EnΕκλογικός νόμος: Επτά μεγάλα διλήμματα για τον Κυριάκο Μητσοτάκη που ακόμη δεν έχει πει το "ναι" στις εισηγήσεις των κορυφαίων στελεχών του
Οι επόμενοι μήνες αναμένονται καθοριστικοί
Επτά μεγάλα διλήμματα που καθιστούν το ζήτημα του εκλογικού νόμου το πιο περίπλοκο στρατηγικό ερώτημα της τελευταίας φάσης της "γαλάζιας" τετραετίας
Η συζήτηση γύρω από την αλλαγή του εκλογικού νόμου έχει ανοίξει για τα καλά και παρά τις εισηγήσεις που δέχεται από κορυφαία στελέχη της Νέας Δημοκρατίας, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παραμένει αρνητικός, τουλάχιστον προς το παρόν. Σύμφωνα με ανάλυση του δημοσιογράφου Βασίλη Σκουρή στην εφημερίδα «Στο Καρφί», οι λόγοι για το «όχι» του πρωθυπουργού είναι πολλοί. Ακολουθούν επτά μεγάλα διλήμματα που καθιστούν το ζήτημα του εκλογικού νόμου το πιο περίπλοκο στρατηγικό ερώτημα της τελευταίας φάσης της «γαλάζιας» τετραετίας:
1. Ομολογία ήττας: Η αλλαγή του εκλογικού νόμου κοντά στις κάλπες θα φανεί ως παραδοχή αποτυχίας. Όταν οι κανόνες του πολιτικού παιχνιδιού δεν σε βολεύουν πια, η κίνηση να τους αλλάξεις στο τέλος της τετραετίας μπορεί να ερμηνευτεί ως ηττοπάθεια. Σύμφωνα με τον Βασίλη Σκουρή, η ιστορία έχει δείξει ότι τέτοιες «εκλογικές παρεμβάσεις» δεν ωφελούν μακροπρόθεσμα – ίσως μόνο προσωρινά, και μόνο για τον πολιτικό που τις υιοθετεί. Επιπλέον, η διεθνής και η τοπική πολιτική κατάσταση, με τα μέτωπα της Ουκρανίας και του Παλαιστινιακού, μπορεί να οδηγήσουν σε απομόνωση τη Νέα Δημοκρατία, αν προσπαθήσει να αλλάξει τους κανόνες υπέρ της. Κάθε κόμμα που θα συναινέσει σε κυβέρνηση συνεργασίας με τον Μητσοτάκη κινδυνεύει με εκλογική εξαφάνιση.
2. Τέλος στο προφίλ του «θεσμικού πρωθυπουργού»: Η επιχείρηση αλλαγής του εκλογικού νόμου για να εξασφαλιστεί η αυτοδυναμία της ΝΔ μπορεί να επηρεάσει το προφίλ του Κυριάκου Μητσοτάκη ως «θεσμικού πρωθυπουργού». Ο ίδιος έχει δημιουργήσει την εικόνα του πολιτικού που εξαντλεί την τετραετία χωρίς να επεμβαίνει στις εκλογικές διαδικασίες. Η διατήρηση αυτής της εικόνας αποτελεί μεγάλο πλεονέκτημα, αλλά η αλλαγή του εκλογικού νόμου τώρα, ειδικά μετά τις εισηγήσεις των στελεχών του, μπορεί να αποτελέσει τεράστιο πλήγμα για την προσωπική πολιτική του εικόνα και για το κύρος του ως ηγέτη της ΝΔ.
3. Πώς αλλάζεις τον εκλογικό νόμο με ποσοστό 25%; Ένα από τα πιο σοβαρά διλήμματα είναι η πρόταση αλλαγής του εκλογικού νόμου, όταν οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τη ΝΔ στην πρόθεση ψήφου να συγκεντρώνει μόλις το 25%. Πώς θα ζητήσει ο Μητσοτάκης την αλλαγή των κανόνων για αυτοδυναμία όταν το κόμμα του βρίσκεται τόσο πίσω στις δημοσκοπήσεις; Εάν η ΝΔ δεν έχει ξεκάθαρους στόχους αυτοδυναμίας, μια τέτοια κίνηση μπορεί να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και να απομακρύνει τον κεντρώο κόσμο από το κόμμα.
4 Νέο όριο εισόδου στη Βουλή: Μια άλλη πρόταση που εξετάζεται αφορά την αύξηση του ορίου εισόδου στη Βουλή από το 3% στο 5%, προκειμένου να περιοριστεί η είσοδος ακροδεξιών ή μικρών κομμάτων που μπορούν να κόψουν ψήφους από τη ΝΔ. Ωστόσο, υπάρχει ο φόβος ότι η αύξηση του ορίου θα μπορούσε να προκαλέσει αντιδράσεις και να οδηγήσει στη συγκρότηση νέων πολιτικών σχηματισμών στα δεξιά της ΝΔ, οι οποίοι θα απειλήσουν το κόμμα όχι μόνο βραχυπρόθεσμα, αλλά και μεσοπρόθεσμα.
5. Πώς θα υπολογιστούν κόμματα όπως Τσίπρα, Σαμαρά ή Καρυστιανού; Πολλές πολιτικές εξελίξεις ενδέχεται να προκύψουν μέχρι την τελευταία στιγμή, με νέους πολιτικούς σχηματισμούς από προσωπικότητες όπως ο Αλέξης Τσίπρας, ο Αντώνης Σαμαράς ή η Μαρία Καρυστιανού. Το πώς θα υπολογιστούν αυτοί οι παράγοντες, ειδικά αν δημιουργηθούν κόμματα λίγο πριν από τις εκλογές, είναι εξαιρετικά ασαφές και δύσκολο να προβλεφθεί, ιδίως σε σχέση με τον εκλογικό νόμο που θα ισχύσει.
6. Είναι δυνατή η αυτοδυναμία με 32-33%; Με ποσοστά γύρω στο 32-33%, η αυτοδυναμία είναι σχεδόν αδύνατη, εκτός αν τα κόμματα που μένουν εκτός Βουλής συγκεντρώσουν ποσοστά που ξεπερνούν το 20%. Ο εκλογικός νόμος χρειάζεται να αναμορφωθεί ουσιαστικά για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, όμως κάτι τέτοιο φαντάζει δύσκολο, καθώς οποιαδήποτε αλλαγή που δεν δικαιολογείται επαρκώς μπορεί να εκληφθεί ως προσπάθεια χειραγώγησης του εκλογικού αποτελέσματος.
7. Νόμος-έκπληξη: Σύμφωνα με φήμες, εξετάζεται ένα σενάριο όπου το μπόνους για το πρώτο κόμμα θα εξαρτάται όχι μόνο από το ποσοστό του πρώτου κόμματος, αλλά και από τη διαφορά του με το δεύτερο. Μάλιστα, υπάρχει η πεποίθηση στο Μαξίμου ότι η διαφορά με το ΠΑΣΟΚ θα είναι διψήφια, κάτι που θα μπορούσε να μεταφραστεί και σε ευνοϊκότερο εκλογικό αποτέλεσμα. Ωστόσο, ένα τέτοιο σενάριο παραμένει ασαφές, ενώ η πρόταση επαναφοράς του νόμου Παυλόπουλου (με το μπόνους των 50 εδρών για το πρώτο κόμμα ανεξαρτήτως ποσοστού) δεν φαίνεται να προχωράει, καθώς ο Μητσοτάκης δύσκολα θα υιοθετήσει έναν νόμο που υποστήριξε ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας, τον οποίο μάλιστα δεν ψήφισε για το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Οι επόμενοι μήνες αναμένονται καθοριστικοί για την κατεύθυνση που θα πάρει η Νέα Δημοκρατία όσον αφορά τις αλλαγές στον εκλογικό νόμο. Η στρατηγική του πρωθυπουργού θα κριθεί από τις δημοσκοπήσεις, τις πιέσεις του εσωτερικού του κόμματος και φυσικά τις εξελίξεις στην εθνική και διεθνή πολιτική σκηνή.
1. Ομολογία ήττας: Η αλλαγή του εκλογικού νόμου κοντά στις κάλπες θα φανεί ως παραδοχή αποτυχίας. Όταν οι κανόνες του πολιτικού παιχνιδιού δεν σε βολεύουν πια, η κίνηση να τους αλλάξεις στο τέλος της τετραετίας μπορεί να ερμηνευτεί ως ηττοπάθεια. Σύμφωνα με τον Βασίλη Σκουρή, η ιστορία έχει δείξει ότι τέτοιες «εκλογικές παρεμβάσεις» δεν ωφελούν μακροπρόθεσμα – ίσως μόνο προσωρινά, και μόνο για τον πολιτικό που τις υιοθετεί. Επιπλέον, η διεθνής και η τοπική πολιτική κατάσταση, με τα μέτωπα της Ουκρανίας και του Παλαιστινιακού, μπορεί να οδηγήσουν σε απομόνωση τη Νέα Δημοκρατία, αν προσπαθήσει να αλλάξει τους κανόνες υπέρ της. Κάθε κόμμα που θα συναινέσει σε κυβέρνηση συνεργασίας με τον Μητσοτάκη κινδυνεύει με εκλογική εξαφάνιση.
2. Τέλος στο προφίλ του «θεσμικού πρωθυπουργού»: Η επιχείρηση αλλαγής του εκλογικού νόμου για να εξασφαλιστεί η αυτοδυναμία της ΝΔ μπορεί να επηρεάσει το προφίλ του Κυριάκου Μητσοτάκη ως «θεσμικού πρωθυπουργού». Ο ίδιος έχει δημιουργήσει την εικόνα του πολιτικού που εξαντλεί την τετραετία χωρίς να επεμβαίνει στις εκλογικές διαδικασίες. Η διατήρηση αυτής της εικόνας αποτελεί μεγάλο πλεονέκτημα, αλλά η αλλαγή του εκλογικού νόμου τώρα, ειδικά μετά τις εισηγήσεις των στελεχών του, μπορεί να αποτελέσει τεράστιο πλήγμα για την προσωπική πολιτική του εικόνα και για το κύρος του ως ηγέτη της ΝΔ.
3. Πώς αλλάζεις τον εκλογικό νόμο με ποσοστό 25%; Ένα από τα πιο σοβαρά διλήμματα είναι η πρόταση αλλαγής του εκλογικού νόμου, όταν οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τη ΝΔ στην πρόθεση ψήφου να συγκεντρώνει μόλις το 25%. Πώς θα ζητήσει ο Μητσοτάκης την αλλαγή των κανόνων για αυτοδυναμία όταν το κόμμα του βρίσκεται τόσο πίσω στις δημοσκοπήσεις; Εάν η ΝΔ δεν έχει ξεκάθαρους στόχους αυτοδυναμίας, μια τέτοια κίνηση μπορεί να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και να απομακρύνει τον κεντρώο κόσμο από το κόμμα.
4 Νέο όριο εισόδου στη Βουλή: Μια άλλη πρόταση που εξετάζεται αφορά την αύξηση του ορίου εισόδου στη Βουλή από το 3% στο 5%, προκειμένου να περιοριστεί η είσοδος ακροδεξιών ή μικρών κομμάτων που μπορούν να κόψουν ψήφους από τη ΝΔ. Ωστόσο, υπάρχει ο φόβος ότι η αύξηση του ορίου θα μπορούσε να προκαλέσει αντιδράσεις και να οδηγήσει στη συγκρότηση νέων πολιτικών σχηματισμών στα δεξιά της ΝΔ, οι οποίοι θα απειλήσουν το κόμμα όχι μόνο βραχυπρόθεσμα, αλλά και μεσοπρόθεσμα.
5. Πώς θα υπολογιστούν κόμματα όπως Τσίπρα, Σαμαρά ή Καρυστιανού; Πολλές πολιτικές εξελίξεις ενδέχεται να προκύψουν μέχρι την τελευταία στιγμή, με νέους πολιτικούς σχηματισμούς από προσωπικότητες όπως ο Αλέξης Τσίπρας, ο Αντώνης Σαμαράς ή η Μαρία Καρυστιανού. Το πώς θα υπολογιστούν αυτοί οι παράγοντες, ειδικά αν δημιουργηθούν κόμματα λίγο πριν από τις εκλογές, είναι εξαιρετικά ασαφές και δύσκολο να προβλεφθεί, ιδίως σε σχέση με τον εκλογικό νόμο που θα ισχύσει.
6. Είναι δυνατή η αυτοδυναμία με 32-33%; Με ποσοστά γύρω στο 32-33%, η αυτοδυναμία είναι σχεδόν αδύνατη, εκτός αν τα κόμματα που μένουν εκτός Βουλής συγκεντρώσουν ποσοστά που ξεπερνούν το 20%. Ο εκλογικός νόμος χρειάζεται να αναμορφωθεί ουσιαστικά για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, όμως κάτι τέτοιο φαντάζει δύσκολο, καθώς οποιαδήποτε αλλαγή που δεν δικαιολογείται επαρκώς μπορεί να εκληφθεί ως προσπάθεια χειραγώγησης του εκλογικού αποτελέσματος.
7. Νόμος-έκπληξη: Σύμφωνα με φήμες, εξετάζεται ένα σενάριο όπου το μπόνους για το πρώτο κόμμα θα εξαρτάται όχι μόνο από το ποσοστό του πρώτου κόμματος, αλλά και από τη διαφορά του με το δεύτερο. Μάλιστα, υπάρχει η πεποίθηση στο Μαξίμου ότι η διαφορά με το ΠΑΣΟΚ θα είναι διψήφια, κάτι που θα μπορούσε να μεταφραστεί και σε ευνοϊκότερο εκλογικό αποτέλεσμα. Ωστόσο, ένα τέτοιο σενάριο παραμένει ασαφές, ενώ η πρόταση επαναφοράς του νόμου Παυλόπουλου (με το μπόνους των 50 εδρών για το πρώτο κόμμα ανεξαρτήτως ποσοστού) δεν φαίνεται να προχωράει, καθώς ο Μητσοτάκης δύσκολα θα υιοθετήσει έναν νόμο που υποστήριξε ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας, τον οποίο μάλιστα δεν ψήφισε για το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Οι επόμενοι μήνες αναμένονται καθοριστικοί για την κατεύθυνση που θα πάρει η Νέα Δημοκρατία όσον αφορά τις αλλαγές στον εκλογικό νόμο. Η στρατηγική του πρωθυπουργού θα κριθεί από τις δημοσκοπήσεις, τις πιέσεις του εσωτερικού του κόμματος και φυσικά τις εξελίξεις στην εθνική και διεθνή πολιτική σκηνή.
