Ποδαρικό µε 10 βαριά στοιχήµατα στην Οικονοµία κάνει το 2024. Οι προκλήσεις για την κυβέρνηση είναι πολλές, µε αποτέλεσµα να µην υπάρχει χρόνος, καθώς 20 νοµοσχέδια που βρίσκονται στο συρτάρι θα πρέπει να έρθουν άµεσα στη Βουλή για να ξεµπλοκάρουν τις µεταρρυθµίσεις και να έρθουν νέα επιχειρηµατικά κεφάλαια, που θα συµβάλουν στην επίτευξη του στόχου για αύξηση των επενδύσεων κατά 15,1% τη νέα χρονιά.

Τουρισµός, κατανάλωση και επενδύσεις είναι οι βασικές κινητήριες δυνάµεις για να τρέξει η Οικονοµία µε ταχύτητα 2,9% το 2024 και να έρθουν εισπράξεις 63 δισ. ευρώ στα ταµεία, που είναι το κλειδί για δηµοσιονοµική σταθερότητα και για νέες κοινωνικές παροχές. Ψηλά στην ατζέντα µε τις προκλήσεις βρίσκονται η ακρίβεια στα τρόφιµα και τις υπηρεσίες που εξακολουθεί να ροκανίζει τα εισοδήµατα των καταναλωτών, αλλά και ο µεγάλος όγκος των «κόκκινων» χρεών προς το ∆ηµόσιο, καθώς ξεπερνούν τα 165 δισ. ευρώ.


Ανάπτυξη

Η πρόβλεψη για επιτάχυνση της οικονοµίας στο 2,9% το 2024, από 2,4% φέτος, θεωρείται υπεραισιόδοξη αλλά όχι ακατόρθωτη από τους αναλυτές, καθώς τα δείγµατα γραφής που έχει δείξει η χώρα δεν αποκλείουν ένα νέο αναπτυξιακό «θαύµα». Αρκεί βέβαια να δουλέψουν τα «µοτέρ» για την αύξηση των επενδύσεων µε τη βοήθεια των πόρων από το Ταµείο Ανάκαµψης και των εισπράξεων από τον Τουρισµό, που θα οδηγήσουν το ΑΕΠ στα 234 δισ. ευρώ, επίπεδα που έχει να πιάσει η χώρα από το µακρινό 2009. Ωστόσο οι κίνδυνοι υπάρχουν, καθώς τυχόν επιδείνωση της γεωπολιτικής κρίσης στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, µε τις συνεπαγόµενες επιπτώσεις στο διεθνές οικονοµικό περιβάλλον, θα επιφέρει κραδασµούς και στο εσωτερικό της χώρας «φρενάροντας» την αναπτυξιακή δυναµική της ελληνικής οικονοµίας, η οποία αυτή τη στιγµή παρουσιάζει έναν από τους µεγαλύτερους ρυθµούς ανάπτυξης πανευρωπαϊκά.


Πληθωρισµός

Η αναζωπύρωση της πληθωριστικής φωτιάς είναι ο δεύτερος µεγάλος πονοκέφαλος για την κυβέρνηση. Το συνεχώς διογκούµενο κύµα ακρίβειας στα τρόφιµα ροκανίζει το διαθέσιµο εισόδηµα των νοικοκυριών, φρενάροντας την ιδιωτική κατανάλωση που αποτελεί έναν από τους βασικούς κινητήρες της ανάπτυξης, λόγω του σηµαντικού µεριδίου συµµετοχής στο ΑΕΠ. ∆εν είναι µόνο ότι η ακρίβεια έχει άµεσο αρνητικό αποτύπωµα στην πραγµατική οικονοµία, είναι και το γεγονός ότι δηµιουργεί πληθωριστικές προσδοκίες στα νοικοκυριά, ενισχύοντας την τάση συγκράτησης των δαπανών τους. Ηδη µε τον νέο Προϋπολογισµό ο πήχυς για την ιδιωτική κατανάλωση χαµηλώνει στο 1,3% από 2,9% το 2023, καθώς το πρόβληµα µε τον τιµάριθµο καθίσταται οξύτερο σε σχέση µε τις αρχικές εκτιµήσεις, µε τις τιµές στα ράφια να έχουν ανεβεί υψηλά και να µην υποχωρούν. Στόχος είναι ο πληθωρισµός την επόµενη χρονιά να συγκρατηθεί στο 2,6% από 3,9% φέτος.


Πρωτογενή πλεονάσµατα

Η Ελλάδα πέτυχε µηδενικά ελλείµµατα το 2022, αξιοσηµείωτο πρωτογενές πλεόνασµα 1,1% του ΑΕΠ το 2023, παρά τα µέτρα κοινωνικής πολιτικής, αλλά τώρα καλείται να κάνει ακόµη µία προσαρµογή, µε άξονα το νέο Σύµφωνο Σταθερότητας, φθάνοντας σε ακόµη µεγαλύτερο πρωτογενές αποτέλεσµα το 2024. Ο Προϋπολογισµός προβλέπει 2,1% του ΑΕΠ πλεόνασµα σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης, που µεταφράζεται σε εξοικονόµηση 5 δισ. ευρώ (από 2,5 δισ. ευρώ το 2023 ) το 2024 για την αποπληρωµή τόκων. Ακόµη και µε το νέο Σύµφωνο Σταθερότητας, οι στόχοι για τα πλεονάσµατα της Ελλάδας είναι... γραµµένοι σε πέτρα και δεν αλλάζουν λόγω του υψηλού δηµόσιου χρέους. Αν δεν παράγονται σε σταθερή βάση και την ίδια στιγµή η Οικονοµία κατεβάσει ταχύτητα, η βιωσιµότητα του ελληνικού χρέους µπαίνει σε κίνδυνο. Βασική προϋπόθεση για µεγαλύτερα πλεονάσµατα είναι να συνεχιστεί η ανοδική πορεία των φορολογικών εσόδων, τα οποία για το 2024 προβλέπεται να αυξηθούν στα 63 δισ. ευρώ.


Π∆Ε - Ταµείο Ανάκαµψης

Κονδύλια άνω των 12 δισ. ευρώ από το Πρόγραµµα ∆ηµόσιων Επενδύσεων και το Ταµείο Ανάκαµψης θα διοχετευθούν το 2024 στην Οικονοµία και θα κρίνουν το στοίχηµα για αύξηση των επενδύσεων κατά 15,1%. Οι δαπάνες για δηµόσιες επενδύσεις θα ανέλθουν σε 8,55 δισ. ευρώ -εκ των οποίων τα 6,5 δισ. ευρώ θα έρθουν από κοινοτικούς πόρους και 2 δισ. ευρώ από εθνικούς- ενώ σε αυτόν τον λογαριασµό θα πρέπει να προστεθούν και τα 3,617 δισ. ευρώ που αποτελούν κονδύλια από το Ταµείο Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας, τα οποία η Ελλάδα θα πρέπει να αξιοποιήσει τάχιστα.


∆ηµόσιο χρέος

Νέα αποκλιµάκωση, στο 152,3% του ΑΕΠ, προβλέπεται να σηµειώσει το δηµόσιο χρέος (Γενικής Κυβέρνησης) το 2024 από 160,3% του ΑΕΠ το 2023. Ωστόσο το 2024 θα είναι η πρώτη χρονιά µείωσης του χρέους σε απόλυτο ποσόν, έστω και κατά 1 δισ. ευρώ, καθώς σε αυτά τα µεγέθη παραµένει τροµακτικό. Συγκεκριµένα, τον επόµενο χρόνο το δηµόσιο χρέος θα υποχωρήσει στα 356 δισ. ευρώ από 355 δισ. ευρώ το 2023. Παρότι δεν υπάρχουν άµεσοι κίνδυνοι για το δηµόσιο χρέος από την άνοδο των επιτοκίων, εξαιτίας των ευνοϊκών χαρακτηριστικών του, ωστόσο, σύµφωνα µε την Τράπεζα της Ελλάδος, αυτά δεν είναι µόνιµα και παρέχουν µόνο ένα σηµαντικό παράθυρο ευκαιρίας, προκειµένου να παραµείνει βιώσιµο κατά την επερχόµενη σταδιακή λήξη και αντικατάσταση των ευνοϊκών δανείων, που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο των µνηµονίων, µε νέο δανεισµό σε όρους αγοράς. ∆ύο είναι οι προϋποθέσεις: η διαφύλαξη της δηµοσιονοµικής αξιοπιστίας και η δηµιουργία ικανών δηµοσιονοµικών αποθεµάτων, ώστε να υπάρχει δυνατότητα στήριξης της οικονοµίας σε περιόδους κρίσης.


Ανεργία

Η απειλή ύφεσης στην Ευρωζώνη θα προκαλέσει κλυδωνισµούς και στην αγορά εργασίας, ενώ οι επιχειρήσεις που πιέζονται από το υπέρµετρο ενεργειακό κόστος προειδοποιούν για συρρίκνωση των θέσεων εργασίας λόγω της δυσµενούς κατάστασης στην οποία βρίσκονται. Ωστόσο τα µέτρα πολιτικής που εφάρµοσε η κυβέρνηση κατά τη διάρκεια της πανδηµικής και της ενεργειακής κρίσης συνέβαλαν στην ενίσχυση της απασχόλησης, µε αποτέλεσµα η ανεργία να υποχωρήσει από το 12,4%, το 2022, στο 11,2% φέτος, ενώ για το 2024 ο στόχος είναι να µειωθεί περαιτέρω στο 10,6%, µε τις δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας που θα ανοίξουν οι επενδύσεις.


Φοροδιαφυγή

Η καταπολέµηση της φοροδιαφυγής είναι ένα από τα µεγάλα στοιχήµατα της κυβέρνησης για το 2024, καθώς θα δηµιουργήσει επιπλέον δηµοσιονοµικό χώρο για µια ευρύτερη µεταρρύθµιση του φορολογικού συστήµατος, αλλά και για νέες παροχές. Για την ώρα, τα έσοδα που χάνει το ∆ηµόσιο από το «µαύρο χρήµα» κινούνται σε µεγάλη έκταση, ενώ στόχος είναι µε την εξάπλωση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, την καθολική χρήση του πλαστικού χρήµατος, το τεκµαρτό σύστηµα φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελµατιών και τα µέτρα για το λαθρεµπόριο να κλείσει το κενό των εσόδων στον ΦΠΑ, που θα οδηγήσει σε αύξηση των φορολογικών εισπράξεων κατά 2,5 - 3 δισ. ευρώ τα επόµενα τρία χρόνια. Σηµαντική βοήθεια θα παράσχει η αναβάθµιση των ηλεκτρονικών εργαλείων της ΑΑ∆Ε, που διευρύνουν τις δυνατότητες διαχείρισης και αξιοποίησης των πληροφοριών οι οποίες συλλέγονται µέσω των ηλεκτρονικών συναλλαγών και διευκολύνουν τη διεξαγωγή αυξηµένων και πιο αποτελεσµατικών ελέγχων και την επιτυχή επιβολή κυρώσεων.


Μεταρρυθµίσεις

Σε τοµείς µε χρόνιες δυσλειτουργίες, όπως το Κτηµατολόγιο, η ∆ικαιοσύνη, η ∆ηµόσια ∆ιοίκηση, εξακολουθούν να υπάρχουν σηµαντικές καθυστερήσεις που βαραίνουν τη ζωή των πολιτών και λειτουργούν αποτρεπτικά για τις επενδύσεις, µε αποτέλεσµα να απαιτείται περαιτέρω επιτάχυνση. Ειδικά στην απονοµή της ∆ικαιοσύνης, η συνέχιση κρίνεται επιβεβληµένη, δεδοµένου ότι οι επενδυτές είναι πιο πρόθυµοι να επενδύσουν σε µια Οικονοµία όπου τα συµβατικά δικαιώµατα και τα δικαιώµατα ιδιοκτησίας τους προστατεύονται και εάν αυτά παραβιαστούν µπορούν να προσφύγουν στη ∆ικαιοσύνη και να δικαιωθούν σε σύντοµο χρονικό διάστηµα.


Ιδιωτικό χρέος

Παρά τη µείωση των «κόκκινων» δανείων στα 12,1 δισ. ευρώ τον Σεπτέµβριο του 2023 σε σχέση µε τα 15,1 δισ. ευρώ που ήταν πριν από ένα χρόνο, ο δείκτης των µη εξυπηρετούµενων παραµένει υψηλότερος από τον µέσο όρο των τραπεζών της Ευρωζώνης, µε αποτέλεσµα να απαιτούνται περαιτέρω κινήσεις που υπαγορεύονται από το δύσκολο περιβάλλον των αυξηµένων επιτοκίων. Ταυτόχρονα, το ιδιωτικό χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ παραµένει σε πολύ υψηλά επίπεδα και αποτελεί τροχοπέδη για την ανάπτυξη. Επισηµαίνεται ότι οι ληξιπρόθεσµες οφειλές στο ∆ηµόσιο έχουν σπάσει το φράγµα των 153 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 106 δισ. ευρώ είναι χρέη προς την Εφορία και 47,2 δισ. ευρώ προς τα ασφαλιστικά ταµεία.


Ακίνητα

Μέσα στο 2024 θα πρέπει να ενταχθούν στο σύστηµα αντικειµενικού προσδιορισµού άλλες 2.167 περιοχές σε όλη τη χώρα, που αντιπροσωπεύουν το 1,5% της ελληνικής επικράτειας, πράγµα που θα φέρει ανατροπές σε δεκάδες φόρους και τέλη που υπολογίζονται µε βάση τις αντικειµενικές τιµές. Επισηµαίνεται ότι σήµερα το σύστηµα αυτό καλύπτει το 98,5% της χώρας. Επίσης θα πρέπει να εξεταστούν οι ενστάσεις που έχουν υποβάλει ένας στους δύο δήµους της χώρας για µειώσεις στις αντικειµενικές τιµές, θεωρώντας ότι σε πολλές περιοχές οι νέες τιµές της Εφορίας είναι αισθητά υψηλότερες από τις εµπορικές. Με την ολοκλήρωση του ελέγχου των αιτηµάτων οι ιδιώτες εκτιµητές ακινήτων θα εισηγηθούν τις νέες αντικειµενικές αξίες στον υπουργό Οικονοµικών, ο οποίος θα αποφασίσει για το εύρος και την κλίµακα των µειώσεων στις τιµές ζώνης, οι οποίες ωστόσο δεν θα έχουν αναδροµική ισχύ. Επίσης µε το νέο Φορολογικό έχει δροµολογηθεί η ψηφιοποίηση των ζωνών σε όλες τις περιοχές εκτός σχεδίου πόλης ή ορίων οικισµών και στη δηµιουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρµας όπου θα ενταχθούν όλα τα στοιχεία που αφορούν ένα ακίνητο (Πολεοδοµία, Κτηµατολόγιο, ψηφιακός χάρτης των αντικειµενικών αξιών κ.ά.). Το νέο πληροφοριακό σύστηµα θα παρακολουθεί τις τάσεις της αγοράς των ακινήτων και εφόσον εντοπίζει µεταβολές στις εµπορικές τιµές θα παρεµβαίνει αυτόµατα και θα αναπροσαρµόζει τις τιµές ζώνης. Η ευθυγράµµιση θα γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήµατα σχεδόν κάθε χρόνο και οι αλλαγές στις τιµές της Εφορίας δεν θα γίνονται πλέον µε υπουργικές αποφάσεις, όπως ισχύει µέχρι σήµερα.

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής