Παπαθανάσης στην εφημερίδα Παραπολιτικά: Υπάρχει plan B και plan C για την οικονομία
Ασκήσεις ψυχραιμίας προκρίνει για τις συνέπειες του κοροναϊού στην οικονομία ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Νίκος Παπαθανάσης, ο οποίος αποκλείει το ενδεχόμενο οριζόντιου lockdown. Ο κ. Παπαθανασης αποκαλύπτει επίσης ότι «οι κλάδοι που πλήττονται και με εντολή της κυβέρνησης κλείνουν, λόγω των μέτρων, θα τύχουν συνεχιζόμενης στηριξης1501».
Η πανδημία του κορονοϊού θα είναι, καθώς φαίνεται, για πολλούς ακόμα μήνες μαζί μας. Εχετε εξαντλήσει τα περιθώρια του φετινού Προϋπολογισμού ή μπορεί να δούμε και νέα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών;
Από την πρώτη στιγμή και με δεδομένο ότι δεν γνωρίζουμε πότε θα τελειώσει αυτή η περιπέτεια της πανδημίας είχαμε πει ότι θα κρατάμε δυνάμεις εντός του δημοσιονομικού χώρου που διαθέτουμε, έτσι ώστε να συνεχίσουμε να στηρίζουμε τις επιχειρήσεις και, κυρίως, να στηρίζουμε τις θέσεις εργασίας. Η κυβέρνηση θα συνεχίσει με μέτρα να στηρίζει τις επιχειρήσεις έως ότου φτάσουμε στο τέλος αυτής της περιπέτειας. Αλλωστε, έχουμε φροντίσει να κρατήσουμε «πυρομαχικά». Είμαστε κοντά στο σημείο έναρξης του Ταμείου Ανάκαμψης, δουλεύουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Επιδιώκουμε το Ταμείο Ανάκαμψης να δώσει πραγματική στήριξη σε μια βιώσιμη και λειτουργική οικονομία. Το γεγονός ότι έχουμε κρατήσει «πυρομαχικά» με σκοπό τη διατήρηση των αντοχών των δημόσιων οικονομικών συνάγεται και από τις πρόσφατες δηλώσεις του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, κ. Γιάννη Στουρνάρα. Ηδη τρέχουν αρκετά προγράμματα στήριξης, πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.
Αντέχει, τελικά, ένα δεύτερο lockdown η οικονομία και, αν ναι, για πόσο διάστημα;
Κατ’ αρχάς, δεν πρέπει να αναφερόμαστε σε ακόμα ένα lockdown. Αυτό φοβίζει την κοινή γνώμη. ∆εν υπάρχει λόγος να πάμε σε οριζόντιο lockdown. Αυτό που έχουμε πει ότι μπορεί να γίνει είναι οι τοπικές παρεμβάσεις ή τοπικά lockdowns, όπως ήδη έχει συμβεί. Η κυβέρνηση ακούει και εμπιστεύεται τους ειδικούς και είναι έτοιμη να πάρει οποιοδήποτε μέτρο χρειαστεί, προκειμένου να διατηρηθεί η καλύτερη επιδημιολογική εικόνα που παρουσιάζει η χώρα μας από την έναρξη της πανδημίας. Η τελευταία αυξητική εικόνα που παρουσιάζουν τα κρούσματα καταδεικνύει την ανάγκη συμμόρφωσης όλων μας στα καθημερινά μέτρα υγιεινής και προστασίας αλλά και στα νέα μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση κι έχουν τεθεί σε ισχύ από τις 16 Σεπτεμβρίου, αναφορικά με τη χρήση μάσκας, τον μέγιστο αριθμό παρευρισκομένων στα καταστήματα εστίασης, την τήρηση των αποστάσεων κ.λπ. Από την άλλη, η οικονομία, έτσι όπως έχει σχεδιαστεί, σαφώς και αντέχει, καθώς από την πρώτη στιγμή έχουν καταρτιστεί plan A, plan B και plan C. Αυτό το έχουμε αποδείξει, καθώς βρισκόμαστε σε μια θέση η οποία είναι καταφανώς καλύτερη από πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης και θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε τις επιχειρήσεις και την εργασία με μέτρα εντός του δημοσιονομικού χώρου, κρατώντας πάντοτε δυνάμεις για να φτάσουμε στην απέναντι όχθη.
Υπάρχει δυσαρέσκεια σε ιδιοκτήτες περιπτέρων και μίνι μάρκετ για το αναγκαστικό κλείσιμο τα μεσάνυχτα στην Αττική. Σχεδιάζετε κάποια πρωτοβουλία ειδικά για τους κλάδους αυτούς;
Από την πρώτη στιγμή είπαμε ότι δεν θα σταματήσουμε να στηρίζουμε τους επαγγελματίες, τους μικρούς και μεσαίους επιχειρηματίες. Από τα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί και τα οποία είναι σε εξέλιξη, αρκετά από αυτά στηρίζουν τις επιχειρήσεις που έχουν μείωση του τζίρου. Ιδιαίτερα η επιστρεπτέα προκαταβολή, ένα εξαιρετικά επιτυχημένο μέτρο, άγγιζε τη μείωση του τζίρου και τώρα ο τρίτος της κύκλος είναι πολύ πιο χαλαρός αναφορικά με τις προϋποθέσεις ένταξης σε αυτόν. Επομένως, μπορούν να ενταχθούν ακόμα περισσότερες επιχειρήσεις. Παράλληλα, για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις θα πρέπει να πούμε ότι αλλάζει και το «μείγμα», το ποσοστό στήριξής τους έναντι των μεσαίων και των μεγάλων στο Ταμείο Εγγυοδοσίας, που είναι το πρόγραμμα που τρέχει τώρα. Aρα, και από εκεί θα προέρχεται περαιτέρω στήριξη. Είναι δεδομένο ότι οι κλάδοι που πλήττονται και με εντολή της κυβέρνησης, λόγω των μέτρων, κλείνουν θα τύχουν συνεχιζόμενης στήριξης. Πάντως, θα πρέπει να ξέρουμε ότι περιορισμοί στο αλκοόλ μετά τις 12 το βράδυ γίνονται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, και όχι μόνο λόγω του κορονοϊού.
Πότε θα ανακοινώσετε το εθνικό σχέδιο για την ανάπτυξη, με βάση το πόρισμα της Eπιτροπής Πισσαρίδη; Οι αρχικές πληροφορίες το ήθελαν να είναι έτοιμο από τα μέσα Σεπτεμβρίου.
Αυτήν τη στιγμή, πέντε επιτροπές με τα αρμόδια υπουργεία έχουν καταθέσει τις προτάσεις τους και σε κεντρικό επίπεδο η επιτροπή επεξεργάζεται τις προτάσεις αυτές, έτσι ώστε, σε συνεργασία με την εξειδίκευση του Σχεδίου Πισσαρίδη, να κατατεθεί το σχέδιο στις 15 Οκτωβρίου. Θεωρούμε ότι είναι ένα σχέδιο το οποίο θα προβλέπει δυναμική ανάπτυξης, προοπτική και δύναμη κυκλικής οικονομίας.
Μπορεί ο κρατικός μηχανισμός να απορροφήσει 32 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης μέσα σε τρία χρόνια; Σε τι έργα και υπηρεσίες θα αξιοποιηθούν κυρίως οι πόροι αυτοί;
Η πρόκληση είναι μεγάλη, καθώς, εκτός από τα 32 δισ. ευρώ, καλούμαστε να «τρέξουμε» και το ΕΣΠΑ ’21’27. Επειδή, όμως, έχουμε προετοιμαστεί κατάλληλα, δημιουργούμε τους μηχανισμούς έτσι ώστε πολύ γρήγορα να απορροφηθούν εμπροσθοβαρώς τα απαιτούμενα χρήματα. Να σας θυμίσω ότι έως τις 31 ∆εκεμβρίου 2022 πρέπει να έχει δεσμευτεί το 70% των χρημάτων του Ταμείου και στη συνέχεια το 100% των χρημάτων μέχρι τις 31/12/2023. Οι εκταμιεύσεις θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί έως το 2026. ∆ουλεύουμε εντατικά προς αυτήν την κατεύθυνση, ώστε να έχουμε τους κατάλληλους μηχανισμούς, για να μην απωλέσουμε τον οποιονδήποτε πόρο. Αλλωστε, προς αυτήν την κατεύθυνση κινείται και η κατάθεση του νέου σχεδίου νόμου που καταρτίσαμε σχετικά με την επιτάχυνση των διαδικασιών των δημόσιων προμηθειών και των συμβάσεων, κάτι που αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του Οκτωβρίου.
Eχετε επικοινωνία με την αξιωματική αντιπολίτευση κατά τη διάρκεια της κρίσης με την πανδημία του κορονοϊού; Πώς αντιμετωπίζετε τις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ;
Ως κυβέρνηση, έχουμε υποχρέωση να ακούμε τις προτάσεις όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων. Επομένως, με μεγάλη προσοχή μελετάμε τις προτάσεις και του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ομως, πολλές φορές παρατηρούμε ότι η αξιωματική αντιπολίτευση θεωρεί πως πρέπει να κινούμαστε πέρα και έξω από τις δημοσιονομικές ικανότητες της χώρας, κάτι το οποίο απέτυχε ως μοντέλο και ας μην ξεχνάμε ότι και στο παρελθόν μάς έχει οδηγήσει σε περιπέτειες. Είμαστε, λοιπόν, πολύ προσεκτικοί, καθότι δεν γνωρίζουμε πότε θα τελειώσει η κρίση, ώστε να διατηρούμε δυνάμεις εντός των δυνατοτήτων των δημοσιονομικών δυνατοτήτων μας αυτό, άλλωστε, είναι εμφανές στις αποδόσεις των ομολόγων μας. Οι ξένοι επενδυτές εμπιστεύονται την Ελλάδα, ακριβώς διότι έχουν μπροστά τους μια κυβέρνηση η οποία κινείται εντός των δημοσιονομικών ορίων που χαράσσουν οι δυνατότητές της, χωρίς να δημιουργεί προβλήματα και, κυρίως, έχοντας συντάξει ένα συνεκτικό πρόγραμμα αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης, που σαφώς επεκτείνεται και στην προοπτική επιτάχυνσης της οικονομίας την επόμενη ημέρα.
Προ ημερών συμμετείχατε σε σύσκεψη με τα κορυφαία στελέχη του αμερικανικού κρατικού χρηματοδοτικού οργανισμού (IDFC). Πόσο μπορούν να αυξηθούν και σε ποιους τομείς οι αμερικανικές επενδύσεις στη χώρα μας;
Οι αμερικανικές επενδύσεις στην Ελλάδα φαίνεται ότι αποκτούν μια πρωτόγνωρη δυναμική. Ο λόγος είναι ότι η χώρα μας έχει δείξει από τον Ιούλιο του ’19 ότι αλλάζει και, όπως έχει πει και ο πρωθυπουργός, ο στόχος είναι να γίνει η Ελλάδα ένας φιλικός προορισμός για την επιχειρηματικότητα. Η κίνηση της IDFC να επενδύσει στην Ελλάδα είναι πολύ σημαντική, καθώς πρόκειται για έναν bipartisan οργανισμό, δηλαδή στηρίζεται από τα δύο μεγαλύτερα κόμματα των Ηνωμένων Πολιτειών, τους Ρεπουμπλικανούς και τους ∆ημοκρατικούς. Αυτό, ουσιαστικά, σημαίνει τη βούληση της αμερικανικής Πολιτείας να βρεθεί στην πατρίδα μας, θεωρώντας την πυλώνα σταθερότητας στην περιοχή. Παρακολουθούμε το μεγάλο ενδιαφέρον των αμερικανικών εταιρειών να επενδύσουν στην Ελλάδα, σε λιμάνια, υποδομές, στη ναυπηγοεπισκευαστική βάση και ταυτόχρονα να επιδιώκουν τη δημιουργία κέντρων καινοτομίας, όπως αυτό της Pfi zer στη Θεσσαλονίκη. Βρισκόμαστε σε μια δυναμική εξέλιξη ενός αμερικανικού επενδυτικού ενδιαφέροντος στη χώρα μας.
Η πανδημία του κορονοϊού θα είναι, καθώς φαίνεται, για πολλούς ακόμα μήνες μαζί μας. Εχετε εξαντλήσει τα περιθώρια του φετινού Προϋπολογισμού ή μπορεί να δούμε και νέα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών;
Από την πρώτη στιγμή και με δεδομένο ότι δεν γνωρίζουμε πότε θα τελειώσει αυτή η περιπέτεια της πανδημίας είχαμε πει ότι θα κρατάμε δυνάμεις εντός του δημοσιονομικού χώρου που διαθέτουμε, έτσι ώστε να συνεχίσουμε να στηρίζουμε τις επιχειρήσεις και, κυρίως, να στηρίζουμε τις θέσεις εργασίας. Η κυβέρνηση θα συνεχίσει με μέτρα να στηρίζει τις επιχειρήσεις έως ότου φτάσουμε στο τέλος αυτής της περιπέτειας. Αλλωστε, έχουμε φροντίσει να κρατήσουμε «πυρομαχικά». Είμαστε κοντά στο σημείο έναρξης του Ταμείου Ανάκαμψης, δουλεύουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Επιδιώκουμε το Ταμείο Ανάκαμψης να δώσει πραγματική στήριξη σε μια βιώσιμη και λειτουργική οικονομία. Το γεγονός ότι έχουμε κρατήσει «πυρομαχικά» με σκοπό τη διατήρηση των αντοχών των δημόσιων οικονομικών συνάγεται και από τις πρόσφατες δηλώσεις του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, κ. Γιάννη Στουρνάρα. Ηδη τρέχουν αρκετά προγράμματα στήριξης, πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.
Αντέχει, τελικά, ένα δεύτερο lockdown η οικονομία και, αν ναι, για πόσο διάστημα;
Κατ’ αρχάς, δεν πρέπει να αναφερόμαστε σε ακόμα ένα lockdown. Αυτό φοβίζει την κοινή γνώμη. ∆εν υπάρχει λόγος να πάμε σε οριζόντιο lockdown. Αυτό που έχουμε πει ότι μπορεί να γίνει είναι οι τοπικές παρεμβάσεις ή τοπικά lockdowns, όπως ήδη έχει συμβεί. Η κυβέρνηση ακούει και εμπιστεύεται τους ειδικούς και είναι έτοιμη να πάρει οποιοδήποτε μέτρο χρειαστεί, προκειμένου να διατηρηθεί η καλύτερη επιδημιολογική εικόνα που παρουσιάζει η χώρα μας από την έναρξη της πανδημίας. Η τελευταία αυξητική εικόνα που παρουσιάζουν τα κρούσματα καταδεικνύει την ανάγκη συμμόρφωσης όλων μας στα καθημερινά μέτρα υγιεινής και προστασίας αλλά και στα νέα μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση κι έχουν τεθεί σε ισχύ από τις 16 Σεπτεμβρίου, αναφορικά με τη χρήση μάσκας, τον μέγιστο αριθμό παρευρισκομένων στα καταστήματα εστίασης, την τήρηση των αποστάσεων κ.λπ. Από την άλλη, η οικονομία, έτσι όπως έχει σχεδιαστεί, σαφώς και αντέχει, καθώς από την πρώτη στιγμή έχουν καταρτιστεί plan A, plan B και plan C. Αυτό το έχουμε αποδείξει, καθώς βρισκόμαστε σε μια θέση η οποία είναι καταφανώς καλύτερη από πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης και θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε τις επιχειρήσεις και την εργασία με μέτρα εντός του δημοσιονομικού χώρου, κρατώντας πάντοτε δυνάμεις για να φτάσουμε στην απέναντι όχθη.
Υπάρχει δυσαρέσκεια σε ιδιοκτήτες περιπτέρων και μίνι μάρκετ για το αναγκαστικό κλείσιμο τα μεσάνυχτα στην Αττική. Σχεδιάζετε κάποια πρωτοβουλία ειδικά για τους κλάδους αυτούς;
Από την πρώτη στιγμή είπαμε ότι δεν θα σταματήσουμε να στηρίζουμε τους επαγγελματίες, τους μικρούς και μεσαίους επιχειρηματίες. Από τα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί και τα οποία είναι σε εξέλιξη, αρκετά από αυτά στηρίζουν τις επιχειρήσεις που έχουν μείωση του τζίρου. Ιδιαίτερα η επιστρεπτέα προκαταβολή, ένα εξαιρετικά επιτυχημένο μέτρο, άγγιζε τη μείωση του τζίρου και τώρα ο τρίτος της κύκλος είναι πολύ πιο χαλαρός αναφορικά με τις προϋποθέσεις ένταξης σε αυτόν. Επομένως, μπορούν να ενταχθούν ακόμα περισσότερες επιχειρήσεις. Παράλληλα, για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις θα πρέπει να πούμε ότι αλλάζει και το «μείγμα», το ποσοστό στήριξής τους έναντι των μεσαίων και των μεγάλων στο Ταμείο Εγγυοδοσίας, που είναι το πρόγραμμα που τρέχει τώρα. Aρα, και από εκεί θα προέρχεται περαιτέρω στήριξη. Είναι δεδομένο ότι οι κλάδοι που πλήττονται και με εντολή της κυβέρνησης, λόγω των μέτρων, κλείνουν θα τύχουν συνεχιζόμενης στήριξης. Πάντως, θα πρέπει να ξέρουμε ότι περιορισμοί στο αλκοόλ μετά τις 12 το βράδυ γίνονται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, και όχι μόνο λόγω του κορονοϊού.
Πότε θα ανακοινώσετε το εθνικό σχέδιο για την ανάπτυξη, με βάση το πόρισμα της Eπιτροπής Πισσαρίδη; Οι αρχικές πληροφορίες το ήθελαν να είναι έτοιμο από τα μέσα Σεπτεμβρίου.
Αυτήν τη στιγμή, πέντε επιτροπές με τα αρμόδια υπουργεία έχουν καταθέσει τις προτάσεις τους και σε κεντρικό επίπεδο η επιτροπή επεξεργάζεται τις προτάσεις αυτές, έτσι ώστε, σε συνεργασία με την εξειδίκευση του Σχεδίου Πισσαρίδη, να κατατεθεί το σχέδιο στις 15 Οκτωβρίου. Θεωρούμε ότι είναι ένα σχέδιο το οποίο θα προβλέπει δυναμική ανάπτυξης, προοπτική και δύναμη κυκλικής οικονομίας.
Μπορεί ο κρατικός μηχανισμός να απορροφήσει 32 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης μέσα σε τρία χρόνια; Σε τι έργα και υπηρεσίες θα αξιοποιηθούν κυρίως οι πόροι αυτοί;
Η πρόκληση είναι μεγάλη, καθώς, εκτός από τα 32 δισ. ευρώ, καλούμαστε να «τρέξουμε» και το ΕΣΠΑ ’21’27. Επειδή, όμως, έχουμε προετοιμαστεί κατάλληλα, δημιουργούμε τους μηχανισμούς έτσι ώστε πολύ γρήγορα να απορροφηθούν εμπροσθοβαρώς τα απαιτούμενα χρήματα. Να σας θυμίσω ότι έως τις 31 ∆εκεμβρίου 2022 πρέπει να έχει δεσμευτεί το 70% των χρημάτων του Ταμείου και στη συνέχεια το 100% των χρημάτων μέχρι τις 31/12/2023. Οι εκταμιεύσεις θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί έως το 2026. ∆ουλεύουμε εντατικά προς αυτήν την κατεύθυνση, ώστε να έχουμε τους κατάλληλους μηχανισμούς, για να μην απωλέσουμε τον οποιονδήποτε πόρο. Αλλωστε, προς αυτήν την κατεύθυνση κινείται και η κατάθεση του νέου σχεδίου νόμου που καταρτίσαμε σχετικά με την επιτάχυνση των διαδικασιών των δημόσιων προμηθειών και των συμβάσεων, κάτι που αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του Οκτωβρίου.
Eχετε επικοινωνία με την αξιωματική αντιπολίτευση κατά τη διάρκεια της κρίσης με την πανδημία του κορονοϊού; Πώς αντιμετωπίζετε τις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ;
Ως κυβέρνηση, έχουμε υποχρέωση να ακούμε τις προτάσεις όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων. Επομένως, με μεγάλη προσοχή μελετάμε τις προτάσεις και του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ομως, πολλές φορές παρατηρούμε ότι η αξιωματική αντιπολίτευση θεωρεί πως πρέπει να κινούμαστε πέρα και έξω από τις δημοσιονομικές ικανότητες της χώρας, κάτι το οποίο απέτυχε ως μοντέλο και ας μην ξεχνάμε ότι και στο παρελθόν μάς έχει οδηγήσει σε περιπέτειες. Είμαστε, λοιπόν, πολύ προσεκτικοί, καθότι δεν γνωρίζουμε πότε θα τελειώσει η κρίση, ώστε να διατηρούμε δυνάμεις εντός των δυνατοτήτων των δημοσιονομικών δυνατοτήτων μας αυτό, άλλωστε, είναι εμφανές στις αποδόσεις των ομολόγων μας. Οι ξένοι επενδυτές εμπιστεύονται την Ελλάδα, ακριβώς διότι έχουν μπροστά τους μια κυβέρνηση η οποία κινείται εντός των δημοσιονομικών ορίων που χαράσσουν οι δυνατότητές της, χωρίς να δημιουργεί προβλήματα και, κυρίως, έχοντας συντάξει ένα συνεκτικό πρόγραμμα αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης, που σαφώς επεκτείνεται και στην προοπτική επιτάχυνσης της οικονομίας την επόμενη ημέρα.
Προ ημερών συμμετείχατε σε σύσκεψη με τα κορυφαία στελέχη του αμερικανικού κρατικού χρηματοδοτικού οργανισμού (IDFC). Πόσο μπορούν να αυξηθούν και σε ποιους τομείς οι αμερικανικές επενδύσεις στη χώρα μας;
Οι αμερικανικές επενδύσεις στην Ελλάδα φαίνεται ότι αποκτούν μια πρωτόγνωρη δυναμική. Ο λόγος είναι ότι η χώρα μας έχει δείξει από τον Ιούλιο του ’19 ότι αλλάζει και, όπως έχει πει και ο πρωθυπουργός, ο στόχος είναι να γίνει η Ελλάδα ένας φιλικός προορισμός για την επιχειρηματικότητα. Η κίνηση της IDFC να επενδύσει στην Ελλάδα είναι πολύ σημαντική, καθώς πρόκειται για έναν bipartisan οργανισμό, δηλαδή στηρίζεται από τα δύο μεγαλύτερα κόμματα των Ηνωμένων Πολιτειών, τους Ρεπουμπλικανούς και τους ∆ημοκρατικούς. Αυτό, ουσιαστικά, σημαίνει τη βούληση της αμερικανικής Πολιτείας να βρεθεί στην πατρίδα μας, θεωρώντας την πυλώνα σταθερότητας στην περιοχή. Παρακολουθούμε το μεγάλο ενδιαφέρον των αμερικανικών εταιρειών να επενδύσουν στην Ελλάδα, σε λιμάνια, υποδομές, στη ναυπηγοεπισκευαστική βάση και ταυτόχρονα να επιδιώκουν τη δημιουργία κέντρων καινοτομίας, όπως αυτό της Pfi zer στη Θεσσαλονίκη. Βρισκόμαστε σε μια δυναμική εξέλιξη ενός αμερικανικού επενδυτικού ενδιαφέροντος στη χώρα μας.