Η πρώτη πολύ μεγάλη δοκιμασία για την κυβέρνηση το 2022 αποδείχθηκε η σφοδρή κακοκαιρία της Δευτέρας, όταν και χρειάστηκε τελικά μια ισχυρή παρέμβαση από το Μέγαρο Μαξίμου για να ληφθούν ορισμένες κρίσιμες αποφάσεις, που αποδείχθηκαν τελικά καθοριστικής σημασίας για την αποκλιμάκωση των συνεπειών του ακραίου αυτού καιρικού φαινομένου.

Οι βασικοί στόχοι που τέθηκαν εξαρχής ήταν τρεις: Πρώτο και κυριότερο, να μην υπάρξουν θύματα ή τραυματισμοί. Δεύτερον, να παραμείνουν ανοιχτές οι κεντρικές οδοί και, τρίτον, να μην υπάρχουν διακοπές στο ρεύμα ή όπου υπάρξουν να γίνει γρήγορη αποκατάσταση. Προβλήματα τελικά δημιουργήθηκαν πολλά, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να αποφασίζει να βγει ο ίδιος μπροστά για να ζητήσει «μια προσωπική και ειλικρινή συγγνώμη» από τους πολίτες και να δεσμευθεί για συγκεκριμένες αλλαγές στο μοντέλο της πολιτικής προστασίας.

Η οργή στο Μέγαρο Μαξίμου ήταν μεγάλη για την Αττική Οδό, ενώ περισσότερες απαιτήσεις υπήρχαν και από την Περιφέρεια

Το πρωί της Δευτέρας –και αφού είχαν προηγηθεί εκτενείς συσκέψεις, με διευρυμένη σύνθεση, στην Πολιτική Προστασία– η ταχύτητα και η ένταση του φαινομένου αιφνιδίασαν και την Τοπική Αυτοδιοίκηση στην Αττική και τις αρμόδιες εταιρείες διαχείρισης αυτοκινητοδρόμων και σιδηροδρόμων αλλά και τα εμπλεκόμενα υπουργεία, κάτι που σύμφωνα με πληροφορίες προκάλεσε την έντονη δυσαρέσκεια του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Το κλίμα έντασης αυτό επιτάθηκε μάλιστα όταν διαπίστωνε ότι επί 48 ώρες σχεδόν (μέχρι το βράδυ της Τρίτης) οι συναρμόδιοι υπουργοί ήταν ουσιαστικά εξαφανισμένοι από τα ΜΜΕ, για να αποφύγουν να αναλάβουν το όποιο πολιτικό κόστος τους αναλογούσε, υπερασπιζόμενοι ωστόσο τη διαχείριση της κεντρικής κυβέρνησης σε πολλά σημεία της κρίσης αυτής που αντιμετώπισε με την «Ελπίδα». Για παράδειγμα η ομαλή – μέσα σε αντίξοες συνθήκες– λειτουργία των νοσοκομείων και του συστήματος υγείας εν γένει ή το γεγονός ότι δεν δημιουργήθηκαν προβλήματα, όπως συνέβαινε συχνά στο παρελθόν, στην εθνική οδό Αθηνών-Λαμίας.

Η παρέμβαση του πρωθυπουργού είχε τρία κύρια σημεία

Το απόγευμα της Δευτέρας, όταν πλέον η κατάσταση βρισκόταν στο «κόκκινο», σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η παρέμβαση του πρωθυπουργού είχε τρία κύρια σημεία: Την άμεση κήρυξη της επόμενης ημέρας, Τρίτης, σε γενική αργία τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, ώστε να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος και χώρος στις αρμόδιες υπηρεσίες να καθαρίσουν τους δρόμους αλλά και για να αποφευχθούν ατυχήματα λόγω της ολισθηρότητας του οδοστρώματος και των πεζοδρομίων. Η δεύτερη απόφαση αφορούσε την άμεση εμπλοκή του Στρατού, κατόπιν συνεννόησης με τον αρμόδιο υπουργό, Νίκο Παναγιωτόπουλο, καθώς οι Ενοπλες Δυνάμεις, όπως έχουν αποδείξει σε άλλες περιπτώσεις, όπως στην υποστήριξη που παρείχαν στην επιχείρηση «Ελευθερία» για τον μαζικό εμβολιασμό κατά του κορονοϊού, μπορούν να προσφέρουν γρήγορες και αποτελεσματικές λύσεις και σε έκτακτες συνθήκες όπως αυτή.

Η τρίτη ενέργεια που εκπορεύτηκε από το Μαξίμου ήταν η απόφαση για ένα δύσκολο στην υλοποίηση εγχείρημα, την επιχείρηση «αντιδρόμησης» της Αττικής Οδού προς την κατεύθυνση και της Ελευσίνας και του αεροδρομίου. Ο συντονισμός ανατέθηκε στον υφυπουργό Προστασίας του Πολίτη, Λευτέρη Οικονόμου, ο οποίος μάλιστα μετακινήθηκε από το γραφείο του στην Κατεχάκη στο συντονιστικό κέντρο του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης στο Μαρούσι, όπου και παρέμεινε μέχρι το μεσημέρι της Τρίτης.

Πιο γρήγορα και καλά αντανακλαστικά περίμεναν στο Μαξίμου

Τα μεγαλύτερα προβλήματα που παρουσιάστηκαν –εκτός δηλαδή από τα επιμέρους σε πολλούς δήμους– αφορούσαν στον σιδηρόδρομο, την Αττική Οδό και τη Λεωφόρο Μεσογείων. Στα θέματα τη αρμοδιότητας του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών ζητούμενο ήταν τα ταχύτερα αντανακλαστικά του Κώστα Καραμανλή, ο οποίος τελικά βγήκε την Τρίτη το βράδυ να ζητήσει και από πλευράς του συγγνώμη από τους πολίτες και να εξηγήσει τι ακριβώς είχε γίνει, ενώ νωρίτερα είχε έρθει σε συνεννόηση με την ΤΡΑΙΝΟΣΕ για αποζημίωση ύψους 1.000 ευρώ για κάθε επιβάτη στα δρομολόγια της Δευτέρας.

Πιο γρήγορα και καλά αντανακλαστικά περίμεναν στο Μαξίμου και από το δίδυμο της ηγεσίας στο υπουργείο Πολιτικής Προστασίας, τους κ. Στυλιανίδη και Τουρνά, που δεν πήραν έγκαιρα τις αποφάσεις που χρειάζονταν στην πρώτη μεγάλη κρίση που κλήθηκαν να διαχειριστούν, μετά την υπουργοποίησή τους πριν από περίπου πέντε μήνες.

Περισσότερες απαιτήσεις υπήρχαν και από τον Γιώργο Πατούλη και συνολικά τη διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής, τόσο σε σχέση με τη Μεσογείων και άλλους δρόμους όπου εγκλωβίστηκαν οχήματα όσο και για τη συνεργασία με δήμους για μέτρα πρόληψης αλλά και αντιμετώπισης των συνεπειών της κακοκαιρίας. Η οργή στο Μέγαρο Μαξίμου, ωστόσο, ήταν μεγάλη για την Αττική Οδό, καθώς η απίστευτη ταλαιπωρία χιλιάδων οδηγών σε έναν σύγχρονο αυτοκινητόδρομο ήταν το γεγονός που σημάδεψε την περασμένη εβδομάδα περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο.

«Υπάρχουν σαφέστατες ευθύνες στον παραχωρησιούχο για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισε αυτή την τελευταία χιονοθύελλα. Αυτές θα διερευνηθούν πλήρως με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία, αλλά και τους όρους που περιλαμβάνονται στις σχετικές συμβάσεις με το Δημόσιο», τόνισε στη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Νωρίτερα ο πρωθυπουργός είχε παρέμβει ώστε να δεσμευθούν οι Αττικές Διαδρομές για αποζημίωση -κατ’ αρχάς- ύψους 2.000 ευρώ για κάθε όχημα που εγκλωβίστηκε στον αυτοκινητόδρομο εν μέσω της κακοκαιρίας.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» στις 29/1