Μπορεί χθες στο Ζάππειο το ΠΑΣΟΚ, του Νίκου Ανδρουλάκη να γιόρταζε τα 51α γενέθλια του από την ίδρυση του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος,(με απουσία του Γεωργίου Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος βρίσκεται στην Κίνα), μετά μουσικής, χορών και ζεϊμπέκικων. Ωστόσο μπορεί οι επίγονοι του Ανδρέα Παπανδρέου, να προσπαθούν να τον αντιγράψουν χορεύοντας ζεϊμπέκικα, θεωρώντας(;) ότι η κληρονομιά του περιορίζεται στη Ρίτα Σακελλαρίου, ωστόσο κανένας δεν έχει αντιληφθεί, ούτε μάλλον έχει ασχοληθεί ουσιαστικά τι συνέβη την 3η του Σεπτέμβρη στην Ελλάδα.

Διαβάστε: ΠΑΣΟΚ: Το βαρύ ζεϊμπέκικο του Κώστα Τσουκαλά στην εκδήλωση για την 3η Σεπτέμβρη - "Στη Δραπετσώνα πια δεν έχουμε ζωή" (Βίντεο)

Αναρωτήθηκαν ποτέ γιατί επιλέχθηκε από τον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ η 3η του Σεπτέμβρη και όχι η 4η ή η 5η; Μπορεί να κατηγορήσει και να επικρίνει κάποιος τον Ανδρέα Παπανδρέου για πολλά, αλλά δεδομένα μιλάμε για έναν πολιτικό που ήξερε να δημιουργεί και να χρησιμοποιεί τα συνθήματα.

Για να μην ξεφύγουμε από τον στόχο του άρθρου, ας δούμε τι πραγματικά σημαντικό έγινε την 3η του Σεπτέμβρη στη χώρα μας, το οποίο ήταν και παραμένει πιο σημαντικό από την ίδρυση ενός κόμματος.

Στις 3η του Σεπτέμβρη του 1843, λοιπόν, έγινε επανάσταση μπροστά με πρωτεργάτες τον Δημήτριο Καλλέργη και τον Στρατηγό Ιωάννη Μακρυγιάννη. Εκείνη την ημέρα, στα τότε Ανάκτορα (σημερινή Βουλή) η Φρουρά των Αθηνών στασίασε και με αρχηγό τον Δημήτριο Καλλέργη ενώ την ίδια ώρα, πλήθος κόσμου με επικεφαλής τον Ιωάννη Μακρυγιάννη κατέφθασε μπροστά από τα ανάκτορα, φωνάζοντας «Ζήτω το Σύνταγμα».

Ουσιαστικά μιλάμε για το πρώτο πολιτικοστρατιωτικό κίνημα, το οποίο είχε ως στόχο την «παραχώρηση» Συντάγματος από τον Βασιλιά Όθωνα, ο οποίος ως τότε ήταν «ελέω Θεού Βασιλιάς». Το κίνημα της 3ης Σεπτεμβρίου του 1843 οδήγησε, στο Σύνταγμα του 1844 και την «Συνταγματική Μοναρχία», και σε αλλαγή του πολιτεύματος επομένως.

Αν και κατά την διάρκεια της Επανάστασης του 1821, υπήρξαν τρία Συντάγματα (Επιδαύρου 1822), (Άστρους 1823), (Τροιζήνας 1827), κανένα από αυτά δεν εφαρμόστηκε, με το Σύνταγμα του 1827 να το αναστέλλει ο πρώτος κυβερνήτης της Χώρας Ιωάννης Καποδίστριας.


Τι οδήγησε στην επανάσταση της 3ης Σεπτέμβρη του 1843 - Το πρώτο Μνημόνιο

Είναι ξεκάθαρο ότι δεν ήταν μόνο η παλλαϊκή απαίτηση για ελευθερίες, για δημοκρατικά δικαιώματα και η απαλλαγή από την ξενοκρατία, τα οποία συμπυκνώνονταν στο σύνθημα « Ζήτω το Σύνταγμα» που οδήγησαν στην επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, αλλά η κυρίως η δραματική οικονομική κατάσταση που βίωνε η χώρα. Μια κατάσταση η οποία είχε οδηγήσει ακόμη και στην αδυναμία αποπληρωμής του δανείου του 1832, το οποία είχαν χορηγήσει οι «Προστάτιδες Δυνάμεις» στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος, ως «προίκα» στον Βασιλιά Όθωνα.

Η δραματική αυτή κατάσταση στα οικονομικά της χώρας, οδήγησε στην υπογραφή του, με σημερινούς όρους, Πρώτου Μνημονίου στις 2 Σεπτεμβρίου του 1843. Τι περιελάμβανε το τότε Μνημόνιο; Μεταξύ άλλων: 1) Απόλυση του 1/3 των δημοσίων υπαλλήλων και μείωση 20% των μισθών όσων παρέμειναν, 2) Σταμάτημα χορήγησης συντάξεων, που τότε δεν δίνονταν στο σύνολο του πληθυσμού αλλά σε ειδικές κατηγορίες, 3) Μείωση κατά 60% των στρατιωτικών δαπανών, δραστική μείωση του αριθμού των ενστόλων και αντί για μισθό στους στρατιωτικούς δίνονταν χωράφια, 4) Επιβολή προκαταβολής στην είσπραξη του φόρου εισοδήματος και της δεκάτης ο οποίος ήταν φόρος για την αγροτική παραγωγή, 5) Αύξηση δασμών και φόρων χαρτοσήμου, 6) Απόλυση όλων των μηχανικών του Δημοσίου και τερματισμός όλων των δημοσίων έργων, 7) Κατάργηση όλων των υγειονομικών υπηρεσιών του κράτους, 8) Απόλυση όλων των υπαλλήλων του εθνικού τυπογραφείου, όλοι οι δασονόμοι, οι δασικοί υπάλληλοι και οι μισοί καθηγητές πανεπιστημίου, 9) Κατάργηση όλων των διπλωματικών αποστολών στο εξωτερικό, 10) Νομιμοποίηση όλων των αυθαιρέτων κτισμάτων και των καταπατημένων ¨εθνικών γαιών¨ με την πληρωμή των προστίμων νομιμοποίησης και 11) Περαίωση όλων των εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων με την καταβολή εφάπαξ ποσού. Το μνημόνιο και η αναγγελία του ήταν η αφορμή για την έκρηξη της επανάστασης.

Πολλοί ιστορικοί υποστηρίζουν ότι τόσο το δάνειο του 1832 όσο και το μνημόνιο του 1843, αποτέλεσαν τις κύριες αιτίες κήρυξης της επανάστασης και αλλαγής των δεδομένων. Αυτό αναφέρει και ο Τζον Πετρόπουλος: « Η συλλογική ενέργεια των προστάτιδων δυνάμεων για το τοκοχρεολύσια έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην έκρηξη της επανάστασης»

Συνοπτικά αυτά συνέβησαν και οδήγησαν στην 3η του Σεπτέμβρη του 1843, ένα κίνημα το οποίο οδήγησε στην αλλαγή του πολιτεύματος και την παραχώρηση Συντάγματος.

Με την αλλαγή αυτή ήθελε να ταυτίσει ο Ανδρέας Παπανδρέου το ΠΑΣΟΚ το 1974 και όχι με τα ζεϊμπέκικα που χόρευαν χθες στο Ζάππειο.

του Δικηγόρου - Πολιτικού Επιστήμονα Αργύρη Γιαννόπουλου