Η Ελλάδα βιώνει μία από τις πιο σοβαρές δημογραφικές κρίσεις στην ιστορία της. Η γήρανση του πληθυσμού, η φυγή τα προηγούμενα χρόνια νέων ανθρώπων στο εξωτερικό, λόγω της οικονομικής κρίσης, και η πληθυσμιακή συρρίκνωση είναι προβλήματα που φαίνεται να βαθαίνουν χρόνο με τον χρόνο. Σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία, η κυβέρνηση, σύμφωνα με πληροφορίες, προχωρά δυναμικά στην ίδρυση του Παρατηρητηρίου για το Δημογραφικό, ενός νέου θεσμού, που αναμένεται να αναλάβει τον ρόλο του κεντρικού παρατηρητή και αξιολογητή των πολιτικών για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων.


Δημογραφικό: Πιάνει δουλειά το Παρατηρητήριο, ο νέος θεσμός στρατηγικής σημασίας

Το θετικό σε αυτή την κίνηση είναι ότι επιτέλους φαίνεται να υπάρχει μια οργανωμένη προσπάθεια για την καταγραφή και την αξιολόγηση των δημογραφικών πολιτικών, προκειμένου να γίνουν πιο εύστοχες, αλλά και να δημιουργηθούν επιπλέον μέτρα, που θα βοηθήσουν με αποτελεσματικό τρόπο στη λύση του μεγάλου προβλήματος. Το Παρατηρητήριο, με την ενίσχυση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης (2025-2035), μπορεί να προσφέρει πολύτιμη βοήθεια στην κατεύθυνση της ανάπτυξης στοχευμένων πολιτικών, που θα αγγίζουν όλες τις ηλικιακές ομάδες, από τους νέους μέχρι τα άτομα της τρίτης και της τέταρτης ηλικίας. Ειδικά σε μια χώρα που χάνει συνεχώς πληθυσμό και βλέπει την αναλογία εργαζομένων και συνταξιούχων να μεγαλώνει, αυτή η ενίσχυση της πολιτικής διαχείρισης μπορεί να φανεί σωτήρια.


Αξιολόγηση των πολιτικών για την επίλυση του προβλήματος

Τι νέο κομίζει το Παρατηρητήριο για την αντιμετώπιση του Δημογραφικού; Αρχικά πρόκειται να υποστηρίζει επιστημονικά και να αξιολογεί τις πολιτικές που εφαρμόζονται για την επίλυση του προβλήματος. Με τον τρόπο αυτόν η Ελλάδα αποκτά πρώτη φορά έναν οργανισμό που θα παρέχει αμιγώς επιστημονική υποστήριξη για τις δημογραφικές πολιτικές της. Με τη βοήθεια των διεθνών οργανισμών, όπως ο ΟΟΣΑ, το Παρατηρητήριο αναμένεται να εστιάσει στην παραγωγή αξιόπιστων δεδομένων και δεικτών, που θα ενισχύσουν την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων.

Παράλληλα, μέσω του Παρατηρητηρίου θα υπάρχει στρατηγικός σχεδιασμός και συντονισμός όλων των πολιτών και των δράσεων. Δηλαδή, το Παρατηρητήριο δεν θα είναι μόνο ένα εργαλείο παρακολούθησης. Ουσιαστικά, θα προσφέρει τη δυνατότητα να σχεδιαστούν και να εφαρμοστούν περιφερειακά σχέδια δράσης, ευθυγραμμισμένα με το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό. Αυτό είναι κάτι που λείπει εδώ και χρόνια από τη χώρα: μια συντονισμένη προσέγγιση, που θα μπορεί να αντιμετωπίσει τα ιδιαίτερα προβλήματα κάθε περιοχής της Ελλάδας, από την Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη μέχρι τα νησιά του Αιγαίου, καθώς η κάθε περιοχή είναι ξεχωριστή και μπορεί να χρειάζεται εξατομικευμένες δράσεις.


Παρέχει σταθερότητα

Το Παρατηρητήριο για τη δημογραφική κρίση θα έχει δημοσιονομική υποστήριξη και χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που ξεπερνά τα 3,2 εκατ. ευρώ και εξασφαλίζει την εύρυθμη λειτουργία του. Αυτή η εξασφάλιση χρημάτων παρέχει σταθερότητα και δείχνει τη σοβαρότητα της προσπάθειας. Αν και η ίδρυση του Παρατηρητηρίου για την κρίση του Δημογραφικού αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη κίνηση, στην Ελλάδα δεν είναι λίγες οι φορές που οι εξαγγελίες μένουν δυστυχώς στα χαρτιά. «Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί στην προκειμένη περίπτωση», λέει αξιόπιστη πηγή από το Μαξίμου. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, «το Παρατηρητήριο δεν θα είναι ακόμα μία υπόσχεση, αλλά πρόκειται να αποτελέσει καταλύτη στη διαμόρφωση των πολιτικών για την αντιμετώπιση του Δημογραφικού».

Ηδη, σύμφωνα με πληροφορίες, το έργο του Παρατηρητηρίου στις περιφέρειες αναμένεται να ξεκινήσει πιλοτικά από την Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη. Η συγκεκριμένη περιφέρεια αντιμετωπίζει ιδιαίτερα προβλήματα πληθυσμιακής συρρίκνωσης, με τη δεύτερη μεγαλύτερη μείωση πληθυσμού στη χώρα, φτάνοντας το -7,6% μεταξύ των απογραφών του 2011 και του 2021. Η πιλοτική αυτή εφαρμογή θα αποτελέσει τον οδηγό για τη δημιουργία παρόμοιων δράσεων σε άλλες περιφέρειες της χώρας, αναφέρουν πηγές με γνώση.


Θεσμός στρατηγικής σημασίας

Μάλιστα, όπως λένε κυβερνητικές πηγές, η δημιουργία του Παρατηρητηρίου δεν απαντά μόνο σε τεχνικές ανάγκες, αλλά αναγνωρίζει και τη γεωπολιτική και οικονομική σημασία του δημογραφικού ζητήματος. Η γεωγραφική διάσταση της δημογραφικής κρίσης, ιδιαίτερα με τις επιβαρυμένες περιοχές της χώρας, όπως η Ανατολική Μακεδονία και η Θράκη, καθιστά το Παρατηρητήριο θεσμό στρατηγικής σημασίας, τονίζουν οι ίδιες πηγές. Γι’ αυτόν τον λόγο η έμφαση που δίνεται στο δημογραφικό ζήτημα αποτυπώνει τη βούληση της κυβέρνησης να διαχειριστεί τις δημογραφικές προκλήσεις με συστηματικό, αλλά και βιώσιμο τρόπο, χωρίς να αμελεί τις επιμέρους ανάγκες των ελληνι κών περιφερειών.


Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά