένα «μονοκομματικό» σύστημα, με την έννοια ότι ο ΣΥΡΙΖΑ συνέχισε την αλματώδη άνοδο της επιρροής του και μετεκλογικά και δείχνει να διατηρεί απολύτως την άνοδο αυτή.
Δεν είναι μόνο η πρόθεση ψήφου που καταγράφει και ανέρχεται σχεδόν στο 41,9%. Είναι και η εικόνα του, που δείχνει ότι πλέον αποτελεί μια ισχυρή θετική επιλογή. Μια επιλογή που τον συνδέει με τη μεσαία τάξη, η οποία φαίνεται να στέφει το πρόσωπό της από τον μεταπολιτευτικό δικομματισμό. Στο ερώτημα «ποιο κόμμα είναι πιο κοντά στη μεσαία τάξη;» το 59% απαντά ο ΣΥΡΙΖΑ.
Να σημειώσουμε στο σημείο αυτό ότι, παρά τη συμπίεση που έχει υποστεί όλο το υπόλοιπο κομματικό σύστημα και ιδίως η Ν.Δ. στο μετεκλογικό διάστημα, ο κ. Σαμαράς φαίνεται να ανακάμπτει τόσο σε δημοφιλία (από το 30% του Φεβρουαρίου στο 36% τώρα) όσο και στην «πρωθυπουργική του εικόνα» (από το 13% στο 19%). Ωστόσο, η απόστασή του από τον πρωθυπουργό, κ. Τσίπρα, ο οποίος διαθέτει δημοτικότητα 80% και θεωρείται καταλληλότερος για πρωθυπουργός από το 53%, παραμένει ιδιαίτερα μεγάλη.
Κλείνοντας το σημείωμα αυτό, σημειώνουμε ότι η αποδοχή του ευρώ όχι μόνο παραμένει πλειοψηφική, αλλά και ξεπερνά πλέον το 80% (με 84%), έναντι ποσοστού μόλις 13% που επιθυμεί την επιστροφή στη δραχμή. Επομένως, η όποια λύση στις διαπραγματεύσεις με τους εταίρους μας πρέπει να είναι λύση μέσα στην ευρωζώνη. Η κυβέρνηση πρέπει τώρα να πάρει αποφάσεις: Θα στρέψει την τεράστια κοινωνική υποστήριξη που διαθέτει σε μια δημιουργική προσπάθεια οικονομικής ανάκαμψης ή θα επιλέξει μια ανεξέλεγκτη σύγκρουση με τα κέντρα αποφάσεων της Ευρώπης;
Ας μην ξεχνάμε ότι η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού και οι στρατηγικές επιδιώξεις θα πρέπει να εκδηλώνονται στον χρόνο που οι συνθήκες ευνοούν την επίτευξή τους.


Στο 23,5%  η ψαλίδα ΣΥΡΙΖΑ-Ν.Δ.

Σταθερή παραμένει η εικόνα των πολιτικών συσχετισμών αναφορικά με την πρόθεση ψήφου των πολιτών, δεδομένου ότι η διαφορά μεταξύ των δύο πρώτων κομμάτων από το 23,8% της προηγούμενης μέτρησης, τώρα τοποθετείται στο 23,5%. Συγκεκριμένα, στην πρόθεση ψήφου ο ΣΥΡΙΖΑ συγκεντρώνει 41,9% (από 42,1%) και η Ν.Δ. 18,4% (από 18,3%). Ακολουθούν η Χρυσή Αυγή με 5,3% (από 5,3%), το «Ποτάμι» με 4,9% (από 5,7%), το ΚΚΕ με 3,9% (από 4,1%), οι ΑΝ.ΕΛ. με 3,8% (από 3,8%), το ΠΑΣΟΚ με 3% (από 3%), το ΚΙΔΗΣΟ με 2% (από 1,4%) και η Ενωση Κεντρώων με 1,9% (από 2,5%). Στην εκτίμηση ψήφου, η διαφορά μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων καταγράφεται στο 26,7% (από 26,9%), με τον ΣΥΡΙΖΑ να συγκεντρώνει 47,8% και τη Ν.Δ. 21,1%. Τρίτο κόμμα είναι η Χρυσή Αυγή με 6,1% και ακολουθούν το «Ποτάμι» με 5,6%, το ΚΚΕ με 4,5%, οι Ανεξάρτητοι Ελληνες με 4,4%, το ΠΑΣΟΚ με 3,4%, το ΚΙΔΗΣΟ με 2,2% και η Ενωση Κεντρώων με 2,1%. Θετικοί για την κυβέρνηση παραμένουν και οι περισσότεροι ποιοτικοί δείκτες, αν και μειούμενοι. Ενδεικτικό είναι ότι η πλειοψηφία των ερωτηθέντων, σε ποσοστό 56% (από 69%), θεωρεί ότι η χώρα κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, σε αντίθεση με το 36% (από 24%) που πιστεύει ότι κινείται προς τη λάθος, ενώ το 84% (από 81%) δηλώνει υπέρ της παραμονής της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ. Οι πολίτες, πάντως, συνεχίζουν να αξιολογούν αρνητικά κατά 67% (από 64%) τη σημερινή οικονομική κατάσταση της χώρας, έναντι 9% (από 9%) που την αξιολογούν θετικά. Αυτοί που πιστεύουν ότι οι οικονομικές συνθήκες θα μείνουν ίδιες καταγράφουν ποσοστό 31% (από 39%), αυτοί που ελπίζουν ότι θα καλυτερέψουν 32% (από 36%) και αυτοί που εκτιμούν ότι θα χειροτερέψουν 34% (από 23%). «Π»

