Πέντε πρόσωπα-έκπληξη έκρυβε ο πρώτος μεγάλος ανασχηματισμός της κυβέρνησης Μητσοτάκη, τόσο για την επιλογή τους όσο και για τον ρόλο που αναλαμβάνουν. Πίσω όμως από κάθε μία από τις αλλαγές αυτές στο κυβερνητικό σχήμα, υπάρχει μια συγκεκριμένη στρατηγική του Κυριάκου Μητσοτάκη, την οποία «αποκωδικοποιούν» τα «Π». Κρύβεται επίσης και μια συνολική επιχείρηση πολιτικής διείσδυσης σε χώρους που επί δεκαετίες η Αριστερά θεωρούσε προνομιακό της πεδίο. Πως θα επιχειρήσει να το πράξει αυτό στο εξής η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας; Με πολιτικές που σηματοδοτούν οι νέες θέσεις υφυπουργών που δημιουργήθηκαν, (μαζί με της ψυχικής υγείας που ήδη δημιουργήθηκε από το καλοκαίρι) και οι οποίες αντιστοιχούν σε προτάγματα που έχει η σοσιαλδημοκρατία σήμερα και τα τελευταία χρόνια σε όλο σχεδόν τον δυτικό κόσμο: Πολιτικές για την οικογένεια (Συρεγγέλα), για τον σύγχρονο πολιτισμό (Γιατρομανωλάκης), τα ανθρώπινα δικαιώματα (Κώτσηρας), την ένταξη μεταναστών, κ.ά. Παράλληλα, η ένταξη του Θεόδωρου Λιβάνιου στο δυναμικό του Μεγάρου Μαξίμου φανερώνει την περαιτέρω ενίσχυση της κεντρικής δομής του επιτελικού κράτους, η καλή λειτουργία του οποίου αποτελεί το μεγάλο προσωπικό στοίχημα του Κυριάκου Μητσοτάκη.


Θεόδωρος Λιβάνιος

Όταν το καλοκαίρι του 2014 ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Δημήτρης Στεφάνου έφυγε από τη ζωή, ο τότε Υπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έπρεπε άμεσα να επιλέξει τον αντικαταστάτη του εκλιπόντος. Από αρκετούς ανθρώπους που εμπιστευόταν άκουσε το ίδιο όνομα: Θεόδωρος Λιβάνιος. Ένας νέος τεχνοκράτης με βαθιά γνώση της δημόσιας διοίκησης, έχοντας διατελέσει σύμβουλος στο Υπουργείο Εσωτερικών (επί κυβέρνησης Παπανδρέου), ένας από τους βασικούς αρχιτέκτονες του προγράμματος «Καλλικράτης» για την τοπική αυτοδιοίκηση και γενικός γραμματέας στο Δήμο Αθηναίων (επί δημαρχίας Καμίνη). Τους επτά μήνες που συνεργάστηκαν στο Υπουργείο, απέκτησαν μια πολύ καλή «χημεία» και δημιούργησαν μια σχέση εμπιστοσύνης.

Δεν ήταν τυχαίο, λοιπόν, που στις αρχές του 2016, μετά την εκλογή του κ. Μητσοτάκη στην προεδρία της ΝΔ, ο κ. Λιβάνιος «μετακόμισε» κι εκείνος στην Συγγρού (και μετέπειτα στην Πειραιώς) ως σύμβουλος του προέδρου, με αρμοδιότητα το κομμάτι της πληροφορικής και της μηχανοργάνωσης του κόμματος και με έντονη παρουσία στην προεκλογική καμπάνια. Τον Ιούλιο του 2019 επέστρεψε στο γνώριμο περιβάλλον του Υπουργείου Εσωτερικών - ως υφυπουργός πλέον - και έβαλε τη «σφραγίδα» του σε πολλά από τα νομοθετήματα που ακολούθησαν.

Την περασμένη εβδομάδα, ο 43χρονος απόφοιτος του 2ου Λυκείου Ελευσίνας και του Τμήματος Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Αθηνών έκανε μια ακόμα «μετακόμιση», αυτή τη φορά για το Μέγαρο Μαξίμου. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε διαπιστώσει εδώ και καιρό την ανάγκη ενίσχυσης του κέντρου εποπτείας και συντονισμού του λεγόμενου «επιτελικού κράτους» και στο πρόσωπο του κ. Λιβάνιου βρήκε τον υφυπουργό που θα συνεπικουρεί τον Γιώργο Γεραπετρίτη και φυσικά τον ίδιο στο έργο τους. Κι αν βέβαια σε τυχόν επόμενο ανασχηματισμό ο κ. Γεραπετρίτης επιλεγεί για την ηγεσία κάποιου υπουργείου, ένας πιθανός αντικαταστάτης του στο Μαξίμου θα είναι έτοιμος να αναλάβει το ρόλο εφόσον χρειαστεί.


Κωστής Χατζηδάκης

Εφόσον η κυβέρνηση καταφέρει το πρώτο τετράμηνο του 2021 να περάσει με μια σχετική επιτυχία τις συνέπειες της πανδημίας του κορονοϊού στην υγεία και την οικονομία, πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι στη συνέχεια η αντιπολίτευση θα παίξει τα «ρέστα» της στο κομμάτι του ασφαλιστικού. Αλέξης Τσίπρας, Φώφη Γεννηματά, Γιάνης Βαρουφάκης και Δημήτρης Κουτσούμπας έχουν ήδη δείξει τις προθέσεις τους απέναντι στις εξαγγελίες του πρωθυπουργού για τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού, αλλά και της αγοράς εργασίας, που θα προηγηθεί. Όπως αναφέρει το Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής, «μεταρρυθμιστική τομή με αναπτυξιακό πρόσημο αποτελεί η μετατροπή του συστήματος της υποχρεωτικής επικουρικής ασφάλισης, από διανεμητικό σύστημα νοητής κεφαλαιοποίησης σε κεφαλαιοποιητικό σύστημα καθορισμένων εισφορών για όλους τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας».

Σε απλά λόγια, πρόκειται για άλλη μια «καυτή πατάτα» που αναλαμβάνει ο Κωστής Χατζηδάκης, από το πόστο πλέον του Υπουργού Εργασίας. Η πρώτη ήταν στην κυβέρνηση Καραμανλή, όταν κλήθηκε να πετύχει κάτι που δεν είχε καταφέρει κανείς προκάτοχός του στο Υπουργείο Μεταφορών, την ιδιωτικοποίηση της Ολυμπιακής Αεροπορίας, εν μέσω μάλιστα αντιδράσεων και από βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας.

Εσωκομματικές αντιδράσεις υπήρχαν και λίγα χρόνια αργότερα, όταν ως Υπουργός Ανάπτυξης της κυβέρνησης Σαμαρά κλήθηκε να εφαρμόσει μια σημαντική «μνημονιακή» υποχρέωση, την ενσωμάτωση των προτάσεων της εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ στην ελληνική νομοθεσία. Η διάρκεια ζωής του φρέσκου γάλακτος, καθώς και άλλες ρυθμίσεις, δημιούργησαν αντάρτικο εντός της ΝΔ, που έσβησε κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή.

Στην κυβέρνηση Μητσοτάκη το 2019 πήρε το χαρτοφυλάκιο της Ενέργειας και μαζί με αυτό την «καυτή πατάτα» της ΔΕΗ, που ήταν στο όριο της χρεωκοπίας. Λίγους μήνες μετά τη διάσωση της εταιρίας, αναλαμβάνει πλέον μια νέα δύσκολη αποστολή, με σημαντικές κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις.

Νίκος Γιατρομανωλάκης

Την προπαραμονή των Χριστουγέννων του 2015, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έθεσε σε ονομαστική ψηφοφορία στη Βουλή το νομοσχέδιο για το σύμφωνο συμβίωσης. Μόλις 15 βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας ψήφισαν «ναι» επί της αρχής και επί όλων των άρθρων. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν ένας εξ αυτών, παρόλο που ο δεύτερος γύρος των εσωκομματικών εκλογών για την ηγεσία της ΝΔ ήταν πολύ κοντά και η επιλογή του αυτή μπορεί να του κόστιζε σε ψήφους από το συντηρητικό κομμάτι των μελών της ΝΔ. Πέντε χρόνια αργότερα, ως πρωθυπουργός πλέον, έκανε μία ακόμα επιλογή που φαντάζει τολμηρή για το συντηρητικό ακροατήριο της Νέας Δημοκρατίας, ορίζοντας τον πρώτο ανοιχτά ομοφυλόφιλο υφυπουργό στην ιστορία της χώρας. Όταν μετά τις τελευταίες εκλογές ο Νίκος Γιατρομανωλάκης ανέλαβε τη Γενική Γραμματεία Σύγχρονου Πολιτισμού, είχε γράψει στο Facebook ότι έχει επίγνωση των συμβολισμών του διορισμού του. Οι συμβολισμοί είναι πιο ισχυροί τώρα με την υπουργοποίησή του κι αυτό είναι κάτι που το επεδίωξε ο πρωθυπουργός με τον ορισμό του ως υφυπουργού σύγχρονου πολιτισμού.

Δεν είναι βέβαια αυτός ο βασικός λόγος της αναβάθμισης του κ. Γιατρομανωλάκη. Αφορά μεταξύ άλλων στη διαρκή προσπάθεια της Νέας Δημοκρατίας να εμπεδώσει την πολιτική της κυριαρχία στο χώρο του κέντρου – ο νέος υφυπουργός ήταν από τα βασικά στελέχη του Ποταμιού, έχοντας διατελέσει επικεφαλής της προεκλογικής εκστρατείας στις ευρωεκλογές του 2014 και υποψήφιος βουλευτής το 2015 με το κόμμα του Σταύρου Θεοδωράκη (βγήκε δεύτερος σε σταυρούς στην Α’ Αθηνών). Απόφοιτος του Παντείου και του Χάρβαρντ, γνωρίζει καλά τον χώρο του πολιτισμού, έχοντας εργαστεί στη θέση του διευθυντή μάρκετινγκ και επικοινωνίας του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και τον τελευταίο ενάμιση χρόνο στη θέση του γ.γ. σύγχρονου πολιτισμού.

Μαρία Συρεγγέλα

Μία ακόμα από τις εκπλήξεις του ανασχηματισμού ήταν η Μαρία Συρεγγέλα, που επελέγη για τη θέση της υφυπουργού Εργασίας με αντικείμενο τη δημογραφική πολιτική και την οικογένεια, μετά από μια θητεία ως γενική γραμματέας Γενική Γραμματέας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, που μάλιστα έχει αναγνωριστεί ως επιτυχημένη και από τους βουλευτές των κομμάτων της αντιπολίτευσης που ασχολούνται με τον τομέα αυτό.

Η Μαρία Συρεγγέλα ανήκε στη φιλελεύθερη πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας από τα φοιτητικά της χρόνια, όταν ως στέλεχος της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ στη Φιλοσοφική Αθηνών είχε εξαιρετικές σχέσεις με το κομμάτι της νεολαίας που ήταν πιο κοντά στον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και στη Ντόρα Μπακογιάννη. Όταν «μεταπήδησε» στην ΟΝΝΕΔ και ασχολήθηκε ενεργά με τις διεθνείς σχέσεις της νεολαίας, γνωρίστηκε και με τον νυν διευθυντή του γραφείου του πρωθυπουργού Γρηγόρη Δημητριάδη, καθώς η μεν Συρεγγέλα εξελέγη αντιπρόεδρος στη Νεολαία του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, ο δε Δημητριάδης αντιπρόεδρος στη φοιτητική νεολαία του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.

Με εμπειρία στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και με διετή θητεία σε θέση ευθύνης στο ΚΕΘΙ (Κέντρο Ερευνών Θεμάτων Ισότητας), η κα Συρεγγέλα επελέγη από τον πρωθυπουργό – που επιθυμούσε να αυξήσει παράλληλα τον αριθμό των γυναικών στο κυβερνητικό σχήμα – για το νεοσύστατο χαρτοφυλάκιο της δημογραφικής πολιτικής και της οικογένειας, ένα αντικείμενο δηλαδή που γνωρίζει πολύ καλά.

Γιώργος Κώτσηρας

Η επιλογή του συνταξιούχου δικαστικού Δημήτρη Κράνη για τη θέση του υφυπουργού δικαιοσύνης τον Ιούλιο του 2019 κατά γενική ομολογία δεν «περπάτησε» και ο ίδιος τελικά παραιτήθηκε μερικούς μήνες αργότερα. Η νέα επιλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη για το πόστο αυτό έχει τελείως διαφορετικά χαρακτηριστικά: Νέος σε ηλικία (ο δεύτερος νεότερος στο κυβερνητικό σχήμα μετά τη Δόμνα Μιχαηλίδου), μάχιμο στέλεχος της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ και της ΟΝΝΕΔ τα προηγούμενα χρόνια, που ρίχτηκε στην δύσκολη εκλογική αναμέτρηση της περιφέρειας της Δυτικής Αττικής και πέτυχε να βγει βουλευτής.

Ο κ. Μητσοτάκης είχε αξιολογήσει θετικά την κοινοβουλευτική παρουσία του Γιώργου Κώτσηρα τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, αλλά και την κομματική του νωρίτερα, ως Αναπληρωτής Γραμματέας Επιστημονικών Φορέων της ΝΔ, μια θέση στην οποία τον είχε ορίσει ο ίδιος. Έτσι, αν και σύμφωνα με πληροφορίες εξέταζε το ενδεχόμενο να τοποθετήσει τον βουλευτή Φθιώτιδας Γιάννη Μπούγα στο πόστο αυτό, τελικά επέλεξε τον νεαρό δικηγόρο, δημιουργώντας παράλληλα ένα νέο χαρτοφυλάκιο στο Υπουργείο Δικαιοσύνης με τις διεθνείς συνεργασίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Στον τομέα μάλιστα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το Μαξίμου φιλοδοξεί να έχει υλοποιήσει μέσα στο 2021 μια ολοκληρωμένη παρέμβαση μέσα από το Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, την ολοκληρωμένη στρατηγική κατά του ρατσισμού, της μισαλλοδοξίας και των εγκλημάτων μίσους και την λειτουργία του Εθνικού Μηχανισμού Εκπόνησης, Παρακολούθησης και Αξιολόγησης Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού.

Στην περίπτωση του νέου υφυπουργού, μέτρησε και η θετική γνώμη του Γιώργου Γεραπετρίτη: Οι κ. Κώτσηρας και Γεραπετρίτης μπήκαν στη Νομική Αθηνών το 2002, ο πρώτος ως φοιτητής, ο δεύτερος ως λέκτορας! Ο νυν υπουργός επικρατείας γνωρίζει τον κ. Κώτσηρα από τα φοιτητικά του χρόνια και αποτιμά θετικά την πορεία του στο στίβο της δικηγορίας και σε αυτόν της πολιτικής.