Πώς αποτιμά η Αθήνα τη νέα «επίθεση φιλίας» από την Άγκυρα – Δύο επιστολές με συμβολισμούς
Οι ευχές και τα δεδομένα
Η αισθητή μετατροπή των σχέσεων της Ελλάδας με την Τουρκία έχουν για κορωνίδα τις ευχές που έστειλε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον Κυριάκο Μητσοτάκη για την 25η Μαρτίου, που εορτάζεται η εθνική επανάσταση κατά των Τούρκων.
Ενδιαφέρον είναι το ρεπορτάζ της ΕΡΤ: Δεν είναι μυστικό η θεαματική βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων τον τελευταίο καιρό, μετά τις τραγωδίες των σεισμών και των Τεμπών. Αίσθηση ωστόσο προκάλεσαν οι ευχές που έστειλαν ο Ερντογάν και ο Τσαβούσογλου στον πρωθυπουργό και τον υπουργό Εξωτερικών για την επέτειο του εθνικο-απελευθερωτικού αγώνα από τους Τούρκους! Παράθυρο ευκαιρίας χαρακτήρισε το θετικό αυτό κλίμα ο Νίκος Δένδιας.
Ακόμα μια χειρονομία, έντονου συμβολισμού, που προστίθεται στην αλυσίδα των τελευταίων κινήσεων Αθήνας-Άγκυρας με στόχο την εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αυτή τη φορά στο ανώτατο επίπεδο, με τον Ταγίπ Ερντογάν να στέλνει ευχετήρια επιστολή στον Κυριάκο Μητσοτάκη, για την επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης.
«Είμαι πεπεισμένος ότι η σχέση και η συνεργασία μεταξύ των χωρών μας θα αναπτυχθούν περαιτέρω με τις κοινές μας προσπάθειες την προσεχή περίοδο. Δράττομαι της ευκαιρίας να επαναλάβω τις καλύτερές μου ευχές τόσο για την προσωπική σας υγεία και ευημερία όσο και για την υγεία και ευημερία του ελληνικού λαού» αναφέρει η επιστολή Ταγίπ Ερντογάν στον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Είχε προηγηθεί αντίστοιχη επιστολή του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στον Νίκο Δένδια στην οποία έλεγε: «Είμαι βέβαιος ότι οι σχέσεις καλής γειτονίας οι οποίες υφίστανται αυτή τη στιγμή μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας θα παγιωθούν στο μέλλον. Είμαστε αποφασισμένοι να συμβάλουμε περαιτέρω στην τωρινή θετική δυναμική η οποία επικρατεί στις σχέσεις μας».
Και καθώς το διακύβευμα στις δύο πλευρές του Αιγαίου είναι να διαρκέσει το θετικό κλίμα, ο Νίκος Δένδιας διακρίνει «παράθυρο ευκαιρίας», επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα θα πρέπει να αξιοποιήσει την αλλαγή συμπεριφοράς της Τουρκίας, καθώς πλέον εκλείπει η τουρκική παραβατικότητα, τόσο επί του πεδίου, όσο και στο επίπεδο της ρητορική
Η κυβέρνηση πάντως έχει πλήρη επίγνωση των δυσκολιών στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, με τον υπουργό Εξωτερικών να υπογραμμίζει ότι μπορεί να είναι νωρίς για ασφαλή συμπεράσματα, αλλά αυτό που προέχει είναι η διατήρηση της θετικής ατμόσφαιρας. Την ίδια ώρα, πάντως, ο Ερντογάν και το επιτελείο του επιμένουν να επικαλούνται την ασεβή μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, για να ενεργοποιήσουν το ισλαμιστικό ακροατήριο.
Ο Τούρκος Πρόεδρος ανέφερε σχετικά: «Λέγαμε ότι η Αγία Σοφία θα ανοίξει και άνοιξε.Συνδέοντας ξανά την Αγία Σοφία, το κειμήλιο της κατάκτησης, με το κάλεσμα για προσευχή, η Τουρκία κατοχυρώνει την πολιτική και οικονομική της ανεξαρτησία σε παγκόσμια κλίμακα».
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Τούρκος υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού, ο οποίος μετά τα δημοσιεύματα που τον έφερναν να έχει αντιρρήσεις στον προεδρικό προεκλογικό σχεδιασμό, αποθέωσε στο twitter τον Ερντογάν για την επιλογή του ν’ ανοίξει ως τέμενος την Αγία Σοφία.
Τι αναφέρθηκε στο δελτίο ειδήσεων της ΕΡΤ: Όσο περνούν οι μέρες βλέπουμε όλο και περισσότερες κινήσεις στο πεδίο των συμβόλων και στο πλαίσιο της λογικής που καλεί σε αποκλιμάκωση των ελληνο-τουρκικών σχέσεων. Ειδικά οι επιστολές του Σαββάτου είναι κινήσεις έμπλεες συμβολισμού, καθώς έρχονται την ημέρα που οι Έλληνες γιορτάζουν την έναρξη του αγώνα για την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού.
Με έντονο συμβολισμό ήταν και η κίνηση της Τουρκίας να στηρίξει την ελληνική υποψηφιότητα στο ΣΑ του ΟΗΕ, καθώς το συγκεκριμένο όργανο είναι ο θεματοφύλακας του Διεθνούς Δικαίου.
Από εκεί και πέρα, αν θέλουμε να συζητήσουμε για πράξεις, θα πρέπει να είμαστε πιο επιφυλακτικοί.
Για παράδειγμα, την Παρασκευή ο εκπρόσωπος της Τουρκικής Προεδρίας έθεσε εμμέσως πλην σαφώς τη γνωστή αναθεωρητική ατζέντα στο Αιγαίο, λέγοντας ότι δεν είναι η Τουρκία αυτή που κάνει παραβιάσεις σε ουρανό και θάλασσα, αμφισβητώντας ουσιαστικά την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.
Επίσης, θα αποτελούσε έκπληξη να δούμε την Τουρκία να κάνει πίσω στις πάγιες θέσεις, όσον αφορά πχ την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου ή το τουρκολυβικό μνημόνιο.
Όπως σημειώνεται, δεν μπορούμε να περιμένουμε κάτι χειροπιαστό για την επόμενη περίοδο, άλλωστε είναι και οι εκλογές σε Ελλάδα και Τουρκία που συνηγορούν σε κάτι τέτοιο. Είναι γεγονός, όμως, ότι στην Αθήνα βλέπουν μια νέα πραγματικότητα. Προτεραιότητα είναι το καλό κλίμα που υπάρχει να προστατευθεί και να «κληροδοτηθεί» στις κυβερνήσεις που θα προκύψουν μετά τις εκλογές.
Ενδιαφέρον είναι το ρεπορτάζ της ΕΡΤ: Δεν είναι μυστικό η θεαματική βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων τον τελευταίο καιρό, μετά τις τραγωδίες των σεισμών και των Τεμπών. Αίσθηση ωστόσο προκάλεσαν οι ευχές που έστειλαν ο Ερντογάν και ο Τσαβούσογλου στον πρωθυπουργό και τον υπουργό Εξωτερικών για την επέτειο του εθνικο-απελευθερωτικού αγώνα από τους Τούρκους! Παράθυρο ευκαιρίας χαρακτήρισε το θετικό αυτό κλίμα ο Νίκος Δένδιας.
Ακόμα μια χειρονομία, έντονου συμβολισμού, που προστίθεται στην αλυσίδα των τελευταίων κινήσεων Αθήνας-Άγκυρας με στόχο την εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αυτή τη φορά στο ανώτατο επίπεδο, με τον Ταγίπ Ερντογάν να στέλνει ευχετήρια επιστολή στον Κυριάκο Μητσοτάκη, για την επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης.
«Είμαι πεπεισμένος ότι η σχέση και η συνεργασία μεταξύ των χωρών μας θα αναπτυχθούν περαιτέρω με τις κοινές μας προσπάθειες την προσεχή περίοδο. Δράττομαι της ευκαιρίας να επαναλάβω τις καλύτερές μου ευχές τόσο για την προσωπική σας υγεία και ευημερία όσο και για την υγεία και ευημερία του ελληνικού λαού» αναφέρει η επιστολή Ταγίπ Ερντογάν στον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Είχε προηγηθεί αντίστοιχη επιστολή του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στον Νίκο Δένδια στην οποία έλεγε: «Είμαι βέβαιος ότι οι σχέσεις καλής γειτονίας οι οποίες υφίστανται αυτή τη στιγμή μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας θα παγιωθούν στο μέλλον. Είμαστε αποφασισμένοι να συμβάλουμε περαιτέρω στην τωρινή θετική δυναμική η οποία επικρατεί στις σχέσεις μας».
Και καθώς το διακύβευμα στις δύο πλευρές του Αιγαίου είναι να διαρκέσει το θετικό κλίμα, ο Νίκος Δένδιας διακρίνει «παράθυρο ευκαιρίας», επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα θα πρέπει να αξιοποιήσει την αλλαγή συμπεριφοράς της Τουρκίας, καθώς πλέον εκλείπει η τουρκική παραβατικότητα, τόσο επί του πεδίου, όσο και στο επίπεδο της ρητορική
Η κυβέρνηση πάντως έχει πλήρη επίγνωση των δυσκολιών στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, με τον υπουργό Εξωτερικών να υπογραμμίζει ότι μπορεί να είναι νωρίς για ασφαλή συμπεράσματα, αλλά αυτό που προέχει είναι η διατήρηση της θετικής ατμόσφαιρας. Την ίδια ώρα, πάντως, ο Ερντογάν και το επιτελείο του επιμένουν να επικαλούνται την ασεβή μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, για να ενεργοποιήσουν το ισλαμιστικό ακροατήριο.
Ο Τούρκος Πρόεδρος ανέφερε σχετικά: «Λέγαμε ότι η Αγία Σοφία θα ανοίξει και άνοιξε.Συνδέοντας ξανά την Αγία Σοφία, το κειμήλιο της κατάκτησης, με το κάλεσμα για προσευχή, η Τουρκία κατοχυρώνει την πολιτική και οικονομική της ανεξαρτησία σε παγκόσμια κλίμακα».
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Τούρκος υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού, ο οποίος μετά τα δημοσιεύματα που τον έφερναν να έχει αντιρρήσεις στον προεδρικό προεκλογικό σχεδιασμό, αποθέωσε στο twitter τον Ερντογάν για την επιλογή του ν’ ανοίξει ως τέμενος την Αγία Σοφία.
Οι εκτιμήσεις της Αθήνας
Στη διπλωματία και την πολιτική υπάρχει το πεδίο των συμβολισμών και υπάρχει και το πεδίο των πράξεων.Τι αναφέρθηκε στο δελτίο ειδήσεων της ΕΡΤ: Όσο περνούν οι μέρες βλέπουμε όλο και περισσότερες κινήσεις στο πεδίο των συμβόλων και στο πλαίσιο της λογικής που καλεί σε αποκλιμάκωση των ελληνο-τουρκικών σχέσεων. Ειδικά οι επιστολές του Σαββάτου είναι κινήσεις έμπλεες συμβολισμού, καθώς έρχονται την ημέρα που οι Έλληνες γιορτάζουν την έναρξη του αγώνα για την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού.
Με έντονο συμβολισμό ήταν και η κίνηση της Τουρκίας να στηρίξει την ελληνική υποψηφιότητα στο ΣΑ του ΟΗΕ, καθώς το συγκεκριμένο όργανο είναι ο θεματοφύλακας του Διεθνούς Δικαίου.
Από εκεί και πέρα, αν θέλουμε να συζητήσουμε για πράξεις, θα πρέπει να είμαστε πιο επιφυλακτικοί.
Για παράδειγμα, την Παρασκευή ο εκπρόσωπος της Τουρκικής Προεδρίας έθεσε εμμέσως πλην σαφώς τη γνωστή αναθεωρητική ατζέντα στο Αιγαίο, λέγοντας ότι δεν είναι η Τουρκία αυτή που κάνει παραβιάσεις σε ουρανό και θάλασσα, αμφισβητώντας ουσιαστικά την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.
Επίσης, θα αποτελούσε έκπληξη να δούμε την Τουρκία να κάνει πίσω στις πάγιες θέσεις, όσον αφορά πχ την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου ή το τουρκολυβικό μνημόνιο.
Όπως σημειώνεται, δεν μπορούμε να περιμένουμε κάτι χειροπιαστό για την επόμενη περίοδο, άλλωστε είναι και οι εκλογές σε Ελλάδα και Τουρκία που συνηγορούν σε κάτι τέτοιο. Είναι γεγονός, όμως, ότι στην Αθήνα βλέπουν μια νέα πραγματικότητα. Προτεραιότητα είναι το καλό κλίμα που υπάρχει να προστατευθεί και να «κληροδοτηθεί» στις κυβερνήσεις που θα προκύψουν μετά τις εκλογές.