«Το 2021 η χώρα σημείωσε ισχυρή ανάκαμψη και κάλυψε το σύνολο των απωλειών του 2020, η ανεργία μειώθηκε σημαντικά ενώ ενισχύθηκε το διαθέσιμο εισόδημα του πολίτη», δήλωσε στα Παραπολιτικά 90,1 και στον Παναγιώτη Τζένο ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας.

Ειδικότερα, ο ίδιος τόνισε πως η κυβέρνηση έχει υλοποιήσει μόνιμες παρεμβάσεις για να βοηθήσει το διαθέσιμο εισόδημα του πολίτη με μειώσεις φόρων και αύξηση μισθών ενώ είπε πως έχει επιδοτήσει το ενεργειακό κόστος τον Ιανουάριο με 400 εκατομμύρια ευρώ.

Την ίδια στιγμή, ανέφερε πως δεν υφίσταται μείωση των συντελεστών του ΦΠΑ καθώς μπορεί να εκτροχιαστεί η εκτέλεση του προϋπολογισμού, ενώ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να στηριχθούν κλάδοι που πλήττονται από την πανδημία.

Ο υπουργός δεσμεύθηκε πως η κυβέρνηση θα κάνει ότι μπορεί για να μειωθεί το κόστος των ελληνικών νοικοκυριών που πλήττονται από το κύμα της ακρίβειας καλώντας την επιχειρηματικότητα να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, ενώ εκτίμησε πως το 2021 θα κλείσει με πρωτογενές έλλειμα της τάξης του 7%.

Αναφορικά με την ενεργειακή κρίση είπε πως η κυβέρνηση θα συνεχίσει να βοηθά νοικοκυριά και επιχειρήσεις για όσο χρειαστεί και η κάλυψη θα γίνεται από το ταμείο ενεργειακής μετάβασης, ενώ εκτίμησε πως το 2022 η χώρα θα βγει από την ενισχυμένη εποπτεία.

Παράλληλα, τόνισε πως δεν φοβάται επενδυτικά παιχνίδια λέγοντας ότι η επαρκούν τα ταμειακά διαθέσιμα στη χώρα, ενώ αναφορικά με τον εξωδικαστικό μηχανισμό είπε πως έχουν ολοκληρωθεί λίγες αιτήσεις με αυτές που φαίνεται να έχουν κατατεθεί.

Ακόμη, είπε πως το πρόγραμμα θα τρέξει με πιο ταχείς ρυθμούς μέσα στο 2022.  Για τις επιστρεπτέες προκαταβολές είπε πως η αποπληρωμή τους πήγε τον Ιούνιο ενώ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο περαιτέρω κουρέματος εάν το επιτρέψουν οι συνθήκες.

Αναλυτικά οι δηλώσεις του

Αναφορικά με τις ανατιμήσεις των τιμών και το ενδεχόμενο μείωσης των συντελεστών ΦΠΑ: «Η μεγάλη εικόνα είναι ότι το 2021 η χώρα ανέκαμψε ισχυρά παρά το γεγονός ότι μέσα στην πορεία του περσινού έτους πολλοί πίστευαν ότι θα έχουμε αναιμικούς ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης η χώρα έχει καλύψει το ’21 σχεδόν το σύνολο των απωλειών του 2020. Δεύτερον, η ανεργία μειώθηκε σημαντικα, περίπου κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2019. Τρίτον, το διαθέσιμο εισόδημα του πολίτη, κυρίως μέσα από τις μειώσεις φορών και ασφαλιστικών εισφορών, ενισχύθηκε σημαντικα μέχρι να ξεκινήσουν οι αυξήσεις των τιμών κυρίως στην ενεργεία. Τέταρτον, οι καταθέσεις των πολιτών έχουν κλείσει 35 δισεκατομμύρια ευρώ πάνω σε σχέση με πριν από 2 χρόνια. Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές φαίνεται να κλείνουν στο τέλος τους έτους στα 52 δισεκατομμύρια ευρώ από 40 δισεκατομμύρια πριν από 2 χρόνια. 12 δισεκατομμύρια ευρώ αυξημένες οι ηλεκτρονικές συναλλαγές. Η σύσταση επιχειρήσεων έχει ενισχυθεί και ποσοτικά και ποιοτικά. Άνοιξαν περισσότερες επιχειρήσεις και έκλεισαν πολύ λιγότερες το 2021. Άρα η μεγάλη εικόνα είναι μια εικόνα θετική για την οικονομία με πολυ θετικές προοπτικές όπως αποτυπώνονται στον προϋπολογισμό».

«Πράγματι σήμερα που μιλάμε υπάρχουν δίδυμες κρίσεις, η μια κρίση είναι η ενεργειακή που είναι το βασικό συστατικό αύξησης του πληθωρισμού, και η δεύτερη κρίση είναι η υγειονομική με τις μεταλλάξεις της, κυρίως με τη μετάλλαξη Όμικρον τις τελευταίες εβδομάδες. Στην πρώτη ενότητα, αν και είναι συνυφασμένα τα δυο, στην πρώτη ενότητα έχουμε υλοποιήσει μόνιμες παρεμβάσεις για να βοηθήσουμε το διαθέσιμο εισόδημα του πολίτη με τις μειώσεις φορών. Έχουμε αυξήσει τον κατώτατο μισθό από την προηγούμενη εβδομάδα και θα τον αυξήσουμε δεύτερη φόρα το επόμενο χρονικό διάστημα, την ακριβή ημερομηνία και το ύψος της αύξησης θα το επιλέξει η ελληνική κυβερνηση τις προσέχεις εβδομάδες. Έχουμε επιδοτήσει το ενεργειακό κόστος σημαντικά και τον μήνα Ιανουάριο με 400 εκατομμύρια ευρώ. Άρα ισχύουν όσα μέχρι σήμερα έχουμε ανακοινώσει, δεν υπάρχει τίποτα πρόσθετο. Είμαστε στις αρχές τους έτους με μεγάλες αβεβαιότητες και υψηλές προκλήσεις μπροστά μας και στο πεδίο του πληθωρισμού, και στο πεδίο της υγειονομικής κρίσης, και στο πεδίο της νομισματικής πολιτικής και της αύξησης του κόστους δανεισμού πανευρωπαϊκά, και στο πεδίο της διαμόρφωσης δημοσιονομικών κανόνων από το 2023 άρα δεν μπορουμε να εκτροχιάσουμε την εκτέλεση του προϋπολογισμού τον μήνα Ιανουάριο. Απαιτείται σύνεση, σωφροσύνη και διορατικότητα, δεν υφίσταται αυτή τη στιγμή που μιλάμε οποιοδήποτε ενδεχόμενο μείωσης των συντελεστών ΦΠΑ».

Για το αν θα πρέπει στο μέλλον να δουν τη μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα

«Γενικώς η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι κινείται στην κατεύθυνση μειώσεων φόρων και ασφαλιστικών εισφορών. Επί 2,5 χρόνια προς αυτή την κατεύθυνση κινούμασταν και θα συνεχίσουμε να κινούμαστε. Υπάρχουν πράγματι μια σειρά από μέτρα που θα θέλαμε να δούμε και να μειώσουμε φόρους περαιτέρω στο μέλλον, θα σας θυμίζω όμως ότι έχουμε και κάποιες ανοιχτές εκκρεμότητες ακόμα. Έχουμε κάποιες μειώσεις φορών που εξαντλούνται το 2022 και θα πρέπει να δούμε πως θα μονιμοποιηθούν. Σας θυμίζω μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες, σας θυμίζω την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για τα εισοδήματα από τον ιδιωτικό τομέα που ήταν το ’21 και ισχύουν και το ’22. Άρα θα πρέπει να υπάρχει δημοσιονομικός χώρος και για την μονιμοποιηση αυτών των παρεμβάσεων και για πιθανές άλλες πρόσθετες μειώσεις φορών που θα μπορούσαν να ήταν και άμεσοι φόροι, και έμμεσοι φόροι σαν αυτους που λέτε αλλά αυτή τη στιγμή με τα δεδομένα που έχουμε αυτό μπορούμε να πράξουμε. Γιατί σας θυμίζω επίσης ότι έχουμε να πάρουμε μέτρα και στο άλλο πεδίο το υγειονομικό και στο υγειονομικό πεδίο περιμένουμε να δούμε τις αποφάσεις της ελληνικής κυβέρνησης κατόπιν εισηγήσεων των ειδικών για να δούμε εκεί τι επιπλέον παρεμβάσεις ενδεχομένως θα χρειαστούν σε κάποιους τομείς, όπως μπορεί να είναι οι αποζημιώσεις ειδικού σκοπού για μεγαλύτερη γκάμα εργαζομένων σε περισσότερους κλάδους της οικονομίας έτσι ώστε να στηρίξουμε και με αυτόν τον τρόπο την επιχειρηματικότητα αλλά και τους εργαζόμενους».

«Τα τελευταία 2,5 χρόνια έχουμε αποδείξει ότι έχουμε γρήγορα αντανακλαστικά για να αντιμετωπίσουμε την οποιαδήποτε κρίση προκύπτει. Προφανώς αυτός ο κουμπαράς είναι προς αξιοποίηση για τις επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης. Σας θυμίζω ότι φέτος ο φορολογικός συντελεστής των επιχειρήσεων πέφτει ακόμα περισσότερο στο 22%. Άρα η κυβέρνηση ενισχύει και τα super market με ακόμα χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή της τάξεως του 22%, βεβαίως το έκανε για να δημιουργήσει θέσεις απασχόλησης συνολικά στην επιχειρηματικότητα αλλά αυτό είναι ένα στοιχείο που θα πρέπει να συνεκτιμάτε. Επίσης να προσθέσω ότι οι επιστρεπτέες προκαταβολές που θα έπρεπε να αρχίσουν να πληρώνονται σε 60 δόσεις από την μεθεπόμενη εβδομάδα με επιλογή και απόφαση της κυβέρνησης πήγαν τον Ιούνιο. Επίσης να θυμίσω ότι ο συμψηφισμός με πάγιες δαπάνες φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων που έληξε, δεν έληξε τελικά πήγε και αυτό τον Ιούνιο. Και να προσθέσω ότι με τα προγράμματα Γέφυρα Ι και Γέφυρα ΙΙ δώσαμε άλλα 56 εκ. για 83.653 δικαιούχους δηλαδή συνολικά έχουμε δώσει μισό δισεκατομμύριο, 504 εκατομμύρια € σε 86 χιλιάδες νοικοκυριά της χώρας μας και θα συνεχίσουμε να δίνουμε για να τους βοηθάμε στο τραπεζικό σύστημα. Άρα συμπέρασμα δεν έχουμε σταματήσει να ενισχύουμε νοικοκυριά και επιχειρήσεις και με τις επιστρεπτέες που δεν πληρώνουν και με τις πάγιες».

Τις επιστρεπτέες δεν τις πληρώνουν τώρα αλλά θα τις πληρώσουν κάποια στιγμή στο μέλλον;

«Όχι στο σύνολό τους, νομοθετήσαμε και ένα μεγάλο ποσοστό επιχειρήσεων θα πληρώσει λιγότερο από τα μισά από αυτά που πήρε».

Υπάρχει περίπτωση να δούμε και να υπάρξει και μεγαλύτερο κούρεμα στις επιστρεπτέες αν το επιτρέψουν οι συνθήκες;

«Με τα σημερινά δεδομένα όχι αλλά εάν τυχόν η υγειονομική κρίση διαρκέσει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το βασικό σενάριο της κυβέρνησης τότε προφανώς θα πρέπει ανάλογα να πράξει και το οικονομικό επιτελείο».

Για το αν θα μπορούσε να γίνει συμφωνία για απορρόφηση των αυξήσεων 

«Η ελληνική κυβέρνηση θα αναλάβει τις πρωτοβουλίες που πρέπει να αναλάβει συνολικά και συνεκτικά έτσι ώστε να κάνει το βέλτιστο στο ζήτημα της μείωσης του κόστους ή της μη επιβάρυνσης με επιπλέον κόστος των ελληνικών νοικοκυριών, του οικογενειακού προϋπολογισμού κυρίως των χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων. Η ελληνική πολιτεία έχει αποδείξει τα τελευταία 2,5 χρόνια πως προσπαθεί και επιδιώκει να ενισχύσει την επιχειρηματικότητα για να δημιουργηθούν θέσεις απασχόλησης στην επιχειρηματικότητα. Εμείς απέναντι στην επιχειρηματικότητα και φορολογικούς συντελεστές μειώσαμε και συνεχίσαμε να μειώνουμε το ’22, και την προκαταβολή φόρου μειώσαμε σημαντικά και καλύψαμε ένα σημαντικό κόστος της επιχειρηματικότητας τα τελευταία 2,5 χρόνια, οφείλει και η επιχειρηματικότητα να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Με τις πρωτοβουλίες που σας ανέπτυξα και με τις πρωτοβουλίες που πρόσφατα ο αρμόδιος υπουργός Ενέργειας ανέπτυξε για το ενεργειακό κόστος δεν καλύπτουμε το σύνολο της αύξησης του κόστους για τα νοικοκυριά. Υπάρχει επιβάρυνση. Είδατε ότι μιλήσαμε για 80% μέχρι 150 κιλοβατώρες επιδότηση της αύξησης ή 60% και για τα κοινωνικά τιμολόγια 90% αλλά αυτά μπορούμε να κάνουμε. Γιατί ο προϋπολογισμός του 2021 φαίνεται να κλείνει με ένα πρωτογενές έλλειμμα περίπου της τάξης του 7%, εύχομαι να είναι λίγο λιγότερο γιατί μπορεί ο ρυθμός της οικονομικής μεγέθυνσης να είναι πάνω από 7%. Άρα ξεκινάμε με ένα -7 δηλαδή με μείον 13 δις τα οποία δεν είναι μόνο ότι πρέπει κάποια στιγμή να τα μηδενίσουμε όχι φέτος αλλά σίγουρα το 2023 γιατί θα υπάρχουν κανόνες σε όλη την Ευρώπη, έχει να κάνει και με το ότι θα πρέπει να δανειστούμε ποσά για να καλύψουμε το κενό».

Για την ενεργειακή κρίση

«Θα συνεχίσουμε να βοηθάμε νοικοκυριά και επιχειρήσεις για όσο χρειαστεί. Πήραμε τα μέτρα για τον Ιανουάριο παρακολουθώντας την εξέλιξη των τιμών το ίδιο θα συμβεί και τους επόμενους μήνες. Η κάλυψη του ποσού που θα απαιτηθεί κάθε μήνα θα γίνεται από το ταμείο ενεργειακής μετάβασης όπως έγινε τον μήνα Ιανουάριο με τα 400 εκατομμύρια».

«Τα δικά μας σενάρια είναι με βάση της εκτιμήσεις της ΕΚΤ είναι ότι θα υπάρχει σημαντική αποκλιμάκωση της αύξησης του κόστους το δεύτερο τρίμηνο του ’22 και σε κάποια προϊόντα μέχρι το δεύτερο τρίμηνο του ’22. Βεβαίως οι μεταβολές οι οποίες υφίστανται στο ενεργειακό κόστος οφείλονται και σε εξωγενείς παράγοντες όχι μόνο σε ότι αφορά την Ελλάδα αλλά εξωγενείς και σε ότι αφορούν την Ευρώπη, και σε γεωπολιτικές εντάσεις και σε στοιχεία που είναι αστάθμητοι παράγοντες αλλά αυτό ειναι το βασικό μας σενάριο. Σας λεω όμως ότι σαν υπουργείο Οικονομικών θα τρέξουμε το επόμενο διάστημα και άλλα σενάρια με δυσμενέστερη εξέλιξη του προϋπολογισμού ώστε να είμαστε απολύτως βέβαιοι ότι καλύπτουμε και αυτές τις περιπτώσεις».

Για το τι περιμένει από την νέα γερμανική και ολλανδική κυβέρνηση

«Περιμένω μια καλή συνεργασία όπως είχαμε τα τελευταία 2,5 χρόνια με τους αντίστοιχους ομολόγους στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και κυρίως στο Eurogroup. Εκτιμώ ότι υπάρχει πλέον μια σύγκλιση όλων μας ότι θα πρέπει να υπάρχει ευελιξία και αναθεώρηση των δημοσιονομικών κανόνων, η έκταση της αναθεώρησης είναι αντικείμενο συζήτησης το 2022. Αλλά και μόνο το γεγονός ότι όλοι πλέον συζητούν, και οι Θεσμοί, αναθεώρηση των κανόνων δείχνει ότι προς αυτή την κατεύθυνση θα κινηθούμε».

Για το πότε θα βγούμε από την ενισχυμένη εποπτεία 

«Το 2022. Η χώρα δανείζεται ενώ έχει το υψηλότερο χρέος, ενώ δεν είναι σε επενδυτική βαθμίδα και ενώ είναι σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, αυτό το συνδυασμό δεν τον έχει καμία άλλη χώρα στην Ευρώπη και παράλληλα φαίνεται ότι η τάση της νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ το 2022 θα είναι περιοριστική άρα θα μειωθεί η ρευστότητα και πιθανότατα θα αυξηθεί και το κόστος δανεισμού αυτά όλα μια υπεύθυνη πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών θα πρέπει να τα συνεκτιμά . Άρα ενισχυμένη εποπτεία, εκτιμούμε ότι θα βγούμε το 2022. Η επιστολή που απέστειλα προχθές προς τον κ. Τζεντιλόνι είναι για ολοκλήρωση της ενισχυμένης εποπτείας μέσα στο ΄22 δηλαδή για επέκταση για ένα ακόμα εξάμηνο, έχουμε και δύο δόσεις να πάρουμε από τη διακράτηση των ελληνικών ομολόγων από το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα αυτές εκτιμούμε ότι θα γίνουν το 2022. Σε ότι αφορά την επενδυτική βαθμίδα αυτή προϋποθέτει δημοσιονομική σταθερότητα, μείωση ακόμα μεγαλύτερη των κόκκινων δανείων στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών, έξοδο από την ενισχυμένη εποπτεία και μια σειρά από άλλες μεταρρυθμίσεις που πρέπει να υλοποιήσουμε κινούμαστε προς αυτή την κατεύθυνση. Αισιοδοξώ στο βασικό σενάριο ότι δεν έχουμε αναταράξεις πανευρωπαϊκά, ότι θα αναβαθμιστεί η χώρα το 2022. Ο στόχος που είχαμε θέσει ήταν για το 2023 μακάρι να τα καταφέρουμε νωρίτερα».

Για το αν φοβάται κερδοσκοπικά παιχνίδια όταν λήξει το έκτακτο QE

«Όχι δεν φοβάμαι διότι η χώρα έχει αποκτήσει εκείνα τα ασφαλή ταμειακά διαθέσιμα ώστε να μπορεί να αντέξει στις όποιες κινήσεις γίνουν παγκοσμίως στις αγορές χρήματος και κεφαλαίου. Υπενθυμίζω ότι τα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας σήμερα είναι περίπου στα 38 δις, είναι από τα υψηλότερα που υπάρχουν στην Ευρώπη ως ποσοστό του ΑΕΠ, οι δε ετήσιες χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας είναι περίπου στο 10% του ΑΕΠ από τις χαμηλότερες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Άρα η χώρα έχει αποκτήσει εκείνα τα «αντισώματα» ώστε σε όποιες μεταβολές ακραίες των επιτοκίων ή σε όποιες κινήσεις γίνουν στις αγορές χρήματος και κεφαλαίου να μπορέσει να ανταπεξέλθει. Και θα συνεχίσουμε να κινούμαστε με αυτή την υπευθυνότητα και διορατικότητα».

Για τον εξωδικαστικό μηχανισμό

«Πράγματι έχουν ολοκληρωθεί λίγες αιτήσεις σε σχέση με αυτές που φαίνεται να έχουν κατατεθεί αλλά στον αριθμό αυτών που φαίνεται να έχουν κατατεθεί υπάρχουν πολλές χιλιάδες αιτήσεις συμπατριωτών μας οι οποίες δεν έχουν ολοκληρωμένους φακέλους. Άρα υπάρχει μια πίεση από τους πιστωτές προς τις περιπτώσεις που είναι πιο ώριμες να ολοκληρώσουν γρήγορα τους φακέλους έτσι ώστε να υπάρξει τελικό αποτέλεσμα. Το παρακολουθούμε ως υπουργείο, επεμβαίνουμε εκεί που μπορούμε να επέμβουμε, έγιναν οι πρώτες ρυθμίσεις, φαίνεται ότι είναι ικανοποιητικές για τον πολίτη γιατί πρώτη φορά ρυθμίζουμε το συνολικό ιδιωτικό χρέος του πολίτη. Πρέπει και θα τρέξουμε γρηγορότερα μέσα στο 2022».

Γιοα το αν είναι ικανοποιημένος από την ανταπόκριση των τραπεζών 

«Οι τράπεζες έχουν βοηθηθεί γιατί έπρεπε να βοηθηθούν έτσι ώστε οι ίδιες μετά να μπορέσουν να ενισχύσουν με ρευστότητα την πραγματική οικονομία. Ζητάω περισσότερα και αυτό το ζητάμε δημόσια και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε παρακολουθώντας σε μηνιαία βάση την πιστωτική επέκταση. Είναι γεγονός ότι έγιναν αρκετές ρυθμίσεις δανείων την τελευταία διετία, πάνω από 500 χιλιάδες στεγαστικά, επιχειρηματικά και καταναλωτικά δάνεια ρυθμίστηκαν με τους πολίτες βεβαίως λόγω της κρίσεως ενδεχομένως κάποια από αυτά να ξανακοκκίνισαν αλλά έγιναν σημαντικές ρυθμίσεις. Οι διαχειριστές δανείων από την πλευρά τους που έχουν τον μεγάλο όγκο των κόκκινων δανείων συνεχίζουν να ρυθμίζουν δάνεια και θα πρέπει να το κάνουν με μεγαλύτερη έκταση, το κρίσιμο θέμα τώρα είναι διττό. Πρώτον, να αυξηθεί ακόμα περισσότερο η πιστωτική επέκταση που φαίνεται να ενισχύεται το τελευταίο διάστημα και δεύτερον να προσπαθήσουμε όλοι μαζί να ανοίξουμε την περίμετρο των επιχειρήσεων που μπορούν να δανειοδοτηθούν από το τραπεζικό σύστημα. Δηλαδή όταν μια επιχείρηση μπορεί να ρυθμίσει μέσα από το τραπεζικό σύστημα ή από τους διαχειριστές δανείων θα πρέπει όταν ρυθμίζει και υλοποιεί τη ρύθμιση για κάποιο χρονικό διάστημα αυτή η επιχείρηση αυτομάτως να μπορέσει ξανά να πρασινίζει άρα να μπορέσει να αποκτήσει πρόσβαση στη ρευστότητα και εκεί θα πρέπει το τραπεζικό σύστημα με τα συστήματα που έχει να ενσκήψει πιο πολύ και να διευρύνει αυτή την γκάμα των επιχειρήσεων. Δηλαδή οι επιχειρήσεις που είναι δεκτές προς χρηματοδότηση θα πρέπει όπως η ίδια η ΓΣΕΒΕΕ το έθεσε, να φτάσει στις 100 χιλιάδες περίπου στους 9 μήνες από σήμερα».

Ακούστε τη συνέντευξή του