Μιλώντας στο πάνελ του «The Fourth Thessaloniki Metropolitan Summit», που διοργανώνουν ο Economist και το powergame.gr στη Θεσσαλονίκη ο Γιώργος Γεραπετρίτης αναφέρθηκε στους δύσκολους καιρούς που περνά ο κόσμος, επισημαίνοντας όμως ότι πρέπει να παραμένουμε αισιόδοξοι, προκειμένου να δώσουμε βιώσιμες λύσεις.
«Τα πάντα εξελίσσονται τόσο γρήγορα που δεν μπορούμε να προβλέψουμε τίποτα» τόνισε, υπογραμμίζοντας ότι στην εξωτερική πολιτική πρέπει να δίνεται πλέον έμφαση σε εναλλακτικά σενάρια και στην προσαρμογή στις εκάστοτε νέες συνθήκες που εμφανίζονται ακόμα και μέσα σε λίγες ημέρες. Ο υπουργός Εξωτερικών εξήρε τη συμβολή του Μάρτιν Σουλτς στο να μπορέσει η Ευρώπη να βγει αλώβητη από την οικονομική κρίση της περασμένης δεκαετίας. «Έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο για να βγει προς τα έξω ότι εμείς οι Ευρωπαίοι μείναμε ενωμένοι και καταφέραμε να ξεπεράσουμε τα προβλήματα» είπε.
Μονόδρομος η αλλαγή μοντέλου λήψης αποφάσεων στην Ευρώπη
Για το μέλλον της Ευρώπης εστίασε στην ανάγκη να υπάρξει αλλαγή προσέγγισης στον τρόπο λήψης αποφάσεων, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν περιμένει μια ομοσπονδία τύπου ΗΠΑ (σ.σ. άποψη που ασπάζεται ο Σουλτς) αλλά ευρωπαϊκά όργανα πιο λειτουργικά και πιο αποφασιστικά, με λιγότερη γραφειοκρατία.
«Πρέπει να επανεφεύρουμε την Ευρώπη, να δούμε τις θεμελιώδεις αρχές πάνω στις οποίες χτίστηκε η ήπειρος. Βρισκόμαστε σ’ ένα σταυροδρόμι. Μπροστά μας έχουμε πολύ δύσκολες επιλογές και πρέπει να πάρουμε κρίσιμες αποφάσεις» συνέχισε, συμπεραίνοντας ότι το ισχύον ευρωπαϊκό μοντέλο δεν λειτουργεί.
«Δεν έχουμε καταφέρει να έχουμε μια κοινή γραμμή ως Ευρώπη. Δεν έχουμε τόσο μεγάλο αντίκτυπο στις αποφάσεις μας στον βαθμό που θα θέλαμε» ανέφερε ο Γιώργος Γεραπετρίτης, παραθέτοντας τους δύο βασικούς λόγους για τους οποίους συμβαίνει αυτό:
Το σύστημα λήψης αποφάσεων δεν είναι λειτουργικό και ορθολογικό. «Συμφωνούμε στα βασικά, στις βασικές αιτίες που προκαλούν το πρόβλημα αλλά δεν μπορούμε να πάρουμε μια ομόφωνη απόφαση για μια χειροπιαστή λύση» τόνισε χαρακτηριστικά. Και εξήγησε: «Όλοι στην Ευρώπη συμφωνούμε για το τι πρέπει να κάνουμε, π.χ. να σταματήσει ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή και να ιδρυθεί το κράτος της Παλαιστίνης, όμως δεν μπορούμε να βρούμε τους τρόπους για να το πετύχουμε. Θυσιάζουμε την ουσία στον βωμό των διαδικασιών και αυτό δυστυχώς δεν είναι το δυνατό σημείο της Ευρώπης».
Μεγαλύτερη αυτονομία και ισχυρότερα κέντρα αποφάσεων. Ο κ. Γεραπετρίτης σημείωσε ότι μέχρι στιγμής η Ευρώπη δεν έχει αποκτήσει το επίπεδο της αυτονομίας που της αρμόζει. «Το επόμενο Ευρωκοινοβούλιο και οι νέοι Επίτροποι, μεταξύ των οποίων και ο Απόστολος Τζιτζικώστας, δεν θα έχουν εύκολη δουλειά. Υπάρχουν πολλές προκλήσεις: ανταγωνιστικότητα, γεωργία και άμυνα, τομείς που χρήζουν άμεσων λύσεων. Δεν υπάρχει χώρος και χρόνος για καθυστερήσεις» προειδοποίησε. Και εστίασε στο μεγάλο πρόβλημα που έρχεται από την Αφρική, όπου η κατάσταση βγαίνει σταδιακά εκτός ελέγχου και θα απειλήσει την Ευρώπη, αν οι Βρυξέλλες δεν κάνουν κάτι «τώρα, όχι αύριο».
«Ζητούμενο για την Ευρώπη είναι να σκεφτούμε και να αποφασίσουμε τι είδους μέλλον θέλουμε για εμάς και τις μελλοντικές γενιές. Να εστιάσουμε στη βιωσιμότητα, η οποία διαπερνά όλους τους τομείς της καθημερινότητας. Πρέπει να περιορίσουμε τις ανισότητες που “τρέφουν” τις ακραίες απόψεις και τον λαϊκισμό. Να δώσουμε έμφαση στη σύγκλιση. Υπάρχουν διαφορές και ανισότητες που αυξάνονται και μεγεθύνονται και μέχρι στιγμής δεν έχουμε βρει τον τρόπο να τις αντιμετωπίσουμε» συνέχισε.
Πρόβλημα ο λαϊκισμός και η άνοδος των πολιτικών άκρων
Αφού υπογράμμισε με νόημα ότι «χρειαζόμαστε αποφασιστικότητα για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε ως Ευρωπαίοι», αναφέρθηκε εκτενώς στο πολιτικό σκηνικό που διαμορφώνεται εντός και εκτός Ευρώπης, το οποίο -όπως είπε- δεν είναι πολλά υποσχόμενο. «Δεν μιλώ μόνο για τις ΗΠΑ όπου οι εκλογές είναι κρίσιμες» σημείωσε.
«Με ανησυχεί η άνοδος ακραίων πολιτικών κομμάτων. Βλέπουμε την άνοδο του λαϊκισμού. Το αποτέλεσμα στις περιφερειακές εκλογές της Γερμανίας ήταν το χειρότερο δυνατόν. Για πρώτη φορά υπάρχει μια δυνατή σύμπραξη μεταξύ της άκρας δεξιάς και της άκρας αριστεράς, με ταυτόχρονη στροφή σε μια πιο λαϊκίστικη ατζέντα», εξήγησε στη συνέχεια.
Για τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών «κλειδί» είναι η ενότητα και η αποφασιστικότητα. «Να έχουμε μια κοινή θέση απέναντι σε αυτές τις ακραίες απόψεις. Να μείνουμε ενωμένοι απέναντι σ‘ έναν κόσμο που αλλάζει δραματικά. Αν επιλέξουμε να μείνουμε αδρανείς, αυτό θα ήταν ό,τι χειρότερο» διευκρίνισε.
Κλείνοντας, ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας σημείωσε ότι μέχρι πρότινος η Ευρώπη στηριζόταν στην ομοφωνία όταν χρειαζόταν να πάρει μια απόφαση. «Αυτή η ομοφωνία ήταν λειτουργική τη δεκαετία του ‘60, του ‘70 και του ‘80. Πλέον, όμως, δεν είναι αρκετή. Το ζήτημα του βέτο από κράτος – μέλος χρήζει μεταρρύθμισης» ανέφερε, υπογραμμίζοντας όμως ότι δεν πρέπει να χαθεί «η δύναμη της ΕΕ που έγκειται στη διαφορετικότητά της».
Όπως είπε, η Ευρώπη δεν είναι ένα χωνευτήρι. «Έχουμε διαφορετικά συστατικά και το καθένα από αυτά έχει τη σημασία του. Να το δεχτούμε, καθώς προσεγγίζουμε την Ευρώπη μ’ έναν διαφορετικό τρόπο». Αναφέρθηκε, μάλιστα, στον Αριστοτέλη, λέγοντας: «Το σύνολο είναι πιο δυνατό από τη δύναμη των μερών του, γι’ αυτό και πιστεύω ότι ως σύνολο είμαστε όλοι πιο δυνατοί».