Προσδοκίες για εξεύρεση λύσης με τους εταίρους

Μπορεί οι πολίτες στην πλειοψηφία τους να εκφράζουν τον προβληματισμό τους για την πορεία της οικονομίας, ωστόσο δηλώνουν αισιόδοξοι για την τελική λύση μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των εταίρων μας στην ευρωζώνη, γεγονός που δείχνει ότι υπάρχουν προσδοκίες για την έκβαση των πραγμάτων. Ειδικότερα, το 80% των ερωτηθέντων υποστηρίζει ότι θα βρεθεί συμβιβαστική λύση, σε αντίθεση με το 17% που προβλέπει ότι δεν θα βρεθεί. Σημειώνεται ότι προσδοκίες για τις εξελίξεις δεν έχουν μόνο οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ (91%), αλλά και αυτοί της Ν.Δ. (74%), του «Ποταμιού» (88%), του ΠΑΣΟΚ (90%), των ΑΝ.ΕΛ. (83%), του ΚΚΕ (85%) και της Χ.Α. (58%). Αναφορικά με τις διαπραγματεύσεις, πάντως, είναι ισχυρό το ρεύμα εκείνων που θέλουν υποχωρήσεις από την πλευρά των δανειστών. Ειδικότερα, στο ερώτημα «ποιοι θα πρέπει να υποχωρήσουν από τις θέσεις τους στις διαπραγματεύσεις;» το 60% απαντά η ευρωζώνη, το 20% η Ελλάδα και το 18% και οι δύο.
Σε σχέση με την αξιολόγηση της νέας κυβέρνησης, το 62% (από 76%) πιστεύει ότι είναι θετική η πορεία της κυβέρνησης, σε αντίθεση με το 29% (από 18%) που υποστηρίζει ότι είναι αρνητική. Την ίδια ώρα, ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά συνεχίζει να συγκεντρώνει ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στην αξιολόγησή του από τους πολίτες. Ειδικότερα, το 72% (από 81%) των ερωτηθέντων έχει θετική γνώμη για τον τρόπο με τον οποίο ο κ. Τσίπρας ασκεί τα καθήκοντά του, ενώ το 22% (από 15%) έχει αρνητική.


Μικρή πτώση για τον Τσίπρα

Την πρώτη θέση στις δημοτικότητες διατηρεί ο πρωθυπουργός και επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ, Αλ. Τσίπρας. Συγκεκριμένα, οι θετικές γνώμες καταγράφονται στο 80% (από 82%) και ακολουθούν στη δεύτερη θέση ο πρόεδρος του «Ποταμιού» Σταύρος Θεοδωράκης με 43% (από 46%), ο πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων, Πάνος Καμμένος, με 43% (από 51%), ο πρώην πρωθυπουργός και πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Αντώνης Σαμαράς, με 36% (από 30%), ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, με 30% (από 33%), ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελος Βενιζέλος, με 19% (από 18%) και τελευταίος ο αρχηγός της Χρυσής Αυγής, Νίκος Μιχαλολιάκος, με 10% (από 14%). Ο τελευταίος, αποτελεί και τον πιο αντιδημοφιλή πολιτικό αρχηγό, καθώς τα ποσοστά του στις αρνητικές γνώμες των πολιτών καταγράφονται στο 87% (από 82%). Στην ίδια κατηγορία ακολουθούν ο Ευάγγελος Βενιζέλος με 81% (από 81%), ο Αντώνης Σαμαράς με 63% (από 70%), ο Δημήτρης Κουτσούμπας με 58% (από 54%), ο Πάνος Καμμένος με 56% (από 48%) και ο Σταύρος Θεοδωράκης με 54% (από 50%), ενώ με τις λιγότερες αρνητικές γνώμες στους πολίτες εμφανίζεται ο Αλέξης Τσίπρας με 20% (από 18%). 

Εικόνα κομμάτων

Eνδιαφέροντα είναι τα ευρήματα της μέτρησης σχετικά με την εικόνα που έχουν οι πολίτες για τα κοινοβουλευτικά κόμματα. Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων, για τον ΣΥΡΙΖΑ η πλειοψηφία των ερωτηθέντων (59%) δηλώνει ότι είναι πιο κοντά στη μεσαία τάξη, για τη Νέα Δημοκρατία επίσης η πλειοψηφία των ερωτηθέντων (38%) θεωρεί ότι εγγυάται την παραμονή της χώρας στην Ε.Ε., για το «Ποτάμι» το 9% εκτιμά ότι συμβάλλει στον διάλογο και στη συνεννόηση, ενώ για το ΚΚΕ το 19% πιστεύει ότι είναι πιο κοντά στους εργαζομένους.


Σχολικός εκφοβισμός

Ανησυχητικά είναι τα συμπεράσματα της έρευνας σχετικά με τον σχολικό εκφοβισμό και τα φαινόμενα bullying. Στο ερώτημα «έχετε υπόψη σας περιστατικά σχολικού εκφοβισμού σε μαθητή του περιβάλλοντός σας;» το 14% απαντά «ναι, σε μαθητές του οικογενειακού μου περιβάλλοντος», το 25% «ναι, σε μαθητές του ευρύτερου περιβάλλοντός μου», ενώ το 67% «όχι, δεν έχω υπόψη μου».