Το άγνωστο παρασκήνιο της σχέσης Σαμαρά-Καραμανλή: Οι διακυμάνσεις, οι εντάσεις και η συναντίληψη από το 1976 μέχρι σήμερα

«Με τον Κώστα είµαστε φίλοι και µαζί στη Νέα ∆ηµοκρατία από το 1976. “Γεννηθήκαµε” και µεγαλώσαµε στην παράταξη. Κι έχουµε περάσει µαζί τα πάντα, µε σεβασµό ο ένας για την πορεία του άλλου…». Η παρενθετική αυτή αναφορά του Αντώνη Σαµαρά στην οµιλία του στο Πολεµικό Μουσείο, µε τις αιχµηρές παρατηρήσεις του προς την κυβέρνηση και προσωπικά στον πρωθυπουργό, έχει την ιδιαίτερη σηµασία της. ∆ιότι αποσκοπούσε στο να δείξει όχι µόνο στο συγκεκριµένο ακροατήριο που παραβρέθηκε, αλλά και σε όσους θα άκουγαν ή θα διάβαζαν την οµιλία του, ότι πλέον -παρά τις κάποιες διακυµάνσεις στις σχέσεις τους στο παρελθόν- υπάρχει συναντίληψη σε όλα σχεδόν τα ζητήµατα της πολιτικής επικαιρότητας. Αλλωστε, δεν πρέπει να θεωρηθεί τυχαίο ότι, όταν ανέβηκε στη συνέχεια στο βήµα ο Κώστας Καραµανλής, διερωτήθηκε: «Τι άλλο να πω; Τα είπε όλα…», αφήνοντας σαφώς να εννοηθεί ότι συµφωνούσε -αν δεν ήταν ήδη προσυνεννοηµένοι- µε τον προλαλήσαντα Αντώνη Σαµαρά.

Στα «πέτρινα χρόνια» του Αντώνη Σαµαρά ο Κώστας Καραµανλής ήταν στο εξωτερικό. Επαφές υπήρξαν όταν έγινε αρχηγός της Νέας ∆ηµοκρατίας ο Κώστας Καραµανλής και, όταν τελικώς κέρδισε τις εκλογές του 2004, συµπεριέλαβε τον Σαµαρά στους υποψήφιους ευρωβουλευτές του κόµµατος, οπότε και εξελέγη. Η φιλία των δύο ανδρών µπορεί να είναι διαχρονική, αυτό όµως δεν σηµαίνει ότι η ίδια η πολιτική, αναλόγως των συγκυριών, δεν είχε προκαλέσει κάποιες διακυµάνσεις στη σχέση τους. 

Οι υποψηφιότητες 

Μια πρώτη αναµέτρηση ισχύος θα µπορούσε να θεωρηθεί η περίοδος µετά την ήττα της υπό τον Αντώνη Σαµαρά Νέας ∆ηµοκρατίας, στις εκλογές του 2015, κατά την οποία επρόκειτο να εκλεγεί, κατά τα νεοδηµοκρατικά ειωθότα, νέος αρχηγός στο κόµµα. Μάλιστα, εκείνη την περίοδο, στο πλαίσιο της υποβολής υποψηφιοτήτων για την αρχηγία, είχαν εµφανιστεί δύο υποψήφιοι που είχαν τη στήριξη Σαµαρά και των ανθρώπων του, εκ των οποίων ο ένας, εκτός από στενός συνεργάτης του, υπήρξε και η «φωνή» του, καθώς θα ήταν, το λιγότερο, άκοµψο τυχόν παρατηρήσεις για την πολιτική της κυβέρνησης Καραµανλή που θα ήθελε να κάνει ο Σαµαράς να βγαίνουν από το δικό του στόµα.

Ο ένας υποψήφιος ήταν ο Απόστολος Τζιτζικώστας και ο άλλος, η «φωνή» του Σαµαρά, ο Αδωνις Γεωργιάδης. Επίσης, κατά την ίδια περίοδο ο Καραµανλής είχε τύχει έντονης κριτικής από το «σαµαρικό» πολιτικό περιβάλλον, όπως ήταν λ.χ. η επίθεση του επί ηγεσίας Σαµαρά προσχωρήσαντος στη Νέα ∆ηµοκρατία από τον ΛΑΟΣ Αδωνι Γεωργιάδη προς τον Ευάγγελο Αντώναρο, που είχε αιχµή κατά του πρώην πρωθυπουργού. Κι αυτό διότι η δήλωση έλεγε ότι «ο Καραµανλής δεν είναι µουγ γός» και εποµένως δεν τον εκφράζουν αυτά που λέει ο πρώην κυβερνητικός εκπρόσωπος. Είχε επίσης προηγηθεί έµµεση επίθεση κατά Καραµανλή από Γεωργιάδη και Βορίδη - που και αυτός είχε προσχωρήσει στη Ν.∆. επί Σαµαρά. Ηταν επίθεση µε στόχο τον Μεϊµαράκη, αλλά αφορούσε τον Καραµανλή, ο οποίος υποστήριζε την παραµονή στην προεδρία του κόµµατος του πρώην προέδρου της Βουλής. Μετά την επανένταξη Σαµαρά στη Νέα ∆ηµοκρατία από τον Κώστα Καραµανλή -µε τρόπο ώστε να µη διαταράξει και τις εσωτερικές ισορροπίες µε την οικογένεια Μητσοτάκη- και την ευρωβουλευτική θητεία του, ο Σαµαράς τοποθετήθηκε υπουργός Πολιτισµού. Ισως θα επιθυµούσε, λένε οι δηµοσιογραφικές πληροφορίες, ένα πιο αναβαθµισµένο υπουργείο. Οµως, εκτός του ότι δεν κινδύνευε εκεί από υπουργική φθορά, από την άλλη ενέγραψε στο πολιτικό ενεργητικό του ότι επί της θητείας του επερατώθη και εγκαινιάστηκε το εµβληµατικό Μουσείο της Ακρόπολης.

Πολλοί ισχυρίζονται ότι, περισσότερο και από τυχόν πραγµατικές αποστάσεις στις διαχρονικές σχέσεις των δύο ανδρών, τις αποστάσεις αυτές τις αναδείκνυε η δηµοσιογραφική πένα, καθώς είναι φυσικό οι πολιτικές διενέξεις και η ανάλογη παραφιλολογία να κινούν το ενδιαφέρον της κοινής γνώµης. Παρ’ όλα αυτά, κατά καιρούς ο Αντώνης Σαµαράς διατύπωνε, σε στενό πάντοτε κύκλο του, κάποιες διαφορετικές απόψεις σε σχέση µε την πολιτική της κυβέρνησης Καραµανλή. Πλην των εθνικών θεµάτων, στα οποία συνοδοιπορούσαν. Επιπλέον, πολλοί είναι αυτοί που υπενθυµίζουν τις αιτιάσεις του σηµερινού διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος και υπουργού Οικονοµικών στην κυβέρνηση Σαµαρά, Γιάννη Στουρνάρα, ο οποίος είχε επιρρίψει καίριες ευθύνες στην κυβέρνηση Καραµανλή για τη δηµοσιονοµική διαχείριση που περιελάµβανε και τα δύο τελευταία χρόνια της διακυβέρνησής του.

Προσεγγίσεις 

Όντας διαφορετικοί χαρακτήρες, θα µπορούσε να πει κανείς ότι θα ήταν φυσικό να έχουν ενίοτε και διαφορετικές προσεγγίσεις σε θέµατα πολιτικής. Ο Καραµανλής, πολύ προσεκτικός στις διατυπώσεις του, αλλά µε υπόγειες, καυστικές παρατηρήσεις σε επίπεδο επίκρισης και όχι απλώς κριτικής. Ας µη λησµονείται η οµιλία που είχε κάνει στο µνηµόσυνο του Γιάννη Κεφαλογιάννη. Ο Σαµαράς, πιο παρορµητικός, επιθυµεί να είναι απροκάλυπτος, ώστε να µην επιδέχονται ερµηνείες και παρερµηνείες τα όσα λέει. Ενδεικτική η πρόσφατη οµιλία του στο Πολεµικό Μουσείο, αλλά και αυτή που είχε προηγηθεί κατά την εκδήλωση τον ∆εκέµβριο του 2022 για την ίδρυση του ιδρύµατος που φέρει το όνοµά του. Και οι δύο πάντως έχουν µια διαχρονική συµπόρευση στα θέµατα της εξωτερικής πολιτικής µέσα από ένα καθαρά πατριωτικό πρίσµα. Πολιτικό τέκνο του Ευάγγελου Αβέρωφ, ο Αντώνης Σαµαράς γαλουχήθηκε µε συγκεκριµένες αξιακές αρχές όσον αφορά στα εθνικά θέµατα. Ο Κώστας Καραµανλής, µε διδακτορική διατριβή πάνω στην εξωτερική πολιτική, και µάλιστα του Ελευθέριου Βενιζέλου, ασπάζεται τις ίδιες αρχές. Αλλωστε, και ο ίδιος και η οικογένειά του είχαν σε εκτίµηση τον πνευµατικό πατέρα του Σαµαρά στην πολιτική, τον Αβέρωφ. Τη συµπόρευση αυτή στα εθνικά θέµατα την έχουν επιβεβαιώσει σε όλες τις τελευταίες οµιλίες τους. Από κει και πέρα, για τα όσα λένε σε άλλες πτυχές της πολιτικής αφήνουν την κοινή γνώµη να βγάλει τα συµπεράσµατά της. Να τα απορρίψει ή να τα υιοθετήσει.