Η Ελλάδα ως γέφυρα στη Μέση Ανατολή: Η κρίση στη Γάζα και οι σχέσεις με το Ισραήλ - Τι δηλώνει στo parapolitika.gr ο Δημήτρης Αβραμόπουλος
Ο ρόλος της Ελλάδας
Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Αβραμόπουλος αναλύει τις σχέσεις Ελλάδας - Ισραήλ και την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα, τονίζοντας την ανάγκη ισορροπημένης στάσης
Τα γεγονότα στη Γάζα, πέρα από την αυτονόητη, σε ανθρώπινο επίπεδο, αντίδραση στη σκληρότητα της διακυβέρνησης Νετανιάχου στο Ισραήλ, προκάλεσαν αρχικά ένα μούδιασμα στους κύκλους των διπλωματών και μία αμηχανία στη συνέχεια για τη διαχείριση μιας τόσο δύσκολης και απρόβλεπτης εξέλιξης.
Η Ελλάδα, μέσω του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, αποφάσισε να σταθμίσει τα γεγονότα και στην ανοιχτή συζήτηση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την προστασία των αμάχων στις ένοπλες συγκρούσεις (Νέα Υόρκη, 22.05.2025) έλαβε μία ξεκάθαρη θέση, καταδικάζοντας τις επιθέσεις του Ισραήλ στη Γάζα. Ελλάδα και Ισραήλ όμως έχουν αναπτύξει τα τελευταία χρόνια μία σταθερή σχέση βασισμένη σε συνεργασία πάνω σε γεωπολιτικά ζητήματα (ηλεκτρική διασύνδεση, στρατηγική συμμαχία 3+1) αλλά και σε εξοπλιστικά προγράμματα, ενώ το εβραϊκό λόμπι στις ΗΠΑ παρέχει ισχυρή στήριξη στα εθνικά μας θέματα όταν αυτά αναφύονται.
Το parapolitika.gr αναζήτησε απαντήσεις για το θέμα αυτό από έναν έμπειρο διπλωμάτη, πρώην υπουργό Εξωτερικών και επίτροπο της χώρας μας στην Ε.Ε., τον Δημήτρη Αβραμόπουλο, προκειμένου να κατανοήσουμε πώς σκιαγραφείται πλέον το σκηνικό της συνεργασίας των δύο χωρών. «Η ανθρωπιστική τραγωδία που εξελίσσεται στη Γάζα δεν είναι απλώς μία ακόμα σύρραξη στη Μέση Ανατολή», μας λέει. «Είναι ένα βαθύ πλήγμα στον παγκόσμιο ανθρωπισμό, ένα γεγονός που δοκιμάζει τα όρια της διεθνούς συνείδησης και αποκαλύπτει την αδυναμία των θεσμών να ανταποκριθούν με ουσία και τόλμη. Η Ελλάδα και η Ευρώπη δεν μπορούν να μείνουν αμέτοχες, ούτε να αρκεστούν σε δηλώσεις συμπόνιας ή γενικόλογες εκκλήσεις».
Ωστόσο, οι εκπρόσωποι των κομμάτων της αντιπολίτευσης άσκησαν σφοδρή κριτική στην κυβέρνηση για τη στάση της απέναντι στα γεγονότα της Γάζας, ζητώντας να αρθρώσει πιο έντονα αποδοκιμαστικό λόγο. Ο Δημήτρης Αβραμόπουλος μας εξηγεί: «Η στάση της Ελλάδας στο ανθρωπιστικό σκέλος είναι σωστή. Η προσφορά βοήθειας, η στήριξη του άμαχου πληθυσμού και οι εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός είναι απολύτως αναγκαίες. Όμως, αυτό από μόνο του δεν αρκεί. Η χώρα μας, με το ιστορικό και γεωπολιτικό της βάρος, μπορεί –και οφείλει– να παίξει πιο ενεργό, πιο ισορροπημένο και πιο θαρραλέο ρόλο. Ο ρόλος αυτός δεν έρχεται σε αντίθεση με τη σχέση της με το Ισραήλ, αλλά την ενισχύει, καθώς εδράζεται στην ειλικρίνεια, την ευθύνη και την πίστη στις ευρωπαϊκές αξίες».
Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις που έχει συνάψει η Ελλάδα με το Ισραήλ, ο κ. Αβραμόπουλος ξεκαθαρίζει ότι δεν υπάρχουν συμμαχικές σχέσεις, αλλά σχέσεις «στρατηγικού εταίρου». Δύο διαφορετικά πράγματα: «Η Ελλάδα ορθώς διατηρεί μια στρατηγική εταιρική σχέση με το Ισραήλ. Πρόκειται για μια συνεργασία που στηρίζεται σε γεωπολιτικά συμφέροντα, κοινές ανησυχίες για την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και στην ανάγκη ενεργειακής σταθερότητας. Όμως, η έννοια του «στρατηγικού εταίρου» δεν πρέπει να συγχέεται με εκείνη του «συμμάχου» υπό την παραδοσιακή έννοια: ενός κράτους με το οποίο υπάρχει κοινή δράση απέναντι σε κοινό εχθρό. Η Ελλάδα δεν είναι –ούτε πρέπει να θεωρηθεί– συμμέτοχη σε πολιτικές που οδηγούν σε μαζική τιμωρία πληθυσμών και ανθρωπιστικά αδιέξοδα. Το δικαίωμα του Ισραήλ στην ασφάλεια και στην ύπαρξη είναι αδιαμφισβήτητο. Όπως αδιαμφισβήτητη είναι και η ανάγκη να αντιμετωπιστεί η τρομοκρατία, ιδιαίτερα όταν αυτή εκδηλώνεται με αποτρόπαιες πράξεις όπως εκείνες της Χαμάς το 2023. Όμως, άλλο η τιμωρία μιας τρομοκρατικής οργάνωσης και άλλο η εκδίκηση ενός ολόκληρου λαού. Η μαζική εξόντωση, ο ξεριζωμός, η καταστροφή της Γάζας δεν αποτελούν ούτε πράξεις αυτοάμυνας ούτε βήματα προς την ειρήνη. Αντιθέτως, εντείνουν τον φανατισμό, ενισχύουν την απόγνωση και απομακρύνουν κάθε προοπτική λύσης».
Σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Εξωτερικών, η χώρα μας θα πρέπει να ισχυροποιήσει τις σχέσεις της με τον αραβικό κόσμο, με τον οποίο τη δένουν ισχυροί δεσμοί του παρελθόντος και να μην απεμπολήσει τη μακρόχρονη φιλία της Ελλάδας με τον παλαιστινιακό λαό. Όπως λέει χαρακτηριστικά: «Η Ελλάδα διατηρεί μακρά παράδοση φιλίας με τον αραβικό κόσμο. Ήταν και παραμένει γέφυρα πολιτισμών, αξιόπιστος συνομιλητής, χώρα με νηφαλιότητα και ιστορική κατανόηση. Η θέση της αυτή πρέπει τώρα να ενισχυθεί. Να βρεθεί στο πλευρό των Παλαιστινίων, όχι από αντιπαλότητα προς το Ισραήλ, αλλά από προσήλωση στο διεθνές δίκαιο, στην αρχή της λύσης των δύο κρατών και στην υπεράσπιση της ανθρώπινης ζωής.
Το πρόβλημα όμως δεν είναι μόνο εθνικό· είναι ευρωπαϊκό. Η Ευρώπη, κατακερματισμένη και διχασμένη, αδυνατεί να εκφράσει συλλογική πολιτική βούληση. Άλλα κράτη συντάσσονται με τις ΗΠΑ, άλλα υιοθετούν πιο προωθημένες θέσεις υπέρ της Παλαιστίνης και τελικά η φωνή της ΕΕ ακούγεται αδύναμη, ασύντακτη και άνευρη. Δεν αρκούν πια τα γενικόλογα "μηνύματα". Χρειάζονται συγκεκριμένες πρωτοβουλίες. Η επανεξέταση της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ–Ισραήλ είναι ένα παράδειγμα: όχι ως τιμωρία, αλλά ως ένδειξη ότι οι σχέσεις βασίζονται σε αρχές – και ότι η παραβίασή τους έχει συνέπειες. Η διπλωματία χωρίς αξιοπιστία καταρρέει. Η πολιτική χωρίς αρχές γίνεται κυνισμός. Η σιωπή μετατρέπεται σε συνενοχή. Η Ελλάδα δεν πρέπει να σιωπήσει. Ούτε να φοβηθεί. Πρέπει να μιλήσει με τη φωνή της ιστορίας της, της γεωγραφίας της, των αξιών της. Να παραμείνει φίλη και του Ισραήλ και του αραβικού κόσμου, αλλά κυρίως να είναι φίλη της ειρήνης και του δικαίου».
Γάζα: Η στάση της Ελλάδας στον ΟΗΕ και οι αντιδράσεις
Η Ελλάδα, μέσω του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, αποφάσισε να σταθμίσει τα γεγονότα και στην ανοιχτή συζήτηση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την προστασία των αμάχων στις ένοπλες συγκρούσεις (Νέα Υόρκη, 22.05.2025) έλαβε μία ξεκάθαρη θέση, καταδικάζοντας τις επιθέσεις του Ισραήλ στη Γάζα. Ελλάδα και Ισραήλ όμως έχουν αναπτύξει τα τελευταία χρόνια μία σταθερή σχέση βασισμένη σε συνεργασία πάνω σε γεωπολιτικά ζητήματα (ηλεκτρική διασύνδεση, στρατηγική συμμαχία 3+1) αλλά και σε εξοπλιστικά προγράμματα, ενώ το εβραϊκό λόμπι στις ΗΠΑ παρέχει ισχυρή στήριξη στα εθνικά μας θέματα όταν αυτά αναφύονται.
Τι δηλώνει στo parapolitika.gr ο Δημήτρης Αβραμόπουλος για τον ρόλο της Ελλάδας στην κρίση στη Γάζα
Το parapolitika.gr αναζήτησε απαντήσεις για το θέμα αυτό από έναν έμπειρο διπλωμάτη, πρώην υπουργό Εξωτερικών και επίτροπο της χώρας μας στην Ε.Ε., τον Δημήτρη Αβραμόπουλο, προκειμένου να κατανοήσουμε πώς σκιαγραφείται πλέον το σκηνικό της συνεργασίας των δύο χωρών. «Η ανθρωπιστική τραγωδία που εξελίσσεται στη Γάζα δεν είναι απλώς μία ακόμα σύρραξη στη Μέση Ανατολή», μας λέει. «Είναι ένα βαθύ πλήγμα στον παγκόσμιο ανθρωπισμό, ένα γεγονός που δοκιμάζει τα όρια της διεθνούς συνείδησης και αποκαλύπτει την αδυναμία των θεσμών να ανταποκριθούν με ουσία και τόλμη. Η Ελλάδα και η Ευρώπη δεν μπορούν να μείνουν αμέτοχες, ούτε να αρκεστούν σε δηλώσεις συμπόνιας ή γενικόλογες εκκλήσεις».Ωστόσο, οι εκπρόσωποι των κομμάτων της αντιπολίτευσης άσκησαν σφοδρή κριτική στην κυβέρνηση για τη στάση της απέναντι στα γεγονότα της Γάζας, ζητώντας να αρθρώσει πιο έντονα αποδοκιμαστικό λόγο. Ο Δημήτρης Αβραμόπουλος μας εξηγεί: «Η στάση της Ελλάδας στο ανθρωπιστικό σκέλος είναι σωστή. Η προσφορά βοήθειας, η στήριξη του άμαχου πληθυσμού και οι εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός είναι απολύτως αναγκαίες. Όμως, αυτό από μόνο του δεν αρκεί. Η χώρα μας, με το ιστορικό και γεωπολιτικό της βάρος, μπορεί –και οφείλει– να παίξει πιο ενεργό, πιο ισορροπημένο και πιο θαρραλέο ρόλο. Ο ρόλος αυτός δεν έρχεται σε αντίθεση με τη σχέση της με το Ισραήλ, αλλά την ενισχύει, καθώς εδράζεται στην ειλικρίνεια, την ευθύνη και την πίστη στις ευρωπαϊκές αξίες».
Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις που έχει συνάψει η Ελλάδα με το Ισραήλ, ο κ. Αβραμόπουλος ξεκαθαρίζει ότι δεν υπάρχουν συμμαχικές σχέσεις, αλλά σχέσεις «στρατηγικού εταίρου». Δύο διαφορετικά πράγματα: «Η Ελλάδα ορθώς διατηρεί μια στρατηγική εταιρική σχέση με το Ισραήλ. Πρόκειται για μια συνεργασία που στηρίζεται σε γεωπολιτικά συμφέροντα, κοινές ανησυχίες για την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και στην ανάγκη ενεργειακής σταθερότητας. Όμως, η έννοια του «στρατηγικού εταίρου» δεν πρέπει να συγχέεται με εκείνη του «συμμάχου» υπό την παραδοσιακή έννοια: ενός κράτους με το οποίο υπάρχει κοινή δράση απέναντι σε κοινό εχθρό. Η Ελλάδα δεν είναι –ούτε πρέπει να θεωρηθεί– συμμέτοχη σε πολιτικές που οδηγούν σε μαζική τιμωρία πληθυσμών και ανθρωπιστικά αδιέξοδα. Το δικαίωμα του Ισραήλ στην ασφάλεια και στην ύπαρξη είναι αδιαμφισβήτητο. Όπως αδιαμφισβήτητη είναι και η ανάγκη να αντιμετωπιστεί η τρομοκρατία, ιδιαίτερα όταν αυτή εκδηλώνεται με αποτρόπαιες πράξεις όπως εκείνες της Χαμάς το 2023. Όμως, άλλο η τιμωρία μιας τρομοκρατικής οργάνωσης και άλλο η εκδίκηση ενός ολόκληρου λαού. Η μαζική εξόντωση, ο ξεριζωμός, η καταστροφή της Γάζας δεν αποτελούν ούτε πράξεις αυτοάμυνας ούτε βήματα προς την ειρήνη. Αντιθέτως, εντείνουν τον φανατισμό, ενισχύουν την απόγνωση και απομακρύνουν κάθε προοπτική λύσης».
