Ο Στίαν Γένσεν, διευθυντής του ιδιαίτερου γραφείου του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, μιλώντας την Τρίτη 15 Αυγούστου, διατύπωσε την πρόταση ότι η παραχώρηση εδαφών της Ουκρανίας στη Ρωσία θα ήταν «πιθανή λύση» για το τέλος του πολέμου και την ένταξη στο ΝΑΤΟ.

Υποθέτουμε ότι -λόγω της θέσης του- ο Γένσεν δεν εξέφραζε την προσωπική του άποψη αλλά την άθλια πολιτική ενός «νέου Μονάχου».

«Απολύτως απαράδεκτη» χαρακτήρισε τη «διερευνητική» πρόταση ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Ουκρανίας, Όλεγκ Νικολένκο, συμπληρώνοντας: «Αντίθετα, είναι προς το συμφέρον της ευρωατλαντικής ασφάλειας να συζητηθούν τρόποι για να επιταχυνθεί η νίκη της Ουκρανίας και η πλήρης ένταξη στο ΝΑΤΟ». Σφοδρή ήταν η απάντηση του προέδρου Ζελένσκι μέσω του συμβούλου του Μιχάιλο Ποντόλιακ: «Ανταλλαγή εδαφών με την ομπρέλα του ΝΑΤΟ; Είναι γελοίο. Αυτό σημαίνει σκόπιμη επιλογή της ήττας της δημοκρατίας, ενθάρρυνση ενός παγκόσμιου εγκληματία, διατήρηση του ρωσικού καθεστώτος, καταστροφή του διεθνούς δικαίου και μεταβίβαση του πολέμου σε άλλες γενιές. Εξάλλου, γιατί η Ρωσία να εγκαταλείψει οικειοθελώς τις προκλήσεις, τα υβρίδια και την παραδοσιακή συμπεριφορά χωρίς να χάσει; Προφανώς, αν ο Πούτιν δεν υποστεί μια συντριπτική ήττα, αν το πολιτικό καθεστώς στη Ρωσία δεν αλλάξει και οι εγκληματίες πολέμου δεν τιμωρηθούν, ο πόλεμος θα επιστρέψει σίγουρα με την όρεξη της Ρωσίας για περισσότερα. Οι προσπάθειες διατήρησης της παγκόσμιας τάξης και η εγκαθίδρυση μιας “κακής ειρήνης” -ας είμαστε ειλικρινείς- μέσω του θριάμβου του Πούτιν δεν θα φέρουν ειρήνη στον κόσμο αλλά θα φέρουν και ατίμωση και πόλεμο. Αυτό ισχύει για κάθε μορφή μιας νέας “διαίρεσης της Ευρώπης”: συμπεριλαμβανομένης και της ομπρέλας του ΝΑΤΟ. Γιατί προτείνεται, τότε, το σενάριο του παγώματος, που τόσο επιθυμεί η Ρωσία, αντί της επιτάχυνσης της προμήθειας όπλων; Οι δολοφόνοι δεν πρέπει να ενθαρρύνονται με τρομακτική επιείκεια...». 

Βλέποντας την υποχωρητικότητα της πολιτικής του «νέου Μονάχου», το έξαλλο νευρόσπαστο του Πούτιν, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, και αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας δεν έχασε την ευκαιρία να δηλώσει: «Για να γίνουν μέλος του ΝΑΤΟ, οι Αρχές του Κιέβου θα πρέπει να εγκαταλείψουν ακόμη και το ίδιο το Κίεβο, την πρωτεύουσα της αρχαίας Ρωσίας. Λοιπόν, τότε θα έπρεπε να μεταφέρουν την πρωτεύουσα στο Λβιβ. Εάν, φυσικά, οι Πολωνοί συμφωνήσουν». (Διευκρίνιση: το Λβιβ απέχει λίγα χιλιόμετρα από τη γειτονική Πολωνία). 

Κατόπιν τούτου ο «λαγός» της διατύπωσης της συμφωνίας ενός «νέου Μονάχου», της «πολιτικής του κατευνασμού», προφανώς με την έγκριση του Γενς Στόλτενμπεργκ, αναδιπλώθηκε ισχυριζόμενος ότι η δήλωσή του ήταν μέρος μιας ευρύτερης διατύπωσης και ότι επρόκειτο για λεκτικό λάθος. Θα τον πιστεύαμε αν ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ τον απομάκρυνε πάραυτα από τη θέση του. Εφόσον δεν το έπραξε, θεωρώ ότι η δήλωσή του ήταν εσκεμμένη, σε συνεννόηση με το αφεντικό του, και είχε διερευνητικό χαρακτήρα και προς τις δύο πλευρές. Αμφιβάλλω πολύ, πάντως, και για τις ικανότητες του ίδιου του γκρίζου γραφειοκράτη γ.γ. του ΝΑΤΟ. 

Όταν τέτοιοι, κατώτεροι των περιστάσεων, πολιτικοί κυβερνούσαν τις ευρωπαϊκές χώρες, έστρωσαν τον δρόμο για τον Χίτλερ. Κανείς δεν δοκίμασε να του ματώσει τη μύτη. Όλοι υποχωρούσαν και κατεύναζαν το Κτήνος με αποκορύφωμα το Σύμφωνο του Μονάχου (1938) και την... «έντιμη ειρήνη» που δήθεν πέτυχαν.

Το ίδιο έκανε επί χρόνια και η συμμορία «Hanover Connection», όπως χαρακτήρισε ο καθηγητής Γιαν Βέρνερ Μίλερ του Πανεπιστημίου του Πρίνστον τους Γερμανούς πολιτικούς που υπηρέτησαν την πολιτική του Πούτιν. Εννοώντας τον Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, πρώην υπουργό Οικονομίας, τον Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, πρώην επικεφαλής του επιτελείου του Σρέντερ και σημερινό πρόεδρο της Γερμανίας και φυσικά τον διεφθαρμένο υπάλληλο του Πούτιν, πρώην Γερμανό καγκελάριο, Γκέρχαρντ Σρέντερ (πράγμα που θεωρήθηκε φυσιολογικό!). Γι’ αυτό και ο Σταϊνμάιερ είναι ανεπιθύμητος από την ουκρανική κυβέρνηση.

Την πολιτική αυτή συνέχισε η ανατολικογερμανικής καταγωγής πρώην καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, που διαπαιδαγωγήθηκε ως υποτελής της Μόσχας και η οποία έκανε τη Γερμανία και την Ευρώπη να εξαρτώνται ακόμη περισσότερο από το ρωσικό φυσικό αέριο, ενώ είχε προηγηθεί το 2014 η προσάρτηση της Κριμαίας! Αλλά πέτυχε μια... «έντιμη ειρήνη» και εντιμότερες εμπορικές σχέσεις με το Τέρας. Αλίμονο στην Ουκρανία, στην Ευρώπη, αλίμονο στη Δημοκρατία, αν εξαρτιόταν από άτομα αυτού του ηθικού, πολιτικού και διανοητικού αναστήματος. Αλίμονο, αν δεν επενέβαιναν αμέσως οι παλαιότερες φιλελεύθερες δημοκρατίες, Μεγάλη Βρετανία και Ηνωμένες Πολιτείες, όπως και όλες τις προηγούμενες φορές.

Αν συνεχίζεται τόσο ο πόλεμος, οφείλεται στην απροθυμία της Γερμανίας να βοηθήσει. Τελικά, υπό αφόρητη αμερικανική πίεση, εδέησε να συνδράμει την Ουκρανία όσο πιο αργά κι όσο λιγότερο μπορούσε. Και έχουμε το όνειδος που λέγεται εκπρόσωπος του γ.γ. του ΝΑΤΟ να δοκιμάζει, σαν να ήταν πιόνια, τους Ουκρανούς ήρωες της δημοκρατίας και να παραμένει στη θέση του, όπως και ο εντολέας του.

Παρακολουθώντας τα καμώματα του Στόλτενμπεργκ αλλά και τη γερμανική πολιτική, δηλαδή τη γερμανική Ευρώπη έναντι της Ουκρανίας, αισθάνθηκα την ανάγκη να ξαναδιαβάσω το υπέροχο οξυδερκές δοκίμιο του Τόνι Τζαντ «Ευρώπη: Μια μεγάλη χίμαιρα;» γραμμένο το 1996 (εκδόσεις Αλεξάνδρεια). Εκεί σημείωνε: «Εφεξής η Ευρώπη θα βρίσκεται υπό γερμανική κυριαρχία με έναν από τρεις δυνατούς τρόπους». Και «μια Ευρώπη που κυριαρχείται από τη Γερμανία, σε χτυπητή αντίθεση με το παρελθόν, θα χαρακτηριζόταν πάνω απ’ όλα από την απροθυμία της να επέμβει ενεργά στις διεθνείς υποθέσεις».

Όσον αφορά τον πρώην συνεταίρο της Γερμανίας, τον Πούτιν... «Η Ρωσία οριοθετεί το ανατολικό σύνορο της Ευρώπης. Είναι επίσης αρκετά διακριτή από τις δικές της παραμεθόριες δυτικές περιοχές -κι αυτό σημαίνει ο όρος “Ουκρανία”- ώστε να γίνεται φανερό ότι υπάρχει πράγματι μια ευρωπαϊκή Άπω Ανατολή, τόσο διαφορετική...». Διατύπωνε, μάλιστα, την πρόβλεψη ότι «η Ρωσία παραμένει η μόνη σημαντική στρατιωτική απειλή για την υπόλοιπη Ευρώπη. (...) Εκείνο που είναι ακόμη λιγότερο σαφές είναι κατά πόσο η Ρωσία θα είναι περισσότερο ή λιγότερο απειλητική, αν τα σύνορα μιας μη ρωσικής ευρωπαϊκής ένωσης σπρωχτούν πιο κοντά στα σημερινά της σύνορα. Ότι τα μεγάλα κράτη της Δυτικής και της Κεντρικής Ευρώπης έχουν το ίδιο συμφέρον που πάντα είχαν να συντηρούν ενδιάμεσα κράτη που να τα χωρίζουν από τη Ρωσία, είναι σαφές». Και, παρότι θιασώτης της Ευρώπης, κατέληγε πεσιμιστικά: «Η “Ευρώπη” είναι κάτι περισσότερο από γεωγραφική έννοια, αλλά κάτι λιγότερο από απάντηση».

Του Μανώλη Βασιλάκη