Νέα δηµόσια διοίκηση: αποτελεσµατικότητα, λογοδοσία, αξιοκρατία
Γράφει ο Δημήτρης Κιρμικίρογλου*
Η αντιµετώπιση των αυξανόµενων προκλήσεων της εποχής µας καθώς και η βελτίωση της καθηµερινότητας των πολιτών έχουν βασική προϋπόθεση τη διαµόρφωση µιας σύγχρονης δηµόσιας διοίκησης. Απαιτείται ένα νέο µοντέλο διοίκησης προσανατολισµένο στο αποτέλεσµα, τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και την αξιοκρατία, που θα αξιοποιεί ψηφιακά εργαλεία, θα εισαγάγει την Τεχνητή Νοηµοσύνη, θα ενθαρρύνει τον διάλογο και τη συµµετοχή των πολιτών και, κυρίως, θα προσφέρει λύσεις. Η νέα αυτή δηµόσια διοίκηση δεν µπορεί να διαµορφωθεί χωρίς την κατάλληλη επένδυση στον ανθρώπινο παράγοντα, που αποτελεί τον πιο καταλυτικό συντελεστή της. Είναι ανάγκη ο δηµόσιος τοµέας να προσελκύει τους καλύτερους επαγγελµατίες, τους επιστήµονες, τα ταλέντα και να αναπτύξει σε όλο το ανθρώπινο δυναµικό του µια νέα κουλτούρα επαγγελµατισµού, ακεραιότητας και καινοτοµίας.
Προς την κατεύθυνση αυτή κινείται το νέο νοµοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών, µε το οποίο θα θεσµοθετηθεί ένα νέο, ευέλικτο και πιο στοχευµένο σύστηµα επιλογής και αξιολόγησης των διοικήσεων των φορέων του δηµόσιου τοµέα. Το νοµοσχέδιο, το οποίο παρουσιάστηκε από την υπουργό Εσωτερικών Νίκη Κεραµέως και την υφυπουργό Βιβή Χαραλαµπογιάννη και βρίσκεται σε δηµόσια διαβούλευση, αφορά περισσότερες από 600 θέσεις του δηµόσιου τοµέα σε Νοµικά Πρόσωπα ∆ηµοσίου ∆ικαίου και Νοµικά Πρόσωπα Ιδιωτικού ∆ικαίου, για τα οποία η επιλογή των διοικήσεων ανήκει στην κυβέρνηση. Κύριοι στόχοι του νοµοσχεδίου είναι η αναβάθµιση των απαιτήσεων για κάθε θέση -ώστε τα στελέχη που θα επιλέγονται να έχουν αυξηµένα προσόντα και ικανότητες-, η ενίσχυση της αξιοκρατίας και της διαφάνειας, η αποτελεσµατικότητα του συστήµατος µέσω της επιτάχυνσης των διαδικασιών και η αξιολόγηση των διοικήσεων, ώστε, αν δεν επιτυγχάνουν τους στόχους τους, να αντικαθίστανται.
Ειδικότερα, για την ταχύτερη και ορθολογική επιλογή των διοικήσεων οι φορείς οµαδοποιούνται σε πανελλαδικής, τοπικής εµβέλειας ή ειδικού χαρακτήρα και προσαρµόζονται αναλόγως οι διαδικασίες επιλογής, οι οποίες πρέπει να διενεργούνται εντός συγκεκριµένων προθεσµιών, ώστε οι προσλήψεις να ολοκληρώνονται εγκαίρως. Για να εξασφαλίζεται ότι όσοι επιλέγονται θα µπορούν να αντεπεξέλθουν στα καθήκοντά τους, προβλέπονται πιο αυξηµένες απαιτήσεις και αυστηρά ελάχιστα προσόντα για τους υποψήφιους. Επίσης, εισάγονται σηµαντικές καινοτοµίες, όπως το τεστ δεξιοτήτων των υποψηφίων µε ψηφιακό τρόπο, για πρώτη φορά οριζοντίως στον δηµόσιο τοµέα, ώστε να επιτυγχάνεται η απαραίτητη ισορροπία µεταξύ τυπικών και ουσιαστικών προσόντων. Η ενεργός συµµετοχή του ΑΣΕΠ στις διαδικασίες εγγυάται το αδιάβλητο.
Το νέο νοµοσχέδιο δίνει, επίσης, µεγάλο βάρος στο σύστηµα αξιολόγησης των διοικήσεων φορέων του δηµόσιου τοµέα - µε ετήσια σχέδια δράσης για κάθε φορέα, µε συµβόλαια απόδοσης µε τον αρµόδιο υπουργό, τα οποία θα αναρτώνται στην ιστοσελίδα του εποπτεύοντος υπουργείου, µε αξιολόγηση των διοικήσεων ετησίως και, ανάλογα µε την επίτευξη ή µη των τεθέντων στόχων, δυνατότητα ανταµοιβής (bonus παραγωγικότητας) ή άµεσης λήξης της θητείας τους και αντικατάστασής τους. Ζούµε σε µία περίοδο κρίσιµων αλλαγών, γεωπολιτικών, κλιµατικών και οικονοµικών, όπου καλούµαστε διαρκώς να προβλέπουµε, να µαθαίνουµε και να προσαρµοζόµαστε. Η λογική της ήσσονος προσπάθειας δεν είναι πλέον αρκετή - ούτε ανεκτή από τους πολίτες.
Το νέο νοµοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών αποτελεί άλλο ένα βήµα προς την οικοδόµηση µιας νέας δηµόσιας διοίκησης που θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των πολιτών, θα είναι προσηλωµένη στην επίτευξη αποτελεσµάτων και στις ανάγκες του µέλλοντος, που είναι ήδη µπροστά µας.
* Γενικός γραµµατέας ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης στο υπουργείο Εσωτερικών
Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής
Η αντιµετώπιση των αυξανόµενων προκλήσεων της εποχής µας καθώς και η βελτίωση της καθηµερινότητας των πολιτών έχουν βασική προϋπόθεση τη διαµόρφωση µιας σύγχρονης δηµόσιας διοίκησης. Απαιτείται ένα νέο µοντέλο διοίκησης προσανατολισµένο στο αποτέλεσµα, τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και την αξιοκρατία, που θα αξιοποιεί ψηφιακά εργαλεία, θα εισαγάγει την Τεχνητή Νοηµοσύνη, θα ενθαρρύνει τον διάλογο και τη συµµετοχή των πολιτών και, κυρίως, θα προσφέρει λύσεις. Η νέα αυτή δηµόσια διοίκηση δεν µπορεί να διαµορφωθεί χωρίς την κατάλληλη επένδυση στον ανθρώπινο παράγοντα, που αποτελεί τον πιο καταλυτικό συντελεστή της. Είναι ανάγκη ο δηµόσιος τοµέας να προσελκύει τους καλύτερους επαγγελµατίες, τους επιστήµονες, τα ταλέντα και να αναπτύξει σε όλο το ανθρώπινο δυναµικό του µια νέα κουλτούρα επαγγελµατισµού, ακεραιότητας και καινοτοµίας.
Προς την κατεύθυνση αυτή κινείται το νέο νοµοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών, µε το οποίο θα θεσµοθετηθεί ένα νέο, ευέλικτο και πιο στοχευµένο σύστηµα επιλογής και αξιολόγησης των διοικήσεων των φορέων του δηµόσιου τοµέα. Το νοµοσχέδιο, το οποίο παρουσιάστηκε από την υπουργό Εσωτερικών Νίκη Κεραµέως και την υφυπουργό Βιβή Χαραλαµπογιάννη και βρίσκεται σε δηµόσια διαβούλευση, αφορά περισσότερες από 600 θέσεις του δηµόσιου τοµέα σε Νοµικά Πρόσωπα ∆ηµοσίου ∆ικαίου και Νοµικά Πρόσωπα Ιδιωτικού ∆ικαίου, για τα οποία η επιλογή των διοικήσεων ανήκει στην κυβέρνηση. Κύριοι στόχοι του νοµοσχεδίου είναι η αναβάθµιση των απαιτήσεων για κάθε θέση -ώστε τα στελέχη που θα επιλέγονται να έχουν αυξηµένα προσόντα και ικανότητες-, η ενίσχυση της αξιοκρατίας και της διαφάνειας, η αποτελεσµατικότητα του συστήµατος µέσω της επιτάχυνσης των διαδικασιών και η αξιολόγηση των διοικήσεων, ώστε, αν δεν επιτυγχάνουν τους στόχους τους, να αντικαθίστανται.
Ειδικότερα, για την ταχύτερη και ορθολογική επιλογή των διοικήσεων οι φορείς οµαδοποιούνται σε πανελλαδικής, τοπικής εµβέλειας ή ειδικού χαρακτήρα και προσαρµόζονται αναλόγως οι διαδικασίες επιλογής, οι οποίες πρέπει να διενεργούνται εντός συγκεκριµένων προθεσµιών, ώστε οι προσλήψεις να ολοκληρώνονται εγκαίρως. Για να εξασφαλίζεται ότι όσοι επιλέγονται θα µπορούν να αντεπεξέλθουν στα καθήκοντά τους, προβλέπονται πιο αυξηµένες απαιτήσεις και αυστηρά ελάχιστα προσόντα για τους υποψήφιους. Επίσης, εισάγονται σηµαντικές καινοτοµίες, όπως το τεστ δεξιοτήτων των υποψηφίων µε ψηφιακό τρόπο, για πρώτη φορά οριζοντίως στον δηµόσιο τοµέα, ώστε να επιτυγχάνεται η απαραίτητη ισορροπία µεταξύ τυπικών και ουσιαστικών προσόντων. Η ενεργός συµµετοχή του ΑΣΕΠ στις διαδικασίες εγγυάται το αδιάβλητο.
Το νέο νοµοσχέδιο δίνει, επίσης, µεγάλο βάρος στο σύστηµα αξιολόγησης των διοικήσεων φορέων του δηµόσιου τοµέα - µε ετήσια σχέδια δράσης για κάθε φορέα, µε συµβόλαια απόδοσης µε τον αρµόδιο υπουργό, τα οποία θα αναρτώνται στην ιστοσελίδα του εποπτεύοντος υπουργείου, µε αξιολόγηση των διοικήσεων ετησίως και, ανάλογα µε την επίτευξη ή µη των τεθέντων στόχων, δυνατότητα ανταµοιβής (bonus παραγωγικότητας) ή άµεσης λήξης της θητείας τους και αντικατάστασής τους. Ζούµε σε µία περίοδο κρίσιµων αλλαγών, γεωπολιτικών, κλιµατικών και οικονοµικών, όπου καλούµαστε διαρκώς να προβλέπουµε, να µαθαίνουµε και να προσαρµοζόµαστε. Η λογική της ήσσονος προσπάθειας δεν είναι πλέον αρκετή - ούτε ανεκτή από τους πολίτες.
Το νέο νοµοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών αποτελεί άλλο ένα βήµα προς την οικοδόµηση µιας νέας δηµόσιας διοίκησης που θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των πολιτών, θα είναι προσηλωµένη στην επίτευξη αποτελεσµάτων και στις ανάγκες του µέλλοντος, που είναι ήδη µπροστά µας.
* Γενικός γραµµατέας ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης στο υπουργείο Εσωτερικών
Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής
