H Kύπρος... αυτονομείται - Σε διαφορετικό διπλωματικό και πολιτικό κλίμα από την Ελλάδα
Η Μεγαλόνησος στην αντεπίθεση
Η αµυντική συµφωνία µε τις ΗΠΑ που µαρτυρά την πολιτική και διπλωµατική "ενηλικίωσή" της, οι πρωτοβουλίες και οι αναταράξεις µε την Αθήνα λόγω καλωδίου
Τις τελευταίες εβδοµάδες η Κύπρος δείχνεινα αποµακρύνεται από τις «φτερούγες» της Ελλάδας. Επ' ουδενί τίθεται θέµα ρήξης. Ωστόσο, η διχογνωµία γύρω από την απόφαση υλοποίησης ή µη του καλωδίου για την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Κύπρου ήταν το βότσαλο που έως έναν βαθµό τάραξε τα γαλήνια νερά των σχέσεών µας.
Η Λευκωσία προχώρησε σε ένα ακόµα βήµα, που µαρτυρά πολιτική και διπλωµατική «ενηλικίωση»: µια αµυντική συµφωνία µε τις ΗΠΑ, µε αποτέλεσµα όλες οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου να αντιληφθούν πόσο υπολογίσιµη δύναµη είναι, όχι µόνο λόγω γεωγραφικής θέσης, αλλά και λόγω συµµαχιών. Η Ελλάδα προφανώς το ήξερε. Τώρα, όµως, το έµαθε και η Τουρκία. Κι όχι µόνο.
Η Κύπρος και οι ΗΠΑ συµφώνησαν σε έναν Οδικό Χάρτη Αµυντικής Συνεργασίας, µε στόχο τη στρατιωτική συνεργασία των δύο χωρών. Οι υπογραφές έπεσαν τη ∆ευτέρα µεταξύ του υπουργού Αµυνας της Κύπρου, Βασίλη Πάλµα, και της υφυπουργού Αµυνας των ΗΠΑ, αρµόδιας για Θέµατα ∆ιεθνούς Ασφάλειας, Σελέστ Γουόλαντερ.
Ο Κύπριος υπουργός, αναφερόµενος σε κοινούς στόχους και συµφέροντα των δύο χωρών, είπε ότι αυτά «είναι άµεσα συνυφασµένα µε την προώθηση της ειρήνης και τη δηµιουργία συνθηκών ασφάλειας, σταθερότητας, συνεργασίας και ευηµερίας, τόσο περιφερειακά όσο και διεθνώς». Επίσης, δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην απόφαση για άρση του αµερικανικού εµπάργκο όπλων στην Κυπριακή ∆ηµοκρατία το 2022, καθώς και στην ανανέωσή της το 2023.
Τόνισε, µάλιστα, ότι οι δύο αυτές αποφάσεις αποτέλεσαν πολύ σηµαντικές εξελίξεις, αφού διεύρυναν τις επιλογές της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας στην προσπάθεια αναβάθµισης και εκσυγχρονισµού του στρατιωτικού της υλικού. Σχετικά µε τον Οδικό Χάρτη, η κ. Γουόλαντερ είπε ότι βασίζεται στην ισχυρή και εύρωστη διµερή σχέση, αλλά και ότι χαράσσει ένα µονοπάτι για να συνεχίσουν οι δύο χώρες τα κοινά τους επιτεύγµατα και στο µέλλον. «Είναι προφανές ότι η Κύπρος ευθυγραµµίζεται µε τη ∆ύση», κατέληξε.
Εξού και το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε µια οργίλη ανακοίνωση, µε την οποία καταδίκασε τη συµφωνία και προσπάθησε να τη συνδέσει µε ένα επικείµενο –νέο – αδιέξοδο στις προσπάθειες επανεκκίνησης του διαλόγου για το Κυπριακό. «Aυτά τα βήµατα των Αρχών των ΗΠΑ σε βάρος της ασφάλειας της τουρκοκυπριακής πλευράς, συµπεριλαµβανοµένης της ανακοίνωσης τον περασµένο Ιούνιο για την έναρξη στρατηγικού διαλόγου µε την ελληνοκυπριακή διοίκηση, υπονοµεύουν την ουδέτερη θέση των ΗΠΑ έναντι της νήσου Κύπρου και δυσχεραίνουν την επίτευξη µιας δίκαιης, διαρκούς και βιώσιµης λύσης του Κυπριακού»,μανέφεραν στην εν λόγω ανακοίνωση.
Στο ίδιο µήκος κύµατος ήταν και οι δηλώσεις του εκπροσώπου του κόµµατος του Ταγίπ Ερντογάν, Οµέρ Τσελίκ. Μόνο που εκείνος ξέφυγε εντελώς και µίλησε για «συµφωνία που ενδυναµώνει τα καπρίτσια της ελληνοκυπριακής πλευράς». Ο όρος «καπρίτσια» σίγουρα χρήζει απάντησης κι είναι βέβαιο ότι δεν βοηθά στη διατήρηση του σχετικά καλού κλίµατος στα Ελληνοτουρκικά, ενόψει της συνάντησης Μητσοτάκη-Ερντογάν σε λίγες ηµέρες στη Νέα Υόρκη.
* Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής
Η Λευκωσία προχώρησε σε ένα ακόµα βήµα, που µαρτυρά πολιτική και διπλωµατική «ενηλικίωση»: µια αµυντική συµφωνία µε τις ΗΠΑ, µε αποτέλεσµα όλες οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου να αντιληφθούν πόσο υπολογίσιµη δύναµη είναι, όχι µόνο λόγω γεωγραφικής θέσης, αλλά και λόγω συµµαχιών. Η Ελλάδα προφανώς το ήξερε. Τώρα, όµως, το έµαθε και η Τουρκία. Κι όχι µόνο.
Η Κύπρος και οι ΗΠΑ συµφώνησαν σε έναν Οδικό Χάρτη Αµυντικής Συνεργασίας, µε στόχο τη στρατιωτική συνεργασία των δύο χωρών. Οι υπογραφές έπεσαν τη ∆ευτέρα µεταξύ του υπουργού Αµυνας της Κύπρου, Βασίλη Πάλµα, και της υφυπουργού Αµυνας των ΗΠΑ, αρµόδιας για Θέµατα ∆ιεθνούς Ασφάλειας, Σελέστ Γουόλαντερ.
Ο Κύπριος υπουργός, αναφερόµενος σε κοινούς στόχους και συµφέροντα των δύο χωρών, είπε ότι αυτά «είναι άµεσα συνυφασµένα µε την προώθηση της ειρήνης και τη δηµιουργία συνθηκών ασφάλειας, σταθερότητας, συνεργασίας και ευηµερίας, τόσο περιφερειακά όσο και διεθνώς». Επίσης, δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην απόφαση για άρση του αµερικανικού εµπάργκο όπλων στην Κυπριακή ∆ηµοκρατία το 2022, καθώς και στην ανανέωσή της το 2023.
Τόνισε, µάλιστα, ότι οι δύο αυτές αποφάσεις αποτέλεσαν πολύ σηµαντικές εξελίξεις, αφού διεύρυναν τις επιλογές της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας στην προσπάθεια αναβάθµισης και εκσυγχρονισµού του στρατιωτικού της υλικού. Σχετικά µε τον Οδικό Χάρτη, η κ. Γουόλαντερ είπε ότι βασίζεται στην ισχυρή και εύρωστη διµερή σχέση, αλλά και ότι χαράσσει ένα µονοπάτι για να συνεχίσουν οι δύο χώρες τα κοινά τους επιτεύγµατα και στο µέλλον. «Είναι προφανές ότι η Κύπρος ευθυγραµµίζεται µε τη ∆ύση», κατέληξε.
Τουρκικές αντιδράσεις
Μόνο και µόνο το γεγονός ότι οι Τούρκοι αντέδρασανμστη συµφωνία Κύπρου-ΗΠΑ σηµαίνει ότι το deal είναι προς όφελος του Ελληνισµού. Σηµαίνει, όµως, και κάτι ακόµα: ότι η Αγκυρα, που προσπαθεί µέσω του αδιεξόδου στο Κυπριακό να κρατά αποµονωµένη τη Λευκωσία, αντιλήφθηκε ότι τα πράγµατα έχουν αλλάξει. Η Κύπρος λόγω συµµαχιών, λόγω ενεργειακών πόρων, λόγω καλών διµερών σχέσεων µε τις γειτονικές χώρες και λόγω γεωγραφικής θέσης (που της επέτρεψε να έχει και πρωταγωνιστικό ρόλο στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας προς τους αµάχους που υποφέρουν στη Γάζα), κεφαλαιοποιεί τώρα ένα σηµαντικό διπλωµατικό κεφάλαιο.Εξού και το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε µια οργίλη ανακοίνωση, µε την οποία καταδίκασε τη συµφωνία και προσπάθησε να τη συνδέσει µε ένα επικείµενο –νέο – αδιέξοδο στις προσπάθειες επανεκκίνησης του διαλόγου για το Κυπριακό. «Aυτά τα βήµατα των Αρχών των ΗΠΑ σε βάρος της ασφάλειας της τουρκοκυπριακής πλευράς, συµπεριλαµβανοµένης της ανακοίνωσης τον περασµένο Ιούνιο για την έναρξη στρατηγικού διαλόγου µε την ελληνοκυπριακή διοίκηση, υπονοµεύουν την ουδέτερη θέση των ΗΠΑ έναντι της νήσου Κύπρου και δυσχεραίνουν την επίτευξη µιας δίκαιης, διαρκούς και βιώσιµης λύσης του Κυπριακού»,μανέφεραν στην εν λόγω ανακοίνωση.
Στο ίδιο µήκος κύµατος ήταν και οι δηλώσεις του εκπροσώπου του κόµµατος του Ταγίπ Ερντογάν, Οµέρ Τσελίκ. Μόνο που εκείνος ξέφυγε εντελώς και µίλησε για «συµφωνία που ενδυναµώνει τα καπρίτσια της ελληνοκυπριακής πλευράς». Ο όρος «καπρίτσια» σίγουρα χρήζει απάντησης κι είναι βέβαιο ότι δεν βοηθά στη διατήρηση του σχετικά καλού κλίµατος στα Ελληνοτουρκικά, ενόψει της συνάντησης Μητσοτάκη-Ερντογάν σε λίγες ηµέρες στη Νέα Υόρκη.
* Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής