Το «ναρκοπέδιο» που άφησε ο Τσίπρας στον Μητσοτάκη
Τεράστιο απόθεμα δημοσίου χρέους - Στον πάτο η χώρα μας και από πλευράς επιχειρηματικής ανταγωνιστικότητας
Oι κυβερνητικές δυσκολίες της Νέας Δημοκρατίας προσδιορίζονται από δύο βασικούς παράγοντες. Από το ποια κοινωνία παραλαμβάνει μετά τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλ. Τσίπρα και από το ποια οικονομία τής κληροδοτεί η απερχόμενη κυβέρνηση. Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη παραλαμβάνει μια κοινωνία που, ενώ σήκωσε αρχικώς, σχεδόν αγόγγυστα, τα βάρη της κρίσης, στη συνέχεια, εξαιτίας της αριστερής διακυβέρνησης και των αμήχανων χειρισμών της, υπέστη εξοντωτικά πλήγματα.
Αυτή την κοινωνία καλείται να αναδιατάξει ο νέος πρωθυπουργός και το επιτελείο του. Σε πρόσφατη συνέντευξή του (Liberal) ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιώς Μιλτιάδης Νεκτάριος αποκάλυψε ότι ένας στους δύο Ελληνες είναι νεόπτωχος. Οπως ανέφερε χαρακτηριστικά, αυτοί που είχαν εισόδημα 2.800 ευρώ το 2010 ήταν περισσότεροι από 850.000 και σήμερα έχουν μειωθεί σε λιγότερους από 500.000. Την ίδια αρνητική εξέλιξη είχαν και τα νοικοκυριά που είχαν εισόδημα 3.500 ευρώ και μειώθηκαν από 550.000 σε 240.000.
Επίσης, από στοιχεία του Ενιαίου Δικτύου Συνταξιούχων προκύπτει ότι περίπου 1,5 εκατομμύριο συνταξιούχοι (με εισόδημα 4.500 ευρώ τον χρόνο) «βουλιάζουν» στη φτώχεια, καθώς οι νέες κύριες συντάξεις δεν θα υπερβαίνουν τα 655 ευρώ για τους ασφαλισμένους. Παράλληλα, παρατηρείται «εξαφάνιση» των επικουρικών συντάξεων, καθώς οι επτά μειώσεις σε σχέση με την αρχική σύνταξη (πριν από τις μνημονιακές περικοπές) αγγίζουν ή και ξεπερνούν το 78%.
Την ίδια ώρα, σχεδόν 1.200.000 συνταξιούχοι ζουν με κύρια σύνταξη κάτω από 500 ευρώ, ενώ άλλοι 962.466 συνταξιούχοι λαμβάνουν μηνιαίως από 500 έως 1.000 ευρώ. Δηλαδή από το σύνολο των 2.892.000 συνταξιούχων οι 2.150.000 (ποσοστό 74%) είναι υποχρεωμένοι να τα βγάλουν πέρα με συντάξεις που δεν ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ.
Συμφώνως προς έκθεση του ΟΟΣΑ, το 70% (!) των μεσαίων νοικοκυριών στην Ελλάδα είναι οικονομικώς ευάλωτα, ενώ από στοιχεία της ίδιας της ΑΑΔΕ προκύπτει ότι 4,1 εκατομμύρια φορολογουμένων έχουν ληξιπρόσθεσμα χρέη στην Εφορία. Το συνολικό ληξιπρόθεσμο χρέος στην Εφορία υπερβαίνει τα 100 δισ. ευρώ.
Σχετικώς με το θέμα αυτό, το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής στη έκθεσή του σημειώνει ότι ένας στους δύο οφειλέτες δεν έχει τη δυνατότητα να πληρώσει ούτε 500 ευρώ χρέος στην Εφορία! Ειδικότερα, οι πολίτες που χρωστούν έως 500 ευρώ στην Εφορία ανέρχονται σε περισσότερους από 2,2 εκατομμύρια και αποτελούν το 54,6% των φορολογουμένων που έχουν χρέη στην Εφορία.
Αδυναμία
Σχετική με την αδυναμία της κοινωνίας να αντεπεξέλθει στις φορολογικές της υποχρεώσεις λόγω της υπερφορολόγησης που επέβαλε ο ΣΥΡΙΖΑ είναι και η αδυναμία, κυρίως των ελευθέρων επαγγελματιών, να τακτοποιήσουν τις υποχρεώσεις τους στα ασφαλιστικά ταμεία. Μέσα σε έναν χρόνο (2018) οι ληξιπρόθεσμες οφειλές στα ασφαλιστικά ταμεία αυξήθηκαν κατά 3,48 δισ. ευρώ και οι νέοι οφειλέτες κατά 205.756.
Βάσει στοιχείων που είχε παρουσιάσει ως αρμόδιος τομεάρχης της Ν.Δ. ο νέος υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης, «ο εξοντωτικός συνδυασμός υψηλών εισφορών, φόρων, ασθενικής ανάπτυξης καθώς και των αχρείαστων υπερπλεονασμάτων οδήγησε εκατομμύρια πολίτες και επιχειρήσεις σε αδυναμία πληρωμής των υποχρεώσεών τους, με αποτέλεσμα σήμερα 1.422.629 συμπολίτες μας να έχουν ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς τα ασφαλιστικά ταμεία συνολικού ύψους 35,36 δισ. ευρώ».
Παράλληλα, σύμφωνα με την έκθεση του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ για το 2019, ένας στους πέντε στον ιδιωτικό τομέα αμειβόταν με μισθό κάτω από 500 ευρώ, ενώ άλλα 251.000 άτομα αμείβονταν με μισθό κάτω από 250 ευρώ! Ειδικότερα, το 29% των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα (696.825 άτομα) είχε σχέση μερικής απασχόλησης με μέσο μισθό 375,53 ευρώ. Επιπλέον, από την έρευνα του ΙΟΒΕ για το οικονομικό κλίμα έχει προκύψει ότι το 82% των νοικοκυριών αδυνατεί να αποταμιεύσει έστω και ένα ευρώ.
Ενώ το 62% των καταναλωτών έχει δηλώσει ότι μετά βίας μπορεί να αντεπεξέλθει στις βασικές του ανάγκες. Τα τελευταία στοιχεία της «Εργάνης» αποκάλυψαν εκτόξευση της εγγεγραμμένης ανεργίας, ενώ κυριαρχούν οι ευέλικτες μορφές εργασίας στις νέες προσλήψεις έναντι της πλήρους απασχόλησης.
Με μερική απασχόληση -και αντιστοίχως με περιορισμένες αμοιβές- είναι το 56,22% στη σημερινή αγορά εργασίας, ενώ μειώθηκε η μισθωτή απασχόληση κατά 2.542 θέσεις.
Οσον αφορά την ανεργία, για το 2018 κλείνει στο 19% τουλάχιστον, ενώ το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα προέβλεπε να κλείσει στο 15%. Η έκθεση του ΟΑΕΔ (Δεκέμβριος 2018) καταγράφει τη μεγαλύτερη εγγεγραμμένη ανεργία όλων των ετών, με 1.116.816 ανέργους. Εν τω μεταξύ, τον περασμένο Μάρτιο οι εγγεγραμμένοι άνεργοι αυξήθηκαν κατά 4,78%, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΑΕΔ. Με κριτήριο την αναζήτηση εργασίας για τον μήνα Μάρτιο 2019, οι αναζητούντες εργασία ανέρχονταν σε 928.141 άτομα.
Τεράστιο απόθεμα δημόσιου χρέους
Οσον αφορά την κατάσταση της οικονομίας που παραλαμβάνει ο νέος πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, είναι ενδεικτικά τα εξής στοιχεία: Την πραγματική εικόνα της οικονομίας την έχει περιγράψει το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής (τον επικεφαλής του οποίου έχει διορίσει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ) στην έκθεσή του, στην οποία επισημαίνονται, μεταξύ άλλων:
-Θα περάσουν χρόνια μέχρι να αποκατασταθούν η ευημερία και το εισόδημα.
-Θα είμαστε για καιρό κάτω από το επίπεδο που ήμασταν το 2010.
-Τα μειονεκτήματα: Τεράστιο απόθεμα δημόσιου χρέους, το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ ανέβασε στο 181% του ΑΕΠ. Μειωμένο απόθεμα κεφαλαίου, δηλαδή οι επενδύσεις.
Συρρικνωμένο εργατικό δυναμικό, και λόγω της μετανάστευσης στο εξωτερικό αλλά και ποιοτικά.
Ειδικότερα όσον αφορά το χρέος, το ετήσιο δελτίο του υπουργείου Οικονομικών δείχνει ότι το χρέος της Κεντρικής Διοίκησης εκτινάχθηκε επί ΣΥΡΙΖΑ στα 358,95 δισ. ευρώ (181,1% του ΑΕΠ) στα τέλη του 2018, δηλαδή 30,24 δισ. ευρώ υψηλότερα σε σύγκριση με την εκπνοή του 2017. Συνολικά, ο ESM και ο EFSF κατέχουν σήμερα το 53,7% του ελληνικού χρέους και η χώρα μας είναι υποχρεωμένη να τους ξεπληρώσει έως το 2070 ποσό πάνω από 190 δισ. ευρώ!
Επίσης, οι οφειλές του ασφαλιστικού συστήματος ξεπερνούν τα 2,5 δισ. ευρώ. Οι οφειλές αυτές αφορούν: Την απονομή περισσότερων από 100.000 κύριων συντάξεων. Την απονομή 120.000 επικουρικών συντάξεων. Την απονομή 40.000 Εφάπαξ και 10.000 μερισμάτων. Την επιστροφή των παράνομων κρατήσεων, σε κύριες και επικουρικές συντάξεις, μετά τον επανυπολογισμό των επικουρικών από τον Ιούνιο του 2016. Την επιστροφή των εισφορών Υγείας. Τον συμψηφισμό από τις επιπλέον καταβληθείσες εισφορές των μη μισθωτών για το 2017. Την καταβολή επιπλέον ποσών σε χιλιάδες συντάξεις που εκδόθηκαν από την 1η/7/2015 έως τις 12/5/2016. Συμφώνως προς στοιχεία του Institute For Management Development της Ελβετίας για την ανταγωνιστικότητα, η Ελλάδα μεταξύ 63 χωρών κατέχει την 58η θέση. Δηλαδή βρίσκεται 6η από το τέλος. Ακόμα, το Περού και η... Κολομβία είναι πάνω από τη χώρα μας, αλλά... υπερτερούμε της Μογγολίας και της Βενεζουέλας.
Αξιοσημείωτο, επίσης, είναι ότι από πλευράς «κυβερνητικής αποτελεσματικότητας», καταταχθήκαμε στην 60ή θέση μεταξύ των 63 χωρών που ερεύνησε το ινστιτούτο. Τα παραπάνω στοιχεία, σε σχέση όμως με τη λοιπή Ευρώπη, τα επιβεβαίωσε έρευνα της PriceWaterhouse Coopers.
Κατά την εταιρεία, η Ελλάδα διαθέτει τον χαμηλότερο δείκτη ανταγωνιστικότητας από τις 28 ευρωπαϊκές χώρες, ενώ και οι επενδύσεις στην Ελλάδα είναι στα επίπεδα του... 1996. Προειδοποίησε, δε, πως απαιτούνται τουλάχιστον 22 δισ. ευρώ ετησίως σε ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις προκειμένου η Ελλάδα να εμφανίσει ικανοποιητική οικονομική ανάκαμψη (!). Τα τελευταία στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους είναι απογοητευτικά. Η ανάπτυξη είναι απογοητευτική, καθώς σημειώθηκε αύξηση μόλις 1,3% ως ποσοστού του ΑΕΠ. Να σημειώσουμε σχετικώς ότι επιβράδυνση της ανάπτυξης είχαμε και στο τέταρτο τρίμηνο του 2018.
Σχετικό με το θέμα της ανάπτυξης είναι, βεβαίως, και το ζήτημα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Συμφώνως προς την Παγκόσμια Τράπεζα, η χώρα μας στο επιχειρείν είναι πιο κάτω και από την Αϊτή και τη Γουινέα. Η χώρα μας βρίσκεται πλέον στην 67η θέση του «doing business», σε σύνολο 190 χωρών
Αυτή την κοινωνία καλείται να αναδιατάξει ο νέος πρωθυπουργός και το επιτελείο του. Σε πρόσφατη συνέντευξή του (Liberal) ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιώς Μιλτιάδης Νεκτάριος αποκάλυψε ότι ένας στους δύο Ελληνες είναι νεόπτωχος. Οπως ανέφερε χαρακτηριστικά, αυτοί που είχαν εισόδημα 2.800 ευρώ το 2010 ήταν περισσότεροι από 850.000 και σήμερα έχουν μειωθεί σε λιγότερους από 500.000. Την ίδια αρνητική εξέλιξη είχαν και τα νοικοκυριά που είχαν εισόδημα 3.500 ευρώ και μειώθηκαν από 550.000 σε 240.000.
Επίσης, από στοιχεία του Ενιαίου Δικτύου Συνταξιούχων προκύπτει ότι περίπου 1,5 εκατομμύριο συνταξιούχοι (με εισόδημα 4.500 ευρώ τον χρόνο) «βουλιάζουν» στη φτώχεια, καθώς οι νέες κύριες συντάξεις δεν θα υπερβαίνουν τα 655 ευρώ για τους ασφαλισμένους. Παράλληλα, παρατηρείται «εξαφάνιση» των επικουρικών συντάξεων, καθώς οι επτά μειώσεις σε σχέση με την αρχική σύνταξη (πριν από τις μνημονιακές περικοπές) αγγίζουν ή και ξεπερνούν το 78%.
Την ίδια ώρα, σχεδόν 1.200.000 συνταξιούχοι ζουν με κύρια σύνταξη κάτω από 500 ευρώ, ενώ άλλοι 962.466 συνταξιούχοι λαμβάνουν μηνιαίως από 500 έως 1.000 ευρώ. Δηλαδή από το σύνολο των 2.892.000 συνταξιούχων οι 2.150.000 (ποσοστό 74%) είναι υποχρεωμένοι να τα βγάλουν πέρα με συντάξεις που δεν ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ.
Συμφώνως προς έκθεση του ΟΟΣΑ, το 70% (!) των μεσαίων νοικοκυριών στην Ελλάδα είναι οικονομικώς ευάλωτα, ενώ από στοιχεία της ίδιας της ΑΑΔΕ προκύπτει ότι 4,1 εκατομμύρια φορολογουμένων έχουν ληξιπρόσθεσμα χρέη στην Εφορία. Το συνολικό ληξιπρόθεσμο χρέος στην Εφορία υπερβαίνει τα 100 δισ. ευρώ.
Σχετικώς με το θέμα αυτό, το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής στη έκθεσή του σημειώνει ότι ένας στους δύο οφειλέτες δεν έχει τη δυνατότητα να πληρώσει ούτε 500 ευρώ χρέος στην Εφορία! Ειδικότερα, οι πολίτες που χρωστούν έως 500 ευρώ στην Εφορία ανέρχονται σε περισσότερους από 2,2 εκατομμύρια και αποτελούν το 54,6% των φορολογουμένων που έχουν χρέη στην Εφορία.
Αδυναμία
Σχετική με την αδυναμία της κοινωνίας να αντεπεξέλθει στις φορολογικές της υποχρεώσεις λόγω της υπερφορολόγησης που επέβαλε ο ΣΥΡΙΖΑ είναι και η αδυναμία, κυρίως των ελευθέρων επαγγελματιών, να τακτοποιήσουν τις υποχρεώσεις τους στα ασφαλιστικά ταμεία. Μέσα σε έναν χρόνο (2018) οι ληξιπρόθεσμες οφειλές στα ασφαλιστικά ταμεία αυξήθηκαν κατά 3,48 δισ. ευρώ και οι νέοι οφειλέτες κατά 205.756.
Βάσει στοιχείων που είχε παρουσιάσει ως αρμόδιος τομεάρχης της Ν.Δ. ο νέος υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης, «ο εξοντωτικός συνδυασμός υψηλών εισφορών, φόρων, ασθενικής ανάπτυξης καθώς και των αχρείαστων υπερπλεονασμάτων οδήγησε εκατομμύρια πολίτες και επιχειρήσεις σε αδυναμία πληρωμής των υποχρεώσεών τους, με αποτέλεσμα σήμερα 1.422.629 συμπολίτες μας να έχουν ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς τα ασφαλιστικά ταμεία συνολικού ύψους 35,36 δισ. ευρώ».
Παράλληλα, σύμφωνα με την έκθεση του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ για το 2019, ένας στους πέντε στον ιδιωτικό τομέα αμειβόταν με μισθό κάτω από 500 ευρώ, ενώ άλλα 251.000 άτομα αμείβονταν με μισθό κάτω από 250 ευρώ! Ειδικότερα, το 29% των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα (696.825 άτομα) είχε σχέση μερικής απασχόλησης με μέσο μισθό 375,53 ευρώ. Επιπλέον, από την έρευνα του ΙΟΒΕ για το οικονομικό κλίμα έχει προκύψει ότι το 82% των νοικοκυριών αδυνατεί να αποταμιεύσει έστω και ένα ευρώ.
Ενώ το 62% των καταναλωτών έχει δηλώσει ότι μετά βίας μπορεί να αντεπεξέλθει στις βασικές του ανάγκες. Τα τελευταία στοιχεία της «Εργάνης» αποκάλυψαν εκτόξευση της εγγεγραμμένης ανεργίας, ενώ κυριαρχούν οι ευέλικτες μορφές εργασίας στις νέες προσλήψεις έναντι της πλήρους απασχόλησης.
Με μερική απασχόληση -και αντιστοίχως με περιορισμένες αμοιβές- είναι το 56,22% στη σημερινή αγορά εργασίας, ενώ μειώθηκε η μισθωτή απασχόληση κατά 2.542 θέσεις.
Οσον αφορά την ανεργία, για το 2018 κλείνει στο 19% τουλάχιστον, ενώ το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα προέβλεπε να κλείσει στο 15%. Η έκθεση του ΟΑΕΔ (Δεκέμβριος 2018) καταγράφει τη μεγαλύτερη εγγεγραμμένη ανεργία όλων των ετών, με 1.116.816 ανέργους. Εν τω μεταξύ, τον περασμένο Μάρτιο οι εγγεγραμμένοι άνεργοι αυξήθηκαν κατά 4,78%, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΑΕΔ. Με κριτήριο την αναζήτηση εργασίας για τον μήνα Μάρτιο 2019, οι αναζητούντες εργασία ανέρχονταν σε 928.141 άτομα.
Τεράστιο απόθεμα δημόσιου χρέους
Οσον αφορά την κατάσταση της οικονομίας που παραλαμβάνει ο νέος πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, είναι ενδεικτικά τα εξής στοιχεία: Την πραγματική εικόνα της οικονομίας την έχει περιγράψει το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής (τον επικεφαλής του οποίου έχει διορίσει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ) στην έκθεσή του, στην οποία επισημαίνονται, μεταξύ άλλων:
-Θα περάσουν χρόνια μέχρι να αποκατασταθούν η ευημερία και το εισόδημα.
-Θα είμαστε για καιρό κάτω από το επίπεδο που ήμασταν το 2010.
-Τα μειονεκτήματα: Τεράστιο απόθεμα δημόσιου χρέους, το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ ανέβασε στο 181% του ΑΕΠ. Μειωμένο απόθεμα κεφαλαίου, δηλαδή οι επενδύσεις.
Συρρικνωμένο εργατικό δυναμικό, και λόγω της μετανάστευσης στο εξωτερικό αλλά και ποιοτικά.
Ειδικότερα όσον αφορά το χρέος, το ετήσιο δελτίο του υπουργείου Οικονομικών δείχνει ότι το χρέος της Κεντρικής Διοίκησης εκτινάχθηκε επί ΣΥΡΙΖΑ στα 358,95 δισ. ευρώ (181,1% του ΑΕΠ) στα τέλη του 2018, δηλαδή 30,24 δισ. ευρώ υψηλότερα σε σύγκριση με την εκπνοή του 2017. Συνολικά, ο ESM και ο EFSF κατέχουν σήμερα το 53,7% του ελληνικού χρέους και η χώρα μας είναι υποχρεωμένη να τους ξεπληρώσει έως το 2070 ποσό πάνω από 190 δισ. ευρώ!
Επίσης, οι οφειλές του ασφαλιστικού συστήματος ξεπερνούν τα 2,5 δισ. ευρώ. Οι οφειλές αυτές αφορούν: Την απονομή περισσότερων από 100.000 κύριων συντάξεων. Την απονομή 120.000 επικουρικών συντάξεων. Την απονομή 40.000 Εφάπαξ και 10.000 μερισμάτων. Την επιστροφή των παράνομων κρατήσεων, σε κύριες και επικουρικές συντάξεις, μετά τον επανυπολογισμό των επικουρικών από τον Ιούνιο του 2016. Την επιστροφή των εισφορών Υγείας. Τον συμψηφισμό από τις επιπλέον καταβληθείσες εισφορές των μη μισθωτών για το 2017. Την καταβολή επιπλέον ποσών σε χιλιάδες συντάξεις που εκδόθηκαν από την 1η/7/2015 έως τις 12/5/2016. Συμφώνως προς στοιχεία του Institute For Management Development της Ελβετίας για την ανταγωνιστικότητα, η Ελλάδα μεταξύ 63 χωρών κατέχει την 58η θέση. Δηλαδή βρίσκεται 6η από το τέλος. Ακόμα, το Περού και η... Κολομβία είναι πάνω από τη χώρα μας, αλλά... υπερτερούμε της Μογγολίας και της Βενεζουέλας.
Αξιοσημείωτο, επίσης, είναι ότι από πλευράς «κυβερνητικής αποτελεσματικότητας», καταταχθήκαμε στην 60ή θέση μεταξύ των 63 χωρών που ερεύνησε το ινστιτούτο. Τα παραπάνω στοιχεία, σε σχέση όμως με τη λοιπή Ευρώπη, τα επιβεβαίωσε έρευνα της PriceWaterhouse Coopers.
Κατά την εταιρεία, η Ελλάδα διαθέτει τον χαμηλότερο δείκτη ανταγωνιστικότητας από τις 28 ευρωπαϊκές χώρες, ενώ και οι επενδύσεις στην Ελλάδα είναι στα επίπεδα του... 1996. Προειδοποίησε, δε, πως απαιτούνται τουλάχιστον 22 δισ. ευρώ ετησίως σε ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις προκειμένου η Ελλάδα να εμφανίσει ικανοποιητική οικονομική ανάκαμψη (!). Τα τελευταία στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους είναι απογοητευτικά. Η ανάπτυξη είναι απογοητευτική, καθώς σημειώθηκε αύξηση μόλις 1,3% ως ποσοστού του ΑΕΠ. Να σημειώσουμε σχετικώς ότι επιβράδυνση της ανάπτυξης είχαμε και στο τέταρτο τρίμηνο του 2018.
Σχετικό με το θέμα της ανάπτυξης είναι, βεβαίως, και το ζήτημα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Συμφώνως προς την Παγκόσμια Τράπεζα, η χώρα μας στο επιχειρείν είναι πιο κάτω και από την Αϊτή και τη Γουινέα. Η χώρα μας βρίσκεται πλέον στην 67η θέση του «doing business», σε σύνολο 190 χωρών