Υπερψηφίστηκε το νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό του Κτηματολογίου - Επιταχύνεται, γίνεται πιο λειτουργικό
Τι είπε στην ομιλία του ο Υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης
Υπερψηφίστηκε κατά τη συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής των Ελλήνων της 29ης Ιουλίου 2021 το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης «Εκσυγχρονισμός του Ελληνικού Κτηματολογίου, νέες ψηφιακές υπηρεσίες και ενίσχυση της ψηφιακής διακυβέρνησης».
Όπως επισήμαναν στις ομιλίες τους ο Υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης και ο Υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αρμόδιος για θέματα του Κτηματολογίου, Γιώργος Στύλιος, με τον νέο νόμο επιταχύνεται η κτηματογράφηση, απλοποιούνται και ψηφιοποιούνται οι διαδικασίες που παρέχει το Ελληνικό Κτηματολόγιο στους πολίτες, ενώ ο φορέας αναδιοργανώνεται με στόχο την καλύτερη παροχή υπηρεσιών.
Συγκεκριμένα:
· Επιταχύνεται η μετάβαση σε λειτουργούν Κτηματολόγιο, με την νέα διαδικασία εξέτασης των ενστάσεων. Υπολογίζεται ότι το χρονοδιάγραμμα έως την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου επιταχύνεται κατά δύο έτη
· Οι περιοχές με λειτουργούν Κτηματολόγιο εντάσσονται και σε όλες τις ψηφιακές υπηρεσίες του Κτηματολογίου
· Ενισχύεται η ασφάλεια των συναλλαγών, καθώς όλη η πληροφορία είναι συγκεντρωμένη σε ένα σημείο, είναι δημόσια και προσβάσιμη σε όποιον έχει συμφέρον να την αναζητήσει
· Διευκολύνεται η διόρθωση για ακίνητα που έχουν εσφαλμένα χαρακτηριστεί ως «αγνώστου ιδιοκτήτη»
· Ενθαρρύνονται οι εξωδικαστικές διαδικασίες επίλυσης διαφορών
· Καθιερώνονται οι διαπιστευμένοι μηχανικοί και οι κτηματολογικοί δικαστές, ενώ προωθείται η συνεργασία με το ΤΕΕ και τους Δικηγορικούς Συλλόγους
· Νομοθετήθηκε ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Ακινήτου, ένα πάγιο αίτημα όσων επαγγελματικών κλάδων εμπλέκονται στις αγοραπωλησίες ακινήτων
· Δίνεται η δυνατότητα να επανέλθουν στους Δήμους, με την έκδοση μίας Διαπιστωτικής Πράξης από τον Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, με τη σύμφωνη γνώμη της κατά τόπο αρμόδιας Κτηματικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Οικονομικών, τα κοινόχρηστα και κοινωφελή ακίνητα που είχαν χαρακτηριστεί ως αγνώστου ιδιοκτήτη και περιήλθαν εξαιτίας της οριστικοποίησης τους στο Ελληνικό Δημόσιο
Ακόμη, στο νόμο περιλαμβάνονται διατάξεις για τις νέες ψηφιακές υπηρεσίες του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης «myAuto», «Audit-Car», «myPhoto», για την ψηφιοποιημένη ιδιόχειρη υπογραφή καθώς και διατάξεις που αφορούν τον ΕΚΟΜΕ.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,
Θα μου επιτρέψετε να ξεκινήσω διαβάζοντάς σας ένα απόσπασμα από ένα παλιό Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως: «Όλα τα ακίνητα κτήματα ιδιωτών, δήμων, φιλανθρωπικών καταστημάτων, εκκλησιών, μοναστηρίων και σωματείων, εξαιρουμένων όλων των εθνικών, και αυτών των υπό μίσθωση όντων, θέλουν εγγραφή εις επίτηδες βιβλία, λεγόμενα κτηματολόγια». Εφημερίδα της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος, 1836. Υπογραφή: Όθων, Βασιλεύς της Ελλάδος.
Είναι η πρώτη καταγραφή. 195 χρόνια μετά, ακόμα μιλάμε για το Κτηματολόγιο. Άρα πρόκειται για κάτι το οποίο είναι ανάγκη πλέον να ολοκληρωθεί. Η ανάγκη για την οργάνωση του Κτηματολογίου στη χώρα διατυπώθηκε πρώτη φορά τότε. Βρισκόμαστε με τη νομοθετική πρωτοβουλία την οποία παρουσιάζουμε σήμερα κατά την κρίση μας στην αρχή του τέλους αυτής της εκκρεμότητας. Και είναι πράγματι μεγάλη εκκρεμότητα. Για παράδειγμα, εάν πάρει κανείς τον νόμο του 1995 – τον 2308 – έχει τροποποιηθεί περίπου σαράντα φορές – δύο φορές περίπου τον χρόνο.
Είναι από εκείνες τις περιπτώσεις που οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Και, για να είμαστε σήμερα εδώ για να συζητήσουμε πώς θα ολοκληρωθεί το ταχύτερο δυνατόν, είναι αυτονόητο πως κάτι δεν έχουμε κάνει σωστά ως χώρα. Κάτι πρέπει να αλλάξουμε. Και όταν πρέπει να κάνει κανείς αλλαγές, οι αλλαγές αυτές δεν πρέπει να είναι μόνο στον τρόπο. Πρέπει να είναι και στην φιλοσοφία, πρέπει να είναι και στον μηχανισμό – δηλαδή μέσω του οποίου έρχεσαι να παρέμβεις μέσα στα πράγματα.
Αυτό ακριβώς επιδιώκουμε με το πρώτο μέρος του σχεδίου νόμου που τίθεται σήμερα στην κρίση σας. Έχοντας εντοπίσει εκείνα τα σημεία που προκαλούν τις μεγαλύτερες καθυστερήσεις, παρεμβαίνουμε στοχευμένα ώστε να επιταχύνουμε τη διαδικασία μετάβασης σε λειτουργούν Κτηματολόγιο. Και το κάνουμε απλοποιώντας τις περιττές γραφειοκρατικές διαδικασίες και ενισχύοντας εκείνες που θωρακίζουν τόσο τα συμφέροντα του Δημοσίου, όσο και των πολιτών.
Και επιτρέψτε μου να ξεκινήσω από αυτό το πρώτο σημείο το οποίο ανέφερα, το οποίο είναι και αυτό στο οποίο αναφέρθηκαν πριν και οι εισηγητές εκτενώς, αυτή την αλλαγή φιλοσοφίας. Επιταχύνουμε τη μετάβαση σε λειτουργούν Κτηματολόγιο. Το κάνουμε μεταθέτοντας το πιο χρονοβόρο στάδιο – την εξέταση των ενστάσεων – από την προδικασία στο στάδιο μετά τη λειτουργία του Κτηματολογίου.
Πλέον η διαδικασία έχει ως εξής: γίνονται οι δηλώσεις, λαμβάνει χώρα η πρώτη ανάρτηση, ολοκληρώνεται η περίοδος των ενστάσεων και αμέσως μετά η περιοχή περνά σε καθεστώς λειτουργούντος Κτηματολογίου. Οι όποιες ενστάσεις θα αποτυπώνονται στο περιθώριο του κτηματολογικού φύλλου, θα εκδικάζονται κανονικά και η απόφαση καταχωρείται επίσης στα κτηματολογικά φύλλα.
Αυτό έχει πολλές ωφέλειες. Μας ωφελεί ως προς την ταχύτητα, καθώς μειώνει κατά περίπου δύο έτη κατά μέσο όρο το χρονοδιάγραμμα έως τη λειτουργία του Κτηματολογίου. Μας ωφελεί ως προς τη διευκόλυνση: αυξάνοντας αυτό το 35% στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα ολοένα και περισσότερο, όποια περιοχή αποκτά Κτηματολόγιο θα εντάσσεται και στις νέες ψηφιακές υπηρεσίες του Κτηματολογίου που έχουμε ανακοινώσει εδώ και λίγους μήνες.
Αυτή τη στιγμή στο ktimatologio.gov.gr μπορεί κανείς, ανάλογα με την επαγγελματική του ιδιότητα, να έχει πρόσβαση σε μία σειρά από ψηφιακές υπηρεσίες για το κτηματογραφημένο 35% ανάλογα με το εάν είναι δικηγόρος, μηχανικός, ο πολίτης να δει πράγματα που αφορούν τη περιουσία του. Αυτό το 35% διαρκώς θα αυξάνεται, άρα θα αυξάνεται και η χρηστικότητα αυτού του εργαλείου.
Πρέπει να αυξηθεί όχι μόνο το εύρος αλλά και το βάθος και εδώ αναφέρθηκε πριν. Υπάρχει το έργο της ψηφιοποίησης στο Ταμείο Ανάκαμψης το οποίο είναι κεφαλαιώδες. Θα αυξήσει το βάθος των στοιχείων που υπάρχουν ήδη σε αυτό το κομμάτι που έχει κτηματογραφηθεί και στο υπόλοιπο. Είναι κάτι που η κοστολόγηση, προφανώς σε συνάρτηση με τα όποια νέα εργαλεία διαρκώς προστίθενται, έχει γίνει από την Παγκόσμια Τράπεζα. Και είναι κάτι το οποίο αλλάζει όλη η διαδικασία της ψηφιοποίησης. Πριν από λίγα χρόνια όταν μιλούσαμε για ψηφιοποίηση μιλούσαμε βασικά για φωτογραφίες. Δεν είναι πλέον πολύ χρήσιμες οι φωτογραφίες, χρειαζόμαστε δεδομένα. Πρέπει να περάσει το χαρτί σε πληροφορία και για να γίνει αυτό υπάρχουν νέα εργαλεία τα οποία αξιοποιούμε.
Άρα γενικά το Κτηματολόγιο πλέον με αυτόν τον μηχανισμό, με μία αθροιστική στρατηγική, τόσο του σχεδίου νόμου, τόσο των νέων υπηρεσιών που έχουν τεθεί σε λειτουργία εδώ και λίγους μήνες, όσο και με τα νέα εργαλεία ψηφιοποίησης και πληροφοριακών συστημάτων που πλέον έχουμε τη μεγάλη ευκαιρία να αποκτήσουμε χρησιμοποιώντας το Ταμείο Ανάκαμψης, βαίνει σε ολοκλήρωση.
Αυτή η ιδέα – και να πω σε σχέση με την επιτάχυνση της λειτουργίας του Κτηματολογίου με τον τρόπο που περιγράφουμε ότι ωφελείται ως προς την ασφάλεια των συναλλαγών διότι πλέον όλη η πληροφορία είναι συγκεντρωμένη σε ένα σημείο, φέρνει όλη την πληροφορία στην επιφάνεια και αυτό είναι κάτι το οποίο έχει πολύ μεγάλη αξία – δεν είναι καινούργια ιδέα. Δεν θα διεκδικήσουμε τη πατρότητα της ιδέας, διεκδικούμε την εφαρμογή της, την πατρότητα της εφαρμογής της.
Από το 2011 οι θεσμοί, το SRSS συγκεκριμένα, είχε δώσει τεχνική βοήθεια στην Ελλάδα. Και μέσα στο κείμενο της τεχνικής βοήθειας, το οποίο θα καταθέσω και στα πρακτικά, αναφέρει ανάμεσα σε άλλα ότι η διαδικασία της κτηματογράφησης θα πρέπει να εστιάσει στη συλλογή των στοιχείων για να αποδειχθεί ιδιοκτησία και όχι στο να περιμένουμε να κλείσουν όλες οι υποθέσεις. Η ολοκλήρωση όλων των υποθέσεων μπορεί να γίνει αργότερα εάν είναι αναγκαίο μέσω της χρήσης διαμεσολάβησης ή με παρέμβαση δικαστική. Και, άρα, λέει στο τέλος η εισήγηση των Ολλανδών ειδικών της SRSS, νέες διαφορετικές προσεγγίσεις με αποδοχή διαφορετικών κριτηρίων πρέπει να υιοθετηθούν ακριβώς επειδή η πρώτη εγγραφή έχει αποδειχθεί πάρα πολύ χρονοβόρα και πρέπει να γίνει πιο αποτελεσματικά.
Αυτή είναι η προσέγγιση των ειδικών. Αυτό και υιοθετούμε. Το υιοθετούμε βέβαια στο πλαίσιο και μία φιλοσοφικής προσέγγισης – μιας φιλοσοφικής αλλαγής. Αυτό γενικά το επιδιώκουμε σε ό,τι έχουμε προσπαθήσει να κάνουμε στο Υπουργείο. Να αποφύγουμε το καθηλωτικό αποτέλεσμα που μπλοκάρει την ολοκλήρωση ενός έργου επειδή οι επιμέρους εκκρεμότητες παρεμποδίζουν το όλον. Τη συνολική εφαρμογή του.
Αυτό είναι κάτι πολύ έντονο στην κουλτούρα των προγραμματιστών – δεν είναι τόσο πολύ έντονο στα δημόσια έργα αλλά είναι κάτι που σταδιακά σε όλο τον κόσμο γίνεται. Για παράδειγμα: εάν ακολουθούσαμε τη φιλοσοφία του να περιμένουμε το τέλειο εποικοδόμημα στο τέλος δεν θα είχε γίνει ποτέ το gov.gr. Θα περιμέναμε το «τέλειο gov.gr» που θα περίμενε όλες τις διαδικασίες και δεν θα μπαίναμε στη διαδικασία να το οικοδομούμε υπηρεσία – υπηρεσία, να συγκεντρώσουμε τις πρώτες 501 που προϋπήρχαν να πάμε από τις 501 στις 1200 και να οικοδομούμε διαρκώς κάτι καινούργιο.
Η λογική του «όλα λυμένα, αλλιώς τίποτα λυμένο», είναι μία λογική η οποία έχει αποδειχθεί – όχι από εμάς, από τη ζωή – όχι επιτυχημένη και έχει κριθεί στο ελληνικό Κτηματολόγιο ως αναποτελεσματική. Στη περίπτωση του Κτηματολογίου, δε, ο εγκλωβισμός στη πρακτική της μικρής εκκρεμότητας που μπλοκάρει συνολικά τη τελειοποίηση του έργου αδίκησε κάθε δυνατότητα προόδου. Κατέστησε, για να το πω και με όρους του αρμόδιου Υφυπουργού που είναι από την Άρτα, ως ένα σύγχρονο «Γεφύρι της Άρτας».
Και για την υπέρβαση αυτής της πρόκλησης δουλέψαμε συστηματικά και παρουσιάζουμε σήμερα μία νέα αντίληψη. Προφανώς στη νέα αυτή αντίληψη χωράει κάθε πρόταση τεχνική, κάθε προσέγγιση που θα μπορούσαμε διαρκώς να δούμε αυτό το νέο οικοδόμημα να δουλεύει καλύτερα. Αλλά η στρατηγική είναι τρίπτυχη:
· Επιτάχυνση
· Διευκόλυνση
· Διαφάνεια
Και θεμελιώνεται από το σύνολο της προσέγγισης. Και επιδίωξή μας είναι πιστεύω ότι αυτό που θα δώσει ταυτότητα, σφραγίδα και κίνηση – γιατί πάνω από όλα αυτός είναι ο στόχος – στο έργο είναι το ολοκληρωμένο σκέλος και όχι αυτό που θα υπολείπεται και το οποίο άλλωστε θα βρίσκεται σε παράλληλη διαδικασία διαφανούς επίλυσης.
Και με αυτόν ακριβώς τον λειτουργικό και συμπληρωματικό τρόπο, το Κτηματολόγιο θα γίνεται σταδιακά ολοένα και πιο διαθέσιμο και αποδοτικά χρήσιμο για την κοινωνία, για την οικονομία, για τους επαγγελματίες, για τους εργαζόμενους και κυρίως για τους πολίτες – ιδιοκτήτες.
Υπάρχουν όμως πολλά ακόμη στοιχεία τα οποία χρίζουν αναφοράς στο συγκεκριμένο σχέδιο νόμου.
Σημείο δεύτερο: διευκολύνουμε τους ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν χαρακτηριστεί ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» να διορθώσουν την εσφαλμένη εγγραφή. Το κάνουμε μετατρέποντας τη ρητή συναίνεση του Δημοσίου σε τεκμαρτή, με την άπρακτη παρέλευση εξήντα ημερών από την κοινοποίηση. Περισσότερο ακόμα και από διευκόλυνση, η ρύθμιση αυτή είναι ένα μήνυμα ότι η σχέση κράτους – πολίτη σταδιακά αλλάζει. Και αλλάζει προς το συμφέρον του πολίτη.
Σημείο τρίτο: ενθαρρύνουμε τις εξωδικαστικές διαδικασίες επίλυσης διαφορών. Αυτό γίνεται με δύο τρόπους:
· Από τη μία, καθιστούμε ρητή τη διάταξη περί προσφορότητας των εξωδικαστικών διαδικασιών επίλυσης και υποχρεώνουμε όλα τα Κτηματολογικά Γραφεία να δέχονται τις σχετικές πράξεις.
· Και από την άλλη, εισάγουμε μια υποχρεωτική πρώτη συνεδρία διαμεσολάβησης, ώστε να δώσουμε τουλάχιστον μια ευκαιρία φιλικής επίλυσης.
Σημείο τέταρτο: αναδιαρθρώνουμε τη δομή του Κτηματολογίου ώστε να είναι πιο λειτουργική. Θα αναφερθεί εκτενώς ο αρμόδιος Υφυπουργός, ο κύριος Στύλιος, στις επιμέρους διατάξεις οι οποίες η κάθε μία από αυτές έχει εξαιρετική σημασία για να μπορέσουμε να θεμελιώσουμε το επιχείρημα του γιατί αυτή η παρέμβαση, πράγματι, συνιστά την αρχή του τέλους μία μεγάλης εκκρεμότητας.
Σημείο πέμπτο: Ηλεκτρονικός Φάκελος Ακινήτου. Εδώ να πω ότι δεν προστίθεται γραφειοκρατία. Μάλλον υπάρχει κάποια παρεξήγηση. Υπάρχει η διάσταση της διαλειτουργικότητας στα δημόσια έγγραφα. Διαλειτουργικότητα σημαίνει να μπορώ να τραβήξω πληροφορίες από άλλα μητρώα αυτόματα με την συνένωση του πολίτη. Άρα δεν λέει κανείς ότι θα πρέπει τα χαρτιά, τα όποια πιστοποιητικά βρίσκονται σε έγχαρτη μορφή να τα κυκλοφορούμε σε ψηφιακή μορφή. Αυτό σε κάποιες περιπτώσεις γίνεται.
Εδώ ο στόχος είναι ο συμβολαιογράφος που θα έχει αυτή την εφαρμογή να μπορεί να αντλεί από όλες τις διαθέσιμες βάσεις δεδομένων του Δημοσίου όλα τα στοιχεία τα οποία χρειάζεται αυτόματα. Το ποια είναι αυτά τα στοιχεία μπορούμε να το συζητήσουμε εκτενώς, αλλά από τη στιγμή που θα αντλούνται αυτόματα έχουμε κερδίσει πολλές φυσικές επισκέψεις οι οποίες δεν θα γίνονται. Αυτός είναι και ο στόχος.
Η Παγκόσμια Τράπεζα κοιτάζει αφενός τη πορεία της κτηματογράφησης αλλά κυρίως κοιτάζει τα βήματα και τη ταλαιπωρία της μεταβίβασης ακινήτων. Είναι τεράστιο θέμα μας είχαν προσεγγίσει στο Υπουργείο από τη πρώτη ημέρα για να απλουστεύσουμε τη διαδικασία η ΠΟΜΙΔΑ και άλλοι φορείς.
Εμείς λοιπόν τι λέμε: καταρχήν λέμε να έχουμε ένα σύστημα στο συμβολαιογράφο να γίνεται μία στάση στο συμβολαιογράφο και να υπάρχει και ένα σύστημα που να μπορεί να αντλήσει όλα εκείνα τα στοιχεία που υπό άλλες συνθήκες οι πολίτες θα έπρεπε να τα αποκτήσουν με επισκέψεις. Αυτό είναι ένα μεγάλο βήμα. Και εάν δεχτούμε ότι έχουμε περίπου 17 πιστοποιητικά τα οποία σήμερα οι πολίτες πρέπει να πάρουν στα χέρια τους και πάνω από 10 βήματα στη καταγραφή της παγκόσμιας τράπεζας που όταν ο παγκόσμιος μέσος όρος είναι 4,7 βήματα και αυτό επιδρά στην αξιολόγηση μας διεθνώς.
Θα έλεγα ότι αυτό από μόνο του θεμελιώνει και μία μεγάλη ανάγκη. Βέβαια η ανάγκη δεν είναι να καταγραφόμαστε πάντα καλύτερα στους διεθνείς δείκτες, καλοδεχούμενο είναι, αλλά μεγάλη ανάγκη θεμελιώνεται στο πεδίο, θεμελιώνεται στην ανάγκη που έχουν οι ίδιοι οι πολίτες και οι επιχειρηματίες να μην ταλαιπωρούνται στις μεταβιβάσεις.
Άρα είναι ένα σημαντικό βήμα και, όπως όλα τα βήματα, θα κριθεί στην πράξη, στον τρόπο με τον οποίο θα το εφαρμόσουμε στο πεδίο, αλλά όπως έχει δείξει η εμπειρία στο σύνολο των εφαρμογών που έχει αναπτύξει το Υπουργείο βήμα – βήμα, υπάρχει μία φιλοσοφία διαρκούς βελτίωσης και διαρκών αποτελεσμάτων στο πεδίο που μιλούν από μόνα τους και πολύ καλύτερα από εμάς τους ίδιους.
Με δεδομένο αυτό ακούστηκαν πολλοί προβληματισμοί από τους εισηγητές της αντιπολίτευσης για ρυθμίσεις γύρω από το κτηματολόγιο. Χρησιμοποιώ τον όρο προβληματισμοί διότι πολλά από τα θέματα δεν άπτονται αυτού του νομοσχεδίου, αφορούν ευρύτερα τη διαδικασία όπως οι δασικοί χάρτες.
Ακούσαμε ότι θα καθυστερήσουν περισσότερο οι οριστικές εγγραφές. Αυτό είναι μία εικασία, δεν βασίζεται πουθενά. Έχουμε βάσιμους λόγους, αντίθετα, να πιστεύουμε ότι η διαδικασία θα γίνει πιο γρήγορα διότι έχουμε περισσότερα εργαλεία επίλυσης των διαφορών, εργαλεία τα οποία ενσωματώνονται σε αυτόν τον νόμο.
Ακούσαμε ότι θα υπάρξουν περισσότερες αμφισβητήσεις. Ούτε αυτή η εικασία βασίζεται σε κάποιο στοιχείο. Αντίθετα, υπάρχει βάσιμη αισιοδοξία ότι η λειτουργία του Κτηματολογίου θα ενθαρρύνει λιγότερες αντιδικίες και ταχύτερη επίλυση. Γιατί με το Κτηματολόγιο σε λειτουργία θα υπάρχει κίνητρο να «κλείσει» κανείς ταχύτερα τις εκκρεμότητες του ακινήτου του, ώστε να μπορεί να το αξιοποιήσει πολύ καλύτερα.
Ακούσαμε ότι θα υπάρχουν πολλές εγγραφές στα κτηματολογικά φύλλα. Ναι, θα υπάρξουν. Ποια είναι η εναλλακτική που ισχύει τώρα; Η αδιαφάνεια, τα πράγματα κάτω από το χαλί, κάτω από το τραπέζι; Όλα στο φως. Αυτό κάνει η πληροφορική στα καλά της: διαύγεια και διαφάνεια. Άρα όλα έρχονται στο φως με αυτό το σύστημα.
Ακούσαμε ότι η νέα διαδικασία για το τεκμήριο της συναίνεσης στο Δημόσιο θα «γεννήσει» μία «βιομηχανία» αρνήσεων. Πάντα υπάρχει ένα ενδεχόμενο να υπάρξουν πολλές αρνήσεις, κανείς δεν το αρνείται αυτό. Εδώ, όμως, καλούμαστε να βρούμε μια ισορροπία μεταξύ προστασίας του πολίτη από καταχρηστικές αρνήσεις του Δημοσίου και προστασίας του Δημοσίου από καταχρηστικές διεκδικήσεις κακόπιστων πολιτών. Σήμερα κάνουμε ένα πρώτο βήμα. Αν οι Υπηρεσίες του Δημοσίου αυτό το βήμα δεν το αξιοποιήσουν κατά ανάγκην με τον τρόπο που εμείς επιθυμούμε, θα παρέμβουμε περαιτέρω. Η νομοθέτηση είναι μία δυναμική διαδικασία. Κάνουμε μία διαρκή κίνηση και διαρκώς παρεμβαίνουμε στα πράγματα.
Επιτρέψτε μου και μια γενικότερη παρατήρηση: οι απαντήσεις που μέχρι τώρα δίναμε ως κράτος σε αυτούς τους εγγενείς προβληματισμούς γύρω από το Κτηματολόγιο όρισαν και τη μοίρα του. Επιδιώκοντας εξαντλητικές παρεμβάσεις στη διαδικασία, καταλήγαμε σε έναν φαραωνικό και δύσκαμπτο σχεδιασμό.
Η δική μας προσέγγιση στο Κτηματολόγιο έχει στοιχεία σχεδιασμού μιας ηλεκτρονικής διαδικασίας. Η έμφαση από το χάρτη περνά στο δικαίωμα και ως προς το δικαίωμα η έμφαση είναι στη καταγραφή του, στο να έρθουν όλα στην επιφάνεια. Άρα δίνουμε έμφαση στη δημιουργία μιας υπηρεσίας που πληροί όλες τις βασικές προδιαγραφές λειτουργικότητας και στη συνέχεια «χτίζουμε» διαρκώς νέα στοιχεία, ανάλογα με τα δεδομένα που καταγράφουμε από τη χρήση της.
Αυτό σημαίνει ότι έχουμε τα εργαλεία – νομοθετικά και όχι μόνο, και τεχνικά – να επιταχύνουμε τις διαδικασίες, να ενημερώσουμε αποτελεσματικά τους πολίτες, να επιλύσουμε άμεσα και δίκαια τις αντιδικίες και να ολοκληρώσουμε επιτέλους την κτηματογράφηση. Και η εκτίμηση που υπάρχει είναι το ότι με αυτό το εργαλείο, με αυτόν τον νέο νόμο του χρόνου από το 35% θα είμαστε στο 55% και ένα χρόνο μετά θα προσεγγίζουμε το 90% και επιτέλους θα έχουμε κλείσει αυτή την εκκρεμότητα. Νομίζω ότι αυτό είναι κάτι καλοδεχούμενο.
Και κλείνω κύριε Πρόεδρε με το εξής: δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η ιστορία νομοθέτησης του Κτηματολογίου ταυτίζεται χρονικά με το σύνολο των νομοθετικών διαδικασιών που αφορούν το Ελληνικό Κράτος. Και νομίζω αξίζει κανείς να αναλογιστεί πόσες φορές σε αυτή την αίθουσα, πόσοι συνάδελφοί σας είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν αυτό το θέμα με άλλες παραμέτρους και πόσες φορές και τα ίδια τα μέλη αυτής της σύνθεσης κλήθηκαν να νομοθετήσουν πάνω στο θέμα του Κτηματολογίου.
Στην έναρξη της σύγχρονης φάσης υλοποίησής του, το Κτηματολόγιο χαρακτηρίστηκε ως «το μεγαλύτερο μεγάλο έργο». Μπορούμε να πούμε ότι αυτή τη στιγμή συνιστά «τη μεγαλύτερη μεγάλη εκκρεμότητα». Είναι καιρός η χώρα να γυρίσει σελίδα, κλείνοντας οριστικά τους λογαριασμούς της με το παρελθόν. Θέτοντας το Κτηματολόγιο σε λειτουργία, κάνουμε ένα κρίσιμο βήμα, θα έπρεπε να γίνουν πολλά κρίσιμα βήματα σε πολλούς τομείς γιατί ο στόχος εν τέλει είναι το να θέσουμε ξανά τη χώρα σε κίνηση – και μάλιστα σε διαρκή κίνηση. Με αυτή τη σκέψη, σας καλώ να υπερψηφίσετε το σχέδιο νόμου που έχετε στα χέρια σας.
Σας ευχαριστώ πολύ».
Όπως επισήμαναν στις ομιλίες τους ο Υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης και ο Υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αρμόδιος για θέματα του Κτηματολογίου, Γιώργος Στύλιος, με τον νέο νόμο επιταχύνεται η κτηματογράφηση, απλοποιούνται και ψηφιοποιούνται οι διαδικασίες που παρέχει το Ελληνικό Κτηματολόγιο στους πολίτες, ενώ ο φορέας αναδιοργανώνεται με στόχο την καλύτερη παροχή υπηρεσιών.
Συγκεκριμένα:
· Επιταχύνεται η μετάβαση σε λειτουργούν Κτηματολόγιο, με την νέα διαδικασία εξέτασης των ενστάσεων. Υπολογίζεται ότι το χρονοδιάγραμμα έως την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου επιταχύνεται κατά δύο έτη
· Οι περιοχές με λειτουργούν Κτηματολόγιο εντάσσονται και σε όλες τις ψηφιακές υπηρεσίες του Κτηματολογίου
· Ενισχύεται η ασφάλεια των συναλλαγών, καθώς όλη η πληροφορία είναι συγκεντρωμένη σε ένα σημείο, είναι δημόσια και προσβάσιμη σε όποιον έχει συμφέρον να την αναζητήσει
· Διευκολύνεται η διόρθωση για ακίνητα που έχουν εσφαλμένα χαρακτηριστεί ως «αγνώστου ιδιοκτήτη»
· Ενθαρρύνονται οι εξωδικαστικές διαδικασίες επίλυσης διαφορών
· Καθιερώνονται οι διαπιστευμένοι μηχανικοί και οι κτηματολογικοί δικαστές, ενώ προωθείται η συνεργασία με το ΤΕΕ και τους Δικηγορικούς Συλλόγους
· Νομοθετήθηκε ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Ακινήτου, ένα πάγιο αίτημα όσων επαγγελματικών κλάδων εμπλέκονται στις αγοραπωλησίες ακινήτων
· Δίνεται η δυνατότητα να επανέλθουν στους Δήμους, με την έκδοση μίας Διαπιστωτικής Πράξης από τον Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, με τη σύμφωνη γνώμη της κατά τόπο αρμόδιας Κτηματικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Οικονομικών, τα κοινόχρηστα και κοινωφελή ακίνητα που είχαν χαρακτηριστεί ως αγνώστου ιδιοκτήτη και περιήλθαν εξαιτίας της οριστικοποίησης τους στο Ελληνικό Δημόσιο
Ακόμη, στο νόμο περιλαμβάνονται διατάξεις για τις νέες ψηφιακές υπηρεσίες του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης «myAuto», «Audit-Car», «myPhoto», για την ψηφιοποιημένη ιδιόχειρη υπογραφή καθώς και διατάξεις που αφορούν τον ΕΚΟΜΕ.
H ομιλία του Υπουργού Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκου Πιερρακάκη
«Κύριε Πρόεδρε,Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,
Θα μου επιτρέψετε να ξεκινήσω διαβάζοντάς σας ένα απόσπασμα από ένα παλιό Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως: «Όλα τα ακίνητα κτήματα ιδιωτών, δήμων, φιλανθρωπικών καταστημάτων, εκκλησιών, μοναστηρίων και σωματείων, εξαιρουμένων όλων των εθνικών, και αυτών των υπό μίσθωση όντων, θέλουν εγγραφή εις επίτηδες βιβλία, λεγόμενα κτηματολόγια». Εφημερίδα της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος, 1836. Υπογραφή: Όθων, Βασιλεύς της Ελλάδος.
Είναι η πρώτη καταγραφή. 195 χρόνια μετά, ακόμα μιλάμε για το Κτηματολόγιο. Άρα πρόκειται για κάτι το οποίο είναι ανάγκη πλέον να ολοκληρωθεί. Η ανάγκη για την οργάνωση του Κτηματολογίου στη χώρα διατυπώθηκε πρώτη φορά τότε. Βρισκόμαστε με τη νομοθετική πρωτοβουλία την οποία παρουσιάζουμε σήμερα κατά την κρίση μας στην αρχή του τέλους αυτής της εκκρεμότητας. Και είναι πράγματι μεγάλη εκκρεμότητα. Για παράδειγμα, εάν πάρει κανείς τον νόμο του 1995 – τον 2308 – έχει τροποποιηθεί περίπου σαράντα φορές – δύο φορές περίπου τον χρόνο.
Είναι από εκείνες τις περιπτώσεις που οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Και, για να είμαστε σήμερα εδώ για να συζητήσουμε πώς θα ολοκληρωθεί το ταχύτερο δυνατόν, είναι αυτονόητο πως κάτι δεν έχουμε κάνει σωστά ως χώρα. Κάτι πρέπει να αλλάξουμε. Και όταν πρέπει να κάνει κανείς αλλαγές, οι αλλαγές αυτές δεν πρέπει να είναι μόνο στον τρόπο. Πρέπει να είναι και στην φιλοσοφία, πρέπει να είναι και στον μηχανισμό – δηλαδή μέσω του οποίου έρχεσαι να παρέμβεις μέσα στα πράγματα.
Αυτό ακριβώς επιδιώκουμε με το πρώτο μέρος του σχεδίου νόμου που τίθεται σήμερα στην κρίση σας. Έχοντας εντοπίσει εκείνα τα σημεία που προκαλούν τις μεγαλύτερες καθυστερήσεις, παρεμβαίνουμε στοχευμένα ώστε να επιταχύνουμε τη διαδικασία μετάβασης σε λειτουργούν Κτηματολόγιο. Και το κάνουμε απλοποιώντας τις περιττές γραφειοκρατικές διαδικασίες και ενισχύοντας εκείνες που θωρακίζουν τόσο τα συμφέροντα του Δημοσίου, όσο και των πολιτών.
Και επιτρέψτε μου να ξεκινήσω από αυτό το πρώτο σημείο το οποίο ανέφερα, το οποίο είναι και αυτό στο οποίο αναφέρθηκαν πριν και οι εισηγητές εκτενώς, αυτή την αλλαγή φιλοσοφίας. Επιταχύνουμε τη μετάβαση σε λειτουργούν Κτηματολόγιο. Το κάνουμε μεταθέτοντας το πιο χρονοβόρο στάδιο – την εξέταση των ενστάσεων – από την προδικασία στο στάδιο μετά τη λειτουργία του Κτηματολογίου.
Πλέον η διαδικασία έχει ως εξής: γίνονται οι δηλώσεις, λαμβάνει χώρα η πρώτη ανάρτηση, ολοκληρώνεται η περίοδος των ενστάσεων και αμέσως μετά η περιοχή περνά σε καθεστώς λειτουργούντος Κτηματολογίου. Οι όποιες ενστάσεις θα αποτυπώνονται στο περιθώριο του κτηματολογικού φύλλου, θα εκδικάζονται κανονικά και η απόφαση καταχωρείται επίσης στα κτηματολογικά φύλλα.
Αυτό έχει πολλές ωφέλειες. Μας ωφελεί ως προς την ταχύτητα, καθώς μειώνει κατά περίπου δύο έτη κατά μέσο όρο το χρονοδιάγραμμα έως τη λειτουργία του Κτηματολογίου. Μας ωφελεί ως προς τη διευκόλυνση: αυξάνοντας αυτό το 35% στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα ολοένα και περισσότερο, όποια περιοχή αποκτά Κτηματολόγιο θα εντάσσεται και στις νέες ψηφιακές υπηρεσίες του Κτηματολογίου που έχουμε ανακοινώσει εδώ και λίγους μήνες.
Αυτή τη στιγμή στο ktimatologio.gov.gr μπορεί κανείς, ανάλογα με την επαγγελματική του ιδιότητα, να έχει πρόσβαση σε μία σειρά από ψηφιακές υπηρεσίες για το κτηματογραφημένο 35% ανάλογα με το εάν είναι δικηγόρος, μηχανικός, ο πολίτης να δει πράγματα που αφορούν τη περιουσία του. Αυτό το 35% διαρκώς θα αυξάνεται, άρα θα αυξάνεται και η χρηστικότητα αυτού του εργαλείου.
Πρέπει να αυξηθεί όχι μόνο το εύρος αλλά και το βάθος και εδώ αναφέρθηκε πριν. Υπάρχει το έργο της ψηφιοποίησης στο Ταμείο Ανάκαμψης το οποίο είναι κεφαλαιώδες. Θα αυξήσει το βάθος των στοιχείων που υπάρχουν ήδη σε αυτό το κομμάτι που έχει κτηματογραφηθεί και στο υπόλοιπο. Είναι κάτι που η κοστολόγηση, προφανώς σε συνάρτηση με τα όποια νέα εργαλεία διαρκώς προστίθενται, έχει γίνει από την Παγκόσμια Τράπεζα. Και είναι κάτι το οποίο αλλάζει όλη η διαδικασία της ψηφιοποίησης. Πριν από λίγα χρόνια όταν μιλούσαμε για ψηφιοποίηση μιλούσαμε βασικά για φωτογραφίες. Δεν είναι πλέον πολύ χρήσιμες οι φωτογραφίες, χρειαζόμαστε δεδομένα. Πρέπει να περάσει το χαρτί σε πληροφορία και για να γίνει αυτό υπάρχουν νέα εργαλεία τα οποία αξιοποιούμε.
Άρα γενικά το Κτηματολόγιο πλέον με αυτόν τον μηχανισμό, με μία αθροιστική στρατηγική, τόσο του σχεδίου νόμου, τόσο των νέων υπηρεσιών που έχουν τεθεί σε λειτουργία εδώ και λίγους μήνες, όσο και με τα νέα εργαλεία ψηφιοποίησης και πληροφοριακών συστημάτων που πλέον έχουμε τη μεγάλη ευκαιρία να αποκτήσουμε χρησιμοποιώντας το Ταμείο Ανάκαμψης, βαίνει σε ολοκλήρωση.
Αυτή η ιδέα – και να πω σε σχέση με την επιτάχυνση της λειτουργίας του Κτηματολογίου με τον τρόπο που περιγράφουμε ότι ωφελείται ως προς την ασφάλεια των συναλλαγών διότι πλέον όλη η πληροφορία είναι συγκεντρωμένη σε ένα σημείο, φέρνει όλη την πληροφορία στην επιφάνεια και αυτό είναι κάτι το οποίο έχει πολύ μεγάλη αξία – δεν είναι καινούργια ιδέα. Δεν θα διεκδικήσουμε τη πατρότητα της ιδέας, διεκδικούμε την εφαρμογή της, την πατρότητα της εφαρμογής της.
Από το 2011 οι θεσμοί, το SRSS συγκεκριμένα, είχε δώσει τεχνική βοήθεια στην Ελλάδα. Και μέσα στο κείμενο της τεχνικής βοήθειας, το οποίο θα καταθέσω και στα πρακτικά, αναφέρει ανάμεσα σε άλλα ότι η διαδικασία της κτηματογράφησης θα πρέπει να εστιάσει στη συλλογή των στοιχείων για να αποδειχθεί ιδιοκτησία και όχι στο να περιμένουμε να κλείσουν όλες οι υποθέσεις. Η ολοκλήρωση όλων των υποθέσεων μπορεί να γίνει αργότερα εάν είναι αναγκαίο μέσω της χρήσης διαμεσολάβησης ή με παρέμβαση δικαστική. Και, άρα, λέει στο τέλος η εισήγηση των Ολλανδών ειδικών της SRSS, νέες διαφορετικές προσεγγίσεις με αποδοχή διαφορετικών κριτηρίων πρέπει να υιοθετηθούν ακριβώς επειδή η πρώτη εγγραφή έχει αποδειχθεί πάρα πολύ χρονοβόρα και πρέπει να γίνει πιο αποτελεσματικά.
Αυτή είναι η προσέγγιση των ειδικών. Αυτό και υιοθετούμε. Το υιοθετούμε βέβαια στο πλαίσιο και μία φιλοσοφικής προσέγγισης – μιας φιλοσοφικής αλλαγής. Αυτό γενικά το επιδιώκουμε σε ό,τι έχουμε προσπαθήσει να κάνουμε στο Υπουργείο. Να αποφύγουμε το καθηλωτικό αποτέλεσμα που μπλοκάρει την ολοκλήρωση ενός έργου επειδή οι επιμέρους εκκρεμότητες παρεμποδίζουν το όλον. Τη συνολική εφαρμογή του.
Αυτό είναι κάτι πολύ έντονο στην κουλτούρα των προγραμματιστών – δεν είναι τόσο πολύ έντονο στα δημόσια έργα αλλά είναι κάτι που σταδιακά σε όλο τον κόσμο γίνεται. Για παράδειγμα: εάν ακολουθούσαμε τη φιλοσοφία του να περιμένουμε το τέλειο εποικοδόμημα στο τέλος δεν θα είχε γίνει ποτέ το gov.gr. Θα περιμέναμε το «τέλειο gov.gr» που θα περίμενε όλες τις διαδικασίες και δεν θα μπαίναμε στη διαδικασία να το οικοδομούμε υπηρεσία – υπηρεσία, να συγκεντρώσουμε τις πρώτες 501 που προϋπήρχαν να πάμε από τις 501 στις 1200 και να οικοδομούμε διαρκώς κάτι καινούργιο.
Η λογική του «όλα λυμένα, αλλιώς τίποτα λυμένο», είναι μία λογική η οποία έχει αποδειχθεί – όχι από εμάς, από τη ζωή – όχι επιτυχημένη και έχει κριθεί στο ελληνικό Κτηματολόγιο ως αναποτελεσματική. Στη περίπτωση του Κτηματολογίου, δε, ο εγκλωβισμός στη πρακτική της μικρής εκκρεμότητας που μπλοκάρει συνολικά τη τελειοποίηση του έργου αδίκησε κάθε δυνατότητα προόδου. Κατέστησε, για να το πω και με όρους του αρμόδιου Υφυπουργού που είναι από την Άρτα, ως ένα σύγχρονο «Γεφύρι της Άρτας».
Και για την υπέρβαση αυτής της πρόκλησης δουλέψαμε συστηματικά και παρουσιάζουμε σήμερα μία νέα αντίληψη. Προφανώς στη νέα αυτή αντίληψη χωράει κάθε πρόταση τεχνική, κάθε προσέγγιση που θα μπορούσαμε διαρκώς να δούμε αυτό το νέο οικοδόμημα να δουλεύει καλύτερα. Αλλά η στρατηγική είναι τρίπτυχη:
· Επιτάχυνση
· Διευκόλυνση
· Διαφάνεια
Και θεμελιώνεται από το σύνολο της προσέγγισης. Και επιδίωξή μας είναι πιστεύω ότι αυτό που θα δώσει ταυτότητα, σφραγίδα και κίνηση – γιατί πάνω από όλα αυτός είναι ο στόχος – στο έργο είναι το ολοκληρωμένο σκέλος και όχι αυτό που θα υπολείπεται και το οποίο άλλωστε θα βρίσκεται σε παράλληλη διαδικασία διαφανούς επίλυσης.
Και με αυτόν ακριβώς τον λειτουργικό και συμπληρωματικό τρόπο, το Κτηματολόγιο θα γίνεται σταδιακά ολοένα και πιο διαθέσιμο και αποδοτικά χρήσιμο για την κοινωνία, για την οικονομία, για τους επαγγελματίες, για τους εργαζόμενους και κυρίως για τους πολίτες – ιδιοκτήτες.
Υπάρχουν όμως πολλά ακόμη στοιχεία τα οποία χρίζουν αναφοράς στο συγκεκριμένο σχέδιο νόμου.
Σημείο δεύτερο: διευκολύνουμε τους ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν χαρακτηριστεί ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» να διορθώσουν την εσφαλμένη εγγραφή. Το κάνουμε μετατρέποντας τη ρητή συναίνεση του Δημοσίου σε τεκμαρτή, με την άπρακτη παρέλευση εξήντα ημερών από την κοινοποίηση. Περισσότερο ακόμα και από διευκόλυνση, η ρύθμιση αυτή είναι ένα μήνυμα ότι η σχέση κράτους – πολίτη σταδιακά αλλάζει. Και αλλάζει προς το συμφέρον του πολίτη.
Σημείο τρίτο: ενθαρρύνουμε τις εξωδικαστικές διαδικασίες επίλυσης διαφορών. Αυτό γίνεται με δύο τρόπους:
· Από τη μία, καθιστούμε ρητή τη διάταξη περί προσφορότητας των εξωδικαστικών διαδικασιών επίλυσης και υποχρεώνουμε όλα τα Κτηματολογικά Γραφεία να δέχονται τις σχετικές πράξεις.
· Και από την άλλη, εισάγουμε μια υποχρεωτική πρώτη συνεδρία διαμεσολάβησης, ώστε να δώσουμε τουλάχιστον μια ευκαιρία φιλικής επίλυσης.
Σημείο τέταρτο: αναδιαρθρώνουμε τη δομή του Κτηματολογίου ώστε να είναι πιο λειτουργική. Θα αναφερθεί εκτενώς ο αρμόδιος Υφυπουργός, ο κύριος Στύλιος, στις επιμέρους διατάξεις οι οποίες η κάθε μία από αυτές έχει εξαιρετική σημασία για να μπορέσουμε να θεμελιώσουμε το επιχείρημα του γιατί αυτή η παρέμβαση, πράγματι, συνιστά την αρχή του τέλους μία μεγάλης εκκρεμότητας.
Σημείο πέμπτο: Ηλεκτρονικός Φάκελος Ακινήτου. Εδώ να πω ότι δεν προστίθεται γραφειοκρατία. Μάλλον υπάρχει κάποια παρεξήγηση. Υπάρχει η διάσταση της διαλειτουργικότητας στα δημόσια έγγραφα. Διαλειτουργικότητα σημαίνει να μπορώ να τραβήξω πληροφορίες από άλλα μητρώα αυτόματα με την συνένωση του πολίτη. Άρα δεν λέει κανείς ότι θα πρέπει τα χαρτιά, τα όποια πιστοποιητικά βρίσκονται σε έγχαρτη μορφή να τα κυκλοφορούμε σε ψηφιακή μορφή. Αυτό σε κάποιες περιπτώσεις γίνεται.
Εδώ ο στόχος είναι ο συμβολαιογράφος που θα έχει αυτή την εφαρμογή να μπορεί να αντλεί από όλες τις διαθέσιμες βάσεις δεδομένων του Δημοσίου όλα τα στοιχεία τα οποία χρειάζεται αυτόματα. Το ποια είναι αυτά τα στοιχεία μπορούμε να το συζητήσουμε εκτενώς, αλλά από τη στιγμή που θα αντλούνται αυτόματα έχουμε κερδίσει πολλές φυσικές επισκέψεις οι οποίες δεν θα γίνονται. Αυτός είναι και ο στόχος.
Η Παγκόσμια Τράπεζα κοιτάζει αφενός τη πορεία της κτηματογράφησης αλλά κυρίως κοιτάζει τα βήματα και τη ταλαιπωρία της μεταβίβασης ακινήτων. Είναι τεράστιο θέμα μας είχαν προσεγγίσει στο Υπουργείο από τη πρώτη ημέρα για να απλουστεύσουμε τη διαδικασία η ΠΟΜΙΔΑ και άλλοι φορείς.
Εμείς λοιπόν τι λέμε: καταρχήν λέμε να έχουμε ένα σύστημα στο συμβολαιογράφο να γίνεται μία στάση στο συμβολαιογράφο και να υπάρχει και ένα σύστημα που να μπορεί να αντλήσει όλα εκείνα τα στοιχεία που υπό άλλες συνθήκες οι πολίτες θα έπρεπε να τα αποκτήσουν με επισκέψεις. Αυτό είναι ένα μεγάλο βήμα. Και εάν δεχτούμε ότι έχουμε περίπου 17 πιστοποιητικά τα οποία σήμερα οι πολίτες πρέπει να πάρουν στα χέρια τους και πάνω από 10 βήματα στη καταγραφή της παγκόσμιας τράπεζας που όταν ο παγκόσμιος μέσος όρος είναι 4,7 βήματα και αυτό επιδρά στην αξιολόγηση μας διεθνώς.
Θα έλεγα ότι αυτό από μόνο του θεμελιώνει και μία μεγάλη ανάγκη. Βέβαια η ανάγκη δεν είναι να καταγραφόμαστε πάντα καλύτερα στους διεθνείς δείκτες, καλοδεχούμενο είναι, αλλά μεγάλη ανάγκη θεμελιώνεται στο πεδίο, θεμελιώνεται στην ανάγκη που έχουν οι ίδιοι οι πολίτες και οι επιχειρηματίες να μην ταλαιπωρούνται στις μεταβιβάσεις.
Άρα είναι ένα σημαντικό βήμα και, όπως όλα τα βήματα, θα κριθεί στην πράξη, στον τρόπο με τον οποίο θα το εφαρμόσουμε στο πεδίο, αλλά όπως έχει δείξει η εμπειρία στο σύνολο των εφαρμογών που έχει αναπτύξει το Υπουργείο βήμα – βήμα, υπάρχει μία φιλοσοφία διαρκούς βελτίωσης και διαρκών αποτελεσμάτων στο πεδίο που μιλούν από μόνα τους και πολύ καλύτερα από εμάς τους ίδιους.
Με δεδομένο αυτό ακούστηκαν πολλοί προβληματισμοί από τους εισηγητές της αντιπολίτευσης για ρυθμίσεις γύρω από το κτηματολόγιο. Χρησιμοποιώ τον όρο προβληματισμοί διότι πολλά από τα θέματα δεν άπτονται αυτού του νομοσχεδίου, αφορούν ευρύτερα τη διαδικασία όπως οι δασικοί χάρτες.
Ακούσαμε ότι θα καθυστερήσουν περισσότερο οι οριστικές εγγραφές. Αυτό είναι μία εικασία, δεν βασίζεται πουθενά. Έχουμε βάσιμους λόγους, αντίθετα, να πιστεύουμε ότι η διαδικασία θα γίνει πιο γρήγορα διότι έχουμε περισσότερα εργαλεία επίλυσης των διαφορών, εργαλεία τα οποία ενσωματώνονται σε αυτόν τον νόμο.
Ακούσαμε ότι θα υπάρξουν περισσότερες αμφισβητήσεις. Ούτε αυτή η εικασία βασίζεται σε κάποιο στοιχείο. Αντίθετα, υπάρχει βάσιμη αισιοδοξία ότι η λειτουργία του Κτηματολογίου θα ενθαρρύνει λιγότερες αντιδικίες και ταχύτερη επίλυση. Γιατί με το Κτηματολόγιο σε λειτουργία θα υπάρχει κίνητρο να «κλείσει» κανείς ταχύτερα τις εκκρεμότητες του ακινήτου του, ώστε να μπορεί να το αξιοποιήσει πολύ καλύτερα.
Ακούσαμε ότι θα υπάρχουν πολλές εγγραφές στα κτηματολογικά φύλλα. Ναι, θα υπάρξουν. Ποια είναι η εναλλακτική που ισχύει τώρα; Η αδιαφάνεια, τα πράγματα κάτω από το χαλί, κάτω από το τραπέζι; Όλα στο φως. Αυτό κάνει η πληροφορική στα καλά της: διαύγεια και διαφάνεια. Άρα όλα έρχονται στο φως με αυτό το σύστημα.
Ακούσαμε ότι η νέα διαδικασία για το τεκμήριο της συναίνεσης στο Δημόσιο θα «γεννήσει» μία «βιομηχανία» αρνήσεων. Πάντα υπάρχει ένα ενδεχόμενο να υπάρξουν πολλές αρνήσεις, κανείς δεν το αρνείται αυτό. Εδώ, όμως, καλούμαστε να βρούμε μια ισορροπία μεταξύ προστασίας του πολίτη από καταχρηστικές αρνήσεις του Δημοσίου και προστασίας του Δημοσίου από καταχρηστικές διεκδικήσεις κακόπιστων πολιτών. Σήμερα κάνουμε ένα πρώτο βήμα. Αν οι Υπηρεσίες του Δημοσίου αυτό το βήμα δεν το αξιοποιήσουν κατά ανάγκην με τον τρόπο που εμείς επιθυμούμε, θα παρέμβουμε περαιτέρω. Η νομοθέτηση είναι μία δυναμική διαδικασία. Κάνουμε μία διαρκή κίνηση και διαρκώς παρεμβαίνουμε στα πράγματα.
Επιτρέψτε μου και μια γενικότερη παρατήρηση: οι απαντήσεις που μέχρι τώρα δίναμε ως κράτος σε αυτούς τους εγγενείς προβληματισμούς γύρω από το Κτηματολόγιο όρισαν και τη μοίρα του. Επιδιώκοντας εξαντλητικές παρεμβάσεις στη διαδικασία, καταλήγαμε σε έναν φαραωνικό και δύσκαμπτο σχεδιασμό.
Η δική μας προσέγγιση στο Κτηματολόγιο έχει στοιχεία σχεδιασμού μιας ηλεκτρονικής διαδικασίας. Η έμφαση από το χάρτη περνά στο δικαίωμα και ως προς το δικαίωμα η έμφαση είναι στη καταγραφή του, στο να έρθουν όλα στην επιφάνεια. Άρα δίνουμε έμφαση στη δημιουργία μιας υπηρεσίας που πληροί όλες τις βασικές προδιαγραφές λειτουργικότητας και στη συνέχεια «χτίζουμε» διαρκώς νέα στοιχεία, ανάλογα με τα δεδομένα που καταγράφουμε από τη χρήση της.
Αυτό σημαίνει ότι έχουμε τα εργαλεία – νομοθετικά και όχι μόνο, και τεχνικά – να επιταχύνουμε τις διαδικασίες, να ενημερώσουμε αποτελεσματικά τους πολίτες, να επιλύσουμε άμεσα και δίκαια τις αντιδικίες και να ολοκληρώσουμε επιτέλους την κτηματογράφηση. Και η εκτίμηση που υπάρχει είναι το ότι με αυτό το εργαλείο, με αυτόν τον νέο νόμο του χρόνου από το 35% θα είμαστε στο 55% και ένα χρόνο μετά θα προσεγγίζουμε το 90% και επιτέλους θα έχουμε κλείσει αυτή την εκκρεμότητα. Νομίζω ότι αυτό είναι κάτι καλοδεχούμενο.
Και κλείνω κύριε Πρόεδρε με το εξής: δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η ιστορία νομοθέτησης του Κτηματολογίου ταυτίζεται χρονικά με το σύνολο των νομοθετικών διαδικασιών που αφορούν το Ελληνικό Κράτος. Και νομίζω αξίζει κανείς να αναλογιστεί πόσες φορές σε αυτή την αίθουσα, πόσοι συνάδελφοί σας είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν αυτό το θέμα με άλλες παραμέτρους και πόσες φορές και τα ίδια τα μέλη αυτής της σύνθεσης κλήθηκαν να νομοθετήσουν πάνω στο θέμα του Κτηματολογίου.
Στην έναρξη της σύγχρονης φάσης υλοποίησής του, το Κτηματολόγιο χαρακτηρίστηκε ως «το μεγαλύτερο μεγάλο έργο». Μπορούμε να πούμε ότι αυτή τη στιγμή συνιστά «τη μεγαλύτερη μεγάλη εκκρεμότητα». Είναι καιρός η χώρα να γυρίσει σελίδα, κλείνοντας οριστικά τους λογαριασμούς της με το παρελθόν. Θέτοντας το Κτηματολόγιο σε λειτουργία, κάνουμε ένα κρίσιμο βήμα, θα έπρεπε να γίνουν πολλά κρίσιμα βήματα σε πολλούς τομείς γιατί ο στόχος εν τέλει είναι το να θέσουμε ξανά τη χώρα σε κίνηση – και μάλιστα σε διαρκή κίνηση. Με αυτή τη σκέψη, σας καλώ να υπερψηφίσετε το σχέδιο νόμου που έχετε στα χέρια σας.
Σας ευχαριστώ πολύ».
