Πότε θα στηθούν οι κάλπες; Σε κάθε περίπτωση, προεκλογικό το 2026

Την παλιά εποχή υπήρχε ένα δόγµα στην πολιτική που το γνώριζαν άριστα οι δηµοσιογράφοι: Υποτίµηση της δραχµής, ανασχηµατισµός και πρόωρες εκλογές δεν προαναγγέλλονται. Οι καιροί άλλαξαν, η χώρα µπήκε στην Ευρωζώνη και το θέµα της υποτίµησης του νοµίσµατος βγήκε εντελώς από την ατζέντα. Ταυτόχρονα, το παλιό δοκιµασµένο και µε προσφορά στη χώρα δικοµµατικό σύστηµα έπαψε να υπάρχει, η πολιτική αβεβαιότητα κυριαρχεί και έτσι φτάσαµε στο σηµείο οι ανασχηµατισµοί των κυβερνήσεων και να προαναγγέλλονται και να προεξοφλούνται. Από το παλαιό δόγµα πλέον µόνο οι πρόωρες εκλογές δεν προαναγγέλλονται, αλλά λόγω της αστάθειας που επικρατεί, ελάχιστοι πιστεύουν στην εξάντληση της τετραετίας.

Τι µπορεί λοιπόν να συµβεί µε τις επόµενες εθνικές κάλπες; Πολύ περισσότερο που για πρώτη φορά στα επτά χρόνια διακυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη οι δηµοσκοπήσεις δείχνουν πως η πλειοψηφία των πολιτών ζητά πρόωρες εκλογές, ενώ έχει δηµιουργηθεί και το εξής νέο στοιχείο: Η Νέα ∆ηµοκρατία δείχνει να έχει «καπαρωµένη» την πρώτη θέση αλλά απέχει πολύ από την αυτοδυναµία, ενώ η αντιπολίτευση δεν µπορεί να διεκδικήσει την πρώτη θέση στις κάλπες. Προκύπτουν συνεπώς τα εξής ερωτήµατα:

  • Τι επιδιώκει ο πρωθυπουργός;


Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει κυκλώσει µία από τις δύο τελευταίες Κυριακές του Απριλίου του 2027 για τη διεξαγωγή των εκλογών, ώστε -σε περίπτωση που χρειαστούν δεύτερες κάλπες- να πραγµατοποιηθούν τον Μάιο. Και αυτό καθώς τον Ιούλιο του 2027 η Αθήνα αναλαµβάνει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επιβάλλεται να έχει σταθερή κυβέρνηση. Η βούληση του πρωθυπουργού για εξάντληση της τετραετίας είναι απολύτως λογική, γιατί η Ν∆ διαθέτει 156 βουλευτές (και τρεις τουλάχιστον ανεξάρτητους, πρώην Σπαρτιάτες, που σταθερά τη στηρίζουν) και σε περίπτωση εκλογών το περισσότερο που µπορεί να πετύχει είναι να βγάλει 115-120 βουλευτές.

Η Νέα ∆ηµοκρατία δείχνει να έχει «καπαρωµένη» την πρώτη θέση, αλλά απέχει πολύ από την αυτοδυναµία


  • Υπάρχει περίπτωση να προκηρύξει εκλογές το επόµενο εξάµηνο;


Όχι, ή τουλάχιστον δεν υπάρχουν ούτε ως σκέψη στο µυαλό του. Εδώ να σηµειώσουµε πως η απόφαση για το πότε θα γίνουν οι εκλογές είναι ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ του προέδρου, καθώς η αντιπολίτευση δεν έχει καµία δυνατότητα να τις επιβάλει, ενώ εσωκοµµατικά ο Κ. Μητσοτάκης δεν διατρέχει κανέναν απολύτως κίνδυνο, ούτε διακρίνεται κάποιος τρόπος δηµοσκοπικής κατάρρευσης της Ν∆.

  • Αποκλείεται να στηθούν κάλπες το δεύτερο εξάµηνο του 2026;


Καθόλου. Πολύ περισσότερο που το 2026 είναι προεκλογικό έτος. Τον Σεπτέµβριο στη ∆ΕΘ θα εξαγγελθεί πακέτο µέτρων µε στόχο κοινωνικά στρώµατα στα οποία απευθύνεται η Ν∆, ενώ στον σχεδιασµό υπάρχει και «µίνι πακέτο» το Πάσχα. Με βάση την κατάσταση που θα δείξουν οι δηµοσκοπήσεις, ο πρωθυπουργός θα λάβει τις οριστικές του αποφάσεις για τον χρόνο διεξαγωγής των εκλογών που µπορεί να είναι και το τέλος του φθινοπώρου του 2026.

  • Μπορεί να υπάρξουν απρόοπτα γεγονότα που να ανατρέπουν τα παραπάνω;


Γεγονότα που µπορεί να προβλεφθούν όχι. Ακόµα και η δεύτερη δικογραφία για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, όσο δύσκολη κι αν είναι για την κυβέρνηση, είναι αντιµετωπίσιµη, παρά την περαιτέρω φθορά που θα επιφέρει. ∆εν είναι λόγος προσφυγής στις κάλπες ούτε το να προληφθεί η ίδρυση νέων κοµµάτων από τον Αλέξη Τσίπρα, τη Μαρία Καρυστιανού και, πιθανότατα, τον Αντώνη Σαµαρά. Η απήχηση που θα έχουν, εφόσον ιδρυθούν, θα συνεκτιµηθεί για τον χρόνο προκήρυξης των εκλογών.

  • Θα χρειαστούν δεύτερες εκλογές;


Είναι σχεδόν βέβαιο, καθώς µε τα σηµερινά δεδοµένα δεν προκύπτει από πουθενά περίπτωση αυτοδυναµίας. Συνεπώς, τα δύο πρώτα κόµµατα και κυρίως το κυβερνών, µε τη λογική των εκβιαστικών διληµµάτων, θα θελήσουν δεύτερες κάλπες, προκειµένου να καλυτερέψουν τα ποσοστά τους και να διαπραγµατευτούν µε καλύτερους όρους το θέµα της κυβέρνησης συνεργασίας.

  • Θα αλλάξει ο εκλογικός νόµος;


Με τα σηµερινά δεδοµένα, κάτι τέτοιο είναι πολύ δύσκολο. Από τη µια θα δείξει αδυναµία και φόβο για το αποτέλεσµα, από την άλλη είναι λογικό πως µε τους σηµερινούς συσχετισµούς τα εκλογικά διλήµµατα δεν µπορούν να πιάσουν στον βαθµό που επιζητείται. Συνεπώς ενδέχεται η αλλαγή του εκλογικού νόµου να φέρει περισσότερη ζηµιά παρά κέρδη!

Το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να πάρει το μπόνους του πρώτου κόμματος!

Μπορεί ο Νίκος Ανδρουλάκης να διακηρύσσει ότι στόχος του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές είναι η νίκη έστω και με μία ψήφο διαφορά, όμως το κόμμα του -με τα σημερινά δεδομένα- αν βγει πρώτο κόμμα, δεν μπορεί να λάβει το μπόνους του εκλογικού νόμου. Ως γνωστόν, βάσει του εκλογικού νόμου Μητσοτάκη - Βελόπουλου, το πρώτο κόμμα, εφόσον εξασφαλίσει 25% των ψήφων, λαμβάνει μπόνους 20 εδρών και από εκεί και πάνω για κάθε μισή μονάδα επιπλέον λαμβάνει επιπλέον μπόνους μία έδρα, με ανώτατο όριο τις 50. Με 30% δηλαδή, το πρώτο κόμμα λαμβάνει, πέραν του μπόνους των 20 εδρών, και άλλες 10 έδρες, σύνολο 30.

Το μπόνους όμως του εκλογικού νόμου το λαμβάνουν μόνο τα κόμματα και όχι οι συνασπισμοί κομμάτων. Και το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής είναι συνασπισμός κομμάτων, καθώς σε αυτό συμμετέχουν σειρά παρατάξεων και κινήσεων, όπως π.χ. το Κίνημα του Γιώργου Παπανδρέου ή η κίνηση του Πόντα κ.ο.κ., προκειμένου -λόγω των χρεών- να μην του παίρνουν οι τράπεζες όλη την κρατική χρηματοδότηση! Τι θα συμβεί όμως αν το ΠΑΣΟΚ -ως έχει- βγει πρώτο κόμμα; Αν το δεύτερο κόμμα δεν πιάσει το 25%, τότε το εκλογικό σύστημα μετατρέπεται σχεδόν σε απλή αναλογική, καθώς δεν προβλέπεται σε αυτή την περίπτωση μπόνους. Αν όμως η ΝΔ ως δεύτερο κόμμα ξεπεράσει το 25%, λαμβάνει αυτή το μπόνους και δεν αποκλείεται σε αριθμό βουλευτών να ξεπεράσει το ΠΑΣΟΚ! Η απορία είναι εύλογη: Θα κάνει κάτι το ΠΑΣΟΚ στο συνέδριό του, ώστε να λάβει το μπόνους του εκλογικού νόμου, αν είναι πρώτο κόμμα -όπως επιδιώκει-, έστω κι αν υπάρχει το θέμα με τα χρέη στις τράπεζες, ή όχι;

Εν ολίγοις...

Συζητήσεις έχουν προκαλέσει οι «διαρροές» πως η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία -με τη δεύτερη δικογραφία- θα αγνοήσει το άρθρο 86 του ελληνικού Συντάγματος και θα στείλει στην ευρωπαϊκή Δικαιοσύνη τυχόν πολιτικά πρόσωπα που ευνόησαν την κατασπατάληση ευρωπαϊκών πόρων μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ. Κάτι τέτοιο δεν επιβεβαιώνεται από τα ρεπορτάζ της στήλης, αλλά και δεν αποκλείεται κατηγορηματικά.

Οι γνώμες των ειδικών επιμένουν πως κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί, καθώς το άρθρο 86 συμπεριλαμβάνεται στον σκληρό πυρήνα της εθνικής κυριαρχίας. Περισσότερο δυσκολεύονται να υπερασπίσουν τη θέση αυτή όσοι φανατικά στο θέμα των ιδιωτικών πανεπιστημίων γνωμοδότησαν ότι το ευρωενωσιακό Δίκαιο υπερτερεί του εθνικού Δικαίου και του άρθρου 16 του Συντάγματος.

Αν υπήρχε τέτοια κίνηση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, η αντίδραση του Μαξίμου θα ήταν έντονη και ίσως έφτανε στα άκρα. Σε κάθε περίπτωση όμως, αν όντως υπάρχει τέτοια δικογραφία, δύσκολα δεν θα συγκροτηθεί αυτήν τη φορά Προανακριτική.

Η Μαρία Καρυστιανού, πάντως, δεν πρόκειται να ανταποκριθεί στα συνεχή «ανοίγματα» του Στέφανου Κασσελάκη για συμπόρευση. Μεγαλώνουν τα αδιέξοδα για τον ίδιο, αλλά και για εκείνους που τον ακολούθησαν στο Κίνημα Δημοκρατίας, ενώ το επόμενο διάστημα δεν αποκλείεται να αποχωρήσει κι άλλος βουλευτής του.

Το φλερτ πάντως του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Νικόλα Φαραντούρη με τη Μαρία Καρυστιανού είναι υπαρκτό, αν και αναμένεται να κολλήσει στη δημόσια δέσμευσή της πως δεν πρόκειται να συνεργαστεί με κανέναν από το υπάρχον πολιτικό σύστημα. Ο Ν. Φαραντούρης κοιτάζει και προς… Τσίπρα μεριά, καθώς δεν βλέπει μέλλον στον ΣΥΡΙΖΑ.

Δημοσιεύτηκε στην Απογευματινή